angbaar
produkt
Overzicht van het fabriekscomplex der Coöp. Vlasfabriek „Dinteloord" G.A.
Foto K.L.Af.
(korte vezels) als nevenprodukt op. Van een op-
brerTgstprijs uitgaande van ca. 40 cent en verwer
kingskosten van ca. 24 cent zou er voor de vlas
teler in feite maar een vlasprijs van ca. 16 ct. over
schieten. Elke cent die per kg meer betaald wordt
gaat ten koste van de verwerkingskosten, dus het
inkomen van de vlasser. Vandaar dat in deze sek-
tor terecht van een noodsituatie gesproken kan
worden. Bij de traditionele vlasverwerking van
warmwaterroten en zwingelen is de loonpost door
de arbeidsintensiteit van de vlasverwerkingsbe-
drijven alleen al omstreeks 6065 van de be
drijfskosten. Daar moeten de kosten van afschrij
ving van de machines en energiekosten enz. bijge-
rekend worden. Bij het oude systeem is sprake
van een zware onderbezetting van dure machi
nes die slechts een gedeelte van het jaar (zwin
gelen en repelen) benut worden. Een probleem
waar overigens ook de landbouw van mee kan
praten
De vlassers kunnen, aldus de heer Vanneste, al
leen hun problemen oplossen als het hun lukt de
verwerkingskosten in belangrijke mate te druk
ken. Dus bijv. deze van 24 ct./kg terugbrengen
tot 17 ct./kg. Dan komt er ook enige ruimte vrij
om voor goede partijen vlas een voor de teler
meer aanvaardbare prijs te kunnen betalen. Door
allerlei maatregelen, zoals concentratie van be
drijven en mechanisatie ondermeer door nieuwe
vlasbewerkingsmethoden en kunstmatig drogen
probeert men nu de hoge loonpost omlaag te krij
gen. Het klassieke systeem kan dan ook als ver
liesgevend worden beschouwd.
DAARNAAST zijn er een drietal systemen ont
wikkeld die twee mogelijkheden kunnen bie
den. Het dauwroten, dat in Frankrijk gunstige
resultaten heeft gegeven zal echter naar zijn
mening voor Holland geen resultaten bieden. Al
hoewel Frankrijk met lagere loonkosten, voldoen
de werkvolk en gunstige klimatologische omstan
digheden gunstig t.o.v. de Nederlandse omstandig
heden zit, komt men zelfs daar ook van het dauw-
roten terug. Onder Nederlandse omstandighoden
Van arbeid, grond en klimaat is dit systeem niet
voor ons land geschikt mede omdat bij de huidige
sterk doorgevoerde mechanisatie en de vaak slech
te oogstomstandigheden de kans op mislukking
Van het gewas te groot is en dus ook het risico
veel te groot.
ALS derde mogelijkheid noemt de heer Van
neste het Groen onthoudingssysteem waar
aan momenteel door de VITNO in een proeffabriek
te Rijsoord wordt gewerkt. Een vervolg op het
door de AKU verlaten Hooivlasprocedé. Het on
derzoek is nu een drie jaar bezig en laat zich
gunstig aanzien. De resultaten van het groen
zwingelen zowel als. het lintrendement zijn hoop
gevend. Met de chemische ontsluiting van de groe
ne lint hoopt men mogelijkheden te krijgen om
deze meteen tot garens te kunnen verspinnen. Het
procédé geeft de heer Vanneste reële kansen al
leen. het kan nog jaren duren voordat men te
Rijsoord de industriële aansluiting vervolmaakt
heeft. En, zo zegt hij, het stond voor ons Coöp.
Vlasfabriek „Dinteloord" als een paal boven water
dat we op de definitieve resultaten van dit onder
zoek niet kunnen wachten. Het kan nog jaren du
ren en voor die tijd heeft de Coöp. Vlasfabriek
het loodje gelegd
DAAROM heeft de Coöp. Vlasfabriek „Dintel-
oord" naar een andere methode gezocht en
deze gevonden in het kontinu verwerkingssysteem
met als hoofdfaktor het uitschakelen van het vele
transport dat traditioneel is in een vlasbewer-
kingsbedrijf. Om dit kontinusysteem, dat sterk
arbeidsbesparend werkt te kunnen realiseren had
men een vrij grote vloeroppervlakte nodig. Door
samenvoeging van een aantal loodsen en het aan
brengen van een verkapping werd een oppervlak
te van 5600 m2 verkregen. Daarin kon voor de be
nodigde machines enz. een plaats worden gevon
den. Opmerkelijk bij het nieuwe systeem van het
kontinuproces zijn de toegepaste containers met
een capaciteit van 2 ton vlas, waarin het produkt
vlak gestapeld wordt. Door een 10-tons kraan
wordt een gevulde container zodanig in de root-
bak van 300. m3 geplaatst dat de vlasbosjes uitein
delijk toch rechtstandig daarin komen^ te staan.
Op deze wijze kunnen 8 kontainers in één rootbak
geplaatst worden. Daarna kon het klassieke ro-
tingsproces beginnen. Het personeel gaat verder
met afvullen van volgende kontainers. Op deze
wijze kan een continuproces van vullen en legen
van de rootbakken worden bereikt. Zonder verder
op technische details in te gaan wordt door kunst
matig drogen, conditioneren en zwingelen het ge
wenste eindprodukt bereikt. Met dit systee: x
wordt verwacht dat inplaats van een produktie per
manjaar van 100 a 120 ton gerepeld vlas er een
190220 ton per manjaar verwerkt zal kunnen
worden. De reorganisatie is zover dat oogst 1969
op de nieuwe manier verwerkt zal kunnen wor
den en het kostprijsdrukkend effect dus realiseer
baar zal zijn.
DE AFZET
70ALS met alle produkten het geval is is Ie
afzet de belangrijkste facet. Het produceren
van vlas, vlasvezel en vlasgarens heeft geen nut
als er geen vraag naar is en men bereid is de
kostprijs ervoor te betalen. Textiel van de vlas
vezel is een fantastisch produkt; het heeft een
enorm absorberend en ventilerend vermogen, is
driemaal zo sterk als katoen, neemt kleurstoffen
bijzonder goed op en pluist niet. Als vezel is vla»
goedkoper dan de katoenvezel maar als vlasgare»
belangrijk duurder dan die van katoen. Aan on-'
derzoek is echter voor het; spinnen van katoenen,
wollen en synthetische garens veel. meer gedaan
en komen de vlasgarens daarbij aanzienlijk ach
teraan. Ook op weefgebied is dit het geval.
Tevens moet rekening gehouden worden met
de steeds hogere eisen die de consument aan de
textiel stelt. Kreukherstellend, vuilafstotend, was-
bestendig, kleurhoudend zijn enkele van hetgeen
de wollen, katoenen en synthetische textiel zegt
te bieden. Door verder onderzoek verwacht men
ook met linnen produkten (kreukvrij) dit te kun
nen bereiken.
Toekomst zit er ook in de zgn. „blends'een
menging van 65 polyestervezels met 35 vlas
vezels, waarin de goede eigenschappen van beide
soorten vezels worden gecombineerd. Het spinnen
van deze garens kan zowel op een wol- als een
vlasspinnerij gebeuren. De garens vaii de vlas
spinnerij zijn kwalitatief beslist beter maar ook
iets duurder. En de fabrikant vraagt naar de goed
koopste grondstof en geen „ijzersterke" stoffen
meer die lange jaren meegaan. Onze tijd is die van
de weggooiverpakking en ieder jaar iets anders
kopen
niREKTEUR Vanneste twijfelt niet aan de toe-
komstmogelijkheden van de vlasvezel. Deze
is nog steeds een niet te vervangen natuurprodukt
met vele voordelen! Wel moet dan de nu nog zo
arbeidsintensieve en traditionele bewerking op zo
kortst mogelijke termijn worden gemoderniseerd
in grotere eenheden. De vlassers zullen hun han
den ineen moeten slaan en gezamenlijk hun r mou-
ders er onder móeten zetten. Als kleine zelfstan
dige zal hij er nooit in slagen voldoende inzicht irt
de markt te krijgen om van de mogelijkheden die
deze kan bieden gebruik te maken. De aanwezige
voorraden vlasgarens zijn sinds 1966 sterk afge
nomen en teruggelopen van gemiddeld een voor
raad van 6 maanden tot een van 2 3 maande»
nu. Een gezondmaking van de vlaspinnerij en
markt die hard nodig was! Nu is het al zover dat
vandaag de dag de vlasspinnerijen de bestelorderi
niet aankunnen! De vraag ernaar is groter dan de
produktie! 't Is als met andere landbouwprodufe*
ten al vaker is voorgekomen. Van een overproduc
tie naar een tekort blijkt in sommige gevalle»
maar een betrekkelijk kleine stap te zijn! Indie»
de toekomstmogelijkheden op de juiste wijze wor
den benut kan hopenlijk vlas weer een aantrek
kelijker gewas voor de akkerbouwer worden.
BI.
rendabele vlasteelt
men met Het feit of
t industriële verwer-
de stand van zaken
tikek
IS
