Verse appelen
als
veevoeder
Opvallende omzetstijging
bij mengvoedercoöperaties
6
SAPRJJP SUIKERHOUDEND RUWVOER
Ir. W. DAVIDS
Rijksconsulentschap Veevoeding
Wageningen.
De afzet van fruit stagneert en grote hoeveel
heden appelen worden uit de markt genomen.
Deze appelen zijn goed bruikbaar als ruw voer
voor rundvee. Ook vorig jaar hebben verschillen
de veehouders met dit doorgedraaide fruit als vee
voeder kennis gemaakt. Het meeste profijt heeft
men ervan, als ze vers vervoederd worden. Bij
het verstrekken dienen echter wel enkele punten
in acht te worden genomen.
DE VOEDERWAARDE VAN APPELS
De voederwaarde van appels voor het grootste
gedeelte afkomstig van de suiker. Uit de samen
stelling komt dit duidelijk naar voren:
Verse appels variaties
droge-stofgehalte 14 1020
suikergehalte 10 3.613,6
vrije zuren 0,8 0,151,75
ZW ca 8
vre 0
Het grootste gedeelte van de droge stof bestaat
bij rijpe appels uit suiker. Heeft men onrijpe ap
pels dan is een gedeelte van het zetmeel nog niet
omgezet in suiker en zijn eveneens meer zuren
aanwezig. Vooral bepaalde soorten, zoals Cox's
Orange Pippin, Golden Delicious en Goudreinetten
bevatten veel suiker, gemiddeld ±11 Bram-
ley's Seedling en James Grieve bevatten minder
suiker.
TE VERSTREKKEN HOEVEELHEDEN
Appels zijn voor rundvee een smakelijk produkt.
Echter is beperking van de te verstrekken hoe
veelheid appels gewenst. Rundvee kan zich aan
appels onpasselijk eten en spijsverteringsstoornis
sen treden gemakkelijk op. De maximaal te ver
strekken hoeveelheden per dier per dag zijn voor:
melkvee 10 a 15 kg, jongvee 5 a 10 kg en mest vee
15 a 25 kg.
De dieren dienen eerst aan de appels gewend te
raken. Daarna kan men de gift geleidelijk verho
gen tot bovenstaande maximale hoeveelheden. Bij
het direkt toedienen van grote hoeveelheden ap
pels kan dit gemakkelijk aanleiding geven tot
diarree en het wegblijven van de eetlust. Ook
kunnen moeilijkheden met het melkvee en ook
methet jongvee optreden als men rotte appels
verstrekt. In deze rotte appels treedt vaak een
alcoholgisting op waardoor de dieren gemakke
lijk te veel alcohol binnenkrijgen. Door het gisten
van de appels kan de melk ook een afwijkende
smaak krijgen. Kortingen op grond van een af
wijkende smaak of onvoldoende houdbaarheid
zijn dan niet denkbeeldig. Verstrekken van ge
zonde verse appelen geven de minste moeilijk
heden.
Appelen komen wat samenstelling betr-'t, sterk
met voederbieten overeen en zijn dan ook te be
schouwen als een saprijk suikerhoudend ruw
voer. De maximaal te verstrekken hoeveelheid is
echter lager, dan bij voederbieten door het hoge
suikergehalte.
VOEDERWAARDEPRIJS
Een voederwaardeprijs voor dit produkt is moei
lijk te geven. Appels bederven namelijk bij bewa
ren op de boerderij gemakkelijk. Alleen bij dui
delijk vers opvoeren zou men een prijsberekening
kunnen opstellen. Dit voorjaar was bewaarfruit
tegen een prijs van 15,per 1000 kg te verkrij
gen. Tegen deze prijs kost de ZW-eenheid 20
cent hetgeen vergeleken met andere saprijke ruw-
voeders laag was! Bij de saprijke voeders ligt de
ZW-prijs meestal in de buurt van 25 a 30 cent.
STICHTING C.L.O.-controle,
Ir. J. CORNELISSEN.
DE STRIJD OM DE KLANT
Iedere veehouder die zijn
oren en ogen goed de kost
geeft zal merken, dat de on
derlinge concurrentie tussen
de mengvoederleveraniers
toeneemt. Er zijn de laatste
jaren in ons land vele nieu
we fabrieken in bedrijf ge
steld, er wordt bovendien op
het ogenblik nog op vele
plaatsen druk gebouwd. Voor
deze fabrieken moet er om
zet zijn of komen. Een fa
briek die onderbezet is werkt
te duur. De strijd om de
klant neemt dan toe. In dit
kader is het begrijpelijk dat
bepaalde mengvoederbedrij-
ven een fusie aangaan en an
dere hun deuren sluiten.
Nieuwe omzetverhoudingen
zijn daar veelal het gevolg
van. Voorlopig zijn de ver
anderingen nog niet ten ein
de De toekomst zal leren hoe
de veehouders hierop reage
ren.
De gezamenlijke coöperaties in ons land produ
ceren thans ongeveer 3,5 miljoen ton mengvoeder.
Vier jaar geleden was dit nog 2,5 miljoen ton.
Een stijging dus van 40 in vier jaar tijd De
gezamenlijke particuliere mengvoederindustrie
blijft hierbij, met een stijging van 15 in de
zelfde periode, duidelijk achter. Wij baseren ons
hierbij op de gegevens van de jaarlijkse meng
voeder-enquête van het Produktschap voor Vee
voeder. Ook het laatste kwartaal (1 juli30 sep
tember) gaf weer een flinke stijging bij de coöpe
raties en wel van 7 De verhoudingen liggen
thans zo, dat sindskort de coöperaties voor het
eerst de helft van de Nederlandse mengvoeder-
produktie verzorgen. Een mijlpaal in de geschie
denis van onze coöperaties! De moeite waard om
niet ongemerkt voorbij te laten gaan.
Het is een ieder bekend, dat de mengvoeder-
omzetten in steeds sterkere mate worden bepaald
door de grote, veelal nieuwe bedr'ifseenheden
pluimvee en varkens. Moeten wij dan concluderen
dat de eigenaren van deze grote bedrijven meer
zijn gaan kiezen voor het coöperatieve systeem
of anders en wellicht beter gezegd dat deze
grote eenheden de laatste jaren vooral daar tot
ontwikkeling zijn gekomen, waar men van ouds
her een binding had met de coöperatie? Wij heb
ben wel eens de sterke terreinwinst van de coöpe
raties horen verklaren uit het feit dat de pluim
vee en varkensstapel de laatste jaren meer naar
het Zuiden is verschoven. In Brabant en Limburg
hebben de coöperaties een sterkere positie dan
boven de grote rivieren. Door een sterkere uit
breiding van de veestapel in het Zuiden zal auto
matisch het landelijk aandeel van de coöperaties
in de mengvoederomzet stijgen. Een nadere be
studering van de omzetcijfers leert ons echter dat
hiermede slechts een gering deel van de terrein
winst is te verklaren. Zowel in het Noorden als
in het Zuiden hebben de coöperaties een groter
marktaandeel gekregen. In het Zuiden is de toe
name echter duidelijk groter dan in het Noorden.
LAGE MARGE OP MENGVOEDERS
IN DE E.EG. NOODZAKELIJK.
Waaraan danken de coöperaties deze sterke
groei? Er is een veelheid van factoren te noemen,
die deze ontwikkeling hebben bepaald. Wij zullen
er enkele noemen, die o.i. de voornaamste zijn.
De opsomming is ongetwijfeld niet volledig. Per
sonen die nauw betrokken zijn bij de verkoop van
mengvoeders kunnen hierover beter oordelen.
De kwaliteit van de voeders, de kwaliteitsga
ranties die men kan geven.Gelukkig zijn de
grote mestkuikens-, legkippen- en varkenshou
ders steeds beter in staat de gegevens over de
voederbenutting door hun dieren onderling te
vergelijken. In vele gevallen is dit echter niet
mogelijk, bijvoorbeeld in de rundveevoeding.
Betrouwbare kwaliteitsgaranties van mengvoe
ders en mengvoedergrondstoffen zijn nog
steeds niet zonder betekenis.
De prijs van de voeders. De eigenaren van de
grote bedrijfseenheden staan erom bekend dat
ze scherp rekenen. Als ondernemer moeten ze
dit ook doen. Handelen uit traditie speelt bij
deze boeren een veel minder grote rol. Een
sterk wapen tegen de buitenlandse (E. E. G.)
concurrentie in de veredelingsindustrie vor
men de lage marges op de mengvoeders, die in
de ons omringende landen veelal veel hoger
liggen.
De toegepaste begeleiding: integratiesystemen
in de slachtkuiken- en kalkoenensektor, ge
zamenlijke opfok van jonge hennen, samen
werking fokker mester in de varkenshoude
rij, de wijze van voorlichting, van credietver-
lening.
De openheid die betracht wordt bij de samen
stelling der voeders en de opbouw van de prijs,
zodat de veehouder weet wat hij koopt en weet
of een bepaald voer zijn prijs waard is. Alge
meen vraagt de jonge generatie naar meer
openheid. Ook bij de jonge boeren merken wij
een tendens, dat men zijn vertrouwen dan pas
wil geven als men inzicht heeft en weet, wat
er met zijn voer zoal gebeurt. Ongetwijfeld is
dit een compliment voor het landbouwonder
wijs, die deze instelling bij de boeren heeft
wakker gemaakt.