De landelijke demonstratie
bietendunnen in Zeeuwsch-Vlaanderen
9
'Consulentschap Akkerbouw
en Rundveehouderij - Goes
A. REMIJN
Houdt bij de teelt van uw bieten de produktiekosten laag,
Uw rendement wordt dan hoger, hoe het lukt is een vraag,
Als u alles in acht neemt, moet het zeer zeker kunnen,
Door al uw gezaaide bieten machinaal te doen dunnen.
Deze demonstratie zal doen blijken hoe we werken in het verschiet,
De produktie is dan verzekerd van de suiker en de biet.
Bovenstaande punten vormen de slotwoorden van de heer J. P. de Regt,
voorzitter van de regelingscommissie bij de opening van de bietendundemon-
stratie die op 2 juni j.l. werd gehouden op het demonstratiebedrijf „Zeeuwsch-
Vlaanderen" in de Braakmanpolder te Biervliet.
Gezien het zeer groot aantal bezoekers op deze demonstratie mag wel ge
concludeerd worden dat het machinaal bietendunnen weer volop in de be
langstelling staat. De eerste bietendundemonstratie in Nederland is 14 jaar
geleden ook georganiseerd in Zeeuwsch-Vlaanderen en vereerd met een
groot aantal bezoekers. Enige opgang van betekenis heeft de dunmachine
in de tussenliggende periode vrijwel niet gehad. De praktijk zag het machinaal
bietendunnen veelal als een noodmaatregel ingeval er in de toekomst geen
handwerk meer beschikbaar zou zijn. De hernieuwde belangstellingdie er
momenteel in de praktijk te constateren valt is vooral te wijten aan het feit
dat deze situatie zich thans begint voor te doen op vrij veel bedrijven. De
chemische bestrijding van onkruid heeft in de 'bieten als in de andere ge
wassen veel handwerk overbodig gemaakt. Toch is hei meestal toch gewenst
dat alle gewassen een keer worden nagezien. Er blijft dan echter niet ge
noeg tijd over voor het op één zetten van <ie bieten in handwerk.
Thans vraagt menige bietenteler zich af welke handwerkloze teeltwijze voor
hem het meest aantrekkelijk is, voor wat betreft kosten en zekerheid. Voor
„eindafstand zaai" is de belangstelling in','de laatste tijd iets afgenomen. De
grote risico's die hieraan verbonden zijn,'door een te onregelmatige en dunne
of te dikke stand heeft velen weer doeri terugkeren naar een minder risico
dragende teeltwijze. Alleen voor grondéhl.die onder vrijwel alle omstandig
heden steeds een goede opkomst geven, is zaaien op eindafstand te prefe
reren boven machinaal dunnen.
De monomat-S-tastdunner in volle aktie.
MACHINAAL DUNNEN
Bij het machinaal dunnen wordt veelal- uitgegaan van een bietengewas
wat gezaaid is op 6 a 7 cm zaai-afstand in de rij. Het overtollige aantal
planten wordt na berekening op mechanische wijze uit de rij verwijderd. Het
machinaal dunnen wordt momenteel in Nederland met twee typen machines
uitgevoerd, n.l. de blinde dunner waarbij een mes op een vaste afstand
regelmatig door de rij gaat en daardoor een. zeker percentage bieten weg
slaat, en de de tastdunner waarbij eerst gebast wordt of er een bietenplantje
staat waarna een hak vóór de getaste biet een gedeelte van de rij weghakt.
Dit proces herhaalt zich op het moment dat de eerstvolgende biet wordt ge
tast.
DE DEMONSTRATIE
Om de verschillende teeltwijzen van suikerbieten zoveel mogelijk te
demonstreren waren op het demonstratieperceel verschillende objecten aan
gelegd, n.l. de helft van het perceel met bewerkt precisiezaad (KW Polybeta)
en de helft met genetisch eenkiemig zaad (Monohil). In beide rassen werd
met een viertal dunmachines gewerkt terwijl ter vergelijking in beide ras
sen eindafstandzaai was aangelegd.
De bieten zijn gezaaid op 18 april j.l. onder gunstige omstandigheden. De
opkomst was van beide rassen bijzonder goed, n.l. 56 opkomst voor de
KW Polybeta en 66 voor de Monohil. Het percentage dubbelen was zoals
mocht worden verwacht erg verschillend n.l. 27 voor de KW Polybeta en
3,2 voor de Monohil.
Enkele dagen voorafgaande aan de demonstratie heeft iedere machine een
veldje gedund om op de demonstratiedag zelf het iendresultaat beter te kun-
De Vicon blinde dunner aan het werk. Het resultaat moet U pas na enkele
dagen beoordelen.
nen beoordelen. Dit heeft voor de vele bezoekers zeker een duidelijker beeld
gegeven van de eindresultaten per machine, omdat dii ^kt achter de machine
beoordeling alleen mogelijk is door tellingen.
De bieten waren op de demonstratiedag reeds aan de grote kant n.l. in het
8 tot 10 bladstadium, hetgeen voor alle machines aan de grote kant bleek te
zijn. De bieten op de voorgedunde perceeltjes waren op het moment van
dunnen van juiste grootte.
DE MACHINES
Vicon slingerdunner. Bij deze machine heeft de aandrijving plaats met be
hulp van landwielen. Hierdoor blijft de slaglengte ongeacht de rijsnelheid
steeds hetzelfde, hetgeen voor de bepaling van de mesgróotte erg gemakke
lijk is. Ondanks de zeer grote bieten leverde deze machine zeer goed werk.
Het resultaat direkt achter de machine is op het zicht wat rommelig omdat
de bieten over de gehele oppervlakte verspreid liggen. De capaciteit is door
een flinke rijsnelheid hoog. De machine is zeer eenvoudig van uitvoering.
De bediening vindt plaats door één persoon. Prijs 6-rijige uitvoering com
pleet 2075,— excl. B.T.W.
Hassia. Hierbij vindt de aandrijving plaats met behulp van de aftakas. De
elementen bestaan uit geschulpte schijven, waarvan de openingen groter of
kleiner gemaakt kunnen worden. Hiermede wordt ;de intensiteit, van het uit
dunnen grotendeels bepaald. De bietenplanten worden niet' afgesneden maar
door de bladen min of meer uit de rij geschraapt. Hierdoor ontstaat er vrij-
veel grondverzet uit de rij. Een variator is Op dè machine 'aanwezig om de
juiste verhouding rijsnelheid-omtreksnelheid van de dunschijv'en te verkrij
gen. Het uitdunpereentage ligt bij deze machine, tussen de 39..ën 73 waar
door in een gewas waar minder dan 39 vap de 'planten weg moeten niet
gewerkt kan worden, Het resultaat is direkt ach'tér de' machine wat gemak
kelijker te beoordelen dan bij de voorgaande omdat de losse bieten uit de
rij worden gëhaald. De machine is erg gevoelig vóór het 'niet' piidden boven
de rij lopen. Als de. dunschijvën naast de rij gaan is onregelmatig dunwerk
het gevolg. Een bijbestüringsset voor een tweede persoon -is' leverbaar. De
.prijs van de ÖT^ijige uitvoering compleet is 4900 excl. B.T:W.
Cramer. Bij deze machine vindt de aandrijving' piagts' door de grond. Ieder
elemént gaat door de weerstand op de grond ronddraaien waardoor de voor
af ingestelde hakbréedte aan de Omtrek van 'hét sterwiel op regelmatige
plaatsen bieten uit de, rij hakt.'De bieten waren voor deze machine beslist
té groot waardoor er nog al wat bladbeschadigi'ng optrad'.
Het 4 bladstadium lijkt voor deze machine het meest'ideaal. Het minimum
uitdunpercentage bij deze machine is 50 waardoor men er rekening mee
moet houden dat men steeds een gewas heeft.waar minstens, de helft van de
planten verwijderd mogen worden. De bediening, vindt plaats door twee
personen om de elementen precies midden boven de rij te krijgen. De rij
snelheid is hoog, waardoor een hoge capaciteit behaald 'kan worden. Prijs
6-rijige uitvoering compleet 2937,excl. B.T.W.
Zie verder pag 11)
OPZET DEMONSTRATIE EN RESULTATEN VOORAF GEDUNDE
PERCELEN
Ras
Veldje Object
Zaai- Opkomst* Hak of Eindafst*
afstand in pl.pl. mesbr. in pl.pl.
(cm)
■per 10 m
(cm)
per ha
12
Cramer
6,1
108
8
84000
11
Hassia
6,1
108
12
80000
10
Vicon
6,1
108
10
86000
Monohil
9
Monomat
7,1
90
14
80000
8
Monomat
9,6
68
12
74000
7
Eindafst.
14,2
45
89000
6
Eindafst.
14,2
40
81000
5
Monomat
9,6
60
12
68000
K.W.
4
Monomat
7,1
81
14
74000
Polybeta
3
Cramer
6,1
93
7
82000
2
Hassia
6,1
93
12
82000
1
Vicon
6,1
93
9
78000
Twee bietenplantjes, die op minder dan 2,5 cm van elkaar stonden,
zijn geteld als één plantplaats.
De gestelde eis: Laat een gewas achter mét ongeveer 80.000 plan
plaatsen per ha is door de verschillende machines vrij aardig bena
derd. Alleen de Monomat S had door een goede messenkeuze op de
veldjes: 4, 5. en'8 een beter resultaat kunnen behalen; op die veldjes
heeft het te grote mes te heel bieten weggeslagen.
De opkomst van het gewas ging gepaard met 'een grote regelmaat
in de verdeling. Omtrent de verdeling na het dunnen zijn geen waar
nemingen gedaan.
Met het blote oog was echter duidelijk waarneembaar,, dat er een
regelmatig gewas was overgebleven.
