Groenteteelt onder glas
MECHANISATIENIEUWS
Nieuw zaaielement CENTRA-DRILL precisie-zaaimachines
12
TELEAC
(Vervolg van pag. 10)
de kas. De waterafvoer middels de lucht zal ster
ker zijn naarmate het temperatuurverschil tussen
de kaslucht en de buitenlucht groter is. Er zal dan
slechts in zeer beperkte mate of in het geheel niet
mogen worden gelucht. Bij 'n gering temperatuur
verschil is ook de afvoer gering. Soms zo gering,
dat het nuttig is deze kunstmatig te bevorderen,
bijv. door extra luchtbeweging (ventilatoren).
Ook de mate van de afvoer door condensatie is
afhankelijk van het temperatuurverschil tussen
kas- en buitenlucht. Bij een groot verschil zal er
zo veel vocht kunnen condenseren dat dit mede
de luchtvochtigheid op het gewenste niveau houdt.
Bij een gering temperatuurverschil is ook de con
densatie gering en zal het reeds genoemde middel
van extra luchtbeweging té baat moeten worden
genomen.
Beide punten van vochtafvoer hebben met elkaar
gemeen dat ze gekoppeld zijn aan de warmte-af-
voer. Schematisch is dit onderstaand weerge
geven. Bij een groot verschil in temperatuur zal
er steeds veel warmte naar buiten verdwijnen.
mingsbuizen. Op dit laatste nu is voornamelijk
de (nieuwe) volautomatische klimaatsregeling ge
baseerd.
Naarmate het op de dag minder licht is, is de
afvoer van warmte (en daarmee ook van vocht)
eerder onvoldoende. Door dan een hogere mini-
mum-buistemperatuur aan te houden in combina
tie met open of verder geopende ramen, wordt dan
toch een goede vochtafvoer verkregen. Daarbij is
het mogelijk tal van tussenstanden aan te houden,
waarbij de kasluchttemperatuur steeds op het voor
de planten gewenste niveau is. Het geheel wordt
beheerst door de luchtintensiteit, die middels een
fotocel wordt gemeten. Bij meer licht immers mag
de kastemperatuur hoger zijn. De fotocel stelt dus
aan de hand van de gemeten lichtintensiteit de
kastemperatuur vast. Een en ander wordt zeer
regelmatig bijgestuurd, óók tijdens de weekeinden
als er geen personeel op bet bedrijf aanwezig is.
Het gebruik van de regeling geeft niet alleen ar
beidsbesparing, maar ook een beter gewas dat vroe
ger in produktie komt. Daar waar men geen vol
gen met een gewas. In het ene geval wordt steeds
veel meer gelucht dan in het andere, wat te zien
is aan de stand van de luchtramen. Wordt er lange
tijd ruim gelucht, dan zal de temperatuur in zo'n
kas steeds lager zijn dan in een kas waar veel
minder gelucht wordt. Bovendien is de gemiddel
de waarde van de luchtvochtigheid in een kas die
ruim wordt gelucht steeds lager. Dit geeft een ge
drongen gewas, waarbij de bladeren dicht opeen
zitten, klein blijven en wat stug kunnen worden.
Dit vertraagt het groeiritme en geeft een latere
oogst. Omgekeerd zal 'men daar waar minder wordt
gelucht een hogere temperatuur krijgen, met even
eens een wat hogere luchtvochtigheid. Dit versnelt
het groeiritme en daardoor kan de oogst vroeger
komen.
Deze twee genoemde voorbeelden zijn echter als
uitersten te beschouwen. Beide hebben bezwaren.
Wél moeten we er uit, leren dat we middels het
luchten de mogelijkheid hebben de groei van het
gewas wat bij te sturen. De omstandigheden be
palen of het wat rustiger of wat sneller moet gaan.
De invloed van het kasklimaat op het gewas op
korte termijn betreft vooral de grote overgangen
die kunnen voorkomen. Bijvoorbeeld in het geval
dat men in de morgen van een zonnige dag te
laat lucht en dan de ramen in één keer volledig
open zet. De in de kas verzamelde warmte vliegt
dan als het ware naar buiten, evenals de grote
hoeveelheid aanwezige waterdamp. Dit kan dan
tot gevolg hebben dat de plant zó sterk moet gaan
verdampen dat de wortels de wateraanvoer die no
dig is, niet kunnen opbrengen. De huidmondjes
gaan zich dan sluiten en veel belangrijke proces
sen komen vrijwel tot stilstand. Na enkele uren
is de plant weer „bijgeregeld" en gaat alles weer
normaal lopen. Intussen zijn dan toch enkele kost
bare uren van activiteit (met groei als resultaat)
verloren gegaan. Daarom moeten dergelijke grote
overgangen worden voorkomen, vooral bij een ge
voelig gewas.
PRINCIPES VAN DE KLIMAATSREGELING
Uit datgene wat tot nu toe is besproken, blijkt
dat er in een kas vrijwel altijd een toevoer is van
waterdamp, maar dat er ook een bijna onafge
broken afvoer plaatsvindt. Dit laatste op twee ma
nieren, n.l. doordat vochtige kaslucht naar buiten
stroomt en door condensatie van de in de lucht
aanwezige waterdamp tegen de binnenzijde van
De warmtestroom kan kunstmatig worden be
vorderd of beperkt, n.l. door het aanhouden van
een hogere of lagere temperatuur van de verwar
automatische klimaatsregeling heeft zal men do*,
middel van handbediening toch moeten trachten
ideale omstandigheden te handhaven.
CONCLUSIES UIT DE DISCUSSIE
De volautomatische klimaatsregeling kan alleen goed worden gebruikt in winter en
voorjaar, omdat er in de zomer te veel instraling is. Wel kan men dan ondermeer
middels daksproeiers de kasluchttemperatuur verlagen.
Het gebruik van een volautomatische klimaatregeling veroorzaakt aan de bewegende
delen van het luchtmechaniek een duidelijk grotere slijtage. Deze onderdelen zullen
daarom van degelijk materiaal gefabriceerd moeten zijn.
Uitgaande van de aanwezigheid van mengregeling bij de verwarming en half-automa-
tische luchtingsmechaniek, bedragen de kosten van een lichtafhankelijke klimaatre
geling ongeveer 1,25 tot 1,40 peh m2 kasoppervlakte.
1YE bekende Centra-Drill precisie-zaaimachines (een Becker produkt) welke door H. J. Hoegeiï
Dijkhof Handelmij Doetinchem worden geïmporteerd zijn, zullen voor het type 1969 met een
nieuw zaaielement worden uitgevoerd. Het nieuwe element is zo uitgevoerd dat de zaaischijf snel en
gemakkelijk, zonder gebruik van gereedschap kan worden verwisseld. Met een en dezelfde zaaischijf
kunnen de bietenzaadjes vanaf 6 t/m 15 cm uit elkaar worden gelegd in de rij met 6 verschillende tus
senstanden. Het in de machine overgebleven zaad kan via een speciale, afsluitbare uitloop snel wor
den verwijderd. Het zaaikouter is aanmerkelijk smaller, zodat de kans op verrollen van de uitgezaaide
bietenkluwens nog geringer geworden is. De Centra-Drill is leverbaar in 4 t/m 12 rijig met en zon
der rijenspuit passend aan elke driepunts hef inrichting.