Minder nachtvorst
door juiste
bodemverzorging
10
Dijken en windschermen hebben bij nachtvorst vaak een ongunstige invloed.
VOORAL In de periode van half april tot half
mei is er kans op schade door nachtvorst in
de fruitteelt. Het gevaar is daarbij groter naarmate
de gewassen vroeger bloeien. Het meeste risico
lopen daardoor de bijna uitgestorven Krozen, die
vaak al in maart in bloei staan. Daarna volgen de
bessen, aardbeien, peren, pruimen en kersen. De
appels bloeien het laatst, met bovendien nog enkele
weken verschil tussen b.v. Stark Earliest of Yellow
enerzijds en de zoete appels en Sterappel ander
zijds.
In Zeeland is het nachtvorstrisico kleiner dan in
de meeste andere delen van ons land, dank zij het
vele water en de vele wind. De laatste twee jaar is
echter duidelijk gebleken dat het verschil niet zo
groot Is als werd gedacht. Waarschijnlijk was de
bodemverzorging belangrijker dan de ligging. Vroe
ger werd de grond in Zeeland keurig .zwart" ge
houden en dat was gunstig ten opzichte van nacht
vorst. Nu ziet men steeds meer grasstroken of an
dere begroeiing en de indruk is dat de kans op
nachtvorst hiermee aanmerkelijk is toegenomen.
OOK BLOEMKNOPPEN ZIJN FLINK GEVOELIG
Nog dikwijls wordt gedacht dat de bloeitijd het
gevaarlijkste is. Vooral appels en peren zijn echter
vrijwel even gevoelig in het knopstadium als tijdens
de bloei. Bij appels bevriezen dikwijls zelfs zeer
kleine knopjes, bijv. bij' rassen als Winston en Golden
Delicious. Speciaal bij de Winston was dat de laatste
jaren herhaaldelijk het geval.
Ook de pas gezette vruchtjes zijn erg teer en vat
baar voor nachtvorst. Dat bleek o.a. in 1961 in de
Noordoostpolder, toen daar eind mei een groot deel
van de oogst verloren ging en de overblijvende
vruchtjes bovendien zwaar beschadigd werden in de
vorm van vorstringen en verruwing.
VERSCHIL IN RASSEN VAAK ONDUIDELIJK
Het éne ras is gevoeliger voor nachtvorst dan het
andere. Als er namen genoemd1 worden wordt de zaak
echter veelal onduidelijk, omdat een bepaald ras bij
teler A als zeer gevoelig bekend staat en hetzelfde
ras bij teler B als juist weinig gevoelig.
Voor deze uiteenlopende beoordeling zien we twee
hoofdoorzaken:
a. De gevoeligheid van de rassen is mede afhankelijk
van het stadium van ontwikkeling. Zo bleek de
Golden de laatste jaren bij nachtvorst in 't groene
knop stadium gevoeliger dan de Cox's, doch als
het tijdens de bloei vriest is de Golden meestal
duidelijk minder gevoelig.
Buizen voor beregening en olietanks voor nachtvorstbestrijding op een fruitbedrijf
In Zuid-Frankrijk.
b. Sommige rassen kunnen bij 90 bevroren bloe
men toch nog een volle oogst geven en bij andere
geeft 7080 al oogstreductie. Daardoor kan
men een uiteenlopende beoordeling krijgen. De
één teelt de bevroren bloemen, de ander beoor
deelt de oogstgrootte. Bij een ras als Winston
moet men vaak zoeken naar een goed bloempje,
maar omdat praktisch elke gave bloem tot vrucht
uitgroeit valt de schade uiteindelijk nogal eens
mee.
In grote lijnen kan men zeggen dat de Winston tot
de gevoeiligste rassen behoort, terwijl o.a. Laxton's
Superb en Ellison's Orange tot de sterkste behoren.
Bij Stark Earliest, Cox's Orange en Golden Delicious
is het optreden van schade wisselvallig.
Appels hebben ten opzichte van peren één groot
voordeel, namelijk de latere bloei op het éénjarige
hout. Vooral bij bomen op IX kan dat belangrijk zijn.
Hoewel de vruchten veelal van iets minder kwaliteit
zijn dan van het oudere hout, kan men er toch nog
een behoorlijke oogst van plukken. Trouwens, bij de
moderne 3 x 1 m beplanting gaat men in de richting
van veel éénjarige twijgen en de praktijk bewijst
dat de kwaliteit meevalt.
NACHTVORSTBESTRIJDING
WERELDPROBLEEM
Nachtvorst in de fruitteelt is een wereldprobleem.
Overal tobt men er mee. In alle belangrijke fruitcen-
tra ter wereld heeft men er nu en dan mee te maken.
Om die reden is er vanzelfsprekend zeer veel ge
zocht naar de oplossing van het probleem. Maar een
ideale oplossing is (nog) niet gevonden. Misschien
dat de chemie hier voor zal zorgen? De laatste tijd
gaat het met bijv. gibberella, e.d. wel enigszins die
kant uit.
Overigens is tot nu toe in hoofdzaak gestreefd naar
beperking van de schade door beregening, luchtver-
warming of vermenging van de luchtlagen door mid
del van een sterke luchtstroom.
Genoemde methoden zijn vrij' duur. Beregening is
nog wel het goedkoopste, speciaal als men de regen
installatie tevens kan gebruiken in droge perioden.
Doch in Zeeland is er te weinig geschikt water in
de benodigde hoeveelheden voorhanden.
Luchtvermenging, waarbij de koudste laag vlak
boven de grond wordt vermengd met de warmere,
hogere luchtlagen kan men in slechts enkele gebieden
van de wereld toepassen.
DUUR EN MOEILIJK
Blijft over: luchtverwarming. Er ziin mogelijkheden
genoeg, maar één en ander is te omslachtig, te sme
rig of te duur. Primitieve bakjes met olie en een
stuk turf walmen veel en vragen enorm veel tijd bij
het vullen, uitzetten en aansteken. Kachels, bestaande
uit een bak met olie en een lange pijp er op, die
roodgloeiend wordt en dan veel stralingswarmte naar
de zijkanten verspreidt, zijn beter doch erg duur.
Men rekent wel met 1500,per jaar per ha. Bij
de huidige fruitprijzen niet aantrekkelijk.
Bovendien is bestrijding van nachtvorst door be
regening of verwarming in de praktijk veel moeilijker
dan een buitenstaander denkt. Wanneer moet men
beginnen met nat maken of verwarmen? Achteraf
