Bezoek aan een
glasbedrijf
in de Peel
r)E nieuwe ZLM beslaat een omvangrijk gebied. Het
verst van Goes verwijderd !igt waarschijnlijk het aan
Limburg grenzende Helenaveen. Daar wonen een aantal
land- en tuinbouwers die zich altijd hecht verbonden heb
ben gevoeld met de Noord Brabantse Mij van Landbouw
en nu dus organisatorisch verenigd zijn met het verre Zee
land.
8
Eén hiervan is de heer R. G. Vermeulen, eigenaar van
een glasbedrijf en benoemd tot lid van de Tuinbouwcom-
missie der ZLM. Deze vertelde ons toch wel even ge
schrokken te zijn, toen hij berekend had dat hij bijna 400
km (heen en terug) moest reizen om in Goes een vergade
ring bij te wonen. Niettemin had hij er de lange tocht voor
over en hij vertrouwde op een prettige samenwerking met
de Zeeuwse collega's.
VEEN WERD VRUCHTBARE TUINBOUWGROND
||ELENAVEEN ligt in de Peel, een streek die van
oudsher niet bekend staat als erg vruchtbaar.
Vroeger was het inderdaad niet best, maar er is veel
veranderd, dank zij ontginningen. De uitgang „veen"
wijst al in een bepaalde richting; we hebben hier met
veen en zand te maken, waarbij het veen grotendeels
is afgegraven. En verder is er heel veel water, want
het landschap is rijkelijk doorsneden met vaarten, die
alle boordevol staan.
Deze vaarten zijn indertijd gegraven om de turf af
te voeren. Bij het ontvenen werd de bovenlaag, de
„bolster" eerst terzijde gelegd. Daarna werd het er
onder liggende zwarte veen tot turf verwerkt en ver
volgens werd de bolsters weer op zijn oude plaats
terug gebracht. Hierover heen kwam een dikke laag
zand, dat werd verkregen bij het graven van de vaar
ten.
En zo kreeg men vruchtbare grond met een hoog
humusgehalte, rijk aan stikstof en fosfaat, waar de
gewassen welig op gedijen. Zeer geschikt voor tuin
bouw, ook goed voor grasland, doch minder ideaal
voor akkerbouwprodukten als bijv. aardappelen en
suikerbieten, omdat die te veel in 't blad groeien.
ALLES PACHTGROND
De tuinbouw is belangrijk in Helenaveen. De plaat
selijke tuinbouwvereniging, waarin alle gezindten
vertegenwoordigd zijn, telt 100 leden. Ongeveer 60
hiervan hebben de groenteteelt als hoofdbron van be
staan en deze beschikken vrijwel alle over een klei
nere of grotere oppervlakte glas, veelal 2000 tot 5000
vierkante meter. De totale oppervlakte glas bedraagt
bijna 15 ha.
Als bijzonderheid springt in 't oog dat alles pacht
is, zowel grond als woningen. De IJsselmeerpolders
in het klein dus. Praktisch alle grond in Helenaveen
nog geen 25 jaar oud zijn moet de afgaande pachter
zelf een nieuwe pachter zoeken die de kassen van
hem wil kopen. Zijn de kassen ouder dan 25 jaar, dan
zoekt de Maatschappij een opvolger, met de verplich
ting dat deze de kassen overneemt tegen de even
tuele restwaarde. Deze restwaarde krijgt de afgaande
pachter dan alsnog uitbetaald.
VAN VOLLEGROND NAAR GLAS
De heer Vermeulen heeft een bedrijf dat 1.25 ha
groot is. Hij begon 25 jaar geleden als vollegronds-
tuinder en besloot 17 jaar geleden tot de bouw van
een warenhuis. Het begin was bescheiden, namelijk
slechts 1100 m2. Het zat echter al direct goed, want
het eerste jaar oogstte hij 15.000 krop sla k 30 cent
en bovendien nog circa 10.000 kg tomaten a 60 cent
per kg. Bruto 10.000, wat in die tijd een zeer fors
bedrag was, zeker voor een niet verwende volle-
'grondstuinder. „Wat moeten we met al dat geld
doen", zei de heer Vermeulen tegen zijn vrouw, „we
zullen maar zoveel mogelijk aflossen".
Zo goed als in dat aanvangsjaar was het lang niet
altijd, maar niettemin floreerde en groeide de zaak
in de volgende seizoenen. Twee jaar later, in 1954,
werd met 900 m2 uitgebreid. In 1960 werd overgegaan
tot stoken. Daarna volgde in 1964 uitbreiding met
3000 m2, waarmee de huidige oppervlakte van bijna
5000 m2 werd bereikt.
EEN GOEDE BESLISSING
Toen het laatste gedeelte bijgebouwd was, werd
de heer Vermeulen geadviseerd om het hele bedrijf
te gaan verwarmen. Hij had een kolenketel, die alleen
capaciteit had voor verwarming van het oude gedeelte.
Er moest dan een nieuwe ketel komen, geschikt voor
olie, wat een extra investering zou betekenen van
De heer Vermeulen is van nature
een optimist.
Kassen met ketelhuis
Bloementeelt in de open grond. Op de voorgrond Dianthus, daarachter viooltjes.
en het aangrenzende Grientsveen is namelijk eigen
dom van de N.V. Maatschappij Helenaveen. Voor de
grondgebruikers is dit in 't algemeen een gunstige
situatie. De pachtprijs is redelijk, de huur van de wo
ning eveneens. Tevens is de pacht „veilig" en gaat
normaal over van vader op zoon, als men dit wenst.
Voor de bouw van kassen krijgt men vlot toestem
ming. De pachter moet uiteraard zelf bouwen, doch
bij beëindiging van het bedrijf, om welke reden dan
ook, is er een bevredigende regeling. Als de kassen
ƒ85.000 k ƒ90.000. Voor'de financiering kon geld
worden geleend in voldoende mate.
Na lang wikken en wegen besloot de heer Vermeu
len echter toch om er van af te zien. Zijn belangrijk
ste motieven waren:
a. Later moet een zoon het bedrijf overnemen. Als
de oliestook er komt, zal de financiering voor die
jongen moeilijker worden.
b. Er moet zoveel geld geleend worden als op olie
wordt overgegaan, dat de rente- en aflossings-
plichtingen erg hoog worden. Gezien de tomate-
prijzen de laatste jaren, zit er geen verbetering
van het verteerbaar inkomen in
Nu, achteraf gezien, is hij blij dat het niet,door is
gegaan. De resultaten van zware stook waren de
achterliggende seizoenen maar matig, waardoor >/eel
bedrijven in ernstige moeilijkheden zijn geraakt, om
dat te veel was geïnvesteerd met geleend geld.
