Zal de wal het
(stoom)schip keren
Pomona
op reis
9
Elk jaar opnieuw wordt in artikelen, lezingen en
gesprekken gefulmineerd tegen het te vroege pluk
ken van de James Grieve. Tevens uit men nog eens
extra scherp zijn gramschap over het „gaar sto
men" van de groene appels.
Het is ongetwijfeld goed dat men tegen het te
vroege plukken stelling neemt, maar het lijkt bitter
weinig te helpen. Het aantal zondaars neemt eerder
toe dan af. De moeilijke situatie in de fruitteelt werkt
dit ook in de hand.
HOE SLECHTER SMAAK, HOE HOGER PRIJS
De meeste vroege plukkers erkennen hun schuld.
Ze geven toe dat gaar gestoomde appels niet lekker
zijn en dat de kans op stip toeneemt naarmate eer
der wordt geoogst. Ze zijn ook van mening dat net
publiek hierdoor een slechte appel krijgt voorgescho
teld, wat het gevaar meebrengt dat men later de eet-
rijpe, smakelijke James Grieve de rug toekeert.
Maar ze bekijken het puur zakelijk. Een teler zei:
„Vroeger wachtte ik netjes tot de appels plukrijp
waren en dan kreeg ik hoogstens een kwartje de
kilo, terwijl een vroeger plukkende kollega met twee
kwartjes naar huis ging. Die netheid kostte me te
veel geld. Daarom pluk ik nu ook vroeg en veil de
appels grasgroen, 't Is eigenlijk niet goed, maar ik
ben liever maar niet zo braaf, als dat ze van me zeg
gen dat ik door mijn voorbeeldig gedrag failliet ben
gegaan".
Een handelaar die op 't hout koopt vertelt: „Ik heb
de Grieve erg vroeg laten en verwarmd tot
de appels geel waren. Gemiddeld brachten ze ruim
50 cent per kg op, er waren er zelfs bij van in de
zeventig cent. Ze smaakten naar niks, maar dat is
mijn zaak niet. Ik probeer aan mijn fruit te verdié
nen en op deze manier lukt dat het beste".
Hij voegde er nog aan toe dat hij ook al Cox's te
broeien had gezet, maar hij was bang dat hij daar te
laat mee op de markt zou komen. De dag tevoren
(3 sept.) waren er al „rijpe" Cox's in de Betuwe ge
veild en die brachten meer dan zeven #abbeltjes op.
Zelf zou hij pas omstreeks 10 september kunnen vei
len en dat zou aan de late kant zijn.
Deze man zal volgend jaar waarschijnlijk nog eer
der plukken. Dat tpyeert de situatie. Het wordt een
race naar steeds vroeger.
IK NIET. EEN ANDER GRAAG
Bij ieder hoort men dezelfde argumenten. Ten eer
ste, dat men het om den brode doet, dat de strijd <wi
het bestaan zwaar is en dat men alles moet doen om
fruitteler te blijven. Ten tweede dat anderen met de
buit gaan strijkesi als men niet zorgt tijdig (dus
vroeg) aan de markt te zijn.
En inderdaad, ergens heeft men gelijk. Als de één
niet levert, doet de ander het graag, als er een extra
hoge prijs aan vastzit. De Belgen willen hun zuide
lijker ligging uitbuiten, Limburg probeert Zeeland
voor te zijn en zelfs de Betuwe komt al met Grieve
op een tijdstip dat de meeste telers in onze provincie
hun eigen produkt nog te onrijp vinden. Verder spelen
ook de kopers op 't hout hun rol. Die vinden het
prachtig dat de aanvoer wordt geremd door de
Zeeuwse afzetcommissie want als echte vrijbuiters
kunnen ze daardoor elders op de markt zijn vóór
hier de bui losbarst.
Om het nog ingewikkelder te maken, kon men
van de handel horen dat er dit jaar vraag was naar
groene James Grieve voor Duitsland eer de aanvoer
was vrijgegeven. Naar men zei wil men in West-
Duitsland alleen onrijpe, grasgroene appels. Als ze
later geel zijn mogen we ze houden. En als die Duit
sers nu per se buiknijn willen kriisien van eroene
Grieve, waarom hen dan niet ter wille zijn? Aldus de
handel. Of 't waar is kunnen we niet controleren.
LOST HET PROBLEEM ZICHZELF OR?
Hoe 't ook zij, het was tot nu toe voor de fruitteler
financieel vaak aantrekkelijk om de James Grieve te
vroeg te plukken. Als gevolg hiervan krijgt de con
sument in 't begin van het seizoen veelal appels van
matige kwaliteit. En daardoor kan hij bij voorbaat
afkerig worden als er later lekkere, eetrijpe appels
worden aangeboden. De „nette" late plukker wordt
hiervan de dupe; het wordt hem moeilijk gemaakt
„netjes" te blijven.
Is er een oplossing voor dit probleem? Er is al heel
Stomen of aan de boom rijpen
veel over gesproken en geschreven, maar met weinig
of geen resultaat.
De kans is echter niet denkbeeldig dat het zich
zelf oplost. Als het te vroege plukken nog verder toe
neemt (wat te verwachten is) zal er wellicht al vroeg
zoveel worden aangeboden, dat de prijs reeds de eer
ste veilingdagen onder druk komt te staan. Er is een
wedstrijd aan de gang naar steeds vroeger. Die wed
strijd zou wel eens kunnen eindigen zonder winnaars,
dus met enkel verliezers. Dan zou de wal het (stoom)-
schip keren.
^^ANNEER een fruitkweker 5000 boompjes van
1 jaar oud op goede vruchtbare grond, één
hectare groot, plant dan moet hij reeds in het tweede
jaar 3 kg appels van dat boompje kunnen plukken
en in het daaropvolgende jaar 10 kg. Dit houdt in
dat hij in het tweede jaar 15.000 kg en in het derde
jaar 50.000 kg van die hectare zal oogsten. Dit is
het allernieuwste op fruitteeltgebied en omdat het
hier en daar al op die manier opgezet is gingen een
I4-tal leden van Pomona, de Ver. van Oud-Leerlingen
der Tuinbouwschool, dit wonder vrijdag eens aan
schouwen.
BEDDENTEELT TE ANNA JACOBAPOLDER
Ze bleven voor het eerste bedrijf kort in de buurt
want deze proef ligt in Anna Jacoba Polder op het
bedrijf van de heren Van Dijke, de Jager en Klompe.
Gezien de enorme investeringen die een dergelijk be
drijf vraagt, kreeg men steun van het O. en S. fonds.
Het bedrijf is 15 hectare groot. Rekenen we even
snel door dan moet hier in het derde jaar 750.000 kg
fruit af komen. Een toekomstbeeld zegt ons dan dat
een paar honderd van die bedrijven in Nederland
voldoende zijn om aan de vaderlandse vraag te vol
doen. Daar er de laatste jaren bijna geen export naar
het buitenland meer geweest is van grote kwantums
appels, omdat ook deze mensen zelf zijn gaan telen
en omdat Frankrijk en Zuid-Amerika en Australië
over grote voorraden beschikken die frank en vrij
Nederland binnenkomen, moet er op gerekend wor
den dat meer dan 90 fruittelers in ons land een
ander bestaan moeten gaan zoeken. Dit zijn dorre
cijfers met een grote achtergrond, want de fruitteelt,
een langzaam maar zekere tanende bron van inkom
sten gaat dan zo goed als verdwijnen. Behalve dan
de appel„fabrieken" waar dermate grote massa's ge
teeld worden aan kleine boompjes dat zelfs het kun-
digste werk in deze teelt, het snoeien, tot het ver
leden gaat behoren.
In Anna Jacoba Polder dan stonden „nog maar"
4000 boompjes op een hectare. Ze waren volgens een
3 rijen-systeem geplant, dus drie rijen appelen, een
groenstrook en weer drie rijen appelen enz. Alles op
IX natuurlijk en in de hoofdrassen Cox-'s Orange,
Delicious, Goudreinette en Winston. De Cox*s-en wa
ren zo groot dat ze reeds waren geplukt. De plant-
afstand was 1x1% voor de Cox's en 1 x l'/4 voor
de Golden Delicious. Het maaien van de groenstroken
is geen probleem want het kan in 1 dag gebeuren in
deze 15 hectare. Door het enten on een hoge noot en
het direct uitbuigen is de boom direct vruchtbaar en
de groei er praktisch uit. Dit alles werd de Pomona-
mensen voorgehouden waarbij de hoofdassistent van
het Consulentschap Zeeland de heer J. A. v. d. Weel
een toelichting gaf. Geconstateerd werd dat inderdaad
aan deze jonge, nog maar kleine bomen, het vereiste
aantal kilo's hing.
BEZOEK AAN NOORD-BRABANT
Vandaar werd naar Fijnaart gereden om de veiling
genaamd „Noord West Brabant" te bezoeken. Een
prachtige, moderne veiling met alle apparaturen zoals
de „waterdumper" waarin de appelen de kasten of
de grotere verzamelkisten van 300 kg verlaten en
van alle residu's worden ontdaan. Ook de sorteer-
machine, een enorme Greefa, voldoet aan de heden
daagse eisen. De geheel geautomatiseerde gascellen
kunnen elk 250 ton fruit bevatten. Momenteel ston
den deze cellen leeg behalve een enkele die half ge
vuld was met kersenbonbons. Een uitschieter die
gaarne meegenomen wordt. Voor de fruittelers uit de
Noordwesthoek van Brabant een prachtige veiling
waar ze terecht trots op kunnen zijn. De rondleiding
in de veiling werd toegelicht door de heer J. Blok,
hoofdassistent bij het Consulentschap.
Een ander tweejarig bedrijf, wat minder groots
van opzet was dat van de heer J. de Leeuw te Zeven-
bergschen Hoek. De nlantafstand bedroeg 3% x 1
en de bomen (type IX) staan op grond met een afslib-
baar van 35 Veel aandacht is hier aan de bestul-
ving besteed. Ook hier al in het tweede jaar bomen
met 3 en 4 kg appelen.
De rest van de dag werd de fruitteelt vaarwel ge
zegd en eerst een boottocht door de Biesbosch ge
maakt. Vandaar werd naar Hilvarenbeek gereden om
een kwartiertje in het leeuwenpark „De Beekse Ber
gen" te vertoeven. De dag werd besloten met een
diner in hotel de Klok te Breda waar alles nog eens
werd nagepraat. Omstreeks half elf arriveerde Pomo
na weer in Burgh en Haamstede.
LAGERE FRUITPRIJZEN
Op de Zeeuwse fruitveilingen nam in de afge
lopen periode de aanvoer van appelen en peren
sterk toe, maar de prijzen liepen terug en kwa-
op een peil dat tot voor kort eigenlijk voor onmo
gelijk werd gehouden.
Bijzonder teleurstellend was het prijsverloop
bij de peren maar ook James Grieve daalde tot
een niveau waarop er enkel maar geld bij moet
en Cox's Orange begon op een prijspeil dat even
eens veel te laag is voor dit ras.
Bij de peren waren er eind vorige week ruime
aanvoeren van Bon Chretien William en Beurre
Lebrun. Nog niet zoveel jaren geleden waren dat
twee rassen waarmede de Zeeuwse perentelers
beste resultaten behaalden, omdat de fabrieken er
veel interesse voor toonden.
Nu lag de prijs van de beide rassen gemiddeld
slechts rond en soms iets boven 20 cent per kg. en
dat dan enkel nog voor de meest gevraagde ma
ten en mindere kwaliteiten waren helemaal niet
te verkopen. Het wachten is hiervoor op een pere
crisis die hopelijk kan verhinderen dat ook het
ondereind van deze rassen weer op de markt komt
of naar de fabriek gaat om het hierdoor voor de
betere rassen en kwaliteiten te bederven zoals
dat eerder in het seizon al is gebeurd met de
Précoce de Trevoux en Clapps Favorite.
Clapps Favorite daalde vorige week in verge
lijking met de week daarvoor nog met 5-8 cent
per kg. Dat wil zeggen dat voor de beste partijen
grote maat 20-25 cent per kg. werd betaald en
dat de kleine maten voor 3 cent naar de fabriek
gingen. Vrijdag volgde echter een prijsherstel. De
prijsdaling voor James Grieve was overigens nog
groter. Het aanbod hiervan was in Zeeland niet
bijzonder groot meer maar elders in het land
kwam ze pas goed op gang. De beste partijen
kwamen vorige week in Zeeland nog aan 25 cent
per kg. maar de meeste partijen draaiden rond of
iets beneden 20 cent per kg. en de klasse 11 grote
maat ging naar de fabriek voor 6 cent.
James Grieve Lired bleef zelfs voor de beste
kwaliteiten beneden 20 cent per kg. Cox's Orange
Pippin deed eind vorige week voor de klasse 1
grote en middelmaat tussen 30 en 40 cent en voor
de klasse 11 tussen 20 en 25 cent per kg.
Triomphe de Vienne deed het beter met prijzen
van rond en iets beneden 50 cent per kg.
De grote aanvoeren van Reine Victoria pruimen
konden goed worden verkocht tegen prijzen van
60 tot 80 cent per kg.. De fabrieken kochten de
kleine maten voor prijzen van 25 tot 30 cent.
Bramen bleven gevraagd voor de fabrieken in
Zwitserland en de prijs werd nog elke dag wat
hoger zodat eind vorige week 2,37 per kg. werd
betaald, een absoluut record tot nu toe voor dit
product.
