NOODUITGAVE VAN HET
Spoedvergadering van het
Bestuur der Z. L. M.
Mededeling
Adressen geëvacueerden
waarin opgenomen het NOORD-BR ABANTSCH LANDBOUWBLAD
Officieel Orgaan van de Zeeuwsche Landbouw Maatschappij (Z. L. M.)
de Noord-Brabantsche Maatschappij van Landbouw en andere Verenigingen
KONINKLIJKE VERENIGING
„HET NEDERL. TREKPAARD",
No. 2158. Frankering bjj abonnement: Terneuzen. ZATERDAG 7 FEBRUARI 1953. 41e Jaargang
ZEEUWSCH LANDBOUWBLAD
Dit blad verschijnt elke ZATERDAG. Overname van arti
kelen slechts geoorloofd met duidelijke bronvermelding.
Leden van de Z. L M. en N.-Br. Mij van Landbouw ont
vangen het blad gratis.
ABONNEMENTSGELD: voor niet-leden van deze orga
nisaties bedraagt ƒ10,per jaar.
Redactie:
Secretariaat der Z. L. M.,
Landbouwhuis, Goes - Tel. 2345
ADVERTENTIETARIEF: Per mm 15 cent; minimum per
advertentie 2,Incassokosten 0,15.
Regelabonnementen tegen speciaal tarief.
Inzending van advertentiën aan de Uitgeefster N.V. v/h
Firma P. J. VAN DE SANDE te Terneuzen of aan het
Landbouwhuis te Goes.
C^TORM kwam over ons land en over Zeeland
en een vloedgolf dreef het water uit de
Noordzee de zeegaten in, waar het zijn ver
nielend werk begon.
Wat nijvere mensenhanden in jaren hadden op
gebouwd werd in enkele uren weggevaagd. Daar
bij brengend mateloos leed en een verschrikkelijke
chaos.
Honderden Zeeuwen vonden op onze eilanden
een rampzalige dood. Honderden ondergingen in
de overige delen van ons land hetzelfde lot;
Bij een zó vreselijk iets passen slechts weinig
woorden. De gedachten van ons, die gespaard
mochten blijven, gaan in de eerste plaats naar de
omgekomenen en naar hun nabestaanden. Moge
Hij, Die over alle dingen beslist en Die de mens
telkens weer toont hoe klein en onmachtig deze is,
hen genadig zijn. En moge aan de overlevenden
kracht geschonken worden weer opnieuw te be
ginnen, weer op te bouwen wat verloren ging. Land,
bedrijf en huis.
Want wij moeten verder. Wij moeten voort. Met
zijn allen moeten wij de zaken aanpakken. Biddend
en werkend. Gedicht moeten de gaten in de dijken
en droog de polders. Gewerkt moet worden aan
het opnieuw vruchtbaar maken van de Zeeuwse
grond. Geploegd, gezaaid, geoogst moet er weer
worden. Zoals onze voorouders steeds weer de
rampen te boven kwamen, zo zullen wij dit óók
moeten doen. Opdat ons nageslacht van ons zal
kunnen zeggen: Zij daar in 1953, zij waren echte
Zeeuwen. Ook voor hen gold het devies „Luctor et
Emergo." S.
De ramp, die onze provincie heeft getroffen is
oorzaak dat het Zeeuwsch Landbouwblad enige
weken als nooduitgave zal verschijnen.
Zodra de toestand meer overzichtelijk wordt en
onze medewerkers, die thans overbelast zijn of in
grote zorgen verkeren, tijd kunnen vinden voor
het toezenden van artikelen, zal het Landbouw
blad weer op de normale wijze verschijnen.
REDACTIE.
o
Nu de bewoners van vele gemeenten in Zeeland
geëvacueerd zijn, zal het toezenden van het
Zeeuwsch Landbouwblad aan de oude adressen
geen zin hebben, daar ons blad hen toch niet of met
zeer grote vertraging zal bereiken.
In verband hiermede wordt aan onze leden, die
tijdelijk in andere gemeenten zijn ondergebracht,
verzocht, zo spoedig mogelijk hun evacuatie-adres
op te geven aan het Secretariaat der Z. L. M.,
Landbouwhuis, Goes.
Centrale Hengstenkeuring.
In verband met de rampspoed in onze provincie
is de Centrale Hengstenkeuring, die op Donderdag
12 Februari a.s. te Goes zou worden gehouden,
tot nader bekend te maken datum
UITGESTELD.
Nadat de eerste indrukken van de verschrikkelij
ke ramp, die het Zuid-Westen van ons land op Zon
dag 1 Februari 1953 trof, waren gegroeid tot een
enigszins overzichtelijk geheel, riep de Vice-Voor-
zitter der Z. L. M„ de heer P. Scheelede Putter,
het Dagelijks Bestuur der Z. L. M. bijeen op Don
derdag 5 Februari 1953 te Goes.
Toen de heer Scheele de vergadering opende,
waren alle leden met uitzondering van de vertegen
woordigers van Schouwen en Duiveland, Noord-
Beveland en Tholen, aanwezig.
Gelukkig kon worden medegedeeld, dat de niet-
aanwezigen zich persoonlijk in goede welstand be
vonden. Het bedrijf van de Algemeen Voorzitter,
Ir Geuze, is ondergelopen, doch zijn gezin en het
vee konden in veiligheid worden gebracht.
De heer Scheele herdacht in zijn kort openings
woord allereerst hen, die hun leven lieten en de
nabestaanden, die onder zulke vreselijke omstan
digheden achterblijven. Moge God hen genadig zijn.
Spreker deelde voorts mede, dat met alle leden
van het Dagelijks Bestuur contact was opgenomen
en dat besloten was hen in spoedvergadering bijeen
te roepen. Alleen de Voorzitter van de Kring Schou
wen en Duiveland was niet te bereiken geweest,
doch wèl kon spreker mededelen, dat hij ongedeerd
was.
Na de aanwezigen welkom te hebben geheten en
te hebben gewezen op de zware taak, die ons allen
wacht, richtte de heer Scheele een speciaal woord
van welkom tot de heren Ir J. D. Dorst als Provin
ciaal Voedselcommissaris, Dr Ir C. W. C. van Bee-
kom als Rijkslandbouwconsulent, Ir W. van Soest
als Rijkstuinbouwconsulent, en Dr G. Wagenaar,
directeur van de Gezondheidsdienst voor dieren.
Allereerst werd aan de hand van kaarten van
de provincie Zeeland
een overzicht van de ramp
gegeven. Gebied voor gebied werd hierbij betrok
ken.
Schouwen en Duiveland. Het ergste van alles is
het eiland Schouwen en Duiveland getroffen. Het
gehele eiland, met uitzondering van de duinstreek
en de hoge gedeelten bij Schuddebeurs en Noord-
gouwe, staat onder water. Gevreesd wordt, dat
ook het gebied van Noordgouwe reeds is onderge
lopen.
Het reddingswerk kwam pas vrij laat op gang,
doch thans wordt met vliegtuigen, helicoptères,
amphibievoertuigen en boten gewerkt. Er zitten
op verschillende plaatsen enorme gaten in de zee
dijken. Het aantal slachtoffers is hoogstwaarschijn
lijk groot, doch nog niet te overzien. Van de 16000
ha cultuurgrond staan zeker 13000 ha onder water.
Aangenomen kan worden, dat tussen 80 en 90
van het vee is verdronken. De evacuatie van de be-
4volking en van de overlevende dieren is in volle
gang.
St. Philipsland is, op de Prins Hêndrikpolder na,
volledig overstroomd. Veel vee en paarden verdron
ken. Het aantal persoonlijke slachtoffers is geluk
kig zeer gering.
Tholen. Tussen 1/3 en de helft van het eiland is
overstroomd. In Stavenisse vond een ramp plaats,
die meer dan 200 doden kostte. Ook het dorp Poort
vliet staat onder water. Hier zijn echter geen
slachtoffers te betreuren.
Van de 11.500 ha cultuurgrond van Tholen en
St. Philipsland zijn 5500 ha ondergelopen. Meer dan
1200 stuks vee vonden de verdrinkingsdood.
Oost Zuid-Beveland. Hier hebben vooral Kruinin-
gen, Waarde, Oostdijk en Rilland zwaar geleden.
In Kruiningen zijn nogal wat slachtoffers. In dit
gebied werden ruim 4000 ha overstroomd en ging
veel vee verloren. Doordat de polder Kruiningen
geheel onderliep, is de spoorlijn en de hoofdver
keersweg onberijdbaar. Daar het gat in de zeedijk
een grote omvang heeft, zal herstel veel tijd kosten.
West Zuid-Beveland. Hier waren het 550 ha bij
Wolphaartsdijk en het gehele dorp van die naam,
waar het water uit de Zandkreek binnenstroomde.
In de zak van Zuid-Beveland moesten 1900 ha
rond Ellewoutsdijk, Baarland en Oudelande het
ontgelden. Er zijn in beide gebieden slachtoffers
te betreuren. Het meeste vee kon worden afge
voerd.
Noord-Beveland. Ongeveer een derde van het
eiland is overstroomd. Voornamelijk de Zuidzijde
van het eiland, terwijl zich in Kortgene een ramp
afspeelde, zoals in Stavenisse. Het dorp werd zwaar
geteisterd en 35 mensen kwamen om het leven.
Ongeveer 1/7 van het vee kwam om. De verbindin
gen met dit eiland zijn zo goed mogelijk hersteld en
men is druk doende het herstel voor te bereiden.
Walcheren. Overstroomd werden ongeveer 300
ha, waaronder de Oranjepolder, de Suzannapolder
en de Nieuwkerkepolder. De Zuid-Watering kon
behouden blijven. Slechts weinig vee kwam om en
gelukkig bleef Walcheren verder gespaard.
De beide Vlaanderens. In de beide Vlaanderens
is de toestand meegevallen, hoewel het Oostelijk
deel met 1150 ha ondergelopen land ernstiger werd
beproefd dan het Westen, waar 270 ha onder water
kwam. In het Oosten zijn mensenlevens te betreu
ren. Het meeste vee kon worden gered.
Algemeen. Ook aan de dijken die stand hielden,
is op tal van plaatsen grote schade aangericht.
Met man en macht zal gewerkt moeten worden
om deze te versterken.
Getroffen maatregelen.
Na dit overzicht van de hachelijke toestand,
waarin onze provincie zich bevindt, worden van
verschillende zijden mededelingen gedaan over de
reeds getroffen maatregelen en over datgene, wat
de bevoegde instanties van plan zijn.
Het blijkt, dat het personeel van de verschillen-
