8
fc. DE UNIVERSELE TRANSPORTEURS
1. De band en de bandbreedte
De band van een transporteur dient voor onder
steuning en transport van het te verwerken pro-
dukt. De rubberbanden zijn voorzien van canvas-
of kunststofinlagen om de gewenste treksterkte te
verkrijgen. De breedte van de band zal vooral wor
den bepaald door:
het te verwerken produkt;
de gewenste kapaciteit;
de bandsnelheid;
de meenemers.
3ij het kiezen van een transporteur voor een be
paald bedrijf zijn vaak één of twee produkten sterk
bepalend voor de keuze (b.v. aardappelen). In het
verleden zijn veel transporteurs met een band
breedte van 35 a 40 cm in gebruik genomen. Deze
zijn overwegend afgestemd op lossen in handwerk.
Met de huidige middelen voor mechanisch lossen
zijn de kapaciteiten sterk toegenomen. Dit betekent
dat de lossnelheid van een wagen vaak groter is dan
de afvoersnelheid van een transportband. De ver-
•werkingskapaciteit van deze verouderde transpor
teurs bedraagt dikwijls niet meer dan 2 a 300 kg
per minuut. Zodra een transporteur deel uitmaakt
van een transportsysteem waarmee de produkten
in losgestorte vorm snel moeten worden verwerkt,
zal de kapaciteit gemiddeld circa 1 ton per minuut
moeten bedragen. Een bandbreedte van 50 a 60 cm
is dan noodzakelijk. Deze grotere breedte is voor
verschillende produkten bijzonder nuttig, temeer
omdat de bandsnelheid niet onbeperkt kan worden
opgevoerd.
Behalve de bandbreedte hebben ook soort, vorm
en hoogte van de meenemers een bijzonder grote
invloed op de kapaciteit en de verwerkingsmoge-
Jijfcheden van diverse produkten.
Er zijn vlakke en holle banden. Voor de kapaci
teit z^jn de breedte en de meenemers belangrijker
ol geleideroJlen of -planken verstelbaar. Voor stuk
goederen zoals zakken, pakken of kisten geeft men
veelal de voorkeur aan een vlakke band terwijl de
holle band wordt toegepast voor veelsoortige los
gestorte produkten. Overigens kunnen met een
vlakke band met meenemers en opstaande zijschot
ten ook uitstekend losgestorte produkten worden
verwerkt.
2. De opvoerhoek of helling
Een bandtransporteur kan zowel voor horizon
taal transport als voor het opvoeren van produkten
worden gebruikt. De mogelijke opvoerhoek of hel-
ling wordt vooral bepaald door:
het te verwerken produkt;
hoogte en soort van de meenemers.
Op sommige transporteurs kunnen verschillende
soorten meenemers worden gemonteerd (plankjes,
vorkjes), terwyl bij konstrukties met vaste mee
nemers diverse afmetingen en vormen worden toe
gepast.
Voor een bepaald bedrijf zal een transporteur met
vaste meenemers afgestemd moeten zijn op het pro
dukt dat het meest steil moet worden opgevoerd.
Voor de groep universele transporteurs met vaste
meenemers wordt meestal een middenweg gekozen,
zodat een maximale helling van circa 45° kan wor
den bereikt.
Voor grotere hellingen (steiler) zijn speciale
meenemers nodig of speciaal voor dat doel ge
maakte transporteurs.
Over het algemeen neemt de kapaciteit af naar
mate een transporteur steiler is geplaatst. Dit geldt
in het bijzonder voor losgestorte produkten zoals
graan, aardappelen en bieten. Vooral aardappelen
reageren sterk op de hellingshoek van een trans
porteur omdat die spoedig de neiging hebben om
terug te rollen. Stellen we de kapaciteit bij een op
voerhoek van 20° op 100 dan zal deze zelfs bij
goed gevormde, vrij hoge meenemers bij 40° nog
slechts circa 50 bedragen.
3. De lengte van de band
De bandlengte wordt hoofdzakelijk bepaald doors
de gewenste opvoerhoogte;
- het te verwerken produkt;
soort en hoogte van de meenemers;
de bruikbare hellingshoek;
de gewenste oversteek voor de wielen (aard
appelen).
Uitgaande van een universele transporteur en een
maximale opvoerhoek van 45° zal de bandlengte
ongeveer 1,5 maal de vertikale opvoerhoogte moe
ten zijn. Uiteraard zal rekening gehouden moeten
worden met eventueel benodigde oversteek, kapa-
citeitsverlies, beschikbare ruimte, enz. Een gerin
gere helling maakt voor eenzelfde opvoerhoogte een
langere band noodzakelijk. Kan het produkt steiler
worden opgevoerd dan kan de band korter zijn.
4. Ondersteuning en aandrijving
De transportband is gemonteerd in een raam.
Voor ondersteuning van de band worden in dii
raamwerk geleiderollen of -planken aangebracht.
Belangrijk is de vormvastheid van het raam, omdat
verandering van vorm tot gevolg heeft dat de band
scheef gaat lopen. De beste ondersteuning van een
transportband is ongetwijfeld een systeem met rol
len. Deze lopen licht, veroorzaken praktisch geen
slijtage en verdragen een grote belasting.
Verschillende omstandighedèn hebben er echter
toe geleid dat dikwijls een ondersteuning met plan
ken wordt toegepast. Enerzijds geschiedt dit uit
kommerciële en ekonomische overwegingen, an
derzijds worden talrijke transporteurs niet zodanig
belast dat een rollenondersteuning absoluut nood
zakelijk is. Dit laatste geldt vooral in die gevallen
waarbij in handwerk wordt gelost.
Door de grote toename van de oogst en verwer
king in losgestorte vorm, worden aan de transpor-
Boxen vullers zijn sp
o.a. een zeefketting
heden voor de band
meeste
Bet verplaatsen en/of repareren van transporteurs mag nooit in deze
hoge stand geschieden omdat het zeer gevaarlijk is. Daarom eerst in
de laagste stand draaien en dan verplaatsen.
In veie gevallen maken transporteurs deel uit van een transport
systeem. Een goede onderlinge afstemming op elkaar, zowel technisch
als wat kapaciteit betreft, is dan van bijzondere betekenis.
dan de vorm. Vlakke banden hebben vrijwel steeds
houten of metalen zijschotten. Voor transport van
bepaalde (volumineuze) produkten kunnen de zij
schotten soms neergeklapt of afgenomen worden.
Bij verschillende transporteurs is de band naar
keuze hol of vlak te stellen. Daartoe zijn de steun-
Voor het transport van losse veldgewassen (hooi,
erwten e.d.) of schoven (graan, vlas) kunnen mee-
nemervorken een veel steilere opvoerhoek mogelijk
maken. Uiteraard kan dan met eenzelfde band
lengte ook een grotere opvoerhoogte worden be
reikt
teurs echter hogere eisen gesteld. Als de kapaciteit
van een transporteur op 1 ton per minuut wordt ge
steld, dan betekent dit, vooral voor hakvruchten,
'n zware belasting. Dergelijke transportbanden die-
Men cian ook door rollen ondersteund te zijn. Voor
vlakke banden worden eendelige, voor verstelbare
