Waterschappen
VOOR DE
Plattelandsvrouw
UIT DE
PROVINCIE
REIS NAAR FRANKRIJK.
ZEEUW,SCH LANDBOUWBLAD
Van boerderij en organisatie
WALCHEREN.
28 Juli 1953.
De erwten nemen in het bouwplan
op Walcheren een belangrijke plaats
in. Juist nu de erwten aan de ruiter
staan valt het op hoeveel percelen er
met dit gewas zijn beteeld.
De netto-winst per ha is redelijk en
de erwt past uitstekend in het sche
ma* van vruchtwisseling en werk
verdeling.
Zelfs op de afwijkende grondsoor
ten leveren de erwten een goede op
brengst, in tegenstelling met de sui
kerbieten bijv.
Nu we beschikken over een voet
ziekte resistent ras als Rondo, in-
plaats van de gevoelige rassen ais
Unica en Mansholts kleine groene, is
het gevaar voor een misoogst veel
kleiner. De schokkererwten zijn ook
steeds een gewild exportartikel.
Hoewel de bespuitingen tegen de
bladrandkever steeds meer worden
toegepast, zijn er toch nog zeer vele
collega's die menen dat een N-
bemesting op erwten gewenst is. Een
drietal proefvelden met N-trappen op
erwten gaf dit jaar op Walcheren
echter geen reactie in de groei, terwijl
de opbrengst straks zal worden be
paald bij het dorsen. De stikstof op
erwten behoort in de regel tot de ver
spillingen en kan doelmatiger op het
grasland worden aangewend, waarop
het resulaat zeker niet twijfelachtig
zal zijn.
Een bestrijdingsproef te West-
kapelle tegen de wormstekigheid gaf
dit jaar een schitterend resultaat.
Het percentage aangetaste erwten
bedroeg ruim 7 op de onbehandel
de veldjes, terwijl door een doelma
tige bestrijding met Parathion of
D.D.T.-ëmulsie dit percentage daalde
beneden 1
Deze bestrijding van de wormste
kigheid biedt wel zeer goede perspec
tieven voor de practijk, omdat de
schade hierdoor tot een gering per
centage wordt teruggebracht.
ZUID-BEVELAND.
28 Juli 1953.
Nadat bijna een half jaar eb en
vloed vrij spel hebben gehad en het
werk, dat honderden mensenhanden
in de loop der eeuwen hebben ge
wrocht, in korte tijd vernietigden, is
vorige week Vrijdag de Kruiningen-
polder van het buitenwater afgeslo
ten. Wij, die de laatste dagen daar
vóór bij eb de woestkolkende massa
water door het laatste gat zagen
stromen, hebben als leek het hoofd
geschud en gedacht, dat krijgen ze
nooit voor elkaar. Maar .de mannen
van Rijkswaterstaat en aannemers
kregen het voor elkaar en, volgens
hun zeggen, nog gemakkelijk ook. U
moogt gerust weten, dat we voor de
mannen, die dit gigantische werk
volbracht hebben, onze boerenpet
hebben afgenomen en met vreugde en
dankbaarheid vervuld waren.
Het voldoende zeewerend maken
van de dijk en het opnieuw aanleg
gen van de veerhaven zal nog wel
geruime tijd in beslag nemen en tot
zolang, mag de bevolking niet terug
keren.
Intussen kan die tijd gebruikt wor
den om enigszins orde te scheppen in
de chaotische toestand in het zwaar
geteisterde dorp. Duizenden kilo's
slib moet uit huizen en straten ver
wijderd worden en het weer bewoon
baar maken van de huizen is een niet
geringe opgave. Nochtans valt het
op, dat de bewoners met zoveel opge
wektheid dit werk doen, blij dat het
einde van de evacuatiemisère in zicht
komt, want eerst onder zulke om
standigheden waardeert men ten
volle dat „eigen haard, goud waard"
is.
Hoeveel schade aan de landbouw
grond toegebracht is, kan nog niet
bij benadering gezegd worden, omdat
een vrij groot deel hiervan nog niet
drooggekomen is. Wanneer volgende
week met het droogmalen begonnen
zal worden, kunnen pas feiten ge
noemd worden. Wel weten we nu
reeds dat veel vruchtbare grond weg
gespoeld en op andere plaatsen aan
geslibd is. Vooral het Westelijk en
Zuidelijk gedeelte van de polder heeft
veel geleden en het zou gewenst zijn
om daar op de een of andere manier
weer een flinke laag korengrond op
aan te brengen.
Wij wensen de betreffende boeren
sterkte om weer aan het bouwrijp
maken van hun grond te beginnen,
want dat hebben ze beslist wel hard
nodig.
Intussen gaat op de drooggebleven
bedrijven het leven zijn gewone gang.
Voor zover het weer het toelaat
rijden combine en binder over
het land om de gerst te oogsten. De
tot nog toe vernomen opbrengsten
vallen niet tegen en liggen tussen
4500 en 5000 kg per ha. Voor de
aardappelen zijn de weersomstandig
heden de laatste weken bijzonder
slecht geweest en zij, die het gewas
niet voldoende bespoten hebben, kun
nen een flink aantal zieke knollen
verwachten.
Duidelijk valt dit jaar waar te ne
men, dat de resultaten met het spui
ten veel beter zijn dan met het ver
nevelen van de hopen en wel zodanig,
dat de voordelen van minder vloei
stof, minder gewicht etc. daar niet
tegen opwegen.
Nee, de aardappelziekte vormt
voor ons nog altijd een groot pro
bleem en benadeelt ons elk jaar voor
duizenden guldens.
Het kweken van rassen, die voor
Phytophthora onvatbaar zijn, is o.i.
de enigst radicale oplossing.
THOLEN EN ST. PHILIPSLAND.
We zitten thans midden in de oogst.
De graanmaaiers en combines draaien
bij goed weer tot laat in de avond. De
eerste opbrengsten van gerst zijn,
naar wij vernemen, redelijk, zonder
meer, en variëren tussen de 20 en 25
hl per gemet. Ook in het inundatie-
gebied is men zo langzamerhand aan
de oogst is. De. gerst is overal erg
kort en de graanmaaiers zullen hier
dan ook weinig werk krijgen. Die
percelen, die dat waard zijn, zullen
gecombined moeten worden. Wij
schatten de opbrengsten hier niet
hoog. Cijfers zijn ons nog niet be
kend.
De erwten zullen een goede stro
opbrengst geven, maar of de korrel
opbrengst daarmee in evenredigheid
zal zijn, menen wij te moeten betwij
felen. De peulen zijn kort en matig
gevuld, terwijl de erwten ons ook niet
groot voorkomen.
Vele erwten werden gemaaid met
diverse soorten werktuigen, die ech
ter lang niet alle goed voldoen. Meer
dere boeren hebben op hun gras
maaier erwtenlichters en een torpedo
met sleepwet of steunwiel laten ma
ken. Er blijkt, vooral in de lichters,
nogal enig verschil te zijn. Wanneer
men de goede heeft, naar wij menen
van Gronings fabrikaat, kan men er
zeer goed werk mee doemen heeft
men een mooie arbeidsbesparing. En
dat zegt hier op Tholen ook al heel
wat.
Periodiek mag de werkloosheid hier
dan groot zijn, thans, nu vele arbei
ders werken bij de Heide Mij, bij de
Ballast Mij en op de zilveruien, is de
boer volledig aangewezen op zijn
vaste kern.
De arbeiderslonen bereiken abnor
male hoogten. We vragen ons wel
eens af, waar dit heen moet, vooral
nu, nu de prijzen der producten een
steeds dalende tendenz vertonen.
De bijdrage van de heer Bom over waterschaps-
beheer, geeft mij aanleiding enkele aanvullingen
te geven op mijn voorgaand.
Bij de behartiging van de waterschapsbelangen
gaat het, in hoofdzaken, om de verdediging tegen
het buitenwater, beheersing van liet binnenwater
en regeling van verkeersmogelijkheden te land
en/of te water.
Bij het vraagstuk of en in welke mate samen
voeging van kleinere tot grotere waterschappen
moet plaats hebben, komt een grote verscheiden
heid van problemen en belangen naar voren, welke
van waterstaatkundige en landbouwkundige e.a.
aard zijn.
Van waterstaatkundige zijde bestaat o.m. het
bezwaar, dat het buitendijksbeheer niet in één hand
is. De wet op de bevoegdheden e.a. waterstaats
wetten, geven de provinciale- en rijkswaterstaat
voldoende invloed op de waterschappen, dat een
deskundig dijkonderhoud verzekerd is, ook al is
een dijk in beheer bij meerdere instanties.
Landbouwkundig gezien is het van belang, dat,
indien meerdere polders afwateren op een water
gang met natuurlijke lozing of bemaling op het
buitenwater, de besturen daarvan het eens zijn, of
worden, over een redelijke verdeling van de lasten
voortvloeiende uit de aan te wenden middelen, om
zich tegen het buitenwater te verdedigen en het
binnenwater te beheersen.
Ofschoon niet noodzakelijk, zouden zulke water
schappen voor de meest gunstige gang van zaken,
tot één geheel samengevoegd kunnen worden. Uit
landbouwkundig e.a. oogpunt is een aaneensluiting
van waterschappen tot grotere eenheden thans
niet nodig, evenmin als dat vroeger het geval ge
weest is.
Ir Klein wees er in zijn rede te Wageningen
nadrukkelijk op, dat een groot voordeel van de
waterschappen in hun tegenwoordige vorm bij de
ramp op 1 Febr. o.a. was, en zou blijven, de plaat
selijke bekendheid en daardoor het direct kunnen
ingrijpen ter plaatse, alsmede de grote opofferings
gezindheid van de plaatselijke besturen met hun
hulpkrachten. Bij instelling van groot waterschap
pen of hoe men ze noemen wil, zouden deze voor
delen verloren gaan.
Een ander punt waar de spreker o.m. op wees,
was, dat de waterschappen een uitdrukking zijn
van een democratische regeringsvorm, die deels
teloor gaat bij samenvoeging. Al zouden wij in
dit verlies heden geen bezwaar zien, in de toe
komst zou dat anders kunnen zijn. Een terug is
dan wellicht niet meer mogelijk.
Binnen de waterschappen is de ontwatering niet
steeds zodanig geregeld dat onder de bestaande
overige cultuuromstandigheden, de optimale voor
waarden zijn tot stand gebracht voor maximale
netto-opbrengsten.
Hierbij komen we aan vragen die niet opgelost
kunnen worden door het bestuur van een groot
waterschap met een staf van waterbouwkundigen.
De betreffende vragen kunnen slechts binnen be
perkte gebieden tot oplossing gebracht worden in
verband met grondgesteldheid e.a. door landbouw
kundigen.
Daartoe zal het nodig zijn de landbouwvoorlich-
tingsdienst uit te breiden met personeel dat zich
toelegt op de bestudering van de samenhang van
ontwateringsvraagstukken en de landbouwproduc
tie. Zo nodig zal in samenwerking met water
staatkundigen, een advies moeten worden opgesteld
in welke mate bepaalde wijzigingen landbouwkun
dig, sociaal en economisch verantwoord zijn. Een
uitbreiding van de R.L.V.D. met deze tak van voor
lichting zal, evengoed als dat op het gebied van
bemesting, rassenkeuze enz., reeds lang het geval
is, op de duur resultaten van grote betekenis boe
ken. Eigenlijk is het te verwonderen, dat men in
ons polderland niet reeds lang tot de instelling van
een dergelijke landbouwkundige voorlichtings
afdeling bij de R.L.V.D. is overgegaan.
Ook van deze zijde bezien is er weinig vóór,
veel tegen om over te gaan tot de vorming van
groot-waterschappen.
Bij een voorlichting als hier bedoeld zullen met
waterschappen niet groter dan ontwaterings
eenheden van beperkte omvang, de meest bevre
digende resultaten bereikt worden.
Bij de verdeling van de waterschapslasten over
de direct belanghebbenden en de algemene belan
gen, is het niet eenvoudig een bevredigende toe
rekening voor beide groepen op te stellen. Zeker
kan niet alleen van economische principes worden
uitgegaan. Als grondslag van overweging kan b.v.
ook uitgegaan worden van het percentage arbei
denden, direct in de landbouw werkzaam, en die
daarbij indirect betrokken zijn. Ir M. B. Smits
(„De Landbouw in de Nederlandse Gemeenschap".)
berekende, dat in 1930 pl.m. 20 der werkenden
in ons land direct werkzaam waren in de land
bouw en pl.m. 40 daarvan afhankelijk waren.
Om het deel der lasten, dat ten laste van de wa
terschappen valt, billijk tussen partijen te verdelen,
is evenmin een eenvoudig rekensommetje. Het
gebouwd en pachters behoren zeker meer te beta
len dan thans als regel het geval is.
G.eb.
Van 1926 September a.s. wordt weer een
éénweekse reis naar Méridon in Frankrijk gehou
den. Er worden vele excursies gehouden o.a. naar
liet platteland in de omtrek van Méridon, Parijs en
Versailles.
Kosten zijn 60,50 Hollands geld voor busreis
en 5200 francs voor het verblijf en entrées bij de
excursies.
Inlichtingen en opgave bij de V. H. S. Bergen
(N.-H.) centrum Méridon.
G. G. S.