TUINBOUWKLANKEN
Naar welk bedrijfstype voor de Thoolse
vollegrondstuinbouw
De steunmaatregelen voor de fruitteelt
DINGEN VAN DE WEEK
Dank zij het nog steeds voortdurende fraaie
»azemerweer, schiet het oogstwerk voor de laat
ste produkten goed op. Dit komt vooral de gladio-
lenoegst ten goede, want nog zelden is het pro-
dukt zó schoon in de gaasbakken gekomen.
Door de aanhoudende droogte is dit produkt
de laatste tijd nog wat in zijn groei belemmerd,
zodat het percentage 14 zeker niet hoger zal
liggen dan in 1968. Ook het fusarium treedt dit
jaar wat meer op, zodat het er uit sorteren van de
zieke exemplaren wat meer zorg zal vergen. De
oorzaak van het fusarium in de gladiolen van dit
jaar, zal hoogstwaarschijnlijk wel gezocht moe
ten worden in het feit dat het benodigde plant
goed wat in 1968 gegroeid is, toen al niet geheel
vrij van deze ziekte was. Voor goede opbrengsten
is het beste plantgoed nog maar net goed genoeg.
Het zijn dikwijls juist de kleine onoplettendheden
die de verdienste van een bedrijf laag houden.
Met interesse hebben wij de resultaten gelezen
van een groot aantal vollegrondsgroenteteeltbe-
drijven in IJsselmonde en in 't Geestmerambacht.
Be bedrijfsgrootten liepen uiteen van 2 tot 6 ha,
en de arbeidsbezetting (manjaren) van IVz— 3%.
Hierbij kwam aan het licht, "dat bij de kleine (2
ha) bedrijven, met intensieve teelten, de kostprijs
in 1968/69, 6000,hóger lag dan de totale op
brengst. Bij de 6 ha groenteteeltbedrijven met
méér teelten was in datzelfde jaar een netto-over
schot van 10.000,gemaakt. Dit waren gemid
delden van 12 bedrijven, dus was het hier géén
individueel geval.
Als onkosten werd natuurlijk ook gerekend,
rente van het in het bedrijf geïnvesteerde ver
mogen, en vergoeding voor de gepresteerde on-
dernemersarbeid. Voor IJsselmonde werd dit be
rekend op 17.600,waarbij 24 van de onder
nemers, een inkomen in 1968 hadden van boven
de 25.000,zodat hier van een flinke netto
winst gesproken kan worden.
De uitkomsten van de intensieve kleinere be
drijven hadden een duidelijk tekort op de ge
maakte ondernemerskosten. Zou dit een aanwij
zing kunnen zijn naar een steeds méér (verant
woord) gemechaniseerde bedrijfsvoering, óók in
de vollegrondstuinbouw? Naar wij menen hoeft
dit nog niet direkt een bedrijfsgrootte te zijn van
15 ha, maar voor het eiland Tholen zou dit moe
ten zijn of worden in de grootte van 6 tot 10 ha.
Welke bedrijfsgrootte in 1980 nodig zal zijn, zal in
1975 wel nader bekeken worden. Men dient zéker
als ondernemer, zich een toekomstvisie te vor
men, maar die toekomstgedachte zal steeds over
brugbaar moeten zijn met het heden, want niets
is funester dan een fata-morgana na te jagen.
Gelukkig zijn er ook op het eiland Tholen nog
genoeg ondernemers die hun bedrijven, zovéél
als mogelijk is, aan blijven passen, aan de eisen
van het heden en de naaste toekomst. Dat de
regering er ook overtuigd van mag zijn dat het
zijn nut kan hebben, om óók deze bedrijfsgenoten
in hun streven, waar nodig te helpen, om te ko
men tot een gezonde vollegrondstuinbouw.
Zoals u ongetwijfeld hebt gelezen, heeft Minister
Lardinois steun toegezegd voor de fruitteelt. Er is
uitvoerig over geschreven welke maatregelen hij
heeft voorgesteld. Eerst alleen een verbeterde rooi-
regering. Daaraan financiële steun voor „perspectief
biedende bedrijven", en verdergaande bijstand voor
„sociaal aanvaardbare bedrijven". Deze week
kwam vrij onverwachts goedkeuring voor inter
ventie op basis van klasse I; een zeer belangrijk
punt. En waarschijnlijk komt er nog meer, want er
is een goede kans op een extra toeslag voor be
drijven die beëindigen en ook behoort de invoering
van een „importkalender" niet tot de onmogelijk
heden. Hoewei er veel aandacht aan een en ander
wordt besteed zal alles voor een ieder nog wei niet
geheel duidelijk zijn. Vooral de overbruggings
financiering voor perspectief biedende bedrijven
en de bijstand voor sociaal aanvaardbare bedrijven
zullen nadere toelichting vragen.
kunt hiervoor terecht bij de voorlichters van
de standsorganisaties. Voor de ZLM zijn dat: A. van
Oosten, J. Markusse, R. Hoiting en ir. B. Aten. Het
is dringend gewenst uw voorlichters ook verder
hij een eventuele aanvrage om steun te betrekken.
Ze kunnen u adviseren hoe het beste gehandeld kan
worden en zo nodig bemiddelen bij een behande
ling van de aanvrage. Een belangrijk nevenvoor
deel is, dat hierdoor tevens de organisaties via de
voorlichters de vinger aan de pols kunnen houden.
Als de steunmaatregelen onvoldoende blijken te
zijn, kan dan tijdig aan de hand van de opgedane
ervaringen hierop gewezen worden en goed ge
documenteerd op verbetering worden aangedron
gen. Minister Lardinois heeft namelijk duidelijk
verklaard dat hij de levensvatbare bedrijven door
de moeilijke jaren heen wil helpen, zonder dat de
uit de financiering voortvloeiende verplichtingen
zo zwaar worden, dat daardoor de voortzetting van
het bedrijf zou worden bedreigd. Een lange en
daardoor moeilijke zin. Bij rustig lezen en nog eens
overlezen blijkt, dat er in deze uitspraak echter
heel wat wordt toegezegd. En als dat er met de tot
nu toe voorgestelde maatregelen niet uitkomt, heb
ben de organisaties voldoende aanknopingspunten
om aanvulling te vragen.
Schroomt daarom niet van de overbruggings
regeling gebruik te maken, als u meent er voor in
aanmerking te komen. Steunmaatregelen kunnen
alleen effekt hebben als de mogelijkheden, die ze
bieden, ook benut worden.
WERKGELEGENHEID EN DE FRUITTEELT
IHT de tuinbouwsector op WALCHEREN kun-
nen we met de beste wil ter wereld deze keer
geen opwekkende klanken laten horen.
Primair is het de bedoeling om in de artike
len van deze rubriek de markten en teeltomstan
digheden van de door ons voortgebrachte land
en tuinbouwprodukten in de ruimste zin van het
woord te belichten. Welnu, de prijzen van de
groenten op onze veilingen zijn tot een dusdanig
laag peil gezakt, dat er geen goed woord over
te vertellen valt. Het belangrijkste najaarspro-
dukt is (landelijk bezien) in de tuinbouw toch
wel de bloemkool. Hiervan is momenteel een mas
sale aanvoer. We waren pas in Holland, het prijs
peil was er ronduit miserabel. Niet alleen de
bloemkool is goedkoop. Ook sla, spinazie, erwten,
prei, om maar enkele te noemen, is centenwerk.
Nu is de groententeelt zeer variabel, in tegen
stelling met fruitteelt. Bij fruit heeft men slechts
één oogst per jaar en dan nog maar van enkele
soorten. Overigens gaat het bij deze tak van
tuinbouw niet best. Als het zo doorgaat, zullen
er velen zonder werk komen in de fruitsector. Ons
inziens moet er meer aandacht op gevestigd wor
den welke gevolgen een sterke inkrimping van
de fruitteelt zal hebben voor de werkgelegenheid.
Want als er iets is dat zwaar weegt in regerend
Den Haag, dan is het vermindering van het aantal
arbeidsplaatsen. Zo hoorden we pas een radio
praatje, waarin men stelde dat door de mechani
satie, de reorganisatie, enz. vooral in en door
de landbouw (in Europees verband) over enkele
tientallen jaren een massale werkloosheid op zal
gaan treden. Niet de produktie, maar de werk
gelegenheid wordt ons inziens in de toekomst
doorslaggevend.
Globaal zullen zo'n 15.000 gezinnen direct bij de
fruitteelt betrokken zijn. De toe- en aanleverings-
bedrijven meegeteld zal men hoger komen. Niet
alleen sociaal, maar vooral ook politiek is men
zeer gevoelig voor dergelijke feiten.
Toch mag men de overheid niet verwijten dat
er niets gebeurt. We lazen namelijk in een lan
delijk dagblad dat de regering volgend jaar 1,1
miljard gulden 1.100.000.000,—) aan direkte
steun geeft aan het bedrijfsleven. De grootste
post betrof ontwikkeling en sanering van de land
bouw (ca. 460 miljoen gulden.) Verder o.a. ƒ200
miljoen aan de mijnen, 100 miljoen aan de sporen,
275 miljoen aan algemene steun voor industrie
en regio's, enz. En dit alles vooral ter voorko
ming van arbeidsvermindering.
We deden een greep om aan te tonen hoeveel
er onze regering aan gelegen is om de boel draai
ende te houden. Wist U dat er van 1965 tot nu
fusies in het bedrijfsleven hebben plaatsgevon
den in ons land. De vele kleine veilingbedrijven
vormen een zwak punt als we op de eigen deur
kloppen.
BEGROTING LANDBOUWSCHAP 1970
Het dagelijks bestuur van het Landbouwschap
brengt ter openbare kennis, dat het ten kantore
van het Landbouwschap voor een ieder ter lezing
heeft gelegd en aldaar algemeen verkrijgbaar heeft
giesteld de begroting met toelichting voor het Land
bouwschap voor het kalenderjaar 1970, zoals deze
door het dagelijks bestuur op 15 oktober 1969 aan
het bestuur van het Landbouwschap is aange
boden.
LIET zou verleidelijk zijn om deze week uitvoe
rig in te gaan op het artikel van Bucoficus
„Waarom is het fruit zo duur?" da; vorige week
verscheen in de editie voor de zakenman van Else-
viers Weekblad.
Wanneer je de dagelijkse gang van zaken in de
fruitteelt goed kent, deze van nabij steeds mee
maakt, dan wordt je ergernis over dergelijke voor
lichting die kant noch wal raakt, wel bijzonder groot.
Je vraagt je af of alle artikelen in dit gerenommeer
de weekblad van een dergelijk gehalte zijnl
We zullen u niet vermoeien met alle eigenaar
dige gedachten-kronkels die Bucolicus zijn lezers
voor houdt waarbij Vooral het minimumprijzen-sy
steem van het Centraal Bureau van de veilingen
het heeft gedaan. Door dit systeem, aldus Buco
licus, kon men een goede prijs voor bijna alle pro
dukten maken. De diepere betekenis van het stel
sel is geweest dat het permanent een hoog ge
middeld prijspeil heeft bevorderd, meer nog ge
dragen door de overtuiging dat dit gelukte dan
door de bescheiden garantie die de doordraai-
partijen in werkelijkheid genoten. In feite werd
daarmede een monopolie in de markt gebouwd met
ook de kwade gevolgen cfaervan. Het fruit is te
duur, daar ligt volgens Bucolicus het probleem.
Het fruit heeft zich uit de markt geprijsd, lang voor
de E.E.G. Met geen woord lezen we dan over de
ware oorzaak van de nood in de Nederlandse fruit
teelt, te weten de ongelijke behandeling van de
telera in de verschillende E.E.G.-landen.
We gaan niet dieper in op deze voorlichting, maar
vinden het wel betreurenswaardig. Onze fruitteelt
Is een betere voorlichting waard. De ware oor
zaak van de moeilijkheden ligt immers in de onge
lijke behandeling binnen de E.E.G.
WORIGE week brachten de kranten ons het
bericht dat een Franse instantie, te verge
lijking met het Nederlandse Landbouw Egalisatie
fonds, een uitkering zou doen aan de Franse Pro
ducentenorganisaties voor fruit voor 15 miljoen kg
Golden Delicious die geruimd moeten worden in
de periode 15 oktober tot 15 januari van dit sei
zoen. De producenten organisaties krijgen hier
voor een rijkssteun van 0,19 centimes per kg, wat
neer komt op plm. 12 cent per kg.
Wanneer dat geen bevoorrechting is dan weten
we het niet meer. Onze minister van landbouw
kan dan voor de radio wel zeggen dat het met die
concurrentievervalsende maatregelen in Frankrijk
niet zo'n vaart loopt, de praktijk wijst uit dat het
wel een vaart loopt.
Vorige week hebt u kunnen lezen over de resul
taten van het overleg met de minister in Biltho-
ven. Er is hoop gewekt in de harten van veel fruit
telers na de persberichten die hierover versche
nen. We vrezen dat er wel eens een ontgoocheling
op kan volgen. Of zou de Bijstandswet dan toch
ons enige en laatste hoop moeten worden? Wan
neer we de fruitprijzen van dit moment bekijken dan
ziet het daar wel naar uit indien er althans geen
redelijk en de hard werkende teler meer bevre
diging gevende regelingen komen!
Ondertussen vernamen we dat de aanvragen ora
subsidie voor het rooien van boomgaarden op de
nieuwe basis reeds aangevraagd kunnen worden
en dat men vanaf 1 november met dit rooien onder
de nieuwe voorwaarden kan beginnen, dat wil zeg
gen voor wat betreft de regeling waarbij er een
uitkering van maximum f 2.000,per ha wordt ge
geven. Er wordt ook gedacht aan een regeling waar
bij er een hogere uitkering plaats vindt indien het
fruitbedrijf geheel wordt beëindigd. Hoe dit laat
ste precies zal gaan is nog niet bekend.
Wat betreft het opruimen van oude boomgaar
den en verouderde rassen is het van grote be
tekenis dit zo gauw mogelijk te doen. Er is voor
veel rassen en soorten boomgaerden geen enkel
perspectief meer. Wanneer men de opstand hiervan,
zonder er zelf kosten voor te moeten maken, kan la
ten verdwijnen, dan zal dat de beste oplossing
zijn. Het vermogensverlies dat men lijdt omdat de
opstand nog een boekhoudkundige waarde heeft,
zal men moeten nemen. Beter één keer een ver
mogensverlies dan aanhoudende exploitatieverlie
zen.
Het is ook te hopen dat er wat het rooien be
treft spoedig een Europese regeling zal komen
want met de Nederlandse regering, hoe waardevol
op zichzelf ook, wordt het fruitprobleem niet op
gelost.
Ondertussen gaat op de fruitbedrijven de pluk
voort en het schiet bijzonder goed op. Deze week
zullen velen zijn klaar gekomen. Zeldzaam goed is
het dit jaar gegaan en dat is in elk geval een licht
puntje in deze moeilijke tijden voor de fruittelerl
4
