Teleurstelling èn
verontwaardiging
5?
r
J
ZATERDAG 5 NOVEMBER 1960
OVERZICHT
In dit nummer
No. 2553 Frankering bij abonnement: Terneuzen
48e Jaargang
-ssr
ZEEUWS
waarin opgenomen
DE BOERENJEUOD
Officieel Orgaan van de
ZBfiUWSfi LANDBOUWMAATSCHAPPIJ
4n de LANDBOUW JONGEREN GEMEENSCHAP
ZEELAND
TEMIDDEN van eindeloze modderpoelen, ploeteren Zeeuwse boeren en land
arbeiders om van aardappel- en bietenoogst te redden wat te redden valt.
Tijd om de schade op te maken is er niet veel en ook geen tijd om de theorieën te
lezen., over de stijging van de a beidsproduktiviteit in de landbouw, waardoor de
lonen omhoog kunnen en de prijzen omlaag. Wat wel tot de Zeeuwse boer door
dringt. is. dat de Minister van Landbouw garantieprijzen verlaagd heeft. Een
Minister, die hij nog niet erg goed kent, want hij is er nog niet zo lang. Wel heeft
de bewindsman het vorige jaar te Middelburg voor de vergadering van de Z. L. M.
gesproken. Maar ofschoon hij zijn woordje goed kon doen, moest het vertrouwen
nog groeien uit de daden.
Vertrouwen van de boerenstand, dat de bewinds
man cle boerenbelangen waar dat nodig is ver
dedigt en die maatregelen neemt, die voorzover
zij in het aam van het nationaal belang mogelijk
zijn. de welvaart van allen die in de toch immer zo
noodzakelijke bedrijfstak landbouw hun werk vin
den, bevordert.
NIET TE BEGRIJPEN
TEMIDDEN van alle ellende, die de overvloed
aan regen brengt, komt nu een daad, die de
gewone boer niet begrijpt. Terwijl alles tegen
loopt, terwijl de onkostenrekening schrikbarend
stijgt waartegenover voorlopig in het geheel geen
of een zeer slechte inkomstenrekening staat, wor
den drie uiterst belangrijke garantieprijzen ver
laagd Melk, tarwe en suikerbieten! De basis van
vele landbouwbedrijven. Vooral nu de prijs en de
afzet van de vrije produkten veel te wensen over
laat.
Wij herinneren ons nog zeer goed de tijd, die
niet zover achter ons ligt, dat een vorige Minister
de theorie verkondigde, dat men bij het vaststellen
van de garaniieprijzen naar de uitkomsten van het
gehele bedrijf moest kijken. Het was in de tijd, dat
de vrije produkten goed geld opbrachten. Aan dit
standpunt, dat toen van zekere zijde als zeer ge
zond werd verdedigd, heeft de huidige Minister
niet meer gedacht. Maar ja, nu leveren de vrije
produkten ook „toevallig" weinig op tengevolge
van een zeer slappe markt.
Neen, met deze prijzendaad heeft de nog jonge
Minister bepaald het vertrouwen van de Zeeuwse
boeren niet gewonnen. Vooral omdat hij weinig of
niets gezegd heeft over bevordering van de afzet
mogelijkheden van de vrije produkten.
Wanneer wij ons oor goed te luisteren hebben
gelegd en de ons door leden toegezonden
brieven goed gelezen hebben, dan oveiTieerst
van dë twee door ons vorige week genoemde
gemoedstoestanden „teleurstelling of veront
waardiging" de verontwaardiging. Na al deze
herfst-ellende nu ook nog deze klap op ons
hoofd!
NA OORLOGSE TIJD VOORBIJ
WANNEER wij buiten deze gemoedstoestand
om, de bekendgemaakte prijzen nader bezien
en vooral de tendenz, die er in zit, trachten te
ontdekken, dan zouden wij het volgende willen op
merken.
Het begint hoe langer hoe duidelijker te worden,
dat de na-oorlogse tijd voorbij is. Er is een nieuwe
generatie opgegroeid, die de crisis van de dertiger
jaren en de oorlog niet of nauwelijks bewust heeft
meegemaakt. Wij zien dit alom om ons heen. In
Amerika Vrijden twee nog betrekkelijk jonge man
nen om het presidentschap. Beroemde namen uit
vroeger jaren vervagen. Met Eisenhower verdwijnt
weer zo'n naam. Er blijft straks nog slechts een
De Gaulle over en hoe lang nog?
Argumenten, die uit die jaren stammen doen
bij de huidige bewindvoerders en bij ons volk
weinig of geen opgeld meer. Beleid, dat in de na
oorlogse jaren gevoerd werd, wordt langzaam
maar zeker omgebogen. Andere tijden, andere
zeden.
Het geldt in eigen land voor het loonbeleid en
ook voor het landbouwbeleid.
Het nieuwe, vorig jaar gevormde Kabinet is
grote waarde gaan hechten aan het begrip produk-
tiviteitsstijging. Dit wil letterlijk zeggen meer
produktie met minder mankracht.
Maar reeds verleden .jaar schreven wij, dat
produktiviteitsstijging iets anders is dan rende
mentstijging. Dit speelt zeker in een bedrijfstak
als de landbouw een belangrijke rol. Een bedrijfs
tak, die zich in luttele jaren aan het omschakelen
is, maar die zich ook nog moet aanpassen aan de
juiste vorm en de juiste mate van de zo kapitaals-
intensieve mechanisatie. Een bedrijfstak, die zich
ook nog steeds niet onafhankelijk heeft kunnen
maken van de weersfactor. Een factor, die juist
het rendement enorm beïnvloedt en die, zoals dit
jaar weer eens blijkt, de mechanisatie praktisch
kan uitschakelen.
RUIMTE. OOK VOOR DE ONDERNEMER
HET begrip produktiviteitsstijging is door cle
Regering nauw verbonden aan een ander be
grip. Wanneer er meer geproduceerd wordt met
gelijkblijvende kosten, ontslaat er door de op
brengst van dit meerdere „ruimte" om iets te
doen.
Ruimte om de lonen te verhogen, ruimte om de
prijzen te verlagen, ruimte om meer sociale voor
zieningen aan te brengen. Tenslotte is er ook nog
de mogelijkheid, dat de ondernemer een deel van
de ontstane ruimte in eigen zak kan steken en
zo zijn eigen welvaart verhogen en zijn nieuwe,
noodzakelijke investeringen kan bekostigen. Voor
dit laatste moet zeker in de landbouw, die door
Overheid en omstandigheden In de richting van
investeren wordt gedrongen, plaats zijn.
De regering heeft nu loonsverhogingen afhan
kelijk gesteld van deze ruimte. Bovendien heeft de
Minister van Economische Zaken bij het onder
hem ressorterende deel van het bedrijfsleven
industrie, handel, scheepvaart enz. aangedron
gen om een ander deel van ontstane ruimte te be
stemmen voor prijsverlagingen. Hiervan is in de
praktijk, voorzover ons bekend, nog bitter weinig
terecht gekomen.
LANDBOUW,
MINISTERIEEL PARADEPAARD
IIET maakt thans op ons sterk de indruk, dat de
Minister van Landbouw met het vaststellen
van zijn garantieprijzen voor melk en suiker, het
voorbeeld heeft willen geven. Want ofschoon de
consument straks slechts een cent meer voor de
melk behoeft te betalen, stijgt de voedingswaarde
met meer dan een cent. En de prijsverlaging van
suikerbieten zal tot een lagere suikerprijs leiden
voor de verbruiker.
Door toepassing van een nieuwe norm bij de
kostprijsberekeningen en door becijferde produk-
tiviteitsverhoging in de landbouw is er voor deze
verlagingen „ruimte" ontstaan en tevens nog voor
nieuwe loonsverhogingen van ongeveer 7 en
voor een verkorting van de arbeidstijd.
Maar bij al deze berekeningen, waarmede het
bestuur van hef Landbouwschap akkoord is ge
gaan om daarmede cle „ontkoppeling" van verleden
jaar als het ware ongedaan te kopen, is een ernstig
ding vergeten.
Het is, dat de vrije produkten, zoals aard*
appelen, peulvruchten, fijne zaden, uien en vlas,
door de slappe markt een financiële opbrengst
geven, die het gehele bovenstaande verhaal
torpedeert. Hierdoor zal het rendement van net
totale bedrijf, ondanks produktiestijging en
ondanks minder arbeidskrachten, veel lager uit*
komen, dan nodig is om aan de eisen, die uit te
zogenaamde ruimte voortvloeien, te voldoen.
Daar komt dan nog eens dit ongelukkige jaar
met zijn vele en hoge extra kosten bij om „de
maat vol te maken.
Een ongelukkiger moment had deze Minister
niet kunnen uitkiezen, om zijn op papier fraaie
theorieën in lagere garantieprijzen om te zetten.
Er klopt van deze theorieën in de praktijk name
lijk niets zolang de afzetmogelijkheden van de vrije
produkten niet verbeterd worden.
HET WAS MOGELIJK GEWEEST
71JN er redelijke argumenten te vinden voor
hogere garantieprijzen met name voor de
suikerbieten en de tarwe?
Wij zijn van mening van wel. Want deze Minister
heeft heel duidelijk in zijn Toelichting bij zijn
Begroting voor het jaar 1961 gesteld dat hij bereid
was de kostprijsberekeningen weer als uitgangs
punt voor de garantieprijzen te aanvaarden. Maar,
en hier zit het kardinale punt. hij behield zich om
twee redenen het recht voor af te wijken. In de
eerste plaats, wanneer de produktie van een be
paald proclukt in een richting zou gaan, welke te
weinig in verhouding zou staan tot de afzetmoge
lijkheden.
Welnu, wanneer dit argument gebezigd wordt
ten aanzien van de verlaagde melkprijs, kunnen
wij er nog inkomen. Hoewel de productieverhoging
van de mcikgift voor een flink deel het gevolg is
van tal van verbeteringen, die door de boer uit
eigen initiatief en door eigen vakmanschap zijn
aangebracht en daarnaast bereikt zijn door het
door dezelfde regering terecht gesteunde onder
zoek, onderwijs en voqrlichting.
Deze vooruitgang te stuiten of te belemmeren
zou het paard achter de wagen spannen zijn. Maar
wanneer de betere resultaten op geen enkele wijze
beloond worden en slechts ten goede komen aan
hogere lonen en lagere consumentenprijs, dan gaat
men zich met name afvragen, waarvoor de boer
zich dan nog inspant.
(Zie verder pagina 775.)'
Deze week bijzondere aandacht
voor onze landbouwjongeren.
Zij vullen iri dit nummer 4
pagina's, waarin het accent
ligt op de uitwisseling van
jongeren met 't buitenland pag. 779/782
De opslag- en droogcapaciteit
van graan in Zeeland, belicht
door de heer J. Blank, op pag. 775
De Plattelandsvrouwen hiel
den hun najaarsvergadering
in Goes. Over deze geanimeer
de vergadering, met na afloop
hiervan een geslaagd middag
programma, leest U op pag. 776
ïs er een oplossing voor het
fustvraagstuk? Op de Tuin-
bouwpagina wordt dit vraag
stuk onder de aandacht van
onze tuinbouwers gébracht. pag. 783
Marktberichten en Bram op pag. 785
Zitdagen Boekhoudbureau
der Z. L. Mpag. 774