De E. E. G. -interventieregeling voor appels
5
VISIE OP DE TOEKOMST
1 B. M. is de grootste computerfabrikant van de
wereld. Ook in Nederland heeft deze Amerikaanse
industrie een vestiging en direkteur-generaal hier
van is de heer v. d. Kruk. Enkele maanden geleden
is deze naar Amerika geweest voor een studiereis
en in het Financieel Dagblad lazen we een verslag
van een rede van de heer Van der Kruk naar aan
leiding van deze studiereis, een verslag waaruit
duidelijk blijkt dat I. B. M. veel verwacht van de
komende tijd die grote veranderingen zal geven.
We ontlenen aan dit verslag het volgende:
„De computer zal in de volgende tien jaar een
even belangrijk onderdeel van ons leven gaan vor
men als nu de elektriciteit. In zekere zin is ze zelfs
de oorzaak van vergaande veranderingen. Wij gaan
op het ogenblik een nieuwe maatschappij binnen.
De eerste industriële revolutie was de basis voor
de omschakeling van Nederland van een agrarische
maatschappij naar een producerende; de tegen
woordige industriële revolutie veroorzaakt een dis
tribuerende economie. Hiermede bedoel ik dat er
minder mensen betrokken zullen zijn bij het maken
van de goederen en meer bij de distributie en de
dienstverlening ervan.
Hoewel het totaal aantal werkuren per werk
nemer minder wordt, zullen ze anders ingedeeld
zijn. Ze zullen geen onderdeel uitmaken van de
bestaande werkweek, maar verspreid worden over
een cyclus.
Het oude idee, dat men tot een zekere leefijd en
naar een vast stramien onderwijs kan genieten,
waarna men voor de rest van zijn leven op een be
paald spoor wordt gezet, geldt niet meer. Wij zullen
de jonge mensen van nu vertrouwd moeten maken
met het idee, dat ze in hun leven misschien twee of
drie carrières moeten opbouwen.
Herscholing zal niet langer alleen maar een so
ciale funktie hebben, of anders gezegd niet beperkt
moeten blijven tot de opleiding van overbodig ge
worden personeel voor andere takken. Herscho
ling is een keiharde noodzaak om bij te blijven. Het
is dan ook niet ondenkbaar dat in de toekomst men
sen recht zullen hebben op een aantal weken be
taald onderwijs per jaar, zoals ze nu recht hebben
op betaalde vakantie", aldus de direkteur-generaal
van I. B. M. Nederland.
TUINBOUW EN ALGEMENE BIJSTANDSWET
In verband met het feit. dat een aantal tuinbouw
bedrijven, met name ook glastuinbouwbedrijven,
door de slechte bedrijfsuitkomsten van de laatste
jaren in moeilijkheden is geraakt, hebben bespre
kingen plaatsgevonden over de toepassing van de
Rijksgroepsregeling Zelfstandigen voor de betrok
ken tuinders. Daarbij is vooral bezien op welke
wijze de bestaande Rijksgroepsregeling zo effectief
mogelijk zou kunnen worden toegepast. Uitgangs
punt was, dat vooral de goede bedrijven met goede
ondernemers door deze moeilijke jaren heen moe
ten komen. Voor deze bedrijven kan uiteraard
slechts een beroep worden gedaan op de Rijks
groepsregeling, wanneer een verdere financiering
door de banken, al dan niet in samenwerking met
het Borgstellingsfonds, niet meer tot de mogelijk
heden behoort.
Ingevolge de bestaande Rijksgroepsregeling
kunnen deze tuinders in aanmerking komen voor
een uitkering voor levensonderhoud, toekenning
van bedrijfskapitaal alsmede in bijzondere gevallen
voor een schuldsanering. Er zal naar worden ge
streefd, dat ingekomen aanvragen zo snel mogelijk
worden behandeld. Al betekent dit niet, dat elke
tuinder die een aanvraag indient, geholpen kan
worden, toch zal dit een aantal tuinders door de
moeilijkheden heen kunnen helpen. Hierbij mag niet
vergeten worden, dat de Rijksgroepsregeling Zelf
standigen als doelstelling heeft het in stand houden
van levensvatbare bedrijven die in moeilijkheden
verkeren, hetgeen uiteraard een beperking inhoudt.
NOG GEEN CONCLUSIES
OVER FINANCIERINGSREGELINGEN
RUILVERKAVELING
Er is in agrarische kringen enige onrust ontstaan
naar aanleiding van hetgeen de Minister van Land
bouw tijdens de behandeling van de landbouwbe
groting 1968 in de Tweede Kamer opgemerkt heeft
over een mogelijke wijziging van de financierings
regelingen bij ruilverkavelingen. Ook hst Dagelijks
Bestuur der Z. L. M. sprak, naar aanleiding van een
persbericht van het Ministerie van Landbouw, in de
vorige vergadering haar verontrusting over een en
ander uit. In de onlangs gehouden maandelijkse be
spreking tussen Minister van Landbouw en het
Landbouwschap is hieromtrent nader geïnformeerd.
De Minister deelde mede dat weliswaar studie
wordt gemaakt van de financiering en subsidiëring
bij ruilverkavelingen, maar deze nog tot geen en
kele conclusie hebben geleid. Wanneer de studies
in nota's uitmonden, zullen deze nader met het
Landbouwschap worden besproken. Zo gauw als
deze nota('s) voor publikatie worden vrijgegeven,
komen wij op een en ander terug.
In de kranten heeft men kunnen lezen dat op de
veiling te Geldermalsen gedurende drie achtereen
volgende marktdagen de prijs van de Golden Deli
cious beneden de crisisprijs is gebleven, die door de
ministerraad van de E.E.G. is vastgesteld. Dat be
tekent dat er volgens de E.E.G.-normen sprake was
van een crisis bij de appels. Zolang de crisis duurde
mocht er onder bepaalde voorwaarden fruit uit de
markt worden genomen tegen een vastgestelde ver
goedingsprijs, Eén van die voorwaarden is, dat dit
alleen mag gebeuren door telers verenigingen (vei
lingen) met statuaire veilplicht. Vooral in de
Betuwe ontbreekt deze nogal eens.
INGEWIKKELDE REGELING
Het gaat bij dit alles om de E. E. G. interventie-
regeling voor appelen. Deze regeling is zo inge
wikkeld, dat vrijwel iedereen er moeite mee heeft
om te doorgronden. Tevens is de regeling op diverse
punten zeer onbevredigend. We willen proberen
één en ander iets duidelijker te maken, zonder daar
bij te streven naar volledigheid.
Tot nu toe kende men in Nederland de minimum-
prijsregeling van het Centraal Bureau. Deze is er
op gericht bij lage prijzen het ondereind uit de
markt te nemen, om zo ruimte te scheppen voor het
betere produkt. Voor het „doorgedraaide" produkt
wordt een vergoeding gegeven. Het geld hiervoor
wordt bijeengebracht via een heffing, zodat in feite
alles door de telers zelf wordt gefinancierd.
De E. E. G. interventieregeling werkt geheel an
ders. Deze regeling is niet afgestemd op het onder
eind, doch juist op de beste rassen en de beste kwa
liteiten. Bij de appels b.v. op Golden Delicious,
klasse I, maat 70 en op. Het geeft niets of andere
rassen erg goedkoop zijn. Pas als de Golden prijs
daalt tot een tevoren bepaald peil, is er sprake van
een crisis. En dan mogen alle appelrassen tegen
vergoeding uit de markt worden genomen. Het
prijspeil waarbij ingegrepen kan worden is echter
afhankelijk van ras, kwaliteit en maat, zodat er in
totaal voor de appels een paar honderd „crisisprij-
zen" mogelijk zijn.
Verder verleent de overheid bij toepassing van
de interventieregeling steun door 90 van de
vergoedingsprijs te betalen.
BASISPRIJZEN EN CRISISPRIJZEN
Reeds op 25 juli 1967 zijn door de ministerraad
van de E. E. G. de basis-, aankoop- en crisisprijzen
vastgesteld, geldend voor het thans lopende be-
waarseizoen.
De lijst zag er als volgt uit:
Periode Basis- Aankoop- Crisis- IJk-ras
prijs prijs prijs
september 36,20 18,10 23,53 Golden Del.
oktober 47,42 23,89 31,—
november 42,72 21,36 27,77
december 40,18 20,27 26,30
januari 54,66 27,51 35,71
februari 61,18 30,77 39,95
maart 68,06 34.03 44,24
april 78,92 39,46 51,30
mei 93,40 46,70 60,80
De aangegeven prijzen zijn dus voor Golden,
klasse I, maat 70 en op, in guldens per 100 kg.
WAT BETEKENEN DE DIVERSE NORMEN
De basisprijs wordt bepaald aan de hand van de
prijzen in de voorafgaande drie jaren. Zoals men
zich zal herinneren trok de prijs van de Golden
toen in het voorjaar meestal flink aan. Dat is in de
basisprijs vanzelfsprekend terug te vinden.
Als de Golden prijs dit jaar laag blijft zal de
basisprijs volgend jaar zakken door een lager drie
jarig gemiddelde.
De crisisprijs bedraagt ongeveer 65 van de
basisprijs. Voor februari betekent dat ca. 40 cent
voor Golden I, 70 en op, zoals de tabel aangeeft.
Als deze prijs gedurende drie achtereenvolgende
marktdagen niet wordt gehaald op één van de drie
hiervoor aangewezen representatieve veilingen
Goes, Geldermalsen en Utrecht is er een crisis bij
de appels. De crisis duurt tot de prijs weer boyen
het aangegeven peil ligt. In het gehele land mo
gen veilingen met statuaire veilplicht gedurende
een crisis met steun van de regering appels uit de
markt nemen, als de prijs hiertoe aanleiding geeft.
De teler krijgt een vergoedingsprijs die iets lager
ligt dan de crisisprijs.
Verder is er nog een aankoopprijsDeze is de
helft van de basisprijs. Als de prijs tot dit peil
zakt is er sprake van een „ernstige crisis". Omdat
deze bij ons niet te verwachten is, mede door het
afzetsysteem, zullen we daar verder niet op in
gaan. Het is bovendien toch al moeilijk genoeg.
Italië krijgt extra steun van de E. E. G. voor het
oprichten van telersverenigingen (veilingen). Deze
zijn nodig voor toepassing van de interventieregeling.
UIT DE MARKT NEMEN
Bij dit alles moet men voor ogen houden dat bij
het optreden van een crisis de veiling eventueel
fruit uit de markt mag nemen, doch dat dit niet al
tijd hoeft te gebeuren. Bij strikte toepassing van
de interventieregeling kan het b.v. voorkomen dat
er appels van prima kwaliteit uit de markt wor
den genomen en dat de matige kwaliteit wordt ver
kocht. Hiertegen zijn bepaalde bezwaren aan te
voeren. Met als voornaamste dat in de dag- en
weekbladen artikelen en foto's verschijnen over
vernietiging van goed fruit, hetgeen veel weerstand
bij het publiek zal oproepen. Daarom is toch enig
voorbehoud op zijn plaats. De regeling in zijn ge
heel worden toegepast en niet alleen voor de min
der goede rassen. Daarom zal in het belang van de
telers toch meestal toepassing van de regeling nood
zakelijk zijn om de nodige ruimte op de markt te
scheppen ook al zal een enkele keer dit tot ver
nietiging van goed fruit leiden.
GROTE BEZWAREN
Het is dus een groot bezwaar dat de interventie-
regeling is afgestemd op het beste fruit. Een ander
bezwaar is, dat alleen de Golden Delicious als ijk-
ras is aangewezen. Dat is geen nadeel voor Frank
rijk, want daar heeft men bijna geen zomerappels
en de Golden neemt er een sterk overheersende
positie in. Voor Italië was het wel een bezwaar,
maar daar heeft men na aandringen een tweede
ijk-ras gekregen, te weten de Morgenduft.
Voor ons land is één ijk-ras eveneens beslist on
voldoende. In de eerste plaats omdat bij een ras
van mindere kwaliteit dan de Golden meestal vlug
ger een crisis zal optreden, ook al is de crisisprijs
lager gesteld. Ten tweede worden in ons land veel
zomeraopels geteeld, die nu in feite buiten de in
terventieregeling vallen.
Immers er kan pas een crisis optreden als er
aanvoer is van Golden Delicious. In augustus, sep
tember en oktober is er soms veel doordraai, maar
pas eind oktober verschijnt de eerste Golden op
de veilingen. Tot die tijd kan er geen crisis op
treden en kan er dus ook geen fruit met steun van
de regering uit de markt worden genomen.
Door Italië wel een tweede ijk-ras te geven en
Nederland niet, wordt in Brussel een aanvechtbaar
beleid gevoerd. Het schijnt de bedoeling te zijn om
de regeling aanstaande zomer te herzien. Het is te
hopen dat de genoemde bezwaren dan worden op
geheven.
En nog meer is het te hopen dat de fruitprijzen
niet meer dalen tot het crisispeil. In Zeeland wa
ren de prijzen tot nu toe niet zo laag als in Gelder
malsen, zodat er nog geen reden was voor inter
ventie. Moge het zo blijven!
Tenslotte willen wij er nogmaals op wijzen dat
dit artikel op bepaalde punten verre van volledig
is.
A. v. O.
