f
13
Kosten en opbrengsten (loonvqerk)
Opbrengsten loonbedrijf
25 ba 35 ba 50 ha 50 ha
(1 man) (1 man) (1 man) (2 man)
Gewassen Saldo Bouw- Saldo Bouw- Saldo Bouw- Saldo Bouw- Saldo
per
plan
plan
plan
plan
ha
ha
ha
ha
ha
Wintertarwe
1265
8,50
10753
12,00
15180
16,50
20872
Zomertarwe
1215
2,00
2430
4,50
5467
4,00
4860
Zomergerst
1004
3,00
3012
16,50
16566
Erwten
1020
3,00
3060
4,00
4080
Vlas
1161
2,00
2322
Graszaad
380
4,00
3920
Zaaiuien
2444
1,00
2444
1,00
2444
1,00
2444
2,50
6110
Plant-uien
2359
1,00
2359
1,00
2359
1,00
2359
2,00
4718
Cons.-aardappelen
1988
6,25
12425
7,00
13916
4,50
8946
12,50
24850
Suikerbieten
1626
6,25
10162
8,00
13008
12,50
20325
12,50
20325
Totaal saldo
40573
52979
66429
81735
Niet toegerekende
kosten
Arbeid
15000
15000
15000
30000
Werktuigen/trekkers
7210
8840
9842
13452
Grond' en gebouwen
10000
14000
20000
20000
Groenbemesting
500
700
1000
1000
Algemeen
3750
4375
5000
5000
Totaal
36460
42915
50842
69452
Neto overschot per bedrijf
4113
10064
15587
12283
is per ha
164
288
312
246
Arbeidsinkomen ondernemer
19113
25064
30587
27283
Velduren in van het
netto arbeidsaanbod in de
knelperioden mei/nov.
82
94
97
80
Opbrengsten
gewas
oppervlakte
machines
bestrijdings
per
ha
middelen
gewas
per ha
wintertarwe
337.50
260
50
104625
zomertarwe
52.00
260
40
15600
zomergerst
30.00
226
40
7980
erwten
30.00
337
81
12540
vlas
graszaad
zaaiuien
39.50
760
525
50757
plantuien
36.00
389
475
31104
cons.-aardappelen
232.50
863
310
272722
suikerbieten
242.50
559
153
172659
Totaal
1000
667987
Voor deze berekening is uitgegaan van de normale „B.O.V.A.L."-tarieven 1969. De
geleverde bestrijdingsmiddelen zijn doorberekend volgens de daarvoor geldende ver
koopprijs met een winstmarge van 20 De B.T.W. is buiten de opbrengst gehouden,
maar uiteraard wel aan het landbouwbedrijf doorberekend.
WINSTBEREKENING
Kosten
Opbrengsten
Werktuigen, enz.
219.677,—
Loonwerk
498.388
Gebouwen
15.000,—
Bestrijdingsmiddelen
169.599,—
Auto's
9.750,-
Lonen, incl. soc. lasten
176.000,—
Bestrijdingsmiddelen
141.332,—
Algemene kosten
onvoorzien
18.241,—
Saldo (winst)
87.987,—
Totaal
667.987,—
667.987,
Een dergelijke opzet resulteert voor het loonbedrijf in een bedrijfswinst van bijna
88.000. Bij de beoordeling van dit resultaat moet wel gerealiseerd worden dat dit
alleen bereikt zou kunnen worden bij een optimale inzet van arbeid en machine*
Dit resultaat is dan ook niet vergelijkbaar met dat van een gemiddeld normaal
Zeeuws loonbedrijf.
MET inachtneming van de gestelde uitgangspunten rijst de vraag ingeval er
dus sprake is van een strikte binding van het akkerbouwbedrijf met het land
bouwloonbedrijf voor meerdere jaren en waarbij het landbouwloonbedrijf de beschik
king krijgt o^er de werkzaamheden op deze 1000 ha te verrichten wat de voor
delen kunnen zijn van zowel het landbouwloonbedrijf als het akkerbouwbedrijf. Want
dit is immers de probleemstelling in deze studie geweest, t.w.:
a. Is er arbeid over te hevelen naar het landbouwloonbedrijf of omgekeerd?
b. Wordt het rendement Van het loonbedrijf door deze. opzet gunstig beïnvloed?
c. Zo ja, kan oek het landbouwbedrijf hiervan profiteren?
Het overhevelen van arbeid is in zeer geringe mate mogelijk gebleken, n.l. in mei
en augustus. De maand september is voor het landbouwloonbedrijf een zeer drukke
periode, doch in deze maand is ook de arbeidsbehoefte op de landbouwbedrijven zeer
groot.
Het rendement van het landbouwloonbedrijf wordt gunstig beïnvloed:
het percentage effektieve uren stijgt van 45 (het gemiddelde op het hedendaagse
loonbedrijf) tot 60 in deze opzet.
In de wetenschap van de grootte der arealen gewassen kan overcapaciteit aanzien
lijk worden beperkt.
Indien nu het landbouwloonbedrijf op alle tarieven een korting geeft van 10
stijgt het netto-overschot van de deelnemende bedrijven met 50,per ha. De
bedrijfswinst van het landbouwloonbedrijf daalt dan met 50.000,en wordt dan
dus 38.000,hetgeen bedrijfseconomisch een nog altijd acceptabele winst is.
maken, beslissingen in onderlinng overleg nemen en alle werkzaamheden
kunnen als één bedrijf beschouwd worden.
KOSTEN EN OPBRENGSTEN LOONBEDRIJF
GEDEELTELIJKE ONDERLINGE SAMENWERKING
AN de hand) van de beteelde arealen en de gewassen van deze akkerbouwbedrij
ven in zijn totaliteit is vervolgens de uitrusting van het landbouwloonbedrijf
vastgesteld en de kosten en de opbrengsten daarvan begroot:
KOSTEN LOONBEDRIJF
Werktuigen en machines
Verzekering machines
Perstouw, brandstof maaidorser etc.
Gebouwen
Servicewagen gereedschap
Auto- (directie)
Arbeidsloon, incl. soc. lasten en reiskosten (8 man)
Arbeidsloon monteur (incl. soc. lasten)
Ondernemingsbeloning
100
Bestrijdingsmiddelenx 169.599
120
Algemene kosten
Rente oml. bedrijfskapitaal 75.000 x 8/100
Onvoorzien
204.927,—
4.750,—
10.000,—
15.000
5.250,—
4.500,—
136.000,—
20.000,—
20.000,—
141.332,—
10.000,—
6.000,-
2.241,—
Totaal 580.000,—
(De restwaarde van de machines is op 15 van de nieuwwaarde gesteld, de
arbeidskosten per arbeidskracht inclusief soc. lasten en reiskosten op 17.000,per
jaar en de rente van het omlopend kapitaal (gem. 75.000) op 8
WAT zijn nu de voordelen van bedrijven, die op één of meerdere onderdelen on
derling samenwerken, die anders door het loonbedrijf zouden worden gedaan,
en voor het overige van de diensten Van het loonbedrijf gebruik blijven maken. In dit
rapport is met betrekking tot deze gedeeltelijke onderlinge samenwerking ervan
uitgegaan, dat dit beperkte onderlinge samenwerken plaats vindt tussen de volgende
groepen van bedrijven:
a. 5 bedrijven van 25 ha (totale oppervlakte 125 ha)
b. 4 bedrijven van 35 ha (totale oppervlakte 140 ha)
c. 3 bedrijven van 50 ha (totale oppervlakte 150 ha)
De groepen bestaande uit even grote bedrijven worden in staat geacht met hun
beschikbare arbeid de volgende werkzaamheden gezamenlijk rond te zetten en hier
voor de machines gemeenschappelijk te hebben. Hierbij is vooral gedacht aan wat
op talrijke bedrijven in de praktijk reeds voorkomt. De volgende werktuigen zijn
gemeenschappelijk: één maaibalk erwtenlichter, één a a rd a ppe lpootmachi h® (4-rijig i,
één aardappel rooimachine, één aardappelrooimachine 2e hands voor het rooien van
uien, één stortbak boxenvuller en één dunmachine voor de suikerbieten.
Ieder bedrijf van elke groep heeft dezelfde basisinventaris als de bedrijven, die
samenwerken met de loonwerker en deze wordt ook op dezelfde wijze gebruikt. Oei
deze bedrijven zijn in deze situatie geoptimaliseerd. De resultaten hiervan zijn ir
vergelijking met bedrijven die volledig samenwerken met het landbouwloonbedrijf
ongeveer gelijk, indien het loonbedrijf een korting zou kunnen toepassen van 10
op haar tarieven. Indden dit niet het geval is zijn de resultaten wel hoger, waar echter
tegenover staat dat op het akkerbouwbedrijf meer uren moeten worden gemaakt in
de verschillende knelperioden.
Samenvattend kan worden gesteld, dat onderlinge samenwerking op slechts enkele
onderdelen van het totale bedrijfsgebeuren vanuit financieel oogpunt dan ook weinig
zin heeft. Dit in tegenstelling tot de volledige integratie, die per bedrijf een aanzien
lijk hoger bedrijfseconomisch resultaat kan behalen.
(Zie verder pag. 15)