Goede dagen voor jong en oud.
De hagel zette een domper op de feestvreugde.
Groenvoedermais
middelburg
ZATERDAG 26 JUNI 1954.
D. J. VAN DER HAVE
tvomi%^-Tec>moVogisch u
voor Zeeland
No. 2229. Frankering bij abonnement: Terneuzen
42e Jaargang.
ZEEUWSCH LANDBOUWBLAD
WAARIN OPGENOMEN HET NOORD-BRABANTSCH LANDBOUWBLAD
Officieel Orgaan van de Zeeuwsche Landbouw Maatschappij (Z. L. M.)
de Noord-Brabantsche Maatschappij van Landbouw en andere Verenigingen
HET leven op de hofstede Klein-Frankrijk is bezig weer normaal te worden. Doch de weiden
zullen nog lange tijd afwijkende plekken vertonen, waar tenten hebben gestaan, bezoekers heb
ben gelopen en het vee is voorgeleid. De tenten zijn weer afgebroken, de banen verwijderd
en de décors van het openluchtspel zullèn straks voor andere doeleinden worden gebruikt.
De balans kan worden opgemaakt. Niet alleen een financiële, doch ook die van het al dan niet
geslaagd zijn van deze tentoonstelling met de vele activiteiten, die hier rondom waren gegroepeerd.
Dan is de mening van welhaast iedere bezoeker, dat dit een buitengewoon goed geslaagde tentoon
stelling genoemd mag worden, die niet gauw zijns gelijke zal vinden.
Tentoonstelling en programma:
Veel zorg aan besteed.
Wat de tentoonstelling zelf betreft, viel de grote
zorg, die besteed was aan de inrichting van de
stands, op. Er wordt op tentoonstellingen als deze
meer en meer gebruik gemaakt van vaklieden, die
afbeeldingen, voorwerpen en tekst zodanig weten
te groeperen, dat dit reeds dadelijk het oog boeit
en een indruk geeft van de zaak, waar het om
gaat. Veelal is goed exposeren hetzelfde als weinig
exposeren en de stands waarin een maximum aan
goederen wdrdt verwerkt, komen niet veel meer
voor.
Stands, waarin mondelinge uitleg wordt gegeven
via een geluidsversterker o.a. Gezondheidsdienst
en L. J. G.-modeshow blijken bij de bezoekers
zeer in de smaak te vallen en doen de bezoekers
zelfs de tropische temperaturen van de Zaterdag
trotseren.
Op het gebied van de landbouwwérktuigen was
de keuze groot genoeg en naar veler, oordeel zelfs
te groot om zich van de verschillende machines
een duidelijk inzicht te verschaffen. Daarvoor zou
het nodig zijn niet naar firma's te exposeren, doch
de werktuigen voor een bepaalde werkzaamheid
te groeperen.
Overigens verdient de voorlichtingsstand, waar
in onderhoud en goed gebruik van de machine naar
voren werd gebracht, zeker een aparte vermelding.
Daartegenover hebben we gemist de nu reeds
driemaal voorgekomen, en daardoor welhaast tra
ditie geworden, inzending van de dorpsafdelingen,
die hiermee een stuk eigen activiteit kunnen ont
plooien.
In het kamp van de paardenliefhebbers en dat
van rundvee- en geitenfokkers kan men eveneens
tevreden zijn over het gebodene. Ondanks de kleine
ring is het gelukt een vlot en afwisselend pro
gramma te geven, dat juist hierdoor niet gauw
verveelde. Om verschillende redenen zal het daar
om gewenst zijn ook in de toekomst de hoogtij
dagen van de verschillende diersoorten zoveel mo
gelijk te combineren.
Dat de trekpaarden goed vertegenwoordigd zou
den zijn, wisten we reeds; dat de landelijke ruiters
zich zo goed hersteld zouden hebben van de vele
slagen en tegenvallers, hadden we echter niet ver
wacht.
Met elkaar was, zowel het aantal dieren, dat ge
toond werd, als het aantal toeschouwers er een be
wijs van, dat het boerengezin nog niet uitsluitend
denkt aan moersleutels, verstuivers en toolbars.
Het is toch oneindig veel mooier een paard in de
strengen te zien hangen voor een remwagen, dan
datzelfde werk te laten doen door een trekker, die,
om goede prestaties te halen, meer heeft aan met
water gevulde banden, dan aan de aanmoedigingen
van de baas. Die echter wel het paard tot nog
groter prestaties kunnen aanzetten.
Een aparte vermelding verdient hier zeker nog
de Jeugddag, die, ondanks de hitte van de morgen
en het noodweer van de middag, geslaagd genoemd
mag worden. En dat zeker niet alleen uit hoofde
van het feit. dat het aantal bezoekers de verwach
tingen heeft overtroffen. Maar vooral, omdat de
jongeren het veelzijdige programma van deze dag
over het algemeen op prijs hebben gesteld. Hon
derden landbouw-jongeren' en leerlingen van land-
bouwhuishoudscholen, die voor een goede uitvoe
ring van de diverse, elkaar vaak overlappende,
onderdelen hebben gezorgd, kunnen daarom met
voldoening op deze dag terugzien.
Als eerste poging om de jeugd van het platte
land een aparte plaats in de festiviteiten van de
agrarische samenleving te geven, is deze dag, met
zijn tekortkomingen, zeker geslaagd te noemen.
Het openluchtspel ,,Zijn Volk Getrouwe" vraagt
om een nabeschouwing, daar de besprekingen in
de dagbladen doorgaans niet in een enthousiaste
trant waren gesteld.
Bij het doorlezen van de besprekingen is het
ons opgevallen, dat de critiek in hoofdzaak gericht
was tegen het stuk zelve, dat, naar het oordeel van
een landelijk blad, te ingewikkeld was om zelfs
met de beschrijving in probleem en handeling te
begrijpen. Even verder schrijft dit blad: ,,Een der
gelijk spel te spelen was voor de landbouwjongeren
al bij voorbaat een handicap om een peil te berei
ken, dat ook maar enigszins draaglijk zou zijn ge
weest."
We laten deze conclusie voor rekening van de
betreffende criticus, die zijn bezwaren wel het
scherpst van allen heeft geformuleerd.
Doorgaans hebben de bladen echter waardering
voor de enthousiaste poging van regisseur en spe
lers om er van te makend wat er van te maken
viel. En dan zijn we over het resultaat zeker niet
ontevreden, al beseffen we, dat er verschillende
toneel-technische fouten zijn gemaakt en dat de
geluidsweergave niet overal aan de eisen voldaan
heeft, die men hieraan mag stellen.
Tegenover de critiek. willen we toch ook graag
de positieve zijde stellen van hét goede spel, dat
een aantal hoofdrolspelers, heeft laten zien. Terwijl
daarnaast voor alle medewerkenden het instuderen
en repeteren van het spel een waardevolle ervaring
is geweest, die hun in de. toekomst van pas zal
komen en hun een idee heeft gegeven van het wer
ken in grote verbanden. Dat maakt het geheel,
ondanks alle critiek, die mogelijk blijft, een evene
ment zonder hetwelk de Z. L. M.-dagen niet af ge
weest zouden zijn- Samen met de Jeugddag hebben
de jongeren een aandeel gehad in de Z. L. M.-dagen,
dat niet alleen uniek is, doch óók aantoont, dat deze
medewerking levensvatbaarheid heeft. Het bestuur
van de Kring West Zuid-Beveland heeft een goede
greep gedaan bij de opstelling van het programma.
Tenslotte dient de medewerking van de Goese
burgerij aan een beschouwing te worden onder
worpen. Getuige het aangeboden Ceresbeeld en de
schilderijen-tentoonstelling in de Grote Kerk, heeft
deze op een hoog cultureel peil gestaan, waardoor
de herinnering er aan langer zal blijven voort
bestaan dan aan b.v. het veelgebruikte vuurwerk
of andere festiviteiten.
Ook andere activiteiten, waarbij we nog even de
verschijning Jacoba van Beieren met name noe
men, hebben getuigenis afgelegd van de veranderde
en verbeterde plaats, die de landbouw de laatste
decennia in de gemeenschap is gaan innemen.
Helaas bereikten ons vele klachten van feest
gangers, die na afloop van het openluchtspel huis
waarts kerend, eerst midden in de nacht of in
het geheel niet meer thuis zijn gekomen. Vooral
bij het veer KruiningenPerkpolder hebben deze
gevallen zich voorgedaan, die o.i. voortvloeien uit
de weinig soepele houding, die t.o.v. speciale festi
viteiten wordt aangenomen.
Vooral op dagen als deze, blijkt het weer eens
hoe belangrijk het is dat grote hoeveelheden voer
tuigen opgevangen kunnen worden door het in
leggen van extra boten of het langer door blijven
varen.
De Kring West Zuid-Beveland heeft mede daar
door - vooral in de vorm van het tentoonstellings-
bestuur met deze tentoonstelling een hoogte be
reikt, die voor andere Kringen, die o.a. meer ge
handicapt zijn door de geografische ligging, wel
haast onbereikbaar schijnt.
H ELAAS zal de middag van Zaterdag 19 Juni een zwarte bladzijde blijven in het' bouwboek van
vele boeren en het kasboek van vele. fruitkwekers. Terwijl het programma van de Jeugd
dag z'n hoogtepunten naderde, Werd hét plotseling afgebroken door het reeds lang dreigende,
maar toch ook weer snel opkomende noodweer.
Dank zij de hulp van velen, kon de schade op het tentoonstellingsterrein binnen de perken wor
den gehouden. Des te groter is de schade daarbui ten, en ook van meer blijvende aard. Volgens
schattingen van deskundigen is er alleen op Zuid-Beveland 4000 ha akkerbouwgewassen bij betrok
ken en 250 a 300 ha fruit, die zwaar werden beschadigd, alsmede een 300 ha fruit, die licht werden
beschadigd.
De totale schade wordt geschat op enige millioenen guldens.
Reeds dadelijk zijn er een tweetal commissies
voor akkerbouwers en fruittelers ingesteld, die de
getroffenen zullen helpen bij de verschaffing van
credieten om hun bedrijf voort te zetten.
Dat zal in vele gevallen noodzakelijk zijn.
Waar de deelnemers aan de rijtoer een dag vóór
dien nog mooie gewassen konden bewonderen,
hebben hagel en regen troosteloze resten achter
gelaten.
Het noodweer heeft wel, erg zware sporen achter
gelaten. Zware hagelstenen knakten plantensten
gels en sloegen de bladeren er af, zodat aarjdappe-
len en bieten er hol en gehavend bij staan. Erwten
hebben alle fleur verloren en granen en vjas lig
gen woest dooréén gesmeten. Wat zal er van te
recht komen Zal het graan nog wat overeind
komen en zich nog redelijk laten binderen? Het
zijn vragen, die alom gesteld wordenen waarop
nog geen antwoord valt te geven.
Naast opbrengstderving, waarvan vooral sprake
is bij aardappelen en bieten, dient gerekend te
worden met kwaliteitsverlies, zoals dit vooral het
geval is bij vlas, erwten en bonen.
Het vlas is immers in vele gevallen geknakt en
zal voor de verwerking weinig of geen waarde
hebben, terwijl ook de erwten en bonen een min
derwaardige kwaliteit zullen leveren voor zover
er nog van een oogst gesproken zal kunnen wor
den.
Daarbij is de dichtgeslagen en verslempte grond
voor de hakvruchten een grote handicap om de
bladproductie en daarmee de groei weer op gang
te brengen.
Tegenover deze althans nog enigszins variëren
de schade van de akkerbouwer, staat de eenzijdige
en over het algemeen veel ingrijpender schade
van de fruitteler. Die in vele gevallen alles kwijt
is, dan wel straks wat minderwaardig kroet zal
oogsten als loon voor alle tot nu toe bestede tijd
en kosten. In deze gevallen beseffen we weer eens
goed, dat de term „ondernemersrisico" geen holle
klank is in de agrarische wereld.
In die gevallen waarin verzekeringen zijn afge
sloten, wordt de schade althans gedeeltelijk opge
vangen. Bij de toenemende bedragen die met de
uitkeringen zijn gemoeid, blijkt het steeds nood
zakelijker te zijn een gedeelte van het risico in de
vorm van een herverzekering over grotere groe
pen uit te smeren, zoals ook steeds meer gebeurt.
Merkwaardig is, dat in ogenblikken als deze,
steeds weer het idee van een apart fonds voor dit
soort van calamiteiten naar voren komt, dan wel
het idee van een grote, eventueel verplichte lan
delijke verzekering. In principe zou op de laatste
(Zie verder pag. 434, le kolom onderaan.)
KONINKLIJK KWEEKBEDRIJF
EN ZAADHANDEL
KAPELLE-BIEZELINGE
Teelt thans
voor aanvulling van Veevoeder!