Bemesting in bulk
of vloeibaar?
Groenteteelt onder glas
14
QOOR de afvloeiing van het aantal arbeidskrach
ten in de land- en tuinbouw, waardoor één man
een steeds grotere oppervlakte cultuurgrond moet be
werken, wordt ook de door hem te verwerken hoe
veelheid in zakken afgeleverde kunstmest steeds gro
ter. Aangezien in korte perioden vrij grote hoeveel
heden moeten worden verwerkt, vraagt dit in kort
tijdsbestek veel arbeid en energie. Vandaar dat er
naar gestreefd wordt, wat de bemesting betreft, tot
arbeidsbesparende en arbeidsverlichtende bemestings-
methoden te komen.
Ir. Y. Bakker van het rijkslandbouwconsulentschap
voor bodem en bemesting, wees er onlangs in dit
verband op dat de gedachten daarbij vooral uitgaan
naar de toepassing van losse aflevering van vaste
kunstmest, dus in bulk. Maar ook naar de toepassing
van opgeloste meststoffen.
Voor deze systemen zullen op het boerenbedrijf
bepaalde voorzieningen moeten worden getroffen
voor opslag en transport van de meststoffen naar de
verschillende percelen. Voor het toedienen van op
geloste meststoffen dient tevens een speciale spuit-
machine aanwezig te zijn, die overigens ook voor
andere doeleinden kan worden gebruikt.
Aangezien zowel voor opslag als transport van
vaste en opgeloste meststoffen diverse methoden mo
gelijk zijn, zullen in de komende jaren op een aan
tal bedrijven verschillende systemen worden beproefd.
Hierbij zal worden nagegaan, hoeveel arbeidsbespa
ring kan worden bereikt. Na afloop van deze pe
riode kan dan worden bezien, in hoeverre de voor de
diverse systemen benodigde investeringen in verge
lijking tot de verkregen arbeidsbesparing verant
woord kunnen worden geacht. De aan dit project
deelnemende bedrijven ontvangen een gedeelte van
de investeringskosten als subsidie van het O. en S.-
Fonds.
Nu zijn de mogelijkheden van toepassing van deze
systemen in de praktijk mede afhankelijk van pro-
duktie en aflevering van de meststoffen in die juiste
vorm. En ook de prijs, die door de landbouwer hier
voor zal moeten worden betaald speelt een belang
rijke rol. Wanneer één of meer van deze- nieuwe sy
stemen ingang zou(den) vinden, kan dit zowel voor
de kunstmestindustrie als de handel een omschake
ling met zich mee brengen, die kostenverhogend zou
kunnen werken. Alle extra kosten, zowel de investe
ringen op het landbouwbedrijf, als eventueel de meer
prijs van de meststoffen zullen voor de boer betaal
baar moeten zijn. Het is daarom verheugend, dat de
Nederlandse Kunstmest Federatie, waarin de ge
zamenlijke Nederlandse kunstmestindustrie en -han
del zijn verenigd, haar medewerking verleent en
bereid is zich dienaangaande te gaan oriënteren. De
leden zullen zich de komende jaren bezinnen op de ge
volgen voor industrie en handel van het op grotere
schaal toepassen van één of meer van de nieuwe
methoden.
Over ongeveer drie jaar kan er op deze manier een
indruk zijn verkregen of deze methoden toepasbaar
en betaalbaar zijn voor de Nederlandse landbouw.
Tevens hoopt men dan in staat te zijn landbouwers,
die tot deze arbeidsbesparende bemestingsmethoden
wensen over te gaan, te adviseren, hoe ze dit op hun
bedrijf het beste kunnen doen en welke financiële
gevolgen hiervan te verwachten zijn. Het is momen
teel zeker nog te vroeg, een voorspelling over moge
lijke ontwikkelingen op dit gebied te doen, aldus
ir. Bakker.
MECHANISATIENIEUWS
(Vervolg van pag. 11)
ZAAD OP EEN SPOEL
lYPJEDÜI^END jaar geleden zaaiden de Egyp-
tenaren al zaad ,dat op papier was geplakt.
IDe eerste Amerikaanse patentaanyrage voor het,
uitleggen' van stroken papier met zaad erop da
teert van 1898 en is daarmee ook al zeventig jaar
oud.
Pas enkele jaren geleden werd het ernst toen
men zaad van kleine en onregelmatig gevormde
zaden in een lint van polyester ging aanbrengen.
Aldus meldt „Landbouwmechanisatie" van april
1969. Het polyethyleen-oxyde dat men hiervoor
gebruikt, heeft twee eigenschappen die het zeer
geschikt maakten: het is heel sterk zolang het
droog is, maar zodra er vocht bij komt lost het
zeer snel op zonder een spoor in de grond achter
te laten. In een fabriek wordt het zaad, bijv. sla
en selderij- maar ook suikerbietenzaad, keurig
zaadje voor zaadje tussen de twee lagen van het
„zaadlint" aangebracht. Het gebeurt pneumatisch
en de techniek ervan is al zo ver gevorderd dat
missers en dubbelen in het lint zelden voorkomen,
terwijl de onder linge afstanden heel'precies zijn.
Het lint wordt daarna op spoelen gewikkeld
soms meer' dari 'vierduizend metër op een spoel —7
TELEAC
(Vervoyg van pagina 10)
De komkommer is het gevoeligste produkt en
helaas is vaak eerst in de winkelfase te zien of er
onoordeelkundig mee is gehandeld. Met de kom
kommer kunnen zowel bij de oogst als het sorte
ren en verpakken fouten worden gemaakt. De kom
kommers moeten altijd zorgvuldig op de aanvoer-
band van de sorteermachine worden gelegd met
tussen de vruchten voldoende ruimte. De opvang
bekken moeten goed zijn bekleed. Het systeem van
de z.g. lüierverpakking -die enkele veilingen heb
ben ingevoerd biedt de komkommers een goe
de bescherming tegen uitdroging en afkoeling en
verder tegen verschuiving in de kist, wat bij op
en afladen gemakkelijk kan voorkomen. Met een
variant op een bekend gezegde kunnen we stellen,
dat zorgvuldigheid de moeder is van de kasgroen-
ten. Alles wat kan bijdragen tot een zorgvuldiger
behandeling en een betere conditie van het pro
dukt moet de volle aandacht hebben. Bij de klein-
verpakking worden voor tomaten doosjes en zak
jes. voor de sla zakjes en voor komkommers krimp-
folie gebruikt. Deze klein verpakking stelt extra
eisen aan de kwaliteit van de inhoud, omdat anders
de voordelen van kleinverpakking omslaan in na
delen. Een klant die bijv. in de winkel komkom
mers in krimpfolie aantreft met daarbij vruchten
die als gevolg van beschadiging een rotte
punt hebben, worden niet geanimeerd tot kopen.
Integendeel, zoiets roept weerstand op. Het groei
ende marktaandeel van onze concurrenten vraagt,
van ons de grootste accuratesse.
MARKTONDERZOEK EN RECLAME
De activiteiten van anderen op de markten waar
wij onze produkten leveren nopen ons bij en voor
te blijven. Daarom moeten er steeds zwaardere
eisen worden gesteld aan het marktonderzoek, zo
als dit al vele jaren wordt uitgevoerd door het
Centraal Bureau van Tuinbouwveilingen. Dit on
derzoek verschaft ons zowel op korte als langere
termijn inziëht van de internationale vérhoudingen
van vraag en aanbod. Op korte termijn maakt het
de markt doorzichtiger en geeft het een basis voor
het vaststellen van minimumprijsregelingen en het
wekelijks publiceren van oogst- en afzetverwach-
tingen.
en kan in de zaaitijd in de grond worden gelegd.
Het lintprocédé werd ontwikkeld door de Union
Carbide Corporation Californië. Voor het uitleg
gen van de zaailinten in wezen een eenvoudige
zaak die met hoge snelheid kan worden uitgevoerd
zijn inmiddels ook machines ontwikkeld.
Men streeft ernaar om het lint op een zeer
regelmatige diepte in de grond te leggen waar
voor een goed zaaibed en vlakke grond onmisbaar
zijn. Men hoeft verder niets1 anders te; doen dan
de spoelen af te wikkelen, waarbij de zaak niet
Op langere termijn verschaft het marktonder
zoek gegevens over structurele wijzigingen in de
markt die kunnen leiden tot tijdige heroriëntering
op zaken als bijv. het rassensortiment en de ver
pakking. Ondanks dit, zullen de produkten zelf
waar moeten maken dat zij de kansen benutten die
er in de markt liggen. Een constante kwaliteit, een
uniforme sortering en een aantrekkelijke, goed her
kenbare presentatie zijn hiervoor onmisbare voor
waarden. Dit zijn ook de eigenschappen waarop
de begeleidende reclame aansluit die door het Cen
traal Bureau wordt gevoerd. Dit is vooral het ge
val in het buitenland, waar Nederlandse kaspro-
dukten de naam hebben gekregen van een merk
artikel. Dankzij de bijdragen van de telers is het
Centraal Bureau in staat jaarlijks een bedrag van
3 miljoen gulden te besteden voor reclamedoelein
den. Meer dan de helft hiervan wordt besteed in
het buitenland en voor grote produkten als sla,
komkommers en tomaten is dit aandeel zeer groot.
Reclame voeren is een dynamisch vak, waarbij de
toegepaste methoden aan vrij snelle wisselingen
onderhevig zijn. Tegenwoordig ligt het accent voor
namelijk op de directe beïnvloeding van de con
sument. Het ligt voor de hand dat winkelreclame
hiervan een belangrijk onderdeel vormt. Belang
rijk hiervoor zijn ook de metersgrote straatplak
katen, zoals ze in Duitsland te zien zijn, voorlich
ting in damesbladen, middels receptenfolders, radio
en vooral niet te vergeten t.v. Vooral de t.v.-spots
kunnen indringend werken en het uitstekend doen.
WIJZIGINGEN IN DE AFZETSTRUCTUUR
Al eerder is gewezen op de stelselmatige schaal
vergroting in de detailhandel en aansluitend hierop
die van de inkoop. Het is duidelijk dat dit de be
hoefte versterkt aan op een punt verkrijgbare, gro
te uniforme, partijen. Het is ook duidelijk dat grote
veilingen hierop het enig juiste antwoord vormen.
Daarom is veilingconcentratie hét geëigende mid
del om aan de gesignaleerde behoefte tegemoet te
komen.
Grote veilingen bieden belangrijke voordelen.
Ze kunnen rationeler werken en ze zijn. in staat
zich gemakkelijker belangrijke investeringen te ge
troosten waardoor kan worden bespaard op arbeid
en kosten. Ze kunnen verder als eis van deze tijd
meer service aan de koper bieden en met een la
gere veilingprovisie toekomen. De prijsvorming
staat er onder de kunstige werking van de gecon
centreerde vraag. Het aantal veilingen dat is aan
gesloten bij het Centraal Bureau is de laatste ja
vast mag lopen (breuk) en er moet voorkomen
worden dat de wind er onder komt De zaailint-
aflegmachines kunnen echter eenvoudig en goed
koop van constructie zijn.
Kortom er wordt hier snel aan een nieuwe pre-
cisiezaaimethode gewerkt die met onregelmatig
gevormd klein zaad tot eenzelfde precisie komt
als goede precisiezaaimachines met nauwkeurig
gecalibreerd omhuld zaad. Een zwak punt vormen'
nog de kosten die bijv. bij sla nog zeven tot tien
maal hoger zijn dan bij normale preeisiezaai.
ren sterk verminderd. In de laatste drie jaar zijn
er zelfs 25 veilingen onder de drang van schaal
vergroting van het toneel verdwenen. Een verdere
ontwikkeling in deze richting is waarschijnlijk. De
ideale toestand is nog niet bereikt.
Ook met betrekking tot de prijsvorming is een
duidelijke evolutie gaande. Meer dan 75 jaar lang
heeft de veilingklok de functie vervuld van het
kompas in het krachtenveld van vraag en aanbod.
Als enige begrenzing fungeert hierbij al ruim twin
tig jaar de minimumprijsregeling. Eind vorig jaar
is door de algemene vergadering van het Centraal
Bureau besloten tot nieuwe prijsregelingen te ko
men die de traditionele wat zullen wijzigen. De ko
mende jaren zal blijken wat de nieuwe koers voor
de tuinbouw zal gaan betekenen.
CONCLUSIES UIT DE DISCUSSIE
1. Met betrekking tot de verpakking wordt er
voortdurend onderzoek verricht door het Cen
traal Bureau van Tuinbouwveilingen, verpak
kingsinstituten en door particuliere industrieën.
2. Een zwak punt bij de komkommers is dat deze
niet op de tuin exportgereed kunnen worden
gemaakt. Er worden nu, geleid door het Cen
traal Bureau, op een aantal tuinbouwbedrijven
proeven genomen met een schuimkunststof bak
je. Deze worden gedurende een geheel seizoen
gebruikt en export van komkommers hierin
vindt in overleg met de exporthandel en win
kelbedrijven plaats. Er behoeft dus niet meer
op de veiling te worden omgepakt wat veel
tijdsbesparing (daardoor kwaliteitsbescher
mend) en een kostenbesparing geeft. Dit schuim
kunststof bakje heeft als voordelen dat het zeer
licht is en een veerkrachtige wand heeft. Bo
vendien is het vochtwerend, koude-isolerend en
waarschijnlijk ook betaalbaar.
3. Een van de belangrijke achtergronden van de
nieuwe afzetontwikkeling is de behoefte om
prijzen te kunnen plannen.
4. Een meer intensieve samenwerking met de ex
porthandel kan mogelijk worden bereikt door
minderheidsparticipatie van het Centraal Bu
reau in deze bedrijven. Daardoor kan worden
bereikt dat er een gemeenschappelijke benut
ting komt van o.m. de transportmogelijkheden
en de verpakkingscapaciteit.
HARKMACHINE VAN FAHR
De FAHR fabrieken (importeur H. C. L. Sieberg
te Amsterdam en Ede) brengen een nieuw hark-
apparaat op de markt geheel afwijkend van de tot
nu bekende harkmachine: de turbohark. Deze tur-
bohark wordt in twee grootten geleverd met werk-
breedten van 2,30 m en 2,80 m, als getrokken
machine of als aanbouwmachine op de driepunts
bevestiging van de trekker.
De werking is als volgt: Een cirkelelement met
6 of 8 armen (resp. 2,30 en 2,80 m werkbreedte)
wordt via een aandrijfas door de trekker aangedre
ven. Aan iedere arm bevinden zich drie uiterst soe
pele, dubbele veertanden. Door de rondgaande be
weging van' de armen wordt het gewas door de lood
recht staande tanden gegrepen en tégen het zwad
bord gelegd. Een verstelmechanisme draait de hark-
kam naar boven en daardoor worden de tanden uit
het gewas getrokken. Het oogstgoed blijft dan lig
gen en door de voorwaartse beweging van de turbo-
hark ontstaat een luchtig en los zwad, dat uiet in
elkaar gedraaid is. Het gewas wordt bizonder voor
zichtig behandeld, vervuiling is uitgesloten.
De tussenruimten worden volledig schoon ge
harkt zonder beschadiging van de grasnerf. De
nieuwe FAHR machine levert door de hoge werk-
snelheid een grote oppervlakteprestatie. Op de
werktuigdagen 7 en 8 mei a.s, te Liempde wordt de
FAHR turbohark voor de eerste maal in Nederland
getoond.
