erverkavelingsgebieden
Uit de
NATIONALE
De Herverkavelingscommissie Zeeland vergaderde.
V bent
I vernntwoordelijk
voor
jUw veestapel
cn Uw machines
De mens in het middelpunt.
308
ZEEUWSCH LANDBOUWBLAD
Op Schouwen wacht nog ontzettend veel werk. Zoveel dat men zich afvraagt hoe dit ooit klaar
moet komen.
Honderdduizenden kubieke meters opgespoeld zand moeten verwerkt worden in door de over
stroming gevormde kreken. Elders wordt het zand, waar dit mogelijk is, onder de vruchtbare
bovenlaag van klei gewerkt. Hier moeten oude sloten worden gedempt en nieuwe gegraven.
Daar weer dichtgeslibde oude sloten die passen in het herverkavelingsplan uitgediept of opnieuw
gegraven.
En passant worden hoogteverschillen in het terrein geëgaliseerd. Tevens gaat men over tot
drainage van de grond.
Wees gerust lezer, het kopit keurig in orde al duurt het nog wél even voordat de akkers met
het jonge gewas er op uit zien als een groen bïljar tlaken. Dit kost geld, veel geld! Deze werken kos
ten maar liefst tegen de twee millioen gulden maarZeeland is het waard en onze noeste
Zeeuwse boeren verdienen het!
Maar we zijn nog niet aan het eind van ons verhaal.
In de voormalige ruilverkaveling Schelphock, gelegen in de polder Schouwen zit men ook niet
stil. Ook hier zijn hele complexen met zand overspoeldnagenoeg alle sloten volgespoeld.
Voordat hier met egalisatie en drainage begonnen kan worden moeten honderden hectaren
worden ontzand. Het zand heeft zich afgezet in dikten variërend van 0 tot 80 cm. Tot een dikte
van circa 15 cm. kan men het zand onderploeQen met een diepteploeg. Waar dit mogelijk is
moet het zand worden afgevoerd. Het is een deso late grauwe zandwoestenij met hier en daar de
bouwvallige resten van een boerderijhet sinistere zwarte silhouet van een dode boom. W.u
de waterwolf weer in zijn stelling is teruggedre ven, krijgt men de paradoxale impressie van
verschroeide aarde. En om het melancholische beeld volkomen te maken scheren krijsende
meeuwen over de grillige icaterplassen. Voorlopig worden 4 complexen aangepakt.
Ook hier komt het in orde. U begrijpt dat dit alles veel geld kost. Voor liefhebbers van cijfers
volgt hier het bedrag: 1.250.000.—.
Reeds twee millioen gulden aan werken goed
gekeurd.
Uit het verslag over het eerste kwartaal 1954
bleek, dat er in deze eerste drie maanden voor de
uitvoering van werken reeds voor een bedrag van
twee millioen gulden goedgekeurd was. De herver
kaveling wordt dus met élan aangepakt.
NIEUWE WERKEN.
Dat het de Herverkavelingscommissie ernst is
met de herverkavelingswerkzaamheden, blijkt wel
uit de reeks' werken welke in deze vergadering be
sproken en goedgekeurd werden.
Naast enkele opdrachten tot aanschaffing van
draineerbuizen en straatklinkers werden de vol
gende werken goedgekeurd:
In het herverkavelingsgebied Waarde de aan
leg van 2.8 km landbouwweg.
In liet herverkavelingsgebied Tholen het graven
van waterleidingen, het leggen van betonduikers,
Di? gaat^goed, zolang U daarvoÓK
zelf kunt zorgen, maar bij Uw
eventuele overlijden?
Kan dan het bedrijf ongestoord
doorgaan
Ja, mits U er tijdig voor zorgt,
dat een geldelijke uitkering van de
NATIONALE dit mogelijk maakt. f
het aanleggen, verbeteren en verharden van wegen
in de Scherpenissepolder.
Dit karweitje kost een half millioen gulden.
In het herverkavelingsgebied Schouwen-Duive-
land.
Het dempen en graven van sloten, het egaliseren
en draineren van percelen in de polders Zuidhoek,
HOE BEREIKEN WE DE MENSEN?
In dit opzicht was de rede van de heer Roose
boom uit Nederhemert (Bommelerwaard) instruc
tief. Hij is nauw verbonden met de ruilverkave
lingen die alom in het gebied van de rivierklei aan
de gang zijn en is steeds bezig met de vraag: Hoe
bereiken we de mensen?
Het is zo gemakkelijk te zeggen, dat degenen die
niet bereikt worden te stom zijn en dat die zelf
maar moeten zien wat ze er van terecht brengen.
We zijn zo gauw geneigd te denken aan de grond
en niet aan de mensen.
Maar wat baat het ons millioenen in cultuurtech
nisch werk te stoppen als de mensen voor wie het
gedaan wordt er niet rijp voor zijn en op de oude
wijze blijven voortgaan?
Dit probleem heeft men in de Bommelerwaard na
de voltooiing van de ruilverkaveling naar voren
zien komen.
En men heeft het nu zo gesteld: Als de ruilver
kaveling 20 millioen kost is het onverantwoord
niet een paar millioen aan de „rijpmaking" van de
bevolking te besteden.
Dit houdt teveel activiteiten in om hier allemaal
op te noemen.
Daarbij is het een gezond uitgangspunt de bevol
king ook zelf een gedeelte te laten dragen, omdat
ze dan beter dit werk leert zien als een stuk eigen
werk.
Er horen zelfs ontwikkelingscursussen bij voor
de jonge meisjes in de dorpen.
Als er 120 op zo'n cursus komen in een dorp van
1800 inwoners, is de behoefte aan deze dingen dan
niet zonneklaar gebleken?
Vooral met de boeren moet veel worden gespro-
Dreischor, Gouweveer, Oosterland wordt ter hand
genomen.
Oproep gegadigden uit herverkavelingsgebieden
voor een bedrijf elders.
Aan de oproep voor gegadigden voor een bedrijf
elders, die voor emigratie met. gunstige deviezen-
regeling is nog maar zeer gering.
Hoewel de mogelijkheid tot opgave nog niet ge-
Verwacht mag worden, dat op het laatste moment
sloten is, hebben zich reeds 150 personen gemeld,
nog verscheidene zich zullen opgeven.
Schadeloosstelling door compensatie in rond.
Besloten werd aan boeren die tengevolge van de
herverkaveling gedupeerd zijn compensatie te
geven door tijdelijke pacht van grond afkomstig
van boeren die naar de Noordoostpolder zijn ver
trokken.
Ter voorkoming dat deze gedupeerden tweemaal
pacht moeten betalen n.l. éénmaal voor het oude en
énémaal voor het nieuwe perceel, werd goedgevon
den de gemiddelde pacht te vergoeden.
Overdracht wegen aan onderhoudsplichtigen.
Het eigendom, beheer en onderhoud van door de
Herverkaveling aangelegde wegen, watergangen,
bruggen, duikers, gemalen enz. moet te zijner tijd
aan de aangewezen onderhoudsplichtigen als pol
ders, waterschappen etc. worden overgedragen.
Hiervoor moet een regeling getroffen worden. Ten
einde deze regeling voor te bereiden, is hiervoor
een commissie van deskundigen samengesteld, die
de Herverkavelingscommissie Zeeland terzake van
advies zal dienen.
Afscheid Dr Ir Mesu.
Het is duidelijk dat voor het tot stanod komen
van de herverkaveling in Zeeland, zowel in Wal
cheren als in de gebieden Schouwen-Duiveland,
Tholen, Zak van Zuid-Beveland en Waarde, de heer
Mesu de stuwende kracht is geweest en bij de rege
ring'met grote kracht aangedrongen heeft op het
tot stand komen van de nodige wettelijke bepalin
gen en het fourijeren van de noodzakelijke gelden.
De Herverkavelingscommissie Zeeland was dan
ook vertegenwoordigd bij het afscheid van de heer
Mesu op 29 April te Utrecht en heeft hem voor
wat hij voor de herverkavelingsgebieden in Zeeland
heeft bereikt bedankt.
ken. Maar ook met de huisvrouwen en het onder
wijzend personeel.
Er moeten excursies worden gehouden naar stre
ken waar het werk al klaar gekomen is.
Allen moeten er van doordrongen worden, dat
het gaat om hun eigen welvaart. Dat valt niet
mee in een streek waar voor 1940 landbouwonder
wijs en voorlichting nog vrijwel onbekend waren.
Terwijl meer dan helft der boeren niet georgani
seerd was.
In de laatste 15 jaar is er veel veranderd. De
eerste stoot werd in 1940 gegeven door de oprich
ting van een welvaartsstichting. Na de oorlog
volgde de komgrondencommissie die zich ten doel
stelde de uitgestrekte weidegebieden bewoonbaar
te maken en er boerderijen vanuit de dorpen heen
te verplaatsen. Het verenigingsleven is op gang
gebracht, de maatschappelijke werkster deed haar
intrede; de gezinsverzorging werd een bekend be
grip; er kwamen meer onderwijsmogelijkheden
voor de bevolking.
Hoewel we geen directe vergelijking tussen de
Bommelerwaard en Tholen zouden willen maken,
voelden we toch dat Tholen de spiegel werd voor
gehouden Hier is Uw gezicht in I960, als de her
verkaveling is afgelopen. Dan is er maar één
conclusie: Er kan en moet nog veel gebeuren.
Allereerst al op het gebied van de werkgelegen
heid. Na de herverkaveling moet men, ondanks
de kans, dat er 400 ha door het Deltaplan aan het
eiland wordt toegevoegd, er op rekenen, dat er
blijvend een geringere werkgelegenheid in de
landbouw ontstaat.
Alleen als er een ambachtsschool komt en mo
gelijkheden de leerlingen van deze school te plaat-
(Zie verder pag. 309.)
Laat U hierover nu vrijblijvend
voorlichten door de vertegen'woor»
digers en deskundigen van do
LEVENSVERZEKERING-BANK N V.
SCHIfKADE 130, ROTTERDAM TEL 82700
De Volkshogeschool Zeeland heeft er goed aan gedaan dagen op Tholen en Schouwen-Duiveland
te organiseren, waarop de toekomst van deze eila nden, vooral in verband met de herverkaveling
aan de orde werd gesteld.
Gezien de doelstelling van de Volkshogeschool mocht deze bijeenkomst geslaagd genoemd wor
den, al zouden we graag gezien hebben dat wat meer plaats aan de discussie en de samenvatting
daarvan ingeruimd ivas.
De Volkshogeschool wil immers naast het geven van een zekere ontwikkeling bovenal een ge-
sprekscentrum zijn, waar mensen uit de verschillende beroepen en groeperingen samen over on
derwerpen spreken, waar ze uiteraard vaak geheel anders over denken.
Het leren luisteren naar de ander is een kunst die weinigen bezitten. Daarom is het des te meer
gewenst, dat we op bijeenkomsten als deze leren onze belangstelling voor dingen, waarmee we niet
dagelijks te maken hébben,, te vergroten.
Indirect heeft ook de landbouwer er mee te maken als in zijn streek ernstige werkloosheid
dreigt.
Vanzelfsprekend heeft de herverkaveling de hoofdnoot van de besprekingen gevormd.
Toch ivas dit volkomen terecht, omdat de herverkaveling niet een zaak is van de boeren alleen,
doch van de gehele bevolking.
We geven hieronder een overzicht van een aantal punten die besproken werden op de dag in
Tholen. De opkomst was daar goed te noemen, al blijft ondanks de volle zaal het bezwaar be
staan dat een groot gedeelte van de bevolking nog niet wordt bereikt.