BROUWGERSTBELEID OOGST 1959
AKKERBOUWAANGELEGENHEDEN
371
Resultaat van het overleg tussen de betrokken groepen
TUSSEN het Landbouwschap en het Centraal Brouwery Kantoor (C.B.K.) heeft de laatste
maanden zeer intensief overleg plaats gehad over het te voeren beleid met de brouw-
gerst O&gst 1959.
By het overleg met het C.B.K. is overeenstem
ming bereikt over het standpunt, dat enerzyds de
telers een redjelyke beloning moeten ontvangen
voor de voortbrenging van een ook buiten de
grenzen zeer gewaardeerd kwaliteitsprodukt,
terwyl anderzyds de Nederlandse brouwerijen er
aanspraak op kunnen maken om in de gelegenheid
te worden gesteld hun grondstoffen-behoefte by
voorkeur in het binnenland te kunnen dekken op
een voor beide partijen aannemelijk prijsniveau.
VOORTS is met het C.B.K. overeengekomen, dat,
wanneer de grondstoffenbehoefte van het
C.B.K. op deze basis (grotendeels) is gedekt, de
export van brouwgerst onbelemmerd kan plaats
hebben en dat in de toepassing van het systeem van
tnonopolieheffingen dan geen aparte maatregelen
voor brouwgerst behoeven te worden getroffen, zo
dat bij export van brouwgerst de restitutie wordt
gegeven zoals deze ook voor voergerst geldt.
Verder is overeenstemming bereikt over de
wijze, waarop aan de meergenoemde voorwaarde
zgu moeten worden voldaan, n.l. door middel van
het bieden van de gelegenheid aan handel en
coöperaties om op een nader overeen te komen
prijsbasis contracten af te sluiten met het C.B.K,
tot een hoeveelheid van 40.000 ton.
Volledige overeenstemming werd bereikt over de
telersprys voor boerenschone (brouw-) gerst (n.l.
f 28,20 per 100 kg en f 28,50 bij contractering vóór
15 juli), welke als uitgangspunt zou moeten dienen
voor de contractprijs, dus verhoogd met handels
marge (kosten van bewerking, etc.).
VOORWAARDE voor het slagen van een derge
lijke regeling was uiteraard de medewerking
van de tussenhandel, omdat het technisch niet te
verwezenlijken is, dat het C.B.K. rechtstreeks con
tracten afsluit met de telers. De coöperaties heb
ben zich in beginsel bereid verklaard aan de con
tractregeling mede te werken, onder voorwaarde,
dat overeenstemming zou worden bereikt over de
marge. De particuliere handel kon echter met de
contractregeling niet akkoord gaan, omdat zij van
mening was, dat de belangen van de particuliere
handel door de invoering van zulk een regeling
zouden worden geschaad.
Van de zijde van het Landbouwschap is er bij
het C.B.K. op aangedrongen de contractregeling, toch
door te voeren, in de overtuiging dat, ondanks het
afwijzende standpunt van de organisatie van de
handel, toch tal van individuele handelaren con
tracten met het C.B.K. zullen afsluiten.
Alhoewel het C.B.K. gaarne tot een oplossing in
de geest van het contract wil komen, öcht men het
van die zijde toch wel bezwaarlijk dit door te zet
ten zonder medewerking van de organisatie van de
handel, omdat in de gegeven omstandigheden on
voldoende waarborgen aanwezig zijn dat het C.B.K.
via de contractregeling de benodigde hoeveelheid
brouwgerst op basis van de overeengekomen telers-
prijs van f28,20 beschikbaar zou krijgen.
JN de laatstgehouden vergadering van de hoofd
afdeling Akkerbouw van het Landbouwschap
zijn verschillende punten behandeld, waarvan wij
noemen:
UNIFORME GRAANTOESLAG. Bij de hui
dige toeslagregeling voor op lichte gronden geteelde
voedergranen wordt een aanvullende toeslag ver
leend ter overbrugging van het verschil in markt
prijs en kostprijs. Deze toeslag wordt voor rogge
en haver afzonderlijk berekend en per ha uitge
keerd. Daarnaast is thans een extra toeslagbedrag
a 25 miljoen gulden voor voedergranen in het voor
uitzicht gesteld. De hoofdafdeling Akkerbouw acht
het gewenst deze bedragen uit te keren in de vorm
van een uniforme toeslag per ha, dus ongeacht de
geteelde graansoort. Daardoor zal enerzijds de rogge
tenminste aan zijn kostprijs komen, terwijl ander
zijds voor de andere voedergranen de reeds eerder
bepleite „compensatie voor het verlies van vrije
uitloop" wordt gerealiseerd. Een dergelijke toe
slagregeling dient ook voor de toekomst te worden
gecontinueerd. Een uniforme toeslag prikkelt tot
de nationaal-economisch meest verantwoorde rich
ting van de voedergraanteelt.
TARWEREGELING. Constaterende dat de
verhoging van de z.g.n. staffel tot f 0,35 per 100 kg
per maand heeft geleid tot een betere afzet en
prijsvorming, adviseert de hoofdafdeling deze staf
fel op dit bedrag te handhaven. Ter ondersteuning
van de tarwemarkt zal voorts het V.I.B. (het
vroegere A.V.A.) regelmatig in de markt moeten
komen. De hoofdafdeling i3 van mening, dat de
binnenlandse tarwe zoveel mogelijk voor de brood
bereiding dient te worden aangewend. Zo nodig
Brouwgerst in het systeem van monopolieheffingen
en restituties
"DIJ een door het Produktschap voor Granen,
Zaden en Peulvruchten belegde bespreking met
de belanghebbende groepen bleek allereerst waar
dering te bestaan voor de ernstige poging van de
betrokken groepen om in onderling overleg tot een
bevredigende gang van zaken te komen, waarbij
dus op verschillende belangrijke punten overeen
stemming was bereikt.
Aangezien echter nog enkele componenten ont
breken en het zich laat aanzien, dat door de con
tractregeling niet voldoende waarborgen voor een
richtige voorziening en een redelijke prijsvorming
zullen worden geschapen, zullen eventueel maat
regelen moeten worden getroffen om zonodig een
correctie op de ontwikkeling te kunnen toepassen.
Hierbij moet echter worden voorkomen, dat, zo
als vorig jaar noodgedwongen gebeurd is, in de
loop van het seizoen moet worden afgeweken van
de geldende „spelregels". In dit verband wordt
van de zijde van het produktschap een gedragslijn
voorgesteld, waarbij de volgende punten in acht
worden genomen:
a. er moet voldoende ruimte worden geboden
voor de realisering van een brouwgerstbeleidzo-
ais door het merendeel der betrokken groepen wordt
voorgestaan met het doel hierdoor een richtige
brouwgerstvoorziening en een aanvaardbare prijs
zetting te bevorderen;
b. in verband met het feit dat de contractrege
ling (nog) niet rond zit, moet de toepassing van
maatregelen achter de hand worden gehouden om
te voorkomen dat zich met name terzake van de
prijsontwikkeling excessen voordoen;
c. de spelregels met betrekking tot deze maat
regelen moeten vooraf bekend zijn om te voorkomen,
dat door tussentijdse wijziging der spelregels, in
het bijzonder exportposities worden doorkruist;
d. als uitgangspunt voor de in dit gebied na te
streven brouwgerstprijs kan worden genomen de
door het Landbouwschap en het C.B.K. overeen
gekomen telersprijs voor boerenschone gerst van
f 28,20 per 100 kg, met dien verstande, dat hierbij
hetzelfde prijstraject in acht wordt genomen als in
het systeem van monopolieheffingen met de oogst
1959 zal worden toegepast, nl. een uitslag van f 1,50
boven en beneden de middenprijs;
e. zolang de telersprijzen zich binnen dit traject
bewegen, hoeven door het produktschap geen spe
ciale maatregelen voor brouwgerst te worden ge
troffen en geldt dus voor brouwgerst dezelfde
monopolieheffing en restitutie als voor voergerst;
f. wanneer de gemiddelde telersprijs voor
brouwgerst naar boven of naar beneden buiten dit
prijstraject treedt, zal een correctie moeten worden
toegepast, hetgeen zal moeten geschieden door
manipulatie met de restitutie bij export.
zal hiertoe het bijmengingspercentage dienen te
worden verhoogd.
HEFFINGEN-ONDERZOEK. De hoofdafde
ling acht het gewenst een aantal heffingen op
tarwe, brouwgerst, voedergranen en zaden, bestemd
ten behoeve van het landbouwkundig onderzoek, te
handhaven.
BROUWGERSTREGELIXG. Bij vele be
sprekingen, welke het Landbouwschap heeft ge
voerd met de brouwers, is er naar gestreefd ener
zijds de brouweryen tegen redelijke prys van
grondstof te voorzien en anderzyds voldoende te
kunnen profiteren van de kwaliteitswaardering van
de buitenlandse markt. Overeenstemming werd
verkregen omtrent een telersprys voor boeren
schone brouwgerst van f 28,20 per 100 kg. Helaas
blijkt, dat de particuliere handel, op grond van
principiële en praktische overwegingen geen mede
werking kan verlenen aan het realiseren van leve
ringscontracten. Thans kan worden verwacht dat
de telersprys voor boerenschone brouwgerst zich
zal bewegen tussen f26,70 en f29,70 per 100 kg.
AARDAPPELEXPORT. Hoewel in het al
gemeen de P.D.-keuring van aardappelen zeer be
vredigend verloopt, is nagegaan in hoeverre hierin
nog verbetering kan worden gebracht teneinde zo
veel mogelyk ie voorkomen dat by voorlopige
goedkeuring in het land de desbetreffende partij
later in de haven wordt afgekeurd.
AARDAPPELMOEHEID. De hoofdafdeling
heeft zich uitvoerig beraden omtrent de verdere
bestrijding van de aardappelmoeheid. Een voor
genomen wijziging van methode van opsporing in
In deze gedachte zal dus de gang van zaken zo
zijn, dat in het begin van het seizoen wordt gestart
met het geven van dezelfde restitutie bij export
van brouwgerst als ook voor de voergerst geldt.
Zolang de telersprijs voor boerenschone (brouw-)
gerst zich beweegt tussen f 28,20 f 1,50 f 26,70
en f 28,20 f 1,50 f 29,70, blijft de voergerst-
restitutie van kracht. Zodra de telersprijs boven
f 29,70 komt, wordt een nader te bepalen korting
op de restitutie toegepast. Een correctie aan de
„onderkant" is ook mogelyk, zij het niet onbeperkt.
Wanneer n.l. geconstateerd wordt, dat de telersprijs
lager is dan f26,70, zyn twee correctie-mogelijk
heden aanwezig, n.1. door:
le. de restitutie bij export van brouwgerst niet,
zoals gebruikelijk is, te bepalen naar de kost
prijs ver hogende doorwerking van de monopo
lieheffing, doch gelijk te stellen aan de mono
polieheffing, welke op dat moment voor gerst
geldt. Hier zal in de regel enige ruimte tussen
zijn;
2e. de korting van f 1,op restituties, welke wordt
toegepast met het oog op het veilig stellen van
de positie van de „monopolieheffingenpot",
zulks ook in verband met het streven van de
im- en exporthandel om terzake van de mono
polieheffingen en restituties een zo voordelig
mogelijke positie in te nemen, in een dergelijk
geval voor brouwgerst niet toe te passen.
Van produktschapszijde wordt aangenomen, dat
door deze twee elementen voldoende correctiemo
gelijkheden „aan de onderkant" aanwezig zullen
zijn.
Brouwgerst en prysbeleid
BIJ voornoemde besprekingen is van de zijde van
de hoofdafdeling Akkerbouw van het Land
bouwschap gesteld, dat de prijszetting voor brouw
gerst in principe los kan worden gezien van de
prijs voor gerst, welke door middel van het systeem
van monopolieheffingen moet worden nagestreefd.
Hierbij wordt overwogen, dat brouwgerst een kwa
liteitsartikel is, hetgeen in de prijs van het pro-
dukt behoorlijk gewaardeerd moet worden. Dit be
tekent dat in de overheidsgarantie voor gerst het
„brouwgerstelement" eigenlijk buiten beschouwing
moet worden gelaten. In verband met de aan de
brouwgerstteelt verbonden „aanwijsbare extra kos
ten", dient volgens deze redenering voor andere
gerst dan brouwgerst een prijs van f 26,te wor
den nagestreefd inplaats van f26,45, zoals door de
overheid voor de oogst 1959 voor alle gerst gemid
deld is vastgesteld. Dit houdt dan in, dat bij de
realisering van deze prijs de prijs van brouwgerst
buiten beschouwing moet worden gelaten.
Conclusie
"tJOEWEL tussen landbouw en brouwers volledige
overeenstemming werd bereikt inzake een
telersprijs van f 28,20 per 100 kg boerenschone
brouwgerst terwijl daarnaast volledig zou kun
nen worden geprofiteerd van ontwikkelingen op de
exportmarkt bleek het niet mogelijk de ont
worpen contractregeling te realiseren.
Als gevolg daarvan kan thans worden verwacht,
dat de telersprijs voor boerenschone brouwgerst
zich zal bewegen op een niveau, liggende tussen
f 26,70 en f29,70 per 100 kg.
de Veenkoloniën is als minstens even effectief te
beschouwen als een intensief grondmonsteronder-
zoek. Voor pootaardappelen dient naast de veld-
controle het grondonderzoek te worden gehand
haafd. Inmiddels komen thans resistente rassen
beschikbaar, waardoor ook op besmette grond in
de Veenkoloniën weer een aardappelteelt mogelijk
is. Over de voorwaarden, waaronder deze rassen
beschikbaar worden gesteld, is uitvoerig overleg
gepleegd,
VLAS. De hoofdafdeling ziet geen moge
lijkheden om aan telers, welke meer dan 8.000 kg
vlas per ha oogsten, meer verwerkïngscertificaten
te verstrekken, tenzij de bonnentoewyzing zou ge
schieden op basis van oogsttaxatie, hetgeen de rege
ling zeer ingewikkeld zou maken.
Het overleg omtrent voorwaarden by eventuele
overdracht van Novivlasaandelen aan de A.K.U.
is nog gaande. Het is noodzakelyk de belangen van
de landbouw bij toepassing van de nieuwe ver
werkingsmethode zoveel mogelijk veilig te stellen.
KWEKERSWET. De hoofdafdeling acht
het scheppen van een 5-jarig monopolie voor de
kwekers volkomen in strijd met het principe vati
de vrije nabouw van rassen van landbouwgewas
sen. Een monopolie past bovendien niet in het
systeem van kwekersvergoedingen.
Het bestuur van het Landbouwschap zal in de
eerstvolgende vergadering over bovenstaande pun
ten nader beslissen.
„ONS EIGEN HUIS"
Verscheidene Zeeuwse leden zonden reeds een
bijdrage voor „Ons eigen Huis". Wy danken hen
heel hartelijk voor deze spontane reactie en ver
trouwen, dat vele leden hun voorbeeld zullen
volgen.
