7
Boerenzoons van Waterlandkerkje tot Mijns-
heerenland, van Middelburg tot Oostelbeers
en van Middelharnis tot Eethen discussiëren
over knelpunten in de agrarische wereld, ont
wikkelingshulpover het marxismelevens
beschouwingen, waterschappen, ruilverkave
lingen enz. Kennismaking met verschillende
mensen met hun streek-aard. De lachende
Zeeuws-Vlaming, de enigzins in zichzelf ge
keerde Walcherse boer en de industrieel den
kende kursist uit de Hoekse Waard. Allemaal
jonge volwassen mensen, met praktische er
varing in bedrijf en bestuurlijke organen:
toaterschappen, jongeren-organisaties, poli
tieke partijen en ruilverkavelingskommissies,
coöperaties, bedrijfsverzorgingsdiensten, ak
ker- en ifeeteéltbedrijven. Deelnemers van
katholle,ke, calvinistische en andere huize.
Deze vogels van diverse pluimage volgen kri
tisch de inleiders. Het komt wel eens voor
dat een docent de overtuigingskracht mist.
Met het gevolg dat deze na afloop met een ge
kleurd hoofd huisivaarts keerde. Door de kon-
frontatie met een spreker in deze omgeving
en een kursist als diskussieleiderworden on
derwerp, spreker en kursisten niet gespaard.
Zo denkt D. A. Ruyssenaers uit Zevenbergen
als cursist over de topkader cursus
Iedere dag, dat ik hier zit, kost mijn pa ƒ40.
klinkt het uit de mond van een der kursisten, die
deze dagen op het vormingscentrum „Hedenesse"
de laatste etappe afleggen van de kursus Topkader
vorming voor Zuidwest-Nederland.
De spreker komt van een veeteeltbedrijf in Bra
bant en voor hem moest thuis een vervanger wor
den aangesteld. Gelukkig is dit niet op alle 23 be
drijven nodig, waar deze jonge agrariërs vandaan
komen en die verspreid liggen in het zuidwestelijk
kleigebied van ons land.
Hun 2-jarige kursus startte begin vorig jaar met
vier kursusweken. In juni legden zij een tentamen
af en maakten een 3-daagse excucsie naar de rand
stand Holland. In de maanden januari en februari
1969 brachten zij opnieuw 4 weken op ..Hedenesse"
door en krijgen nu nog tot juni de tijd om zich voor
te bereiden op het laatste examen
TOPKADER VORMING, WAT IS DAT?
Deze topkaderkursus, in zijn soort waarschijnlijk
enig in ons land, gaat uit van de algemene- en prot.
chr. agrarische stands- en jongerenorganisaties in
Z. W.-Nederland. Zij wordt begeleid door een com
missie, waarin vertegenwoordigers Uit deze organi
saties „op een bijzonder prettige wijze met elkaar
samenwerken, 'k kan 't niet anders zeggen", aldus
de voorzitter ir. J. Roest uit Schoondijke
En hij vervolgt: „Wij vragen voor deze kursus
jonge mensen, waarvan we verwachten en hopen,
dat ze in de toekomst een belangrijke rol gaan spe
len in de agrarische wereld. Waarbij we dan vooral
ook denken aan een agrarische wethouder, een wa
tersdhapsbestuurder e.d. Wij willen hun een wat
bredere blik geven, wat meer voorbereiden op die
toekomstige taak. Het is niet de bedoeling om die
mensen nou vol te gieten met een heleboel kennis,
maar ze een stuk vorming, visie mee te geven. Men
sen, die hebben leren zien wat er in de wereld om
hen heen gebeurt, die met anderen hébben leren
omgaan, die weten, wat andere groepen denken en
doen."
Over het eerste begin vertelt de heer Roest, dat
dit niet zo gemakkelijk was. Aanvankelijk misluk
ten hem twee pogingen om via de middelbare land
bouwscholen iets op te zetten. Maar oen derde po
ging, ditmaal via de landbouworganisaties, had
meer succes. Misschien waren ondertussen de gees
ten wat gerijpt? Het directe initiatief ging deze keer
uit van drs. J. Dijkgraaf, secretaris van het Land
bouw Coöperatie Centrum voor Z. W.-Nederland,
ook nu nog een stimulerend lid van de commissie
topkadervorming.
Misschien was deze kursus wel één van de eerste
terreinen, waarop de verschillende organisaties tot
een vorm van samenwerking kwamen, die steeds
heel vlot en zonder moeilijkheden verliep. Alleen
de r.'k.-organisaties hielden zich tot nu toe afzijdig.
„Maar", zegt ir Roest, „er bestaat een gegronde
hoop, dat ook deze organisaties gaan meedoen."
Op de vraag of er veel belangstelling is voor deel
name aan de kursus, antwoordt hij: „Wij mikken op
een hoog niveau. Vandaar dat we streng selecteren.
Maar belangstelling is er wel. Vorig jaar hadden we
qua capaciteit meer kunnen plaatsen, maar ons
maximum is 25 deelnemers."
Financieel moet het voor niemand een bezwaar
zijn om te komen, vindt de commissie topkadervor
ming, daarom ontvangen de kursisten een vakatie-
geld.
Het kursusgeld is 100, wat voor rekening van de
deelnemers zelf komt; hoewel in sommige gevallen
de organisatie, die de kursist heeft voorgedragen,
het voor hem betaalt. Verder wordt de kursus vrij
wel geheel gefinancierd door het agrarisch bedrijfs
leven.
PROGRAMMA.
Het kursusprogramma biedt een zeer gevarieerde
aanblik, afgewisseld door discussies, sport, bestu
deren van krant en bespreken van de actuele situa
tie, vindt men een lange rij van sprekers over uit
eenlopende onderwerpen: knelpunten in de agra
rische wereld, massacommunicatiemiddelen, zaken
van recht en wet, coöperatie, wereldvoedselvraag-
stuk, sexualiteit, ruilverkaveling, levensbeschouwe
lijke stromingen, marktonderzoek, U.S.A., Rusland,
enz, enz. Door de kursisten hoog gewaardeerd zijn
vooral de lessen in economie van drs V. Halberstadt,
lector aan de universiteit van Amsterdam. Ook de
E.E.G.-problematiek staat volop in de belangstelling.
Na enkele inleidingen hierover, bracht men een be
zoek aan het Europahuis te Sijsele (België).
Ook zijn de politieke partijen in ons land naarstig
bestudeerd. Op een middag in februari 1968 kwa
men mr. P. J. A. Idenburg (A.R.P.), drs. J. P. A.
Gruyters (D'66), drs. J. J. F. M. van-der Heyden
(K.V.P.), prof. dr. G. Klein (P.v.d.A.) en mr. F.
Kranten bestuderen
Korthals Altes (V.V.D.) spreken over de kernpun
ten van hun beginselprogramma's, 's Avonds beant
woordden zij in een forum vragen van de kursisten
Ook onderwerpen als moderne beeldende kunst,
moderne litteratuur en „muziek als cultuuruiting"
kwamen aan de orde; terwijl men enkele malen een
schouwburg bezocht.
De man die deze programma's, in overleg met de
commissie topkadervorming samenstelt, is de heer
G. J. ten Zijthoff, als kursusleider op Hedenesse
werkzaam, „'t Moeilijkste is wel", zegt hij, „om spre
kers te krijgen op de dag dat dit 't beste in 't pro
gramma past, want zo'n programma heeft een be
paalde opbouw. Een groot deel ervan is gewijd aan
de agrarische ontwikkelingen, maar ook de alge
meen vormende onderwerpen nemen een ruime
plaats in. Het gaat erom, dat de kursisten „verder
leren kijken dan de grenspalen van het eigen be
drijf", zoals ir. Prins, de vroegere voorzitter van de
commissie topkadervorming, dat eens heel treffend
uitdrukte".
Ook meent de heer Ten Zijthoff dat je „allround"
bestuursleden niet in acht weken kunt opleiden,
maar wel hun persoonlijk inzicht vergroten. En hij
vervolgt: „Er is ruimte voor iedere levensbeschou
wing, uien leert zicht te krijgen op meningen van
andersdenkenden."
Zijn assistente, mej. J. Veenstra, heeft de indruk,
dat het programma nogal vermoeiend is, omdat er
zo'n dag lang en vrij intensief gewerkt wordt en ze
er uit willen halen wat er in zit.
EEN MANNENGEMEENSCHAP.
Een belangrijk deel van de kursus staat trouwens
niet op het officiële programma. Dit speelt zich na
melij'k af in de koffiepauze, aan de maaltijden en
's avonds laat. De kursisten praten dan onder elkaar
nog eens over wat er zoal hun interesse heeft ge
wekt. Dan blijkt men het ook vaak gruwelijk oneens
te zijn en juist deze discussies vormen een wezenlijk
deel van de kursus. Men kan niet meedoen en zeg
gen: „Ik leer wat, maar hou mezelf erbuiten."
Daarom ook het internaatsverband op Hedenesse
al woont een kursist in de directe omgeving, toch
gaat hij niet naar huis om te slapen. Voor de ge
huwden valt dit vaak niet mee en vrouwtjelief trekt
wel eens een zuur gezicht, maar de kursusleiding
acht dit een noodzakelijke voorwaarde, waarvan
alleen bij hoge uitzondering wordt afgeweken.
De jonge landbouwers voelen zich overigens wel
thuis in hun mannengemeenschap (al zouden zij
het best leuk vinden als er een paar vrouwelijke
kursisten bij kwamen).
Bij nabespreking van de twee voorafgaande kur-
sussen bleek men het sterk te betreuren, dat de
deelname beperkt bleef tot de alg. en prot. chr. or
ganisaties. Op 't ogenblik zijn er twee katholieke
deelnemers en men hoopt in de toekomst meer jon
geren uit de r. k.-organisaties aan te trekken, zodat
de samenstelling van de groep zo gedifferentieerd
mogelijk kan zijn. De heer Ten Zijthoff merkt nog
op, dat naar zijn mening de ontwikkeling van de
plattelandsjongeren in het algemeen op 't ogenblik
in versneld tempo gaat. „Men denkt over verschil
lende onderwerpen al veel genuanceerder dan een
paar jaar geleden", zegt hy.
(Zie verder pag. 12.)
