Rond de wederopbouw van boerderijen
INHOUDSOPGAVE
Deze schade krijgt
U niet vergoed!
&HELL*PestpydUtqsm/Mefetc icop
ee^POf/k^E ooqsfrf
ZEEUWSCH LANDBOUWBLAD
Nu wij aan de vooravond staan van het indienen
van de wet die de schadevergoeding zal regelen,
willen we de aandacht vestigen op de grote belan
gen die voor eigenaren van boerderijen hierbij op
het spel staan.
Wij vonden onderstaande uiteenzetting in het
blad „Het Grondbezit" de naam geeft reeds aan
in welke kring we de lezers moeten zoeken onder
de titel „Stormramp, verzekering en wederopbouw".
Nadat het blad heeft nagegaan in hoeverre ver
zekeringsmaatschappijen gehouden zijn een uit
kering wegens stormschade te geven we gaan
aan dit vraagstuk met zijn juridische aspecten
zonder meer voorbij wordt een berekening op
gezet voor het geval dat geen uitkering door deze
maatschappijen plaats zal vinden.
Uit deze berekening spreekt overduidelijk de
wanverhouding tussen de investering en de daar
van te maken rente. Nu kan men aanvoeren, dat
de bouwkosten hier genoemd zeker niet als gemid
delde kunnen geldeneen bouwprijs van 70 a 75.000
gulden zou voor een dergelijk bedrijf reeds voldoen
de zijn. Ook het rentepercentage, kan gezien de
daarvoor gebruikelijke normen beter op 3%
worden gesteld. Doch ook dan blijft de wanver
houding bestaan en is een sluitende exploitatie
voor de verpachter alleen dan te verkrijgen als
hem een schadevergoeding wordt toegekend op
grond van de huidige herbouwkosten, waarbij de
afschrijving van de verloren gegane gebouwen
gebonden is aan redelijke normen en een laag
maximum. De boekhoudkundige afschrijvingen
komen immers nooit geheel overeen met de ge
bruikswaarde van de gebouwen. In ieder geval
zal afgestapt moeten worden van de regelingen
die van kracht waren bij de herbouw na de oorlog.
Wij hopen, dat de door het blad naar voren ge
brachte mogelijkheden van herbouw op staats
kosten of combinatie van gebouwen, nooit werke
lijkheid zullen behoeven te worden
RED.
Koninklijke onderscheidingen.
Zitdagen Boekhoudbureau der Z. L. M.
Wij lazen voor U.
Ventileren en drogen van granen.
Op de ere-galerij.
Zitdagen
Zeeuws Voorlichtingsinstituut op Verzekerings-
gebied (Z. V. V.)
Zeeuws Voorlichtingsinstituut voor de Brand
verzekering. V. B.)
Let op de uitbreidingsplannen: Zoutelande.
Lonen en Sociale voorzieningen:
Denk om de vacantiebonnen.
De tariefloonderving bij werkloosheid.
Accoordtarieven.
C. A. O.-Tuinbouw 1953-'54.
C. A. O.-Landbouw 1953-'54.
Verzending Landbouwblad.
Het bewaren van bestrijdingsmiddelen.
Bond de wederopbouw van boerderijen.
Een gewaarschuwd man telt voor twee.
Stekels op den Bleik.
Paaardenkijkdag en verkoopmarkt te Goes.
Korte wenken voor de praktijk.
Onkruid bestrijding in uien met kalium-cyanaat-
middelen.
De Boerenjeugd.
In de cultuurtechniek bezitten wij de middelen
tegen vele kwalen van de grond.
Bestrijding thrips.
Nieuwe regeling voor boederijenbouw in ruilver
kaveling.
Bedrijfseconomie. (V.)
Tuinbouw: Lente 1953.
Zaadteelt-actualiteiten.
Paard en paardensport.
Friesland helpt het getroffen Zeeland.
Onderwijs:
Voorbereidende cursus R. L. W. S. te Goes.
Eindles Rijkslandbouwwinterschool te Goes.
Overgangs- en eindexamens Rijkslandbouwwin
terschool te Schoondijke.
Bestrijding zaadonkruiden in zomergranen.
Voor de Plattelandsvrouw:
Behandeling van muren, die met zout water
doortrokken zijn geweest.
Bram uit de Slikhoek.
Korte Berichten.
Uit de Kringen en Afdelingen.
Marktberichten.
Noord-Brabaritsche Maatschappij van Landbouw.
„Het bouwen van een volledige boerderij, woon
huis en bedrijfsgebouwen, behorende tot een hof-
istede van pl.m. 30 ha, zal ca. 90.000 kosten. De
waarde van het land van deze hofstede, als dit weer
droog zal zijn, zal in Zeeland gerekend op gem.
2500 per ha 75.000 bédragen. De eigenaar, hetzij
verpachter, hetzij eigen boer, zal, ook al is het land
niet met hypotheek bezwaard, deze bouwkosten niet
kunnen dragen. Hij zal die bouwkosten ook niet
kunnen dragen, indien men hem voor de bouw-
credieten zou willen verschaffen. Het minst zou dit
de verpachter kunnen. Om de verhoudingen in
Zeeland te beschouwen: volgens 't door de Grond
kamer in Zeeland vastgestelde prijspeil wordt de
pachtprijs van het (losse) land voor de gebouwen
verhoogd met de volgende bijslag: voor het woon
gedeelte 100 tot ƒ400; voor de bedrijfsgebouwen
10 tot 25 per ha. Indien men, de maxima aan
houdende, aanneemt, dat voor de nieuwe gebouwen
400 voor het woonhuis zal worden toegekend en
voor de bedrijfsgebouwen 25 per ha, zo zal dus
voor het geheel der gebouwen op een hofstede van
30 ha in totaal worden toegekend: ƒ400 plus (30
ƒ25) 750 is ƒ1150. Terwijl de op de eigenaar
drukkende kosten zullen bedragen: 4 rente van
90.000 is 3600, te verhogen met ten minste 2
(ik stel het nu maar laag) voor premies brand- en
stormverzekering, onderhoud en afschrijving, is
1800, dus te samen 5400. Derhalve 4250 meer
dan de door de pachter maximaal te betalen ver
goeding van 1150. Indien mèn hierbij bedenkt, dat
de pachters gewend zijn om volgens de normen van
de Grondkamer geldende vóór Maart 1952 voor het
gehele complex der oude gebouwen van dezelfde
boerderij ten hoogste 450 te betalen, dan is 't wel
duidelijk, dat zelfs indien de Grondkamer haar
normen zou verhogen, het uitgesloten is dat - e
pachters na de ramp bereid en in staat zouden
zijn thans ƒ5400 te betalen. De eigenaar kan hier
ook niet geholpen worden met renteloze credieten,
want credieten moeten toch eenmaal afgelost wor
den en moeten dan toch weer in rentedragende cre
dieten worden omgezet, en zulks dan na een aantal
jaren, nadat de gebouwen alweer in waarde ver
minderd zijn. Volgens een door het ministerie van
wederopbouw en volkshuisvesting uitgegeven com
muniqué zal 'n schadevergoedingsregeling worden
ontworpen, analoog aan de Financierings- en pre
mieregeling oorlogsschade boerderijen. Een regeling
als voor de oorlogsschade is toegepast, is echter na
de daarmede door de eigenaren opgedane ervarin
gen niet aanvaardbaar. Indertijd hebben de eige
naren de door hun aannemers opgemaakte begro
tingen ter goedkeuring bij het departement moeten
indienen. Na goedkeuring ontving de eigenaar een
formulier van het departement, vermeldende de
goedkeuring en tevens een verklaring luidende:
„Het goedgekeurde bedrag geldt als basis der scha
devergoeding". Aan deze toezegging hield het de
partement zich niet. Nadat de eigenaar in goed ver
trouwen in het departement de opdracht voor het
goedgekeurd bedrag aan de aannemer had gegeven
liet het departement, soms nadat de werkzaamhe
den reeds uitgevoerd waren, door zijn deskundigen
een nieuwe, lagere begroting maken en werd deze
als basis der schadevergoeding aangenomen. Boven
dien werd achteraf soms verklaard, dat in enig op
zicht bedrijfsgebouwen niet voldeden aan „boerde
rij-technische eisen", waarover aanvankelijk nim
mer was gesproken, en werd dan op deze grond niet
toegepast de Financieringsregeling-boerderijen,
maar de voor de eigenaar minder voordelige Finan
cieringsregeling oorlogsschade woningen en be
drijfspanden.
Bovendien werd vergoed naar de prijzen van
1940, terwijl de eigenaar de veel hogere na-
oorlogsprijs moest betalen, werd aftrek toegepast
voor wat onderhoud en verbetering van oud tot
nieuw heette te zijn, zodat het is voorgekomen, dat
op een door het departement goedgékeurde begro
ting van 13.000, nog niet 3000 werd vergoed, der
halve nog niet 25 Geleerd door deze ervaring zal
de eigenaar dus uiterst voorzichtig moeten zijn met
het opdracht geven tot enige herbouw voor hy vol
komen zekerheid heeft omtrent de door hem te
verkrijgen vergoeding. Het is duidelijk, dat 75
van 90.000 evenmin door de eigenaar gedragen
kan worden als 90.000. Ja, dat een eigenaar, die
reeds sinds jaren a fonds perdu gelden in de ge
bouwen heeft gestort, thans niets meer kan beta
len.
De enige mogelijkheid is dus herbouw volledig
op staatskosten. En indien nu iemand opmerkt: is
't niet onlogisch, dat uit staatsgeld gebouwen wor
den opgericht, die eigendom worden van particulie
ren?, dan kan hierop geantwoord worden, dat hierin
ongetwijfeld iets vreemds ligt. Maar onlogisch is
het niet. Want het is de logische consequentie van
de abnormale toestand, die ontstaan is door de
vaststelling door de Staat van de pachtprijzen en
de grondprijzen beneden de economische prijs. Men
heeft gemeend, dat dit laatste geboden was door
het belang van de volkshuishouding, en hieruit
volgt dan ook als logische consequentie de opbouw
der gebouwen op staatskosten. Zou men van me
ning zijn, dat deze gebouwen dan ook maar staats
eigendom moesten worden, zo zouden wellicht vele
eigenaars hiertegen geen overwegende bezwaren
hebben. De grond, waarop de gebouwen verrijzen,
zou dan door hen aan de Staat overgedragen
kunnen worden. De Staat kan deze dan aan de
landbouwers verpachten. Wellicht zou zo een mo
gelijkheid ontstaan om tot noodzakelijke besparin
gen op de boerderijenbouw te komen door een
nieuw systeem van boerderijenbouw.
Bijvoorbeeld door op plaatsen, vanwaar het land
van bijv. vier hofsteden te bereiken is, com
plexen van vier boerderijen te bouwen, bevattende
vier woningen en grote bedrijfsruimten, die in vier
onderdelen zijn gesplitst. Ook gezamenlijk gebruik
van landbouwmachines zou op deze wijze kunnen
worden vergemakkelijkt. Terwijl deze complexen
ook op speciale wijze tegen overstroming zouden
kunnen worden beveiligd. Alles in dit denkbeeld zal
niet iedereen sympathiek voorkomen, maar als men
overziet, hoeveel opgebouwd moet worden, moet
men concluderen tot de noodzaak van de meeste
efficiëncy bij de grootst mogelijke bezuiniging.
Wellicht komen wij aldus door de drang der om
standigheden tot nieuwe vormen, die de uitoefening
van het landbouwbedrijf ten goede kunnen komen."
Granen en grasland hebben veel te
lijden onder distel, herik, boterbloem
enz. Bespaar U die schade, door deze
onkruiden tijdig te bestrijden met
"SHELL" M.C.P.A. Pas "SHELL" M.C.P.A. toe
in de periode April-Augustus.
