Goede hooiwinning
door trommelschudder
en harkkeerder
Voederwinning met
hulp van grasdrogerijen
15
J. TAMBOER
Voorlopig zijn een trommel
schudder en een harkkeerder
de meest aangewezen werk
tuigen voor een goede hooi
winning. Benut van beide het
beste, d.w.z. de schudder is in
eerste instantie een schudder.
De hark levert de beste pres
taties bij harken en eventueel
keren.
QF er al of niet geschud moet worden is geen
vraag meer. Goed schudden in een gewas is
nodig om snel een produkt te krijgen met kleur,
smaak en geur. Een probleem is het echter welke
schudder of welk werktuig men moet aanschaffen
voor een snelle hooiwinning,
Men kan het gras kneuzen via kneusrollen, met een
klepelmaaier of met een maaikneuzer, men kan
schudden met een trommelschudder, met een vorkjes-
schudder of met een cirkelschudder.
Enige jaren geleden is er een crisis geweest in het
trommelschudder tijdperk. Heel duidelijk is toen ge
bleken dat een trekker enorme krachten uitoefent op
het werktuig. Bij de schudder staat met name het
haspel bloot aan een zware belasting, en in korte tijd
kan een enorme kostenpost in de vorm van tanden-
breuk zich aandienen.
Meerder fabrikanten hebben getracht dit probleem
op te lossen door o.a. met de gangbare tandconstruc-
ti«_ te breken.
In de praktijk is duidelijk gebleken dat de veren-
stalen tand, hoe goed ook geconstrueerd, niet of
nauwelijks bestand is tegen de er op inwerkende
krachten.
Een schudhaspel heeft nu eenmaal meer te ver
duren dan bijv. een pick-up haspel van een laadwagen
of een pers. Deze draait zeer langzaam, heeft ge
stuurde tanden, en heeft tot taak alleen maar een
gewas op te rapen, dat vaak, bij hooi, droog en licht
is.
Wanneer men de publicaties in de diverse land
bouwbladen leest dan kan men concluderen dat de
boer op velerlei- gebied uitstekend wordt voorge
licht. Eén facet van deze voorlichting handelt de
laatste tijd speciaal over de wijze waarop de boer
het beste zijn gras zo goed mogelijk kan conserveren
om er daarna zo'n groot mogelijk profijt van te kun
nen trekken. Voor de hooiwinning wordt het door-
Naast de verenstalen tand is de zgn. klepel ge
komen, opgehangen aan een lange ronde staaf. Deze
constructie heeft nauwelijks meer tandenbreuk tot
gevolg, en spreekt dus zeker aan. Op de juiste toe-<
passing dient echter goed gelet te worden, vooral
wanneer niet diirekt na het maaien geschuld wordt.
In een later stadium kan vooral in bladrijk gewas
bladverlies optreden, omdat de klepels pas bij een
hoog toerental in de goede stand staan. Het is dan
ook aan te bevelen zoveel mogelijk in groen gras,
direkt „achter de maaimachine" te schudden. Het
vochtpercentage kan dan zonder risico snel omlaag.
Men heeft wel ervaren dat een schudder met soe
pele tanden het gewas minder rigoreus aanpakt dan
de klepel schudder.
yoOR wie het risico van tandenbreuk te zwaar
weegt, kan altijd nog zijn keus laten vallen
op een trommelschuddertype, waarbij stijve stalen
tandsegmenten toegepast worden. Deze zijn beves
tigd op een soepel verende nylonband, zodat ook
met een laag toerental gewerkt kan worden als het
gewas reeds afgedroogd is.
Dit type schudder heeft ook een vrij ruime kap,
terwijl de twee tandbalken getordeerd zijn, d.w.z.
slechts een klein gedeelte raakt de bodem, waardoor
de belasting gunstiger verdeeld is.
Een ander praktisch punt bij de aanschaf van een
trommelschudder is het gewicht op de trekboom.
Wie uitvoerig geïnformeerd wil zijn over de details
leze de goed verzorgde publikatie 116 van het I.L.R.
te Wageningen, waarin een 9-tal trommelschudders
worden besproken.
Uit deze rapporten blijkt dat bij de beproefde
blazen met verwarmde lucht aanbevolen en voor
het winnen van goede kuil dient men over silo's,
torenhoezen, plastic voor rijkuilen of iets dergelijks
te beschikken.
Al deze zaken zijn goed, goedkoop en nuttig om
tot behoorlijke resultaten te komen. Eén ding wordt
hierbij o.i. echter over het hoofd gezien en wel de
faktor tijd en arbeid. Aldus schrijft ons de V.C.G.
(Ver. v. Coöp. Grasdrogerijen in Nederland).
Is de boer nog wel in de gelegenheid om zoveel
werk zelf te verrichten? Heeft hij de tijd nog om op
een bepaald moment zoveel zelf te doen?
Gezien de praktijk zijn wij geneigd deze vragen
ontkennend te moeten beantwoorden. Het aantal
agrarische medewerkers is veelal reeds tot 'n mini
mum teruggebracht en de boer is al blij als hij zijn
normale werk „rond" kan krijgen.
Om nu deze taak enigszins te verlichten zal een
deel van het werk door een loonbedrijf moeten wor
den gedaan terwijl een ander deel, n.l. de voeder
winning, grotendeels door 'n grasdrogerij kan wor
den verzorgd.
Op deze laatste mogelijkheid willen wij de pro-
schudde rs het gewicht op de trekboom varieert van
34 tot 123 kg.
Dit is een belangrijk punt, omdat meestal één maft
dit werk moet doen. Zo min mogelijk druk betekend
naturlijk zo makkelijk mogelijk aankoppelen.
Bij de keuze van een schudder is ook de breedte
belangrijk. De grootste regelmaat wordt verkregeft
als de schudbreedte aangepast is aan de maaibreedte,
Is de schudder te smal dan zal er een strookje blij*
ven liggen, is ze te breed dan zal een gedeelte vasj
het ander zwad worden meegenomen, wat onregek
matigheden geeft.
Zo zal voor een 4 V2 voet zwad een werkbreedte
van circa 2.10 m nodig zijn; voor 5 voets zwaden en
die van de brede landbouwcirkelmaaiers is beslist
een werkbreedte van 2.60 m benodigd.
Ook het transport over de weg is belangrijk. Denft
hierbij aan de ontheffingen. Een werktuig, dat ill
transportstand binnen deze limiet blijft, is te verkie*
zen boven andere.
Tot slot, als dan een keus is gemaakt, kan het werft
beginnen. Verstandig schudden betekent zo vroeg
mogelijk schudden (d.w.z direkt na het maaien, mef
een hoog haspeltoerental, en niet te hoge snelheid.
Zo wordt de grootst mogelijke regelmaat verkregen).
Naarmate de droging toeneemt dient het toerental
te worden aangepast en dient ook enige malen ge*
keerd te worden. Alles komt dan nog eens goed vaft
de grond, waarna de schudder vrij hoog ingesteld kaft
worden. Bijeengeharkte zwaden kunnen met de
schudder, voorzien van zwadborden, nog eens luch*
tig doorgeschud worden: de pers of laadwagen zal
dan wel gemakkelijker werken.
ducenten van groenvoeder voor eigen bedrijf nog
eens met klem wijzen. Wanneer men van plan is
en dit is een gebiedende eis voor iedereen z'n
eigen graslandprodukten op de beste wijze te con
serveren, dan zal men daarvan zeker een groot ge
deelte door de grasdrogerij moeten laten ophalen e»
verwerken.
De leverancier van het gras behoeft dit slechts te
maaien, zo mogelijk éénmaal te schudden, en op
wiersen te brengen. De rest verzorgt de gras
drogerij, mits deze vroegtijdig met deze plannen op
de hoogte wordt gesteld. Dan kan een goede plan
ning worden gemaakt en dan kan tegen een zo laag
mogelijke kostprijs worden gedroogd. Het land is
vlug schoon, kan direkt weer worden bemest en
kan ongeveer vier weken later weer een nieuwe
oogst geven. Dat de jaaropbrengst per ha. hierdoor
wordt verhoogd behoeft nauwelijks enig betoog.
Is het gedroogde gras door de drogerij thuis be
zorgd bij de boer, dan treden praktisch geen be-
waringsverliezen meer op en beschikt hij 's winters
over voer waarvan de voedingswaarde overeenkomt
met die in de zomer.
GEWIJZIGD PROGRAMMA PLAATSELIJKE
PREMIEKEURINGEN VAN RUNDVEE
De veehouders en vertegenwoordigers van de plaat*
selijke regelingscommissie maken wij er op attent
dat de data voor de rundveekeuringen te St. Janstceil,
Zaamslag en Kloosterzande zijn gewijzigd.
Het programma is nu als volgt:
OOST ZEEUWS-VLAANDEREN
Woensdag 21 mei: Absdale 10 u. en Koewacht 14 a.
Vrijdag 23 mei (i.p.v. 24 april): St. Jansteen 13 u.
Donderdag 29 mei (i.p.v. 20 mei): Zaamslag 10 u. «S
Kloosterzande 14 u.
WALCHEREN
Dinsdag 3iuni: Serooskerke 10 u. en Aagtekerke 14 «v
WEST ZEEUWS-VLAANDF.REN
Donderag 5 juni: Biervliet 14 u.
Maandag 30 juni: Eede 13 u
REGISTRATIE VLEES GROSSIERSBEDRIJVEN
Het Productschap voor Vee en Vlees maakt bekend,
dat met ingang van 1 mei 1969 een wijziging van de
Algemene Heffingsverordening '68 van kracht wordt,
ingevolge welke iedere ondernemer, die het vlees-
grossiersbedrijf uitoefent, verplicht is zich ter re
gistratie bij het Productschap voor Vee en Vlees aan
te melden.
Onder vleesgrossiersbedrijf wordt in dit verband
verstaan
„Het bedrijfsmatig kopen van dieren en het hier
te lande slachten of doen slachten daarvan, en het
verkopen van het daardoor verkregen vlees of de
daardoor verkregen slachtafvallen al dan niet na
bewerking aan wederverkopers, aan verwerkers
of grootverbruikers of aan personen, die het gekochte
in een door hen gedreven onderneming verbruiken".
Deze registratieverplichting is noodzakelijk gewor
den, doordat sinds 31 december 1968 het Vestigings-
besluit groothandel in vlees en aanverwante bedrij
ven 1962 niet meer van kracht is, zodat niet meer
over het adressenmateriaal van deze categorie onder
nemingen kan worden beschikt.
Aan alle ondernemingen, waarvan tot op heden be
kend is, dat zij het vleesgrossiersbedrijf uitoefenen,
is een registratieformulier in duplo gezonden.
Ondernemingen, die geen registratieformulier krij
gen toegezonden, zijn verplicht vóór of uiterlijk op
15 mei 1969 het Productschap voor Vee en Vlees om
toezending te verzoeken.
Als bewijs van registratie ontvangt de ondernemer
één exemplaar, voorzien van een stempel en hand
tekening, retour, welk exemplaar zorgvuldig moet
worden bewaard. Aan de registratie zijn geen kosten
verbonden.
