Oude boerderijen
in
Zeeland
(XXII)
8
Ken oud gedeelte van het woonhuis met opkamer
en kelderraam.
Deze boerderij op Noord-Beveland ligt in de
Wissenkerkepolder en is zeer waarschijnlijk de oud
ste van het eiland.
Zoals algemeen bekend is, ging vrijwel het ge
hele vroegere eiland door de stormvloed van 5
november 1530 verloren en wat zich nog staande
had gehouden [nundeerde bij de ramp van 2 no
vember 1532.
Eerst in 1598 won men de Oud-Noordbeveiand-
polder op de zee terug, maar de Wissenkerkepol
der werd niet eerder dan in 1652 opnieuw bedijkt.
Daarvoor was op 10 juni 1651 door de Staten van
Zeeland octrooi verleend en op 11 november van
dat jaar kwamen de eigenaars der schorren bijeen
in de .Herberge van de Hooge Deure" te Middel
burg om de voorwaarden vast te stellen, waarop
in het volgend jaar de schorren tot „eenen vasten
coorenlande" zouden worden bedijkt. Meer bijzon
derheden over deze inpoldering geven De Bruin
en Wilderom in .Tussen Afsluitdammen en Delta-
dijken", deel I, 1961 blz. 46 e.v.
De nieuwe polder grensde aan de oostzijde aan
de Oud- en Nieuw Noordbevelandpolder en de
Fredericapolder. De overige drie zijden waren wa-
terkerend tot in 1697 door bedijking van de Toren
polder de polder geheel vrij niet-waterkerend werd.
KAARTEN
Een eerste vrij duidelijke kaart van de Wissen
kerkepolder werd in 1652 vervaardigd door de
landmeter A. Verburgh en D. Kane. Hierop is de
indeling van de polder aangegeven met de kre
ken, welke zich daar toen nog in bevonden. De
hofsteden konden hierop uiteraard nog niet wor
den ingetekend, doch de plaats van de latere hoe
ve „Landlust" werd bepaald aan de zuidelijke dijk
(tegenover de schorren van Geersdijk) in de hoek
van deze dijk en de noord-zuid lopende Zuidkruis
weg. De grote van noord naar zuid lopende kreek,
eertijds genoemd „het Bogaertschaer", later en nu
nog Bokkegat geheten, is in het noord-oostelijk
deel van de polder duidelijk te zien. Een smalle
vertakking daarvan liep in 1652 tot aan de zuide
lijke dijk door en de thans op de hofstede aan
wezige „vate" is daarvan zeker een restant.
Bij genoemd Bokkegat brak aan de noordzijde
van de polder de dijk gedurende de zware storm
van 26 januari 1682 door. De polder liep in en ook
„Landlust" zal toen door de golven omspoeld zijn
geweest.
Wanneer de eerste hofsteden in de polder zijn
gebouwd kon niet achterhaald worden, doch een
andere kaart van Noord-Beveland,n. 1. die van Nic.
Visscher van omstreeks 1670, geeft de onderhavige
en andere boerderijen reeds aan.
w
„LANDLUST"
TE
WISSENKERKE (N.-Bev.)
Nisse, juli 1969. W. E. P. VAN YSSELDWX.
Het is aan te nemen, dat voor de omliggende
landerijen het verst verwijderd van het nieuwe
Wissenkerke behoefte aan landbouwschuren, e.d.
ontstond zodra cultivering van de grond mogelijk
was en stichting van deze boerderij kan dus om
streeks 1660 wel plaats gevonden hebben.
Onvermijdelijk komen we dan in wat later tijd
terecht bij de fraaie kaart der Hattinga's (D.W.C.
en A.j, opgenomen in 1751. Hierop zien we de
Wissenkerkepolder liggen, gedeeltelijk in de Heer
lijkheid Geersdijk en Wissenkerke, het meest oos
telijk deel behorend tot de Heerlijkheid Kortgene
en daartussen een smalle strook z.g. Gemeen Am-
oorspronkelijke onderdelen.
De woning, die als geheel wel van oudere datum
stamt, is door latere wijzigingen minder interes
sant geworden. Oorspronkelijk in de bekende klei
ne gele IJsselsteen uitgevoerd, is de grondvorm
ervan rechthoekig met aan de oostzijde een uit
bouw, waarin zich de opkamer en de kelder be
vinden en dat nog is voorzien van de oude ramen
met kleine ruitjes. Dit gedeelte is zeker sedert bet
bouwjaar onveranderd gebleven.
De lange gevel aan de voor- (west)zijde is, zo
als veel voorkomt, op grond van verval van het
metselwerk van een laag cementspecie voorzien.
V€
de
Zi
»e
bo
mi
hc
m
ris
in
vo
ge
oo
bo
de
kc
tei
m<
ve
mi
re
mi
de
El
af
ge
pb
bo
w<
be
re;
Ti
en
dij
on
©v
eii
lei
Mi
W
Er
Iir
gr;
on
rei
cei
eié
tei
Hc
Ac
66,
pa
v
Detail van de schuur met oplopend dak boven de mendeur.
bacht, waarin aan de zuidelijke dijk de hofstede
zonder moeite te vinden is.
DE GEBOUWEN
Van deze komen voor een korte beschrijving
slechts in aanmerking de landbouwschuui en het
woonhuis. De overige bouwsels zijn van later tijd
en passen om verschillende redenen moeilijk bij de
De hierin aanwezige ramen en de deur hebben de
plaats van de oorspronkelijke ingenomen. Een noor
delijke uitbouw aan het huis is wel van oude da
tum, doch past minder bij de oorspronkelijke vorm
van de woning. Als geheel is dit huis wel enkele
eeuwen oud, doch door de aangebrachte veran
deringen niet opvallend wat karakter of fraaie
details betreft. In de woning zijn geen oude wand
of vloertegels aanwezig, hoewel ze in vroeger tijd
we
I
no|
na<
gel
hie
ren
ren
we;
