De stengelziekte bij frambozen TUINBOUW DINGEN VAN DE WEEK ZATERDAG 9 MEI 1959 375 IN onze provincie is de laatste jaren de teelt van frambozen van steeds groter betekenis geworden. Grote oppervlakten zijn op het ogen blik beteeld met dit produkt, dat naar veler me ning' één van de mooiste produkten uit de klein- fruitsector is. Dat wil dan zeggen, één der mooi ste produkten om te telen. Dat wil echter niet zeggen dat er niet veel vakkennis en vakman schap voor nodig is om frambozen te kunnen telen op een manier zoals het behoort. Op het ogenblik vragen ook de frambozen weer de aandacht en wel in de eerste plaats vanwege de stengelziekte en stengelsterfte, welke dikwijls voorkomt bij frambozen. Ook in onze provincie kennen we het euvel van de afstervende sten gels. Vele jaren achtereen heeft men eigenlijk niet precies geweten hoe dit werd veroorzaakt. Dat is nu echter aan het veranderen. In het maartnummer van de Mededelingen van de Di recteur van de Tuinbouw vonden we een uitvoe rig verslag over deze zaken van de heren R. E. Labruyére en W. C. Nijveldt. beiden onderzoekers van het Instituut voor Plantenziektenkundig On derzoek te Wageningen. In hun verslag over deze ook voor Zeeland zo belangrijke materie beginnen zij met op te mer ken dat men tot voor kort voor stengelsterfte en stengelziekte bij frambozen geen afdoende ver klaring had. Wel was bekend dat er verschillen de schimmels bij betrokken zijn. Getracht is de schimmels met koperbespuitingen te bestrijden maar de resultaten waren steeds teleurstellend. Omdat deze ziekte in alle frambozen-centra voor komt werd begonnen met een onderzoek naar de oorzaken hiervan. Een gelukkige omstandigheid hierbij was, dat inmiddels uit het buitenland iets bekend is geworden over de samenhang tussen stengelziekten, veroorzaakt door schimmels en het optreden van een bepaalde galmug. Het was nu van belang na te gaan in hoeverre deze ge gevens uit het buitenland gelden voor Neder landse omstandigheden en in hoeverre er met bestrijdingsmiddelen iets te bereiken valt. Dat hebben de eerder genoemde heren nagegaan. Levenswijze galmug. Reeds voordat het onderzoek officieel ter hand werd genomen was de aanwezigheid van de fram- bozeschorsgalmug in Nederland bekend. Deze galmug brengt drie generaties per jaar voort. De eerste verschijningsperiode begint gewoonlijk in de eerste helft van mei en duurt drie tot vier weken. De levensduur van de mug is ongeveer één week. De wijfjes leggen hun eieren in be schadigingen van de opperhuid van jonge sten gels, waarbij ze de eieren onder de opperhuid trachten te schuiven. Door de bouw van de leg- buis zijn ze niet in staat eieren af te zetten op WE NOTEERDEN dat niet op 12 mei a.s. maar op 21 mei te Utrecht de installatie zal plaats vinden van de fruitteeltcommissie van het K.N.L.C., door de voorzitter van het Kon. Ned. Landbouw Comité ir. C. S. Knottnerus. dat op 11 juni in Goes zal plaats vinden de in stallatie van de Advies-Commissie Kleinfruit van Proefstation voor de Fruitteelt in de Volle grond. dat op donderdag 4 juni het bestuur van de afdeling Tuinbouw van het K.N.L.C. in Goes haar vergadering zal houden. Aan deze vergadering zal worden verbonden een bezoek aan de veiling in Kapelle en aan de proeftuin voor kleinfruit aldaar. dat we vernamen dat door de Onderlinge Zeeuwse Hagelverzekeringsmij. een nieuwe rege ling zal worden aangeboden voor de verzekering van kleinfruit tegen hagelschade. NACHTVORST Vorige week hebt U in dit blad reeds iets kun nen lezen over de nachtvorstschade in de fruit teelt. Het lijkt thans dat het met de aardbeien in Zeeland mee zal vallen wat de schade betreft. Met de bessen valt het tegen en dan inzonder heid met de rode bessen en de kruisbessen. Hier is veel schade gekomen. Van de zwarte valt nog weinig te zeggen maar dat lijkt mee te vallen. Peren, appels en pruimen leden plaatselijk schade, maar bij een verdere gunstige ontwikke ling kan dat toch wel meevallen. Opmerkelijk was dat deze keer Zeeland wel één van de gebieden is waar de meeste schade is gekomen. 'gave stengels. Ook in laboratorium-proeven is dat bij herhaling gebleken. De duur van het eistadium is 5 tot 8 dagen. Na het uitkomen leven de aanvankelijk doorschijnende witte lar ven onder de opperhuid waar zij zich voeden met celsappen, die vrijkomen doordat de wanden van verscheidene cellagen worden aangetast door een stof die de larven zelf afscheidden. De larven zijn na 10 tot 16 dagen volwassen. Zoals reeds werd opgemerkt kunnen eieren alleen worden afgezet op beschadigde stengels. De beschadigingen kunnen op verschillende wij zen ontstaan a. Door scheuren van de opperhuid tengevolge van diktegroei. b. Door scheuren, ontstaan door abnormale dik tegroei na nachtvorstbeschadiging van de jon ge scheut, waardoor de groeitop wegvalt en gaffelvorming ontstaat. c. Door vreterij van slakken. d. Door wegschoffelen van jonge stengels of door het aanschoffelen van stengels bij onkruid- bestrijding. e. Door bovengronds afbreken van jonge sten gels. Dcor windschade (schuren langs de draad). De sapgeur van verse wonden trekt de wijfjes aan en brengt ze tot ei-afzetting. Zo werden bij laboratoriumproeven eieren afgezet op bescha digde wilgentakken die met frambozestengel sap bespoten waren. Wanneer men in het veld tijdens de vlucht van de mug stengels beschadigt, worden deze zeer snel door de wijfjes ontdekt, waarna ei-afzetting plaats vindt. In gave stengels of in reeds opge droogde wonden worden geen eieren gelegd. In de eerste periode zijn de mogelijkheden om hun eieren af te zetten voor de muggen relatief gering. De scheuten vertonen dan nog te weinig groeischeuren. Wanneer in deze periode bestrijdingsmaatrege len worden genomen kunnen deze lijden tot een geheel of gedeeltelijk voorkomen van de tweede generatie. Bij het nalaten van bestrijdingsmaat regelen loopt men kans op een massale toene ming van de galmugpopulatie, omdat tijdens de tweede verschijningsperiode de vorming van groeischeuren in volle gang is. Tijdens de derde verschijningsperiode zijn weliswaar vele groei scheuren aanwezig, maar deze zijn dan groten deels verdroogd; alleen in nieuwgevormde scheu ren hoger aan de stengels, worden dan eieren afgezet. Samengaan van galmug- en schimmelaantasting. Zoals bekend is, wordt de stengelsterfte bij frambozen veroorzaakt door een schimmel. Deze schimmelaantasting heeft plaats via de plekken waar de galmuggen zich bevinden. Al verplaat sen de larven zich gedurende hun ontwikkeling slechts weinig, toch zijn ze wel in beweging. Hier bij komen ze ook wel aan de rand van de groei- scheur of wond terecht; zij kruipen daar rond, waarbij zich dan aanwezige schimmelsporen aan het lichaam hechten. De larven verdwijnen met deze sporen weer onder de opperhuid. Hier vin den de sporen een ideaal ontkiemingsmilieu, waardoor zij in staat zijn op gemakkelijke wijze de stengels binnen te dringen. Bovendien zijn ze door de opperhuid beschermd tegen even tuele fungiciden die dan ook steeds weinig suc ces hadden. Wanneer de schimmels eenmaal via de door de galmug aangetaste plaatsen vaste voet heb ben gekregen in het hout van de stengel, door woekeren zij het gehele gedeelte onder de plaats van aantasting. De schimmel groeit via het hout- parenchym verderhout- en zeef gedeelte in de omgeving worden vaak zodanig aangetast, dat het transport via deze elementen wordt lamge legd. Soms kan de stengel in het voorjaar nog wel uitlopen, maar in de periode dat er hoge eisen worden gesteld aan het transport van wa ter- en voedingsmiddelen kan de stengel daar aan niet voldoen; vroeg of laat volgt dan ver welking. Bestrijdingsmogelijkheden. Na deze beschrijving van het verband tussen, het optreden van galmuggen in de frambozen- aanplantingen en de schimmels welke de stengel- ziekten veroorzaken, willen we ook weergeven wat de onderzoekers hebben gevonden ten aan zien van de bestrijdingsmogelijkheden. Dat is immers ook voor ons als teler van het grootste belang. Zie verder pagina 377 ALS we terugzien op de week die voorbij ging dan moeten we toch wel allereerst zeggen dat het ons goed heeft gedaan als we zien hoe spon taan en geestdriftig de 50ste verjaardag van onze Vorstin is gevierd. De banden met ons Oranjehuis zijn weer nauwer aangehaald en als Nederlanders hebben we gevoeld dat we sterk zijn als we een Oranje in ons midden hebben. Temeer worden we hierbij bepaald nu we deze week onze bevrijding gaan vieren en de doden die hiervoor zijn gevallen, gaan herdenken. Al is het reeds vele jaren geleden dat we verlost warden van de tiranieke verdrukking, ons ouderen ligt het alles toch nog kersvers in het geheugen. Toen beseften we pas wat een vreugde het was te leven in Vrijheid met een Oranje Vorstin in ons midden. Wat hebben we gehunkerd naar de dage raad van de bevrijding. Wat is er toen een leed ge komen over de gehele wereld/ over ons land en over zovele van onze gezinnen. Dat alles spreekt weer tot ons in deze meidagen en herinnert ons weer aan diezelfde dagen van 1940, toen een wrede hand leed en verderf bracht over ons rustige landje dat zich in een prachtige voorjaarstooi had gestoken. Hoevele herinneringen zullen er zijn in deze dagen bij degenen die offers hebben moeten brengen, offers van een geliefde vader, man of verloofde, die thans rusten op onze erevelden. Dit was het begin van de terreur die over ons trok, jaren achtereen. Tallozen hebben het leven gelaten in deze verschrikkelijke jaren. Ze stierven in kampen en gevangenissen, bij l>om- bardementen op zee, op het land en in de lucht. Daarom moeten we onze doden herdenken en meeleven met hun nabestaanden die nog steeds treuren om hun verlies. We mogen ook onze bevrijding herdenken met dank aan God voor de uitredding. Maar daarna is het niet afgelopen. We hebben ook de taak om te trachten de vrede die ons is geschonken, te behou den. Daaraan moeten we allen meewerken, inzon derheid onze jongere generatie, die de oorlog niet heeft meegemaakt in al haar verschrikking. De jongeren die straks de wereld en ons volk zullen regenen moeten zich aaneen scharen met een heilig voornemen te voorkomen dat- een derde wereld oorlog een einde zou maken aan alle leven op aarde. Daarom verheugt het ons dat er allerwege een oproep tot ons komt om te bidden voor de Vrede. We gaan misschien een spannende tijd tegemoet. De spanningen doen onze planeet nu reeds trillen op haar grondvesten. We weten niet wat er komen gaat. We kunnen alleen bidden dat God de Wereld genadig zij. Is het hopeloos? Nee, gelukkig niet want we vieren ook in deze meidagen het feest van Hemelvaart. Dat betekent dat Christus is op gevaren naar de Hemel en voor ons bidt. Hij, over winnaar van dood en graf, regeert de wereld en alle machthebbers van deze wereld doen dat bij „de gratie Gods" of ze het willen erkennen of niet. Daarom mogen we niet wanhopen, maar ook niet werkeloos afwachten. Elk mens heeft zijn taak en roeping in deze wereld, hoe verschillend we ook mogen zijn. Ais we beginnen met vrede te stichten in eigen hart, in eigen gezin en eigen omgeving als we niet in de eerste plaats ons zelf zoeken maar het beste voor onze naaste dan kunnen we in geloof en vertrouwen op onze Hemelse Vader de toekomst rustig tegemoet gaan. Dat de regeringsleiders van deze wereld het ge geven mag worden om verstandig te handelen by de komende onderhandelingen in Genève. Wij zullen daarbij rustig onze arbeid doen, ge nietend van de natuur waarvan zulk een grote en diepe vrede uitgaat. 30 april was een dag van feest en blijdschap. 4 mei was een dag om onze doden te herdenken omdat niet vergeten mag worden de offers die ge bracht zijn voor de vrede. 5 mei was de dag van de bevrijding. Van de feestvreugde. Van de herrijzenis van een geslagen en geplunderd volk. De dag waarop het weder in het bezit kwam van haar Koningin, in volle vrij heid. 10 mei is de dag van de herdenking van de inval in ons land in 1940. Dit jaar is het tevens de dag van het gebed voor het behoud van de Vrede. Er zijn en waren vele gedenkdagen. Er was en is droefheid om dat wat verloren ging. Er was en is blijdschap om dat wat ons werd geschonken. Er was en is angst om dat wat komen kan. Maar daar midden in vaart Jezus Christus, Heer, als een machtige triumphator ten Hemel, achterlatende het machtigste woord: „Mij is ge geven alle macht in Hemel en op aarde". Daarom kunnen we zonder paniekstemming do toekomst tegemoet gaan. Tot de volgende week.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch landbouwblad ... ZLM land- en tuinbouwblad | 1959 | | pagina 11