Aardappelen
als veevoer
iééS
KORTE WENKEN
7
F. A. VAN GILST
Assistent A R.V.V.D.
De waarde van aardappelen
wordt bepaald door de moge
lijkheid om een ander
voer te vervangen. Melkkoei
en kunnen vrijwel zonder be
zwaar 10 kg verse of ingekuil
de aardappelen per dag opne
men. Aardappelen zijn minder
geschikt als bijvoer in de wei
de in verband met het gevaar
van kopziekte.
De voederwaarde van verse
aardappelen is 6 cent per kg.
Het inkuilen van rauwe aard
appelen met 4 landbouw-
zout kost ongeveer 1/ cent
per kg.
Als veevoer is een prijs van
4 ct per kg zeker verantwoord.
r 'VW7
y
|\E situatie op de aardappelenmarkt is momenteel
van dien aard dat diverse telers naar mogelijk
heden zoeken om consumptie-aardappelen als vee
voer tot waarde te brengen. De vraag is nu: „Welke
mogelijkheden zijn er en wat brengen de aardappe
len als veevoer op?"
Voorop moet gesteld worden dat de aardappelen
in de plaats van een voedermiddel komen dat ver
kocht of bewaard kan worden of niet behoeft aan
gekocht te worden.
Aardappelen kunnen meestal voederbieten, kuil
pulp, ingekuilde suikerbietenkoppen met blad of
ingekuilde mais vervangen. Bij een basisrantsoen
met uitsluitend hooi en kuilgras is het mogelijk
om de krachtvoergift te verminderen door het voe
ren van aardappelen. In zetmeelwaarde komt 1 kg
verse erf kg ingekuilde aardappelen overeen met;
2 kg voederbieten
3 kg kuilpulp
Vh kg ingekuilde mais
2 kg ingekuilde suikerbietenkoppen en -blad
kg A-brokjes/koek
Bij vervanging van voederbieten, kuilpulp en
ingekuilde mais kan men hetzelfde krachtvoer blij
ven voeren. Komen de aardappelen in de plaats van
suikerbietenkoppen en blad of A-brokjes/ k,
dan zal het aanvullende krachtvoer eiwitrijker moe
ten zijn.
RAUWE AARDAPPELEN
Rauwe aardappelen zijn bijzonder geschikt als
veevoer mits niet in te grote hoeveelheden aange
wend. De voederwaarde is tweemaal zo hoog als van
voederbieten; dit geldt zowel voor het eiwitgehalte
als voor de zetmeelwaarde. Hoewel het eiwitgehalte
laag is, is dit van hoge waarde.
Aan melkvee kan doorgaans zonder bezwaar 10
kg aardappelen per dier/dag gevoerd worden. Gro
tere hoeveelheden geven kans op dunne mest bij
de koeien. Ook het jongvee van 1 jaar en ouder kan
men wat aardappelen toedienen. Voeraardappelen
mogen niet teveel grond of rotte knollen bevatten.
In de spruiten komt het vergifsolanine voor, dus
moeten de aanwezige spruiten verwijderd worden.
Het gehalte aan minerale bestanddelen is laag, uit
gezonderd het kaligehalte. Hierdoor zijn aardappe
len minder geschikt als bijvoeding in de weide, in
verband met het gevaar voor kopziekte.
Rauwe aardappelen zijn minder geschikt voor
paarden vanwege het optreden van huiduitslag.
Aan mestvarkens kan men beter geen rauwe
aardappelen voeren daar de voederwaarde van
dit produkt niet tot zijn recht komt.
Bij niet hoogdrachtige fokzeugen kan een gedeel
te van de voederbieten eventueel vervangen wor
den door rauwe aardappelen. Bij het voeren van
aardappelen aan varkens moet men oppassen dat
de hoeveelheden niet te groot zijn.
INKUILEN VAN RAUWE AARDAPPELEN
Om de aardappelen tot het volgende stalseizoen
te bewaren zal men genoodzaakt zijn om deze in
te kuilen.
Gestoomde aardappelen laten zich goed inkuilen.
Dit vraagt veel extra arbeid en installaties voor
het stomen zijn vrijwel niet meer beschikbaar. We
hebben wel de mogelijkheid om de aardappelen
rauw in te kuilen.
Inkuilen zonder toevoeging van een conserve
ringsmiddel geeft vaak teleurstellingen. Dit voer
bevat een hoog percentage boterzuur waardoor het
vee het minder goeci opneemt.
De verliezen aan droge stof zijn aanzienlijk, dus
ook aan voederwaarde. Toevoeging van A.I.V.-zuur
of hakselen van de aardappelen geeft geen ver
betering. Dit zijn dus alleen extra kosten en arbeid
die niet betaald worden. Het inkuilen met 4 land-
bouwzout gaf zichtbare resulaten. Het boterzuur-
gehalte in deze kuilen is aanzienlijk lager dan bij
andere methoden van inkuilen. De droge stof-ver-
liezen zijn 10 lager. Deze gekuilde aardappelen
worden door het vee goed opgenomen vanwege het
lage boterzuurgehalte.
Een silo of een langwerpige grondkurl zijn zeer
geschikt voor het inkuilen van rauwe aardappelen.
Een laagje stro op de bodem van de put kan ver
menging met de grond eronder tegengaan. Een goe
de afvoer is beslist nodig want ongeveer 40 van
het gewicht moet afgevoerd worden als perssap. De
kuil afdekken met plastic van 0,07 mm, ook de zij
kanten. Een gronddek van 20 cm is voldoende.
De zetmeelwaarde in de droge stof van ingekuil
de aardappelen is gelijk aan die van verse. Het
eiwitgehalte is echter lager. Aan melkkoeien kan
10 kg ingekuilde aardappelen per dag gevoerd wor
den. zout wordt voor een groot gedeelte .met het
perssap afgevoerd en geeft bij het voeren geen moei
lijkheden.
Het inkuilen van aardappelen tussen gras is wel
mogelijk; dit in een verhouding van 1 op 4. Dat is
dus 250 kg aardappelen op 1 ton gras.
De aardappelen kunnen het best laagsgewijs tus
sen het gras gestort worden anders vallen ze tij
dens het voeren gemakkelijk tussen het gras uit.
WAARDE VAN AARDAPPELEN
Om de opbrengstprijs te berekenen van aardap
pelen kunnen we deze het beste met voederbieten
vergelijken. We gaan uit van voederbieten van
30,per ton. Aardappelen hebben een voeder
waarde die twee keer zo hoog ligt, dus kunnen we
de prijs op 60,per ton stellen als ze vers ver
voerd worden. Bij inkuilen moeten wij met extra
kosten en verliezen aan voederwaarde rekenen. De
kosten voor de extra arbeid is afhankelijk van het
bedrijf en is hier niet gerekend. De waarde van
1 ton aardappelen bij inkuilen op deze basis is:
verse aardappelen 60,
voederwaardeverlies 10 6,
toevoeging 40 kg zout a 3,30
8,20 per 100 kg
4 m2 plastic a 0,80 per m2 3,20
Extra kosten 12,50
47,50
Uitgaande van voederbieten van 30,per ton,
is, bij rauw inkuilen, de waarde van 1 ton verse
aardappelen 47,50.
KIEMREMMINGSMIDDELEN
Aardappelen, behandeld met de voorgeschreven
docering van een kiemremmingsmiddel, kunnen
gewoonlijk zonder bezwaar als veevoeder gebruikt
worden. Bij opname van grote hoeveelheden kiem-
remmingsmiddelen door het vee, dat het geval kan
zijn bij aardappelen uit een hoop, bestaat de kans
op het optreden van diarree of de mogelijkheid van
verwerpen, vooral bij paarden.
Met het voeren van pootaardappelen moet
men voorzichtig zijn. Deze kunnen ontsmet zijn
met een kwikhoudend middel. Dit is schadelijk voor
de gezondheid van de dieren.
DE APRILMAAND geeft vaak al enkele dagen
mooi zonnig weer. Dit wil echter niet zeggen dat
dit al een goede periode is om de kalveren buiten
te doen. Op de graslandpercelen is vaak een oude
besmetting met wormparasieten aanwezig. Breng
de kalveren pas na half mei naar buiten als de eer
ste gras snede is gemaaid voor bijvoorbeeld voor-
droogkuil.
NOG STEEDS ZIJN ER BEDRIJVEN die kam
pen met kopziekte bij het vee. Thans is een nieuw
middel op de markt gekomen, n.l. fijngemalen mag-
nesiumoxyde. Het moet over het grasland worden
verstoven kort voor het inschuren tegen 30 kg per
ha. De kosten bedragen slechts f 8,per ha. Het
produkt werkt prima en het is gemakkelijker dan
het voeren van anti-kopziekte-koékjes.
OMDAT DEZE MAGNESIUMOXYDE aan het
gras moet hechten is het strooien over een bedauwd
gewas aan te bevelen, hoewel dit niet vereist is.
Het produkt moet dus wel stoffijn zijn. De bestui
ving is voor een week voldoende. De methode is
vooral van belang op kopziekte gevaarlijk kleigras-
land, omdat hier met normale kieserietbemesting
het magnesiumgehalte van het gras niet voldoende
wordt verhoogd.
HALF VERSLETEN GRASLAND levert slechts
een matige opbrengst van een matige kwaliteit.
Zulke weiden kunnen beter dit voorjaar nog op
nieuw worden ingezaaid. Dit jaar zal de grasgroei
dan wel wat later zijn maar de totaal-opbrengst is
nog wel gelijk. De kwaliteit van het weidegras en
het hooi wordt door een goed grasmengsel gunstig
beïnvloed.
BOND VAN HENGSTENHOUDERS IN ZEELAND
In de algemene vergadering van 7 maart j.l. stelde
de Bond van Hengstenhouders in Zeeland het mini
mum dekgeld voor de hengsten van de bij haar aan
gesloten leden vast op 125,per gedekte merrie.
Voor guste merriën werd het minimum dekgeld
op 75,vastgesteld.
Nadere inlichtingen verstrekt de secretaresse mej.
C, M. de Feijter te AxeL
