C. ZWAGERMAN f
IN MEMORIAM
ZITDAGEN
BOEKHOUDBUREAU
PIROLINE-GERST
ZATERDAG 11 JULI 1953.
WAARIN OPGENOMEN HET NOORD-BRABANTSCH LANDBOUWBLAD
Officieel Orgaan van de Zeeuwsche Landbouw Maatschappij (Z. L. M.)
de Noord-Brabantsche Maatschappij van Landbouw en andere Verenigingen
ZITDAGEN SECRETARIAAT
DER Z. L. M.
D. J. VAN DER HAVE
No. 2180. Frankering bij abonnement: Temeuzen
41e Jaargang
ZEEUWSCH LANDBOUWBLAD
Dit blad verschijnt elke ZATERDAG. Overname van arti
kelen is slecths geoorloofd met duidelijke bronvermelding.
Eeden van de Z. L. M. en N.-Br. Mij van Landbouw ontvan
gen het blad gratis.
ABONNEMENTSPRIJS voor niet-leden van deze organisa
ties bedraagt 10,per jaar bij vooruitbetaling.
Redactie:
Secretariaat der Z. L. M.
Landbouwhuis Goes
Tel. K 1100—2345
ADVERTENTIETARIEF: Per mm 15 cent; minimum per
advertentie 2,25. Incassokosten 0,20.
Regelabonnementen tegen speciaal tarief.
Inzending van advertentiën uiterlijk Dinsdagavond aan de
Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. VAN DE SANDE te
Terneuzen.
Zwagerman, de grote strijder voor de boerenbe-
langen in Zeeland, is niet meer. Aan dit werkzame
leven, gewijd aan de landbouw, is een einde geko
men, en bij dit heengaan past het ons te getuigen
van de grote dankbaarheid en waardering van het
Zeeuwse boerenvolk, voor al hetgeen deze grote
landb'ouwvoorman gedurende zijn lange loopbaan
in onze provincie heeft tot stand gebracht.
De banden van de overledene met onze Maat
schappij waren wel zeer nauw. Van 1906 tot 1913
was hij een van haar ambtenaren, om in het laatst
genoemde jaar in 's Rijksdienst over te gaan. Maar
de band is gebleven. Zwagerman ontbrak zelden
TERNEUZEN Woensdag 15 Juli in Hotel „Des
Pays Bas".
ZIERIKZEE Donderdag 16 Juli in Hotel „Huis
van Nassau".
MIDDELBURG: Donderdag 16 Juli in Café
„De Eendracht".
THOLEN Zaterdag 18 Juli in Hotel „Hof van
Holland".
OOSTBURG: Woensdag 15 Juli, van 34% uur,
in het Café ,>De Vuijst."
THOLEN: Zaterdag 18 Juli, van 11—12% uur, in
Hotel „Hof van Holland."
TERNEUZEN: Woensdag 22 Juli, van 2%—4% uur
in Hotel „Des Pays-Bas."
AXEL: Zaterdag 25 Juli, van 34% uur, in Hotel
,,De Lozanne."
Komt hier met uw vragen op pacht-, juridisch-,
economisch-, sociaal- en technisch gebied.
-o
ADVIESBUREAU VOOR
OORLOGS- EN WATERSNOODSCHADE.
HULST: Maandag 13 Juli, Hotel „Korenbeurs",
van 1316 uur.
GOES: Dinsdag 14 Juli, Grote Markt 28A, van
1014 uur.
KRABBENDIJKE: Woensdag 15 Juli, Café „Sin-
ke", van 1012 uur.
ZIERIKZEE: Donderdag 16 Juli, in het „Huis
van Nassau", van 1114 uur.
ST. PHILIPSLANDZaterdag 18 Juli, in Café
„De Druiventros", van 1113 uur.
ST. MAARTENSDIJK: Donderdag 23 Juli, in
Café „Gakeer", van 1113 uur.
In de maand Juli worden te Middelburg en Oost
burg geen zittingen gehouden.
op de vergaderingen der Z. L. M., waar hij een zeer
geziene figuur was, die als adviseur ten zeerste
werd gewaardeerd. Nagenoeg vijfenveertig jaren
zonder onderbreking is Zwagerman in Zeeland als
consulent werkzaam geweest, en op welk een wijze!
Hij was als het ware een geboren consulent, die
door zijn persoonlijkheid, zijn levensvreugde, des
kundigheid en eerlijkheid, en zijn tact om met men
sen om te gaan, reeds spoedig na zijn optreden in
Zeeland, het vertrouwen van de boeren wist te
winnen, welk vertrouwen in de loop der jaren is
uitgegroeid tot 'n gezag, zoals wel geen ander land-
bouwvoorman in Zeeland bij de boeren tot nu toe
heeft genoten. Hij besch'kte bovendien over andere
eigenschappen die hem bij uitstek tot een consu
lent maakten van formaat, n.l. een helder ver
stand, een levendige geest, een welversneden pen
en niet te vergeten de gave van het wootd als wei
nigen. Wat heeft deze man met name in het
Zeeuwsch Landbouwblad en elders niet gepubli
ceerd, hoeveel rapporten zijn er niet van zijn hand
verschenen en hoeveel honderden lezingen heeft
hij in de loop der jaren gehouden, waaruit telkens
weer bleek dat hij niet alleen de stof die hij behan
delde beheerste, maar tevens de gave bezat deze
kennis op voor ieder begrijpelijke wijze in woord
en geschrift uit te dragen.
Het is niet te verwonderen dat deze boerenraads-
man, met zijn rijke fantasie en zijn durf tot het
nemen van initiatieven, gedurende zijn lange loop
baan veel tot stand heeft kunnen brengen op zijn
eigenlijk terrein, de melkverwerking en de veever
betering. De melkverwerking en de veeverbetering
in de ruimste zin, die bij zijn komst in Zeeland nog
in de kinderschoenen stonden, zijn vooral door zijn
werk tot volle ontplooiing gekomen, n.l. door de
oprichting van fabrieken, melkcontröleverenigin-
gen, stierenhouderijen en in de laatste jaren het
K. I.-station voor Zeeland. De oprichting van de
Zeeuwsche Melkfederaties in de dertiger jaren, die
een einde maakte aan de chaos op het gebied der
consumptiemelk in Zeeland, is -eveneens aan zijn
scheppende geest te danken.
Niet alleen was hij voorlichter der boeren, maar
zijn zin voor studie en onderzoek, deed hem ook
doordringen tot de kern van problemen die op dat
moment nog nieuw waren, zoals zijn fundamenteel
onderzoek naar het tot waarde brengen van een
belangrijk bijproduct der Zeeuwse akkerbouwbe
drijven zoals suikerbietenkoppen en -bladeren, of
naar de gebruikswaarde en arbeidsprestaties van
het paard, om er maar enkele te noemen. De in
vloed en waardering van zijn werk kwam o.a. hier
door veel verder dan de grenzen der provincie.
Het was niet de melk alleen of onze viervoetige
huisdieren die zijn intense belangstelling hadden,
want behalve veeverbeteraar had de heer Zwager
man ook intense belangstelling voor de grote o.a.
economische problemen, waarvoor de landbouw en
ons volk werden geplaatst. Zijn actie voor een
rechtvaardige vergoeding der geleden oorlogsscha
de, en zijn streven om te komen tot de aanleg van
waterleiding in de weidegebieden van Walcheren
en elders zijn hiervan duidelijke voorbeelden.
De waardering van de Zeeuwse boerenstand voor
het werk van de heer Zwagerman is meermalen
ondubbelzinnig tot uiting gekomen, eerst bij zijn
vijfentwintig jarig ambtsjubileum en in 1951 op
nieuw bij zijn aftreden als zuivel- en veeteeltconsu
lent. De Z. L. M. bood hem de hoogste onderschei
ding aan waarover zij beschikt n.l. het ere-lidmaat-
schap der Maatschappij; de Overheid erkende zijn
verdiensten door de benoeming tot Officier in de
Orde van Oranje Nassau.
Men kan slechts bewondering hebben voor de
wilskracht en het doorzettingsvermogen van deze
man die reeds vele jaren sukkelde met zijn gezond
heid. Een doorzettingsvermogen dat wel eens aan
leiding gaf tot een te halsstarrig vasthouden van
eigen standpunt. Zijn levendige geest was altijd
bezig, ook toen hij reeds ambteloos burger was.
Studerend en schrijvend over landbouwproblemen,
tot zijn ogen verder werken welhaast onmogelijk
maakten.
Maar bij al dat werk wist de overledene toch
altijd nog tijd te vinden voor zijn kinderen en zijn
familie, waarvan hij, hoe kan het ook anders, het
middelpunt vormde. Zij zullen veel, zeer veel aan
hem missen, en onze gevoelens van deelneming
gaan dan ook allereerst naar hen uit.
Voor agrarisch Zeeland is het een voorrecht ge
weest, dat een voortreffelijk man als Zwagerman
zolang in onze provincie heeft mogen werken.
De tijd kent geen stilstand, doch wij zijn over
tuigd dat de naam Zwagerman bij de huidige boe-
rengeneratie zal blijven voortleven als een voor
beeld van een plichtsgetrouw, toegewijd werker
voor de agrarische belangen. En wanneer deze
herinnering in de loop der tijden zal vervagen, dan
zal ,,'tHof Zwagerman," het voorbeeldbedrijf De
Scheldemonden te Grijpskerke, tot in lengte van
jaren de herinnering levendig houden aan de man
die voor Zeeland heeft gewerkt zolang de krachten
daartoe hem gegeven waren.
God geve zijn ziel de eeuwige rust na een welbe
steed leven op aarde.
D.
KONINKLIJK KWEEKBEDRIJF
ZAADHANDEL
KAPELLE-BIEZELINGE
Het bier is weer best,
Maar bier van
is nog beter!
