Zorqen in een zomer
A
Deze week
(Vervolg van pagina 1.)
EÉNHEIDSMARKT IN GEVAAR
EN toch deed Frankrijk het. Heel stiekum, de
voorbereiding was perfekt geheim gehouden,
ook voor de E.E.G.-partners. Beter bewijs, dat er
uitsluitend nationaal gedacht is, is er niet.
De ene, vrije markt voor landbouwprodukten
wordt cr namelijk direkt door in gevaar gebracht.
Want Frankrijk zal wel niet de konsekwentie aan
vaarden dat het zijn landbouwprijzen met 12V2
laat stijgen. En dus ook zijn kosten van levens
onderhoud met enkele procent. Terwijl zijn vak
bonden al dreigende taal uitslaan. Er is trouwens
in Frankrijk al een prijsstop afgekondigd, die in
principe ook wel voor voedingsmiddelen zal gel
den.
Maar als de Franse prijzen niet omhoog gaan
ontstaat er een te laag prijspeil vergeleken met de
andere E.E.G.-landen. Moeten die laatste dan met
hun landbouwprijzen omlaag? Waardoor dus de
Franse prijsdruk als het ware over de hele E.E.G.
zou worden uitgesmeerd? Het is ondenkbaar, dat
met name de Duitse, regering dit haar boeren vóór
de komende verkiezingen durft aan te doen. Maar
wat dan? De enige soort van maatregel, die dan
nog rest is het, al of niet tijdelijk, opheffen van
het vrije verkeer in landbouwprodukten. Men zou
kunnen denken aan herstel van de onderlinge hef
fingen en toeslagen van vroeger: b.v. hier en in
andere E.E.G.-landen importheffingen op Franse
produkten en subsidies bij de uitvoer naar Frank
rijk. Denkbaar is ook dat de Fransen zelf met ex
portheffingen bij hun graan-uitvoer gaan werken.
Verwacht kan worden, dat de nog bestaande
discriminerend hogere Franse boter- en magere
melkpoederprijzen tot het verleden zullen gaan
behoren. Die prijzen zal de Franse regering wel
niet verder laten stijgen. De bestaande discrimi
natie wordt „weggedevalueerd".
Met dat alles is de eenheidsma'rkt van land
bouwprodukten in acuut gevaar. Hij stond al enige
tijd zwak.
BRUSSEL VERLIEZER
MET name de graansektor in ons land en meer
nog in Duitsland heeft aan den lijve onder
vonden hoe er gespeculeerd bleef worden op de
devaluatie van de Franse franc. Dat leidde al tot
merkwaardige en moeilijk aanvaardbare situaties
op de E.E.G.-graanmarkt. In enkele graan-invoer-
landen werd de inlevering beperkt tot inlands
graan. Duitsland kreeg onlangs machtiging voor
aanvullende graanmarktsteun met een soort inge
bouwde verzekering tegen prijsverlaging wegens
markt-opwaardering. Duitsland kwam trouwens
volkomen klem te zitten met het buitensporige
graan-aanbod vanuit Frankrijk. Er werd al opslag
ruimte gereserveerd buiten de È.E.G. in Denemar
ken, Oostenrijk enz.
Allemaal tekenen van een falend beleid in Brus
sel. Een noodwendig falend beleid, omdat de po
litieke wil tot verdere voltooiing van de E.E.G.
nu eenmaal was gaan ontbreken. Er was en is geen
streven in de richting van de ene geld-eenheid
(Brussel wist niets van de Franse plannen!). Geen
verdere uitbouw van de economische politiek met
verruiming van werkgelegenheid (waardoor een
plan-Mansholt wel zal moeten falen). Geen ge
meenschappelijke handelspolitiek (terwijl om poli
tieke redenen wordt geijverd voor ruimer han
delsverkeer met Oostblokstaten). Kortom, de Euro-
markt is aan de verliezende hand.
Dat kan niet anders dan zijn ongunstige invloed
hebben op de gang van zaken op de ene land
bouwmarkt en in de verdere voltooiing van een
gemeenschappelijke landbouwpolitiek. De landbouw
was eigenlijk hinderlijk vóór komen te liggen. Wat
de E.E.G.-Ministerraad zo juist na een marathon
vergadering moeizaam besloot toont duidelijk aan,
dat men helaas dan ook een stap terug heeft moe
ten zetten.
STAP TERUG
f\E èenheidsmarkt voor landbouwprodukten Uk
de E.E.G. is inderdaad voorlopig het slacht
offer geworden. Van Nederlandse kant schijnt hard
gevochten te zijn voor het behoud van de vrije
landbouwmarkt. Gesteld werd dat Frankrijk zelf
in de eerste plaats had te zorgen voor het weg
nemen van de kwalijke gevolgen van zijn eigen
zinnige devaluatie voor het agrarisch handelsver
keer. Een Franse landbouwprijsverhoging had deels
door B.T.W.-verlaging aldaar kunnen worden ver
meden. Maar dit soort voorstellen haalde het niet
in de Ministerraad van de E.E.G.
Deze nam in beginsel een voorstel van de Com
missie over, die met heffingen en subsidies de
Franse landbouwmarkt (met lagere prijzen nu)
van de rest van de E.E.G. wilde afzonderen.
Onbegrijpelijk eigenlijk dat de Europese Com
missie zelf met zo'n voorstel tot tijdelijke ophef
fing van de gemeenschappelijke landbouwmarkt
kwam. Zij was immers duidelijk door Frankrijk
genegeerd.
Het schijnt nu voornamelijk een aparte regeling
te worden (met belasting op de uitvoer en subsi
die op de invoer), samen met de Commissie uit te
werken. Door het Nederlandse verzet is bereikt dat
over enkele maanden de regeling (in principe tot
herfst 1971 durend) door de E.E.G.-Ministerraad
weer onderzocht zal worden op haar uitwerking.
Wat de uitwerking nu zal zijn op de positie van
onze diverse produkten is moeilijk te zeggen, nu
de bijzonderheden riog niet geregeld en bekend
zijn. De nadelige speculatie in de graansektor houdt
op.
Frankrijk krijgt er een aantal instrumenten bij
om zijn zaken mee te regelen. Hoe zal het die ge
bruiken of misbruiken ondanks Brussels, toezicht?
Het kan b.v. zijn tarwe-exportbelasting toch
nog aan de iets te lage kant houden of zijn sub
sidie op invoer van Nederlands varkensvlees krap
houden.
Al met al toch een betreurenswaardige stap te
rug. En wie zal zeggen of er niet nog meer van die
stappen terug volgen? Als b.v. straks toch de Duit
se mark nog opgewaardeerd moet worden of de
Franse devaluatie nog onvoldoende blijkt te zijn.
Str.
Met als thema „reconstructie van de ruimte voor morgen" hebben bijna 1000
boeren zich op '7 augustus op een landbouwcongres ter gelegenheid van de Vrie-
zenveense eeuwfeesten verdiept in de toekomst van land- en tuinbouw. Inleiders
waren ir. C. Staf, president-directeur van de Koninklijke Nederlandse Heidemaat
schappij, ir. J. Baas, en drs. R. Zijlstra. De inleiders gaven alle drie te kennen
dat het onvermijdelijk zal zijn het landbouwareaal nog verder in te krimpen.
Ir. Staf verwachtte geen ontwikkeling naar grote bedrijven met een agrarisch-
industriële produktie. Het gezinsbedrijf zal naar zijn mening blijven domineren
en het aantal landarbeiders nog verder teruglopen.
Drs. Zijlstra zag de sociale positie van de boer er niet rooskleuriger op wor
den. Hij zei te vrezen dat de welvaartskloof, die thans reeds aanwezig is tussen
het landbouwgezin en degenen die buiten de landbouw werken, steeds groter
wordt. Hij pleitte voor een betere omscholingsregeling en verbetering van de
saneringsregeling. Wat de toekomst betreft zei drs. Zijlstra verder nog te ver
wachten dat de grondprijzen verder zullen stijgen, evenals de bedrijfskosten, ter
wijl de prijzen van de verschillende produkten, voorzover het overschotprodukten
betreft, onder druk zullen blijven staan en de kostenontwikkeling niet kunnen
volgen.
DE geld- en kapitaalmacht staat in het mid
delpunt van de belangstelling. De devalua
tie van de Franse franc is een feit geworden, en
welke de gevolgen daarvan zijn voor onze eco
nomie is niet te zeggen. Vroeger sprak de volks
mond niet van devaluatie maar van de „val" van
de franc. In de vooroorlogse periode was b.v. de
val van het Engelse pond sterling een zaak die de
gehele financiële wereld op zijn grondvesten deed
schudden.
Devaluatie is een ernstige zaak en men kan zich
afvragen of het een rechtvaardige zaak is. Hoe staat
U en- tegenover als TJ 100 kg van iets koopt en er
wordt maar 87V2 kg geleverd. Hoewel het natuur
lijk niet precies rechtlijnig verloopt is devaluatie
toch zo iets. Dit is toch niet met rechtvaardigheid
in overeenstemming te brengen. Enkele maanden
terug hebben wij er reeds over geschreven. Toen
reeds werd de devaluatie verwacht en slechts het
persoonlijk ingrijpen van president De Gaulle
heeft verhinderd dat reeds toen de devaluatie een
feit werd. Nu was het niet 'meer langei' vol te hou
den. De franc bleef onder druk staan en voort
durend moest door het aanspreken van de goud
reserves de koers van de franc ondersteund wor
den. Dit was niet langer mogelijkde reserves wa
ren bijna uitgeput.
1~\E Franse economie en het Franse volk staan
U voor een zware taak. Alleen door weder
zijds begrip en offers zal de situatie kunnen wor
den in het reine gebracht. De valutaverhoudingen
zijn namelijk geen kunstmatige verhoudingen, al
lijkt dat soms zo, en al is dat soms gedurende een
bepaalde periode zo.
In wezen worden de valutaverhoudingen beheerst
door de produktie en de consumptie. Dit is een
oude economische wet en wij hebben het al meer
geschreven, economische wetten laten zich niet
straffeloos overtreden.
De devaluatie van de franc komt o.i. op een zeer
ongelegen ogenblik voor onze agrariërs. De oogst
is in volle gang. Zowel de granen als de tuinbouw-
produkten zijn export-artikelen van grote beteke
nis. Nu brengt export voor de Franse boer plotse
ling I2V2 meer op, en dat mag niet volgens de
bepalingen van de É.E.G.
DE eerste berichten spreken reeds over moei
lijkheden bij de invoer van vlees in Frank
rijk. De koelauto's worden opgehouden aan de
grens. Hoe gaat het m,et andere produkten en hoe
worden de Franse exportprijzen vastgesteld?
Het zijn vragen die nog niet zijn opgelost, maar
waarvan het belang voor onze landbouw, onze
tuinbouw en onze veeteelt zeer groot is. Duidelijk
komt het weer naar voren dat wij in aanzienlijke
mate niet meer door nationale maar door interna
tionale omstandigheden worden beheerst. Ook wat
de prijzen betreft is dit zo en de zekerheid is daar
door beslist niet toegenomen.
PAAUWE.
