a
U1 jaar gezamenlijk opgefokt onderzoek naar; groeisnelheid, voederverbruik
en exterieur
ALLEEN DE BESTE STIEREN
ZIJN GOED GENOEG
50 onvoldoende, de rest wordt PROEFSTIER.
12 jaar
700 proef inseminaties
onderzoek naar; vruchtbaarheid, «permak waliteit
10 onvoldoende, de rest wordt WACHTSTEER.
23 jaar dochters worden geboren onderzoek naar: geboortegewicht, erfelijke afwij
kingen
W ACHTSTIER
34 jaar dochters zijn 1 jaar de dochters worden gedekt op V/a2 jaar
eigenschappen op hun dochters overerven.
Voor de verbetering van de erfelijke eigenschap
pen van ons rundvee is kunstmatige inseminatie
het belangrijkste hulpmiddel. Alleen met behulp
van kunstmatige inseminatie kan de fokwaarde van
stieren op betrouwbare wijze bepaald worden. Bo
vendien kan door kunstmatige inseminatie een
goed fokkende stier enorme aantallen nakomelin
gen verwekken. Met de moderne technieken is het
zonder meer mogelijk om van één stier in het
verloop van één jaar 15.000 a 20.000 koeien te be
vruchten. Voor de veeverbetering van enorme be
tekenis!
Hoe komen we aan zulke best fokkende stieren?
Allereerst is het natuurlijk van het grootste be
lang, dat uitsluitend stierkalveren aangekocht wor
den van uistekende afstamming. Alleen de aller
beste melkkoeien zijn geschikt om als stiermoeder
te worden aangewezen. Alleen de allerbeste fok
stieren komen in aanmerking als stiervader.
De ervaring heeft geleerd, dat zelfs van stieren
met de beste afstamming de fokkerij dikwijls te
genvalt. Van een jonge stier kan men nooit met
zekerheid voorspellen hoe - zijn erfelijke eigen
schappen zullen zijn. De resultaten ziet men pas,
wanneer de dochters van de stier zelf moeder zijn
geworden en hun eerste melkproduktiejaar vol
tooid hebben.
Daarom is het /van belang om een jonge stier
slechts beperkt te gebruiken, totdat zijn fokwaar
de bekend is. Dit kan gebeuren, door van een
jonge stier slechts een beperkt aantal koeien te
bevruchten en hem daarna „op wacht" te zetten.
Gedurende de wachtperiode wordt de stier niet
meer gebruikt. Pas wanneer de gegevens van zijn
eerste generatie dochters volledig bekend zijn en
gebleken is dat hij goed fokt, wordt de stier als
fokstier in gebruik genomen. Dan is de stier in
middels minstens 5 jaar oud, hetgeen blijkt uit het
volgende schema, waarbij jonge stierkalveren, zo-,
nen van beste melkkoeien gepaard met de beste
stieren:
WACHTSTIER
45 jaar dochters kalven af onderzoek naar: exterieur van de dochters, karak
ter, melkbaarheid, melkproduktie, samenstelling
van de melk
«0 onvoldoende, slechts 20 wordt FOKSTIER
5 jaar en ouder fokstier de stier wordt volop gebruikt
De allerbeste fokstieren worden aangewezen als stiervaders voor het fokken van een nieuwe ge
neratie jonge stierkalveren.
deze stieren kunnen zij door doelgerichte fokkerij
hun veestapel verbeteren. De allerbeste fokstieren
worden aangewezen als stiervaders en zorgen zo
weer voor een nieuwe generatie jonge stierkalve
ren, waarmee de cirkel gesloten is.
De vereniging bezit 72 stieren, naast een sperma-
voorraad van 32 verschillende, inmiddels niet meer
in leven zijnde stieren. Van de levende stieren zijn
57 van het zwartbonte veeras en 15 van het blaar
kopras. Bovendien wordt van het roodbonte ras,
het Charolaisras en het Jerseyras sperma in voor
raad gehouden voor gebruik door de leden-vee
houders. Jaarlijks worden circa 60.000 zwartbonte
en circa 10.000 blaarkopkoeien kunstmatig geïnse-
mineerd. In het afgelopen jaar was ruim 67 van
de koeien na één inseminatie drachtig.
ER wordt aan gewerkt om nog tot een verdere
en nauwere samenwerking met andere K.I.-
verenigingen te komen, om op die wijze de service
aan de leden nog verder uit te kunnen breiden.
Er wordt gedacht aan een mogelijkheid te komen
tot een z.g. „Centrale Sperma fabrikage", een stre
vend dat echter niet overal in Nederland wordt ge
steund. Wil men het inseminatiegeld zo laag mo
gelijk houden dan zal, gezien de steeds stijgende
loonpost, toch in deze richting verder gewerkt moe
ten worden.
Tevens zijn er vergevorderde plannen om te ko
men tot een centraal wachtstieren project in de
Flevopolder. Daar zouden zo'n 300 wachtstieren
rationeler en dus goedkoper verzorgd kunnen wor
den dan op de wachtstieren-stations van de ver
schillende K.I.-verenigingen. De fusie tussen de
K.I. verenigingen in Zuid-West Nederland is voor
treffelijk verlopen zowel bestuurlijk als organi
satorisch. In bepaalde delen van Nederland is er
belangstelling voor een intensievere samenwerking
dan nu nog het geval is. Er kan nog veel gedaan
en bereikt worden!
BI.
Elke jonge stier staat dus na zijn proefperiode
ruim 4 jaar op wacht. Omdat hij pas daarna volop
gebruikt kan gaan worden, is het van belang om de
stier zo vroeg mogelijk zijn proefinseminaties te
laten verrichten.
De ervaring heeft geleerd, dat van iedere vier
tot vijf jonge proef stieren van uitstekende afstam
ming hoogstens slechts één stier overblijft, die
goed genoeg fokt om na afloop van de wachtperiode
in gebruik te worden genomen.
IVOOR de K.I.-vereniging Zuid-West Nederland
worden de allerbeste stamboekkoeien gese
lecteerd en als ze goed genoeg _zijn, aangewezen
als stiermoeders. Ze worden geïnsemineerd met
sperma van de beste k.i.-stieren. Met de eigenaars
van de stiermoeders wordt contractueel overeen
gekomen, dat, indien uit een dergelijke paring een
stierkalf geboren wordt, deze voor een in het con
tract vastgelegde prijs door de k.i. vereniging kan
worden overgenomen. De stierkalveren worden
gezamenlijk opgefokt op een stierenopfokstation.
Ze krijgen hier hetzelfde rantsoen en worden maan
delijks gewogen, gemeten en beoordeeld. Alleen
de beste zijn goed genoeg om op geslachtrijpe leef
tijd als proefstier te worden ingezet. Slechts 50
van de uit dit stiermoeder-inseminatieprogramma
geboren stierkalveren brengt het tot proefstier.
Van iedere proefstier worden zo snel mogelijk 750
koeien bevrucht. Daarna gaan ze op wacht en wordt
een voorraad sperma ingevroren. Overigens worden
;e niet gebruikt. Gedurende de wachtperiode wor-
ien gegevens verzameld over hun fokkerij, zoals
n het schema in het kort is aangegeven.
Pas als bewezen is, dat een stier op vele van
punten verbeterend fokt, wordt de
fokstier in gebruik genomen.
Fokstieren worden volöp ter beschikking van de
eden van de vereniging gesteld. Met behulp van
