Herve rkavelingsgebieden
I I Uit de
De Rijksbegroting voor 1955
Inventarisatie van kleine landbouwbedrijven.
ZEEUWSCH LANDBOUWBLAD.
635
De bij de Staten Generaal door Minister Mansholt
ingediende Begroting voor 1955 bevat ook de kosten
ramingen van de komende herverkavelingswerken.
Evenals dat bij de Herverkaveling Walcheren
steeds het geval is geweest, worden ook de herver
kavelingen op Schouwen-Duiveland, Tholen, Waarde
en de Zak van Zuid-Beveland onder een afzonder
lijke paragraaf opgenomen. De ruilverkavelingen
en overige cultuurtechnische werken in de rest van
Nederland worden begroot bij de Cultuurtechnische
Dienst. Wij kunnen dus de begrotingsposten voor
de Herverkaveling vrij nauwkeurig in het geheel
der begroting onderscheiden. Wij lezen dan, dat voor
de uitvoering van werken 25 millioen gulden wordt
uitgetrokken voor het komende jaar, en wel verdeeld
als volgt:
Uitvoering van wegen, waterlopen, verkaveling,
enz. 23,8 millioen; tijdelijke voorzieningen en schade
vergoedingen 1 millioen; en voor beplantingen 0,2
millioen. Voor electrificatie en drinkwatervoorzie
ning is dit jaar een memoriepost opgenomen. De
Stichting tot het Beheren van Landbouwgronden
krijgt een renteloos voorschot van 4 millioen voor
de aankoop van gronden en opstallen ten behoeve
van de Herverkaveling.
Voor het herstel van de landbouw in de waters-
noodgebieden is ruim 63 millioen gulden uitgetrok
ken voor 1955.
Van de 25 millioen, benodigd voor de Herver
kaveling, zijn er dus 12 millioen afkomstig van
bovengenoemde 63 millioen gulden.
Uit de Memorie van Toelichting vernemen wij
dat het gebleken is dat bij de grotere ruil- en her
verkavelingen een goede voorbereiding niet alleen
technisch vooronderzoek omvat, doch dat ook aan
vóór- en nazorg bijzondere aandacht moet worden
besteed. Deze vóór- en nazorg heeft zowel een
technisch als een meer algemeen en maatschappelijk
karakter. De Minister vestigt er de aandacht op dat
het meer algemene, maatschappelijke en culturele
werk, dat in het kader van de vóór- en nazorg
verricht dient te worden niet op het terrein van de
Overheid ligt, doch op dat van de particuliere or
ganisaties en instellingen. Bepaalde voorlichtings
activiteiten die door deze organisaties in de her-
verkavelingsgebieden in het kader van de voorzorg
worden ontwikkeld dienen te worden ondersteund.
De voor deze activiteiten uitgetrokken begrotings
post is aanzienlijk verhoogd, vergeleken met vorig
jaar.
De bijzondere positie die Zeeland momenteel in
Nederland inneemt ten aanzien van de Cultuur
technische werken blijkt wel hieruit, dat voor alle
ruilverkavelingen in geheel Nederland gezamenlijk
ongeveer evenveel wordt uitgetrokken als voor de
Herverkaveling Zeeland aleen.
Waterleiding en electriciteit
Sedert enige weken is een keine werkgroep uit
de Herverkavelingscommissie bezig met het onder
zoek naar de faninciële zijde van de aanleg van
waterleiding en electriciteit in de Herverkavelings-
gebieden. Deskundigen van de waterleidingsmaat
schappijen en van de P.Z.E.M. zijn bij deze be
sprekingen nauw betrokken. Er isreeds overeen
stemming bereikt over de financiering van de ver
legging van kabels en leidingen tengevolge van
Herverkavelingswerkzaamheden.
Deze kosten worden door de Herverkaveling ge
dragen. Door tegelijk met het aanleggen van wegen,
kabels en leidingen te verleggen wordt een grote
besparing verkregen.
De Commissie was voorts van oordeel dat in
beginsel alle woningen en bedrijfsgebouwen beho
ren te worden aangesloten op waterleiding- en
electriciteitsnetten. Over de hiervoor nodige om
vangrijke investeringen is de Commissie nog niet
tot een uitspraak gekomen. Zij, die in het kader
van de Herverkaveling hun bedrijf verplaatst heb
ben, zullen in het algemeen op kosten van de Her
verkaveling opnieuw weer worden aangesloten.
In hoeverre hier ook een bijdrage van de be
trokkenen moet worden gevraagd, is nog niet
bekend.
Schade bij de uitvoering van cömplexwerken
In de herverkavelingsgebieden zijn er soms be
zwaren tegen het opruimen van bijna oogstrijpe
gewassen. In het algemeen moet dit zoveel mogelijk
voorkomen worden. Bij dergelijke grote werken
moet echter voor een belangrijk deel der werkzaam
heden gekozen worden tussen de uitvoering in de
nattere wintermaanden of de veel gunstiger zomer
maanden. De ervaring over de laatste tientallen
jaren met de mechanische uitvoering heeft geleerd,
dat de winteruitvoering duurder is, doch dat er
vanzelfsprekend niet zoveel gewassen verloren gaan.
De tweede mogelijkheid is, zelfs indien men re
kening houdt met de vrij hoge schadevergoedingen
welke moeten worden uitgekeerd voor het opruimen
der gewassen, veelal aanzienlijk goedkoper.
Hierbij komt dan nog de belangrijke factor, dat
de totale werkzaamheden in een korter tijdsbestek
kunnen worden uitgevoerd. Ook dit geeft een kos
tenbesparing terwijl naast de last, welke een-ver-
kavelnig in uitvoering nu eenmaal altijd met zich
meebrengt, voor de boeren tot het uiterste wordt
beperkt.
Het spreekt vanzelf, dat in het algemeen kennis
wordt gegeven van de voorgenomen werkzaamheden.
Bij de zomeruitvoering zal dit zo mogelijk zó vroeg
tijdig geschieden, dat met het bouwplan hierop kan
worden gerekend. Voorts zal er, gezien de hoge
schadevergoedingen naar worden gestreefd om de
schade van de te velde staande gewassen zoveel
mogelijk te beperken.
Uiteindelijk mogen wij echter ook enig begrip
van de bevolking vragen voor de enorme werken,
welke de Overheid hier uitvoert.
De bezwaren hebben de volle aandacht van de
Herverkavelingscommisie. Deze streeft naar een
bevredigende oplosing, welke met vertrouwen kan
worden tegemoet gezien.
Aanvang van de werken
in de Zak van Zuid-Beveland
De werken in het Coudorpe-complex ten zuiden
van de Mooldijk zijn deze week begonnen. Het
eerste complex wat verbeterd wordt ligt in het
Westelijk deel onder de Staartsedijk. Het terrein
heeft een zeer ongelijke ligging en is doorsneden
met talrijke perceelsloten, begroeid met riet en om
zoomd door houtwallen.
Uit het grondonderzoek is gebleken, dat een
zorgvuldige behandeling van de verschillende grond
lagen mogelijk zal malken dat een nieuwe goede
landbouwgrond ontstaat. Ondanks de vele sloten
was de ontwateringstoestand zeer slecht. Door het
dempen van overbodige sloten en het stichten van
een onderbemaling zal de waterbeheersing in het
gebied verbeterd worden.
Het werk wordt door de N.V. Grontmij uitge
voerd. De ervaring die men er mee op zal doen,
zal toegepast kunnen worden in de overige gebieden
van het Coudorpe-complex.
In de loop van de komende weken zullen de klei
ne grondgebruikers in de Herverkavelingsgebieden
een verzoek ontvangen om op een te houden zitdag
inlichtingen over hun bedrijf te komen geven. Deze
inlichtingen houden verband met de plannen voor
de sanering. Het begrip sanering is al aardig inge
burgerd in Zeeland, doch misschien is het wense
lijk er nog eens een toelichting op te geven.
Vooropgesteld moet dan worden, dat het begrip
sanering als zodanig in de Herverkavelingswet niet
voorkomt. De wet spreekt van het vestigen van
levensvatbare bedrijven. Dit is dus een begrip wat
zeer ruim opgevat kan worden. Om nu een over
zicht te krijgen van de omstandigheden, waarin de
kleine bedrijven verkeren, is een inventarisatie op
gezet.
De te kleine bedrijven kunnen n.l. door middel
van de Herverkaveling meer grond toegedeeld krij
gen dan zij inbrengen. Die meerdere grond wordt
verkregen, doordat andere gebruikers in de ge
legenheid gesteld worden (ook dat is in de wet op
genomen) elders een bedrijf te pachten. Daarbij
doen zij dan afstand van hun grond in de herverka
velingsgebieden ten behoeve van de sanering. Het
is duidelijk, dat het moeilijker wordt om levensvat
bare bedrijven te stichten, indien er niet voldoende
grond wordt „ingeleverd."
De sanering is dus een lastige opgave. Om de
Herverkaveling tot een goed einde te brengen, moet
echter ook de sanering slagen. De Herverkavelings
commissie zal dus, naast het overzicht van de be
schikbaar komende grond, ook een overzicht van
de te saneren bedrijven moeten hebben. De inventa
risatie is bedoeld om dat overzicht te verschaffen.
Hieruit blijkt meteen, dat bet nu nog niet moge
lijk is te zeggen wie er uiteindelijk gesaneerd zul
len worden. Het feit, dat men voor het gewen
van inlichtingen wordt opgeroepen, wil dus nog
niet zeggen, dat het bedrijf nu ook werkelijk ver
groot zal worden. De redenen waarom men even
tueel in aanmerking zal kunnen komen, worden
slechts opgeschreven.
Wanneer er grond te verdelen valt, zal op deze
gegevens kunnen worden teruggegrepen. Men zal
kunnen inzien, dat het verstrekken van juiste in
lichtingen van groot belang is.
Om een beeld te geven van hetgeen op de zitdag
gevraagd wordt, willen wij hier reeds enige toe
lichting geven.
WAT VAN BELANG IS.
Van belang zijn allereerst de grootte van het be
drijf in de vorm van grondgebruik (eigendom of
pacht). Verder is het noodzakelijk te weten wie er
op een bedrijf werken, er zal dus gevraagd worden
DE HERVERKAVELINGSWET HERDRUKT
Er is een nieuwe druk verschenen van het
Staatsblad H 400 van 1947, waarin de Her
verkavelingswet is opgenomen. Sedert geruime
tijd was deze wet niet meer in druk te krijgen.
Belangstellenden kunnen tegen kostprijs een
exemplaar bestellen bij het Secretariaat van de
Herverkavelingscommissie of rechtstreeks bij
de Staatsdrukkerij.
De uitgifte van Domein-gronden
aan Zeeuwse boeren
Zoals algemeen bekend mag worden geacht kan
oen boer pas naar zijn nieuwe woonplaats vertrek
ken, als hij de pachtcontracten voor het nieuwe be
drijf heeft getekend en tegelijkertijd afstand heeft
gedaan van zijn eigendom of pachtrechten ten ge
noegen van de Herverkavelingscommissie Zeeland.
Wij verkeren nu nog volop in het stadium van
voorbereiding van deze twee gewichtige handelingen.
Zowel het nieuwe pachtcontract als de acte van
afstand vereisen een grondige voorbereiding. Elk
een die in grondzaken enigszins thuis is, zal dat
kunnen beamen. Het is een goed gebruik tijdens
zakelijke onderhandelingen niet in het openbaar
mededelingen te doen.
Het is nog niet te zeggen wanneer de plechtige
ondertekening zal plaatsvinden.
AFSLUITING VAN OUDE WEGEN
OP SCHOUWEN-DUIVELAND.
Bij het voortschrijden van de werken aan
de hoofdafwateringskanalen o-p Schouwen,
zullen verscheidene oude wegen worden
doorgesneden. Er worden hekken en borden
geplaatst bij deze wegen. Het Bureau van
Uitvoering verneemt klachten over onbe
voegden die deze afrasteringen en borden
verwijderen. Met het naderen van donkere
en langere avonden kan dit een groot gevaar
voor weggebruikers opleveren. Overdag zal
het voor onbekenden groot ongerief kunnen
veroorzaken, als men een afgesneden weg is
ingereden. Het Bureau van Uitvoering doet
daarom een dringend beroep op de inwoners,
hekken en borden te laten staan.
naar de leden van het gezin, hun aandeel in de
werkzaamheden, leeftijd, burgerlijke staat en be
roep of nevenberoep.
Een gewichtige vraag is voorts wie het bedrijf
te zijner tijd van het huidige bedrijfshoofd zal over
nemen. De sanering geldt niet alleen voor nü, maar,
naar wij hopen, voor een verre toekomst.
De man wordt opgeroepen op de zitdag. Maar wij
beseffen, dat de vergroting van het bedrijf of de
verhuizing naar een nieuw te stichten bedrijf, een
zaak is van man en vrouw samen. Men zal dus goed
doen over deze sanering, en wat daaraan vast zit,
óók het oordeel van de vrouw te vermelden. Op de
zitdag zult U hierover inlichtingen kunnen geven.
Aan de sanering zit n.l. nog een kant vast, die
tot nu toe buiten beschouwing bleef: de financiële
kant.
De vergroting van het bedrijf wordt verrekend
met de Herverkavelingsrente; doch een vergroot
bedrijf vraagt ook meerdere investeringen. Meer
zaaigoed, meer kunstmest, meer gereedschap en
werktuigen, maar geeft ook meer opbrengst!
De sanering zal ook wel eens met zich mee kun
nen brengen, dat meer vee moet worden gehouden
of minder boomgaard, dan men gewend was. Ook
het omgekeerde is mogelijk. Dat hangt samen met
de aard van de grond. In veel gevallen is die door
de ramp veranderd of zal door de Herverkaveling
verbeterd worden. Ook dat vraagt extra geldelijke
voorzieningen. Het Borgstellingsfonds voor de
Landbouw zal hier in veel gevallen kunnen bijsprin
gen. Denkt hierover óók eens na. Op de zitdag
willen wij het oordeel hierover gaarne vernemen.
Het is niet de bedoeling, dat op de zitdag uitvoe
rig over de sanering van elk bedrijf afzonderlijk
wordt gesproken. Wie méér over zijn eigen geval
wil weten, zal het beste doen zich te vervoegen op
het spreekuur van '-het Bureau van Uitvoering. Be
denk, dat in verreweg de meeste gevallen nog hele
maal geen uitsluitsel kan worden gegeven. De defi
nitieve sanering heeft pas over 2 a 3 jaar plaats.
DE VOORLICHTING OP THOLEN.
Nu de herverkavelingswerkzaamheden op het
eiland Tholen op iets grotere schaal begonnen zijn,
heeft het Bureau van Uitvoering, in samenwerking
met de agrarische subcommissie, gemeend, meer
voorlichtingsavonden in de vorm van praatavonden,
te moeten organiseren om de belanghebbenden te
doen weten wat er gaat gebeuren, hoé het gebeurt.
Kortom om alle mogelijkheden en moeilijkheden,
die met de uitvoering van het werk samenhangen,
de grondgebruikers onder ogen te brengen.
(Zie verder blz. 638 le kolom, bovenaan.),
