Als U gaat
bouwen!
11
r\ï: snelle ontwikkeling en veranderingen in de
agrarische sector, met name de verkavelingen,
de moderne bedrijfsvoering en de automatisering in
het boerenbedrijf, vroegen om een aangepaste vorm
en uitvoering van de huisvesting.
Zowel de huisvesting voor het boerengezin, als
de goede onderbrenging van het vee.
Over het laatste punt, de onderbrenging van het
vee, valt wel het een en ander op te merken wat van
belang kan zijn.
Is het niet zo dat de boer voor een moeilijke
keuze gesteld wordt als hij gaat bouwen of uitbreid
den
Zal hij traditioneel bouwen, of is het verstandiger
in een bepaald systeem de stal uit te laten voeren
Om een goede keuze te vergemakkelijken wor
den hier enkele vragen, die vaak gesteld worden,
beantwoord.
Is een systeemstal beter dan
de traditioneel gebouwde stal?
Er zijn vele stallen, volgens de traditionele bouw
wijze gebouwd, welke uitstekend voldoen.
In enkele gevallen zal het soms aan te bevelen
zijn traditioneel te bouwen.
Denkt men bijvoorbeeld aan een aanbouw door
uitbreiding van het bestaande bedrijf.
Toch zal het noodzakelijk zijn ieder geval op
zichzelf te bekijken om de meest economische op
lossing te vinden.
Wat zijn de voordelen van een
systeemstal t.o.v. de traditio
nele?
Helaas al te vaak neemt de opdrachtgever te wei
nig tijd voor de voorbereidingsperiode, welke be
slist noodzakelijk is, om een weloverwogen en een
aan zijn bedrijf aangepast ontwerp te krijgen.
De ontwerpers van systeemstallen hebben de boer
dé helpende hand toegestoken.
Zij kennen het boerenbedrijf, zij zijn op de hoogte
van de modernste landbouwkundige eisen waaraan
een stal moet voldoen en zij zijn tevens bouwspecia-
listen die goed bekend zijn met de isolatie- en ven-
tilatietechnieken
De lange periode van voorbereiding, die elke
opdrachtgever zou moeten hebben, is nu geheel
overgenomen door de systeemspecialisten. Als voor
delen kunnen genoemd worden de volgende punten:
a) Korte voorbereidingsperiode.
b) Snelle, eenvoudige montage van elemen
ten, waardoor korte bouwtijd.
c) Eventuele verlenging by latere uitbreiding
is doorgaans eenvoudig te doen.
d) De systeemstallen hebben een geheel
vrije ruimte, dus zonder kolommen of
dragende muren e.d., waardoor een vol
ledige vrijheid is verzekerd in het geven
van de bestemming aan de ruimte.
e) De inrichting kan gemakkelijk aangepast
worden aan het soort vee en de veebezet
ting.
f) De opdrachtgever is doorgaans in staat,
vóór hij een keuze doet, systeemstallen
die reeds gebouwd en in gebruik zijn, te
bezoeken. Van de betreffende eigenaar
- kan hij uit de eerste hand vernemen wat
de ervaringen en bevindingen met de
systeemstal zijn.
Zeer belangrijk dus, dat de boer kan
zien wat bij gaat kopen.
Wat is de belangrijkste eis.
welke men gesteld heeft aan
het ontwerp voor een systeem
stal?
Het uitgangspunt bij het ontwerp voor een sy
steemstal is geweest een vrije ruimte te kunnen
maken, die opgebouwd is uit elementen welke een
voudig en snel te monteren zijn.
De ontstane ruimte moet goed geïsoleerd zijn en
ook makkelijk en goed te ventileren zijn.
Binnen de ruimte mogen zich geen obstakels, dra
gende delen, bevinden, om zodoende alle vrijheid te
kunnen geven aan de functie en de indeling van
de ruimte.
Is een systeemstal goedkoper
dan een traditioneel gebouw
de stal?
Deze belangrijke vraag laat zich niet met een kort
ja of nee beantwoorden.
Als de eisen, welke men aan de stal stelt, mini
maal zijn, dan zal een traditionele sta] -aak aan
trekkelijker in prijs zijn dan de systeemstal.
Men laat een sta] bouwen om een goede huis
vesting aan het vee te geven en daardoor betere
bedrijfsresultaten te verkrijgen.
Een goede stal zal zijn geld beslist waard zijn.
Waarom is er een duidelijk
prijsverschil tussen de ver
schillende, op de markt zijn
de, systeemstallen?
Allereerst mag opgemerkt worden het verschil
in de toegepaste materialen van de diverse stallen.
In het algemeen zijn de hierdoor ontstane prijs
verschillen niet zo groot.
De verschillen zitten in de soort leverantie.
Wat is wèl, en wat is niet in de prijs begrepen?
De markt is ©r op uit om te verkopen. Een ge
zonde concurrentie is goed.
Men dient echter nauwlettend te bekijken wat
er precies voor een bepaald bedrag geleverd wordt.
Ter illustratie enkele voorbeelden.
Is men niet geneigd aan te nemen als in
de offerte staat: „De ventilatiekokers zijn in
het dak aangebrachtdat de ventilato
ren bij de levering behoren?
Het zal blijken dat het beslist niet het ge
val is.
Nog een voorbeeldje uit de praktijk.
„De electrische installatie wordt verzorgd
De armaturen met de nodige lampen oi
buizen zijn in dit geval niet in de prijs op
genomen.
Zo zulllen er verschillende vragen zijn, o.a. of de
stalinrichting meegeleverd wordt, of het toegepaste
materiaal van de stal deugdelijk behandeld is, of de
watervoorziening in de prijs begrepen is, enz.
Men kan teleurstelling en extra kosten voorko
men door zich goed te oriënteren, zich goed te laten
adviseren en duidelijke, op schrift gestelde offer
tes te verlangen.
Welke is de beste systeemstal?
In het algemeen kan gezegd worden dat de op de
markt gebrachte systeemstallen beslist goed zijn.
Het is toch zó, dat de koper bepaalt wat goed is, en
niet de verkoper, die zal trachten zijn product als
het beste af te schilderen.
Het Coöperatief Bouwbureau voor de Landbouw,
dat zich ten doel heeft gesteld de landbouw in de
meest uitgebreide zin te dienen, heeft twee
systeemstallen ontworpen welke voldoen aan de
modernste landbouwkundige en bouwtechnische
eisen.
Aan de systemen zijn de namen V-4 en Wali-
board verleend.
De praktijk heeft geleerd en bewezen dat de
V-4 en de Wallboardstal goed zijn.
Mocht U meer willen weten van deze systeem
stallen of wilt U geadviseerd worden inzake bouw
plannen, stelt U zich dan, geheel vrijblijvend, in
verbinding met het
COOP BOUWBUREAU VOOR I>E LANDBOUW.
Bogardstraat 7 te MIDDELBURG
K. N. L. C. EN HET MARKT- EN PRIJSBELEID
LIET hoofdbestuur van het Koninklijk Neder
lands Landbouw-Comité heeft zich beraden
•over de voorstellen van de Commissie der Euro
pese Gemeenschappen betreffende het markt- en
prijsbeleid op korte termijn. De verdere inhoud van
het z.g. plan-Mansholt heeft namelijk nog niet de
vorm van concrete voorstellen.
De Nederlandse landbouworganisaties en het
COPA stelden een matige verhoging van de meeste
E. E. G.-richtprijzen 1969/70 voor. Gezien de markt
situatie werd uitgegaan van handhaving van de
richtprijzen van suikerbieten en melk. Van doorbe
rekening van de kostenstijging was nauwelijks
sprake. Overigens vallen belangrijke akkerbouw-
produkten als vlas, aardappelen en zaden nog
steeds niet onder een E. E. G.-regeling.
De Commissie stelt nu voor om de richtprijzen
niet te verhogen en zelfs voor enkele produkten
te verlagen. Dit betekent bij de voortgaande kos
tenstijging zonder meer een directe inkomensver
mindering in de landbouw. Naar de mening van
het hoofdbestuur is die moeilijk te aanvaarden om
dat zq een duidelijke tegenstelling ontstaat tot an
dere bevolkingsgroepen. Bovendien gaan de land
bouw de middelen ontbreken, die nodig zijn voor
een aanpassing en modernisering, zoals die ook
in het programma „Landbouw 1980" wordt voorzien.
De marktsituatie liet trouwens, voor produkten
als rundvlees, koolzaad en voedergranen wel een
prijsverhoging toe.
Het K. N. L. C. stemt in met bijzondere maat
regelen om aan het boteroverschot een einde te
maken. Een zo verregaande verandering van de
prijsverhouding tussen boter en mager melkpoe
der als de Commissie voorstelt, lijkt echter moei
lijk door te voeren. Dan kan beter een consumen
tensubsidie op boter worden beproefd. De E. E. G.-
suikerregeling werkt nog te kort om haar nu al te
kunnen beoordelen, laat staan te veroordelen. De
voorgestelde beperking van de gegarandeerde hoe
veelheid en de basisquota benadeelt in het bijzoiv-
der de Nederlandse telers.
