De Ornithophilia Euroshow 1968
Graszaadareaal 1968
De teelt van
Engels Raaigras
voor zaadteelt
Dit jaar viert de Koninklijke Vereniging „Ornithophilia" haar diamanten
jubileum; van 25 t/m 28 september houdt deze vereniging in de Utrecht e
Bernhardhal haar 60e tentoonstelling. Een tentoonstelling waar de bedrijfs-
pluimveeteelt centraal wordt gesteld. Het totale oppervlak van de expositie
bedraagt niet minder dan 20.000 vierkante meter, ofwel 2 ha. De afdeling van
de bedrijfspluimveeteelt telt een 150 stands, uit binnen- en buitenland, waar
de bezoeker met de allernieuwste „snufjes" (en „snuffen") op dit gebied kan
kennis maken.
Men treft op deze tentoonstelling de stands van grote fokkers van bedrijfs
pluimvee aan, ook van buiten onze grenzen, alsmede die van een groot aan
tal kuikenbroeders. Verder vindt men er de grote fabrikanten van pluim-
veehokken en van batterijen voor leghennen, een moderne ontwikkeling die
ook in Nederland reeds vaste voet heeft gekregen. Ook het allernieuwste op
het gebied van broedmachines, van voer- en drinkinstallaties. Uiteraard ont
breken, ook de fabrikanten van voedermiddelen en die van genees- en ont
smettingsmiddelen niet op deze show. En tenslotte een heel belangrijke
sector zijn er diverse stands waar men voorlichting kan krijgen. Zo is
ook dit jaar de Rijksvoorlichtingsdienst voor de Pluimveeteelt present en
kan men verder o.m. bij het Instituut voor de Pluimveeteelt „Het Spelder-
holt" te rade gaan.
Ornithophilia's Euroshow de officiële naam is uniek in Europa. De
bezoeker heeft hier een unieke gelegenheid kennis te nemen van de nieuwste
ontwikkelingen op het totale gebied van de pluimveehouderij en aanver
wante branches als fokkerij en vermeerdering van leg- en slachtkuikens,
kalkoenen, ganzen, eenden, huisvesting en automatisering in de pluimvee
houderij, genees- en ontsmettingsmiddelen, apparatuur voor verwerking en
verpakking van slachtkuikens, eieren en gevogelte, koel- en diepvriesappa-
ratuur etc. etc.
De tentoonstelling wordt woensdag 25 september om 17.00 uur door de
burgemeester van Utrecht, officieel geopend. Donderdag en vrijdag hebben
de bezoekers van 9.0022.00 uur toegang, zaterdag van 9.0017.00 uur. Dit
betekent dus, dat men donderdag en vrijdag tot 10 uur 's avonds op de ten
toonstelling terecht kan.
|\E belangstelling voor graszaadteelt is in ons
land nog al afgenomen. De teelt van Engels
raaigras daarentegen is de laatste jaren weer toe
genomen. Nam de totale teelt van graszaden van
1962 tot 1968 af van 13642 ha tot 9449 ha, die van
Bngels raaigras nam in de zelfde tijd toe van 1975
ha tot 2471 ha. De laatste twee jaren kwamen er
maar liefst ruim 1300 ha bij, wat misschien toch
al weer aan de „gulzige" kant is. Dit gezien het
feit, dat er in het buitenland ook veel meer ge
teeld wordt en er bovendien voor Nederlandse
rekening veel Engels raai in het buitenland ge
teeld wordt (vooral in Denemarken en Polen).
Of dit laatste juist is, willen we toch wel sterk
in twijfel trekken, gezien o.a. het feit, dat de teelt
hier uitstekend gaat en vaak zeer hoge opbreng
sten geeft van veelal topkwaliteit.
Meer zelfbeheersing en beter onderling begrip
bij de zaadfirma's had althans een belangrijk deel
van dat areaal hier kunnen houden. En dit tegen
redelijke prijzen, zoals o.a. wel blijkt uit de vaste-
prijscontracten van sommige firma's. Dit zou zelfs
binnen de gehele E.E.G., waar een zeer groot ver
bruik is van Engels raai, kunnen gelden, mits de
zaak door overheid en bedrijfsleven beter werd
georganiseerd. Hier ligt zowel voor hét bedrijfs
leven als voor dé overheden en Brussel nog een
grote, in wezen niet al te zware, taak. Er komt
daar wel een klein beetje schot in, doch erg gerust
zijn we er nog niet op. Daarbij kan men wel Duits
land en Frankrijk alle schuld geven in verband
met hun steunmaatregelen en discriminerende ras-
senlijst-manipulaties, doch ook onze firma's heb
ben wel wat boter op het hoofd.
IN een deel van Zeeland is deze teelt altijd nog
al populair geweest (vooral Walcheren), in
andere delen minder. De oorzaken zijn vooral de
vroegere oogsttijd van vele andere grassoorten en
de in overig Zeeland vaak even goede of betere
financiële resultaten met andere grassoorten.
Gezien de vele tegenvallende prijzen in de laat
ste jaren is het te begrijpen dat er in onze provin
cie, ook buiten Walcheren, meer belangstelling is
•j gekomen voor het Engels raaigras. Een belangrijk
voordeel van deze grassoort is wel- dat ze nog tot
midden september in open land gezaaid kan wor
den. zodat de grond in de zomer eerst nog be
werkt kan worden. Vooral land na erwten, vlas,
spinazie en vroege aardappelen is geschikt. Na
granen krijgt men wel eens veel lastig opslag, dat
moeilijk bestreden kan worden.
CR moet een. tamelijk fijn, niet te fijn zaaibed
worden gemaakt. Inrollen is niet nodig. Rij-
enafstand 2025 cm; zaaizaadhoeveelheid 812
kg per ha al naar ras en type. Niet te diep zaaien.
De bemesting eist zéér veel stikstof, soms tot 700
kg/ha en meer kalkammonsaipeter e.d.
Onkruid kan al heel vroeg bestreden worden
met DNOC of ioxynil, of later in de herfst met
MCPP of 2,4,5 TP. In het voorjaar wordt een
groeistofbaspuiting tegen wortelonkruiden zeer
goed verdragen.
Duist kan in de late herfst of winter zeer goed
worden bestreden met Prebetox.
De grootste vijand is kweek; er mag in wezen
in het land geen kweek voorkomen (een plekje
kan men met de rugspuit behandelen). Ook opslag
van Italiaans- en Westerwolds raaigras (bijv. van
groenbemesting teruggekomen) kan funest zijn
voor de teelt.
Engels raai heeft graag zwaardere grond maar
doet het goed op zavel. De oogsttijd ligt later dan
van de meeste andere grassen, doch loopt al naar
het ras, nogal sterk uiteen; tussen de vroegste en
de laatste liggen wel 3 soms 4 weken.
Combinen is zowel uit zwad als van stam mo
gelijk, wanneer men zelf of vlak in de buurt over
een goede drogerij beschikt. Zelf drogen is overi
gens heel wat goedkoper dan bij de zaadfirma's,
maar bovendien is het vochtige zaad niet over
grotere afstanden te vervoeren zonder broei en
verlies van kiemkracht (en prijs).
JYE prijs loopt nog al uiteen. Sommige firma's
contracteren op vaste prijs, andere op markt
prijs; 't is vaak moeilijk aan te geven wat nu het
beste is, daar do markt in een jaar nog al sterk
kan veranderen. Ook is er prijsverschil tussen de
verschillende rassen en typen, diploM en tetra-
ploïd. Het is dus zaak bij het contracteren niet
over één nacht ijs te gaan. De tetraploïde rassen
moeten in principe vroeger gezaaid worden dan
de andere; ook dit kan een factor zijn bij de keuze
Ook de contractvoorwaarden zijn soms verschil
lend, reden te meer om goed uit te kijken, zeker
nu de zaaitijd op' zijn eind loopt.
J -
IJET Produktschap voor Landbouwzaaizaden stelde een overzicht samen van de beteelde oppervlak-
ten in 1968 en voorafgaande jaren. Voor de belangrijkste soorten zijn deze cijfers overgenomen.
1968 1967 1966 1964 1962
beemdlangbloem w.t99 127 146 78 575
beemdlangbloem h.t127 97 85 44 334
bosbeemdgras 104 152 135 134 131
Engels raaigras w.t1.185 848 741 1.491 1.486
Engels raaigras h.t1.286 927 416 667 435
hardzwenkgras 497 300 161 52
Italiaans raaigras 1.734 1.161 949 735 503
roodzwenkgras gewoon 731 793 849 449 1.108
roodzwenkgras uitlo604 1.784 2.040 395 569
veldbeemdgras 2.472 4.029 4.488 6.483 6.755
Westerwolds raaigras 451 380 680 1.297 499
totaal grassen 9.449 10.820 11.036 12.160 13.642
HE Nederlandse kontrakttelersvereniging tekent TEVENS meldt de N.K.T.V. dat bij een met het
in de mededelingen van augustus 1968 hier- Ministerie van Landbouw gehouden bespre-
bij aan dat reeds heel wat graszaadpercelen ge- king naar voren is gekomen, dat niet verwacht
oogst waren en voorzover men toen was ingelicht, kan worden dat er voor de oogst 1969 een E.E.G.-
het wat de opbrengsten aangaat wel geen top-jaar graszaadregeling tot stand zal komen. Brussel zal
zou worden. Over het algemeen wordt de oogst echter streven naar een afronding van de regelin-
lager geraamd dan in 1967. De vroege soorten b.v. gen voor diverse produkten voor 1970, waarbij dan
Veldbeemd en Roodzwenk geven nog wel goede ook het graszaad zal behoren. Besloten is om in
opbrengsten, maar de latere raaigrassen komen samenwerking met het Produktschap voor Land-
slechts tot een matige opbrengst. Jammer, omdat bouwzaden na te gaan of er, naast het voorstel,
ook de graszaadprijzen niet erg aanlokkelijk zijn. dat door het Landbouwschap en het Produktschap
De markt schijnt onder druk te staan van de destijds is gedaan, andere mogelijkheden zijn voor
35.000 ha graszaden in Denemarken, die een goede een graszaadregeling in de E.E.G.
opbrengst van goede kwaliteit hebben gegeven. Ook in Duitsland zijn belanghebbenden van me-
Van veel handel is momenteel geen sprake, hoe- ning dat er op korte termijn iets moet worden ge-
wel Roodzwenk misschien een kleine opleving te daan tegen de goedkope invoer van gras- en an-
zien geeft. dere zaden uit derde landen.
Genoemde omstandigheden animeren het telen Van de mogelijkheden tot steun aan de gras
van graszaad niet, zoals ook door de bovenstaande zaadteelt (en andere teelten) zoals bietenzaad-
oppervlaktecijfers wordt weerspiegeld. Dit heeft teelt) kwam als de beste naar voren een systeem
voorts wellicht invloed uitgeoefend op de kon- van bijvoorbeeld maandelijks vast te stellen hef-
traktvormen. fingen bij invoer en restituties bij uitvoer. In be-
Naast de oorspronkelijke vorm van het partici- ginsel hebben de Duitsers dus besloten het voor-
patie-kontrakt, waarbij de teler 80 van de netto- stel van de N.K.T.V. te volgen. De praktische kan
opbrengst ontvangt, zijn er kontrakten gekomen ten van dit systeem, zoals het bepalen van de
met een andere participatie-verhouding, n.l. 72 hoogte van de invoerheffingen zullen door Duitse
van de netto-verkoopprijs, waarbij de teler het deskundigen voor him omstandigheden nog nader
zaaizaad gratis krijgt en geen schoningskosten worden bezien.
hoeft te betalen. Er zijn ook kwekers/handelaren De C.O.P.A.-Werkgroep Zaaizaden stelt zich voor
die een kontrakt aanbieden met een minimum- nog dit najaar een konkreet voorstel aan de Euro
prijs. pese Commissie te doen inzake een marktregeling
voor enkele belangrijke zaaizaden.