Reisimpressies uit Canada
en U.S.A.
P. J. G
^El
DROPPINGSAVOND
WALCHEREN ZUID-BE VEL AND
AKTIVITEITEN
OP NOORD-BEVELAND
LEDENDAG
WEST ZEEUWS-VLAANDEREN
CURSUS ENGELS IN AAGTEKERKE
ST. NICOLAASBAL TE ZIFRIKZEE
207
itfcUWÏ» L I\ fc N lUiNUUUwoL^i;
IV
HET gezin waar mijn zoon in de kost is, is van Duitse afkomst. Het zijn aardige mensen met drie
leuke spruite;-. We konden elkaar gemakkelijk verstaan.
s Middags met de familie naar het vee in de prairie gaan kijken. 60 km ver! Zij kochten het
vorig jaar deze boerderij waarvan het gebouw nu leeg staat. Een aardige bungalow staat er nog bij,
maar die halen ze wel eens weg, althans als ze het bedrijf niet met winst verkopen.
De machines van de vorige gebruiker: trekker, zaaimachine enz. stonden gewoon buiten en waren
tussen het onkruid bijna niet meer te vinden.
De groot-te van het bedrijf is 260 ha, waarvan 120 ha met rogge is beteeld. Bram moest die het
vorig jaar zaaien, terwijl ze op dat stuk de tarwe aan het combinen waren. Dit jaar is er gras
ingezaaid, maar ai staat er hier en daar wel een sprietje, ik kan er maar moeilijk tevreden over
zijn
De rogge is nu geoogst en zit in de schuur. Verder op het veld staat een graansilo van 50 ton.
Momenteel lopen er 48 stuks vee, ieder met een kalf van dit voorjaar. Deze kunnen in gewicht
wedijveren met ons goed verzorgd Hollands vee van die leeftijd. Maar ja, elke koe heeft er maar
één en je vraagt zich af waar ze eigenlijk van leven! Rondkijkende over de prairie staat alles dor
en de lage struikjes lusten ze niet vóórdat alles dik onder de sneeuw ligt.
De rogge gaf een opbrengst in totaal van 100 ton. Dat vonden ze aardig goed! Het komt ech
ter maar neer op 400 kg per gemet. Nu ja, enkele acres 0,4 ha) gaven dan ook enkel maar stekels
of helemaal niets. Maar wie let daar nu op in de prairie
Het stro wordt door grote messen aan de combines iets gehakseld en laat men liggen, want je
kunt het voordeliger thuis kopen dan van hier laten vervoeren
Koopsom van de boerderij was ongeveer 45.000,
die je gewoon in termijnen afbetaalt.
In de vóórwinter moest Bram per paard en met
hond de koeien naar huis halen, hetgeen twee
dagen kost en waarbij hij gewoon bij de koeien H
aan de weg overnacht.
Hier en daar liggen grote gemeente-weiden, die
te herkennen zijn aan de afrastering met prikkel
draad rondom. Momenteel lopen er 800 koeien
in, die Keisman onder zijn hoede heeft. Meerdere
van deze percelen zijn bij gemeenten in gebruik.
F|E kerkdienst is hier ook iets aparts. Hele
gezinnen gaan hier ter kerke en de baby's
kunnen in de kinderkamer worden gebracht waar
ze zolang blijven onder de hoede van een ver
zorgster, die in de kinderkamer ook de preek kan
volgen. Vele handen krijgt „Eep" te schudden,
want alle kerkbezoekers kennen haar, die bij veel
kerkewerk helpt.
AAN de horizon, zover je in dit boomloze land
kunt kijken, woont een oude weduwe moe
derziel alleen op haar farm. Iemand uit de stad
komt haar tweemaal per week haar levensbehoef
ten brengen, of wat ze verder nog nodig had, en
neemt dan verder haar bestellingen op voor haar
volgende komst.
Wat bezielt zo'n vrouw om daar niet weg te
willen uit deze grote eenzaamheid met de lang
durige winter met 70 graden F-vorst en soms nog
meer. Waarom verkiest zij niet dé verzorging van
een rusthuis?
Een paar jaar geleden vroren hier verschillen
de runderen dood na een hevige sneeuwstorm van
vochtige sneeuw en hevige koude. De vochtige
sneeuw had eerst de hoeven doorweekt, waarna
ze de bevriezingsdood stierven. Na de winter ston
den de arme dieren nog stijf in het land.
Meestal overnachten of vluchten de runderen in
de spleten van het land, in en onder de droge
sneeuw.
MAG ik u nu eens meenemen naar een zeer
aparte onderneming op een dit jaar zeldzame
zonnige zondagmiddag? Vlakbij, vertelde mijn
zoon. Nu ja, na 30 km rijden waren we er!
Een nederzetting als een klein dorp midden in
de prairie. Vele gebouwen in allerlei vorm. Eep
vraagt of wij het bedrijf mogen zien.
Een paar jonge meisjes, heel mooi en waardig
in hun oud-Duitse klederdracht, zullen ons het
bedrijf laten zien. De grootte van de nederzetting
is ruim 2400 ha, met 10 gezinnen en in totaal 78
mensen.
Vrijwel alles hebben ze zelf gemaakt, de hui-
Jten, de verdere gebouwen en vele gereedschap
pen en machines, en dat alles in of op de farm.
Kleren en schoenen maken, brood bakken, boter
maken, wecken, invriezen, gewoon koelen, meu
bels maken, noem maar op, 't geeft niet wat, de
mensen doen het alles zelf
Vorig jaar was de kolonie gesplitst en had
een heel stuk verderop 1600 ha grond gekocht
en ongeveer de helft van de kolonie was daar
heen getrokken.
Eerst zouden genoemde meisjes ons de kolonie
laten zien, maar ras liep heel de troep kinderen
plus enkele moeders, allen in klederdracht, met
ons mee. De groten keurig netjes en schoon in
hun gebloemde lange kleren, de jongens onge
veer in oud-Westkapelse dracht met ongekend
Wile smoeltjes vanwege de afgekloven rauwe en
gekookte maiskolven, chocolade of iets van dien
aard.
Het zakje Hollandse zuurtjes dat m'n vrouw
ronddeelde, en dat op grote prijs gesteld werd,
maakte het gevlekte patroon op de gezichten nog
een kleurtje rijker.
De kinderen gaan op de farm naar school in de
school-kerk die ze zelf bouwden en inrichtten, de
kleintjes vóór in 't lokaal in kleine stoelbankjes,
de grotere steeds meer achteruit in steeds iets
grotere; de kerkbanken geheel van achteren,
zodat niemand een ander in de weg zit.
Een leraar van 't gouvernement geeft gewone
les, maar de dominee van de kolonie, een patriarch,
met zijn zilverwitte lange baard en haren, geeft
één uur vóór en één uur na de gewone lessen les
in Duits. En dat hij het wel kan demonstreerde
hij door op 't schoolbord in het Duits in mooi
handschrift te schrijven: „Welkom gasten uit Hol
land in onze kolonie." Onmiddellijk er onder in
dezelfde mooie letters, maar nu met de linkerhand
dezelfde regel. En toen tot grote hilariteit van
alle kinderen en bewondering van ons met twee
handen tegelijk nogmaals dezelfde regel.
Ik was er stil van!
Hij had ook veel boeken geschreven, die hij trots
liet zien. Zelfs een heel dik boek over het ge
slacht en de afkomst van allen, vanaf 1576. Hij
was 58 jaar oud.
Wie zou zoiets zoeken in deze enorme uitge
strekte prairie van Alberta?
Als een meisje trouwt, gaat ze op ongeveer 25-
jarige leeftijd naar het bedrijf van haar man. Al
len werken zonder salaris en geheel voor de kolo
nie, waardoor een enkele onwillige knaap zich
wel eens vergalloppeert en weg trekt.
WILT u nog enkele cijfers over het bedrijf?
400 eenden en 900 ganzen in een grote zelf
gegraven vijver, 4000 kippen, 1600 kuikens die al
verkocht waren vóór men ze op de boerderij had!
Een aparte schuur voor fckvarkens en biggen en
een hele grote voor mestvarkens; een voor de 18
koeien, die in vijf verhoogde boxen met voeder
systeem machinaal gemolken worden (bukken is
er niet bij); 400 schapen, jong en mestvee enz.
enz.; drie grote vrachtauto's; twee zware rups- en
verschillende zware wiel-trekkers; twee heel grote
combines en twee erg grote zwad maaiers, andere
werktuigen naar rato!
En het mooiste van dit alles is dat ieder spe
cialist is in zijn eigen werk. Geen monteur of
Als u op dinsdag 23 november om 19 uur aan
wezig bent bij café Westdorp te Serooskerke, dan
zult u gauw merken dat het weer een echt gezel
lige en spannende droppingsavond gaat worden.
Als u na uw wandeltocht de juiste verzamelplaats
hebt gevonden wacht u nog iets gezelligs. Het is
natuurlijk onnodig te zeggen dat u goed geschoeid,
gewapend met een zaklamp en vanzelfsprekend
„goed gemutst" moet zijn. Afgesproken en tot ziens
op 23 november!
Willen de deelnemers van Zuid-Beveland zich
tevoren opgeven bij mej. N. de Beste, Wilhelmina-
straat 21, Oudelande (tel. 01104—275).
Ook Noord-Beveland organiseert een droppings
avond, en wel op vrijdag 26 november. Deelnemers
dienen zich te verzamelen om 19 uur bij de „Stads-
wijnkelder" te Kortgene.
Op vrijdag 10 december organiseert Noord-Beve
land haar traditionele, gezellige Sinterkerstavond.
Aanvang 20 uur in „De Korenbeurs" te Kortgene.
De streek West Zeeuws-Vlaanderen heeft een
gevarieerde dag voor haar leden op stapel staan,
te houden op zaterdag 11 december. Van de pro
grammapunten noemen we een trekkerbehendig-
heidswedstrijd, een voetbalwedstrijd en een drop
ping. Nadere mededelingen volgen.
De afdeling Aagtekerke zal in deze winter weel
een cursus Engels houden voor beginners en enigs
zins gevorderden. Ook de deelnemers aan de suc
cesvolle cursus van vorig jaar zijn weer welkom.
Er zijn voor deze curus nog enkele plaatsen vrij.
Haast u zich dus met uw opgave bij Kr. de Visser,
Schelpweg, Domburg (tel. 01188250).
De afdeling Schouwen-Duiveland van de plat
telandsjongeren organiseert op 27 november a.s.
een St. Nicolaasbal in restaurant „De Val" te Zie-
rikzee. Aanvang 8 uur.
Ieder lid van de P.J.G.Z. is hier welkom. We
verzoeken echter een ieder die naar ons feest
komt een klein presentje mee te brengen. Dit is
dus ter gelegenheid van het St. Nicolaasfeest. Een
heer brengt iets voor een heer mee en een dame
iets voor een dame.
De muziek wordt verzorgd door „De Wilco's".
veearts of iets van dien aard, ieder voor 100
verantwoordelijk voor alles waar hij over gaat.
Nog een grote graanschuur, waar maar een
deel van de oogst in kan, de rest. (u raadt het
nooit!) op een grote hoop, gewoon in 't gras tus
sen balen stro, totdat ze het kunnen afleveren of
zelf gebruiken. Dat wordt wel januari, zo dachten
ze. Het graan wordt ook niet afgedekt.
Een zeer interessante middag.
De hele organisatie, waar dit maar een deel
van is, heet „Hutteriten". Het bedrijf dat we be
zochten „Winefred".
HE volgende morgen vroeg het had behoor-
lijk gevroren bezochten we een melkfarm,
waar ik heel kort over wil zijn. De eisen zijn bij
zonder streng. Elke dag een vastgesteld aantal
liters, met een kleine speling, elke dag het gehele
wielklokaal en gereedschappen schoonmaken, een
verwarmd lokaal om te melken, melkketel aan een
op hoogte te verstellen haak, zodat de ketel nooit
de grond of de koe raakt; melk direct in grote
buiktank, rode, witte of gele kaart voor kwali
teit. Een paar keer 3e kwaliteit en het contract
is afgelopen! Of er moet grondige verbetering in
gebracht worden.
Nadien een kolenmijn bezocht. Die vind je ook
in de betrekkelijk lage heuvels (100 m hoog) rond
Med. Hat. Voor mij interessant, omdat mijn zoon
een paar maal in de winter er gewerkt heeft. Heel
eenvoudig bedrijf, daardoor juist interessant om
er een paar dingen van te vertellen. Op de bodem
van de vallei, tussen de heuvels, heel nauw (en
kele meters breed) begint de mijn. Een korte
stevige Duitser is eigenaar-exploitant, met dito
landgenoot als paarddrijver en kabelmachinist,
weger en afleveringsman boven aan de top van
de heuvel. In de zomer doen die twee beneden
meestal niet veel meer dan de zaak in orde maken
voor de winter, als er nog wat boeren om kolen
komen en een enkele klant aan wat voorraad
helpen. Twee kleine paardjes, die in de mijn ge
stald zijn, trekken de lorries tot buiten de mijn.
De mijn loopt wel ver weg in de heuvel, maar
is steeds gelijkvloers.
En hoofdgang met vele zijgangen, minstens 20
meter uit elkaar tegen het instorten. Luchtverver
sing op een ander punt in de heuvel. Kolenlagen
van 1 tot IV2 meter dik, met slecht stenen dak.
Veel stuthout, dat na jaren toch gaat breken dooi
de druk. Zo te zien wel een mijn waar de Neder
landse mijninspectie iets op aan te merken zou
hebben!
W. ROELSE.
