Aardappelen als veevoer iééS KORTE WENKEN 7 F. A. VAN GILST Assistent A R.V.V.D. De waarde van aardappelen wordt bepaald door de moge lijkheid om een ander voer te vervangen. Melkkoei en kunnen vrijwel zonder be zwaar 10 kg verse of ingekuil de aardappelen per dag opne men. Aardappelen zijn minder geschikt als bijvoer in de wei de in verband met het gevaar van kopziekte. De voederwaarde van verse aardappelen is 6 cent per kg. Het inkuilen van rauwe aard appelen met 4 landbouw- zout kost ongeveer 1/ cent per kg. Als veevoer is een prijs van 4 ct per kg zeker verantwoord. r 'VW7 y |\E situatie op de aardappelenmarkt is momenteel van dien aard dat diverse telers naar mogelijk heden zoeken om consumptie-aardappelen als vee voer tot waarde te brengen. De vraag is nu: „Welke mogelijkheden zijn er en wat brengen de aardappe len als veevoer op?" Voorop moet gesteld worden dat de aardappelen in de plaats van een voedermiddel komen dat ver kocht of bewaard kan worden of niet behoeft aan gekocht te worden. Aardappelen kunnen meestal voederbieten, kuil pulp, ingekuilde suikerbietenkoppen met blad of ingekuilde mais vervangen. Bij een basisrantsoen met uitsluitend hooi en kuilgras is het mogelijk om de krachtvoergift te verminderen door het voe ren van aardappelen. In zetmeelwaarde komt 1 kg verse erf kg ingekuilde aardappelen overeen met; 2 kg voederbieten 3 kg kuilpulp Vh kg ingekuilde mais 2 kg ingekuilde suikerbietenkoppen en -blad kg A-brokjes/koek Bij vervanging van voederbieten, kuilpulp en ingekuilde mais kan men hetzelfde krachtvoer blij ven voeren. Komen de aardappelen in de plaats van suikerbietenkoppen en blad of A-brokjes/ k, dan zal het aanvullende krachtvoer eiwitrijker moe ten zijn. RAUWE AARDAPPELEN Rauwe aardappelen zijn bijzonder geschikt als veevoer mits niet in te grote hoeveelheden aange wend. De voederwaarde is tweemaal zo hoog als van voederbieten; dit geldt zowel voor het eiwitgehalte als voor de zetmeelwaarde. Hoewel het eiwitgehalte laag is, is dit van hoge waarde. Aan melkvee kan doorgaans zonder bezwaar 10 kg aardappelen per dier/dag gevoerd worden. Gro tere hoeveelheden geven kans op dunne mest bij de koeien. Ook het jongvee van 1 jaar en ouder kan men wat aardappelen toedienen. Voeraardappelen mogen niet teveel grond of rotte knollen bevatten. In de spruiten komt het vergifsolanine voor, dus moeten de aanwezige spruiten verwijderd worden. Het gehalte aan minerale bestanddelen is laag, uit gezonderd het kaligehalte. Hierdoor zijn aardappe len minder geschikt als bijvoeding in de weide, in verband met het gevaar voor kopziekte. Rauwe aardappelen zijn minder geschikt voor paarden vanwege het optreden van huiduitslag. Aan mestvarkens kan men beter geen rauwe aardappelen voeren daar de voederwaarde van dit produkt niet tot zijn recht komt. Bij niet hoogdrachtige fokzeugen kan een gedeel te van de voederbieten eventueel vervangen wor den door rauwe aardappelen. Bij het voeren van aardappelen aan varkens moet men oppassen dat de hoeveelheden niet te groot zijn. INKUILEN VAN RAUWE AARDAPPELEN Om de aardappelen tot het volgende stalseizoen te bewaren zal men genoodzaakt zijn om deze in te kuilen. Gestoomde aardappelen laten zich goed inkuilen. Dit vraagt veel extra arbeid en installaties voor het stomen zijn vrijwel niet meer beschikbaar. We hebben wel de mogelijkheid om de aardappelen rauw in te kuilen. Inkuilen zonder toevoeging van een conserve ringsmiddel geeft vaak teleurstellingen. Dit voer bevat een hoog percentage boterzuur waardoor het vee het minder goeci opneemt. De verliezen aan droge stof zijn aanzienlijk, dus ook aan voederwaarde. Toevoeging van A.I.V.-zuur of hakselen van de aardappelen geeft geen ver betering. Dit zijn dus alleen extra kosten en arbeid die niet betaald worden. Het inkuilen met 4 land- bouwzout gaf zichtbare resulaten. Het boterzuur- gehalte in deze kuilen is aanzienlijk lager dan bij andere methoden van inkuilen. De droge stof-ver- liezen zijn 10 lager. Deze gekuilde aardappelen worden door het vee goed opgenomen vanwege het lage boterzuurgehalte. Een silo of een langwerpige grondkurl zijn zeer geschikt voor het inkuilen van rauwe aardappelen. Een laagje stro op de bodem van de put kan ver menging met de grond eronder tegengaan. Een goe de afvoer is beslist nodig want ongeveer 40 van het gewicht moet afgevoerd worden als perssap. De kuil afdekken met plastic van 0,07 mm, ook de zij kanten. Een gronddek van 20 cm is voldoende. De zetmeelwaarde in de droge stof van ingekuil de aardappelen is gelijk aan die van verse. Het eiwitgehalte is echter lager. Aan melkkoeien kan 10 kg ingekuilde aardappelen per dag gevoerd wor den. zout wordt voor een groot gedeelte .met het perssap afgevoerd en geeft bij het voeren geen moei lijkheden. Het inkuilen van aardappelen tussen gras is wel mogelijk; dit in een verhouding van 1 op 4. Dat is dus 250 kg aardappelen op 1 ton gras. De aardappelen kunnen het best laagsgewijs tus sen het gras gestort worden anders vallen ze tij dens het voeren gemakkelijk tussen het gras uit. WAARDE VAN AARDAPPELEN Om de opbrengstprijs te berekenen van aardap pelen kunnen we deze het beste met voederbieten vergelijken. We gaan uit van voederbieten van 30,per ton. Aardappelen hebben een voeder waarde die twee keer zo hoog ligt, dus kunnen we de prijs op 60,per ton stellen als ze vers ver voerd worden. Bij inkuilen moeten wij met extra kosten en verliezen aan voederwaarde rekenen. De kosten voor de extra arbeid is afhankelijk van het bedrijf en is hier niet gerekend. De waarde van 1 ton aardappelen bij inkuilen op deze basis is: verse aardappelen 60, voederwaardeverlies 10 6, toevoeging 40 kg zout a 3,30 8,20 per 100 kg 4 m2 plastic a 0,80 per m2 3,20 Extra kosten 12,50 47,50 Uitgaande van voederbieten van 30,per ton, is, bij rauw inkuilen, de waarde van 1 ton verse aardappelen 47,50. KIEMREMMINGSMIDDELEN Aardappelen, behandeld met de voorgeschreven docering van een kiemremmingsmiddel, kunnen gewoonlijk zonder bezwaar als veevoeder gebruikt worden. Bij opname van grote hoeveelheden kiem- remmingsmiddelen door het vee, dat het geval kan zijn bij aardappelen uit een hoop, bestaat de kans op het optreden van diarree of de mogelijkheid van verwerpen, vooral bij paarden. Met het voeren van pootaardappelen moet men voorzichtig zijn. Deze kunnen ontsmet zijn met een kwikhoudend middel. Dit is schadelijk voor de gezondheid van de dieren. DE APRILMAAND geeft vaak al enkele dagen mooi zonnig weer. Dit wil echter niet zeggen dat dit al een goede periode is om de kalveren buiten te doen. Op de graslandpercelen is vaak een oude besmetting met wormparasieten aanwezig. Breng de kalveren pas na half mei naar buiten als de eer ste gras snede is gemaaid voor bijvoorbeeld voor- droogkuil. NOG STEEDS ZIJN ER BEDRIJVEN die kam pen met kopziekte bij het vee. Thans is een nieuw middel op de markt gekomen, n.l. fijngemalen mag- nesiumoxyde. Het moet over het grasland worden verstoven kort voor het inschuren tegen 30 kg per ha. De kosten bedragen slechts f 8,per ha. Het produkt werkt prima en het is gemakkelijker dan het voeren van anti-kopziekte-koékjes. OMDAT DEZE MAGNESIUMOXYDE aan het gras moet hechten is het strooien over een bedauwd gewas aan te bevelen, hoewel dit niet vereist is. Het produkt moet dus wel stoffijn zijn. De bestui ving is voor een week voldoende. De methode is vooral van belang op kopziekte gevaarlijk kleigras- land, omdat hier met normale kieserietbemesting het magnesiumgehalte van het gras niet voldoende wordt verhoogd. HALF VERSLETEN GRASLAND levert slechts een matige opbrengst van een matige kwaliteit. Zulke weiden kunnen beter dit voorjaar nog op nieuw worden ingezaaid. Dit jaar zal de grasgroei dan wel wat later zijn maar de totaal-opbrengst is nog wel gelijk. De kwaliteit van het weidegras en het hooi wordt door een goed grasmengsel gunstig beïnvloed. BOND VAN HENGSTENHOUDERS IN ZEELAND In de algemene vergadering van 7 maart j.l. stelde de Bond van Hengstenhouders in Zeeland het mini mum dekgeld voor de hengsten van de bij haar aan gesloten leden vast op 125,per gedekte merrie. Voor guste merriën werd het minimum dekgeld op 75,vastgesteld. Nadere inlichtingen verstrekt de secretaresse mej. C, M. de Feijter te AxeL

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch landbouwblad ... ZLM land- en tuinbouwblad | 1968 | | pagina 7