Algemene Vergadering
der Z.L.M.
ADVIESBUREAU VOOR OORLOGS
SCHADE.
MEDEDELING VAN DE
KEURINGSDIENST ZEELAND.
de oorlog wel gebleken, dat noch Overheid, noch
arbeidsbureau, noch de Stichting voor de Land
bouw het afdwingen en betalen van te hoge lonen
behoorlijk tegen kunnen gaan in deze periode. Ons
vorig Overzicht was aan dit euvel gewijd. Daar
naast biedt het werken met losse arbeidskrachten
een administratieve ellende voor de boer, die hij
hoe ianger hoe meer verwenst. Ook op dit gebied
blijft de Overheid volledig in gebreke. De sociale
en fiscale wetgevers beijveren zich integendeel de
uitvoering van hun maatregelen zo ingewikkeld
mogelijk te maken. Het schijnt noch tot Minister
Lieftinck, noch tot Minister Joekes door te dringen,
dat wij, door de uitvoering van de fiscale en sociale
maatregelen drastisch te vereenvoudigen, naast
een geweldige besparing, tevens de werkgevers een
enorme hoeveelheid nutteloos werk en veel erger
nis zouden besparen en dat deze werkgevers ver
moedelijk hierdoor heel wat gemakkelijker hun
steun aan een en ander zouden verlenen.
Maar daar er van een vereenvoudiging nog geen
sprake schijnt te zijn, ondanks ingestelde Staats
commissies, wordt de tegenzin van de werkgevers
in de landbouwsector steeds groter en zal de nei
ging toenemen niet méér arbeidsintensieve gewas
sen te verbouwen, dan men met de eigen vaste
arbeidskrachten kan verwerken.
Ook de komende wachtgeld, en werkloosheids
regeling, volgens welke immers een hoge premie
voor de losse arbeiders betaald zal moeten worden,
zal in dezelfde richting gaan werken.
Dat de suikerbietenteelt van deze factor nadelige
gevolgen zal ondervinden, staat voor ons vast, mits
tiaar wat tegenover staat!
Opbrengst en weersomstandigheden.
Als tweede factor spelen de opbrengsten van dit
jaar en de weersomstandigheden in de laatste twee
najaren een ongunstige rol.
Het is nu eenmaal een feit, dat er vele boeren
zijn, die wat men noemt .achter de markt" aan-
zaaien. Nu moet men bij een gewas als suikerbie
ten „markt" vervangen door financieel resultaat,
maar dit doet aan het verschijnsel niets af.
Op vele percelen in die gebieden, die gedurende
de zomermaanden een overvloed van regen hebben
gehad, is de opbrengst van de bieten, wat gewicht
betreft, bedroevend. En daar ook het gehalte dit
jaar aan de lage kant is, zal de financiële uitkomst
slecht zijn.
Stelt men hier de resultaten van andere akker
bouwgewassen tegenover, dan is hetduidelijk, dat
de animo om veel bieten te verbouwen het volgend
jaar niet groot zal zijn.
Daarbij komt dan nog het structuürbederf van
de grond, door de geweldige waterplassen, die
vooral deze maand naar beneden zijn gevallen. Een
structuurbederf, dat verleden jaar weliswaar in
sterkere mate is opgetreden, doch waarvan de ge
volgen juist dit jaar zeer duidelijk naar voren zijn
getreden.
Ook dit is dus geen aanmoediging voor volgend
jaar.-
Dat de dalende tendenz zich reeds heeft geopen
baard, moge blijken uit het volgende staatje, waar
in de aantallen ha staan vermeld, die in Zeeland
met suikerbieten zijn beteeld.
Jaar.
Areaal.
1949
19537
1950
18781
1951
17630
1952
*7
Waar moeten de suikerbieten geteeld worden?
Het mag als bekend worden verondersteld, dat
de Overheid de uitbreiding van de suikerbieten
teelt niet in de eerste plaats verwacht op de zee
kleigronden. Maar al mag de stimulering van de
bietenteelt op de betere zandgronden veel aantrek
kelijks hebben, toch is men onzes inziens op de ver
keerde weg, als men de teelt op de daarvoor het
meest geschikte gronden niet op peil houdt. Want
een ha goede kleigrond met suikerbieten levert
economisch bezien heel wat meer op, dan wanneer
men deze ha met een extensief gewas beteelt. Men
zal dus zeker het huidige areaal in gebieden als
Zeeland, dienen te behouden, wil men ooit het ge
wenste doel benaderen. Daarnaast kan men dan in
andere gebieden trachten belangstelling voor dit
gewas te wekken.
Doet men dit eerste niet, dan zou men de dwaze
toestand kunnen krijgen, dat men op de zandgron
den suikerbieten gaat verbouwen, die het grootste
rendement voor onze nationale economie op de klei
geven, terwijl men op de kleigronden in het Zuid-
Westen zich meer en meer zal wenden tot de maïs,
een gewas, dat men juist voor de zandgronden be
stemd had, althans in hoofdzaak. De resultaten
financieel bezien met de maïs behaald in Zee
land hebben dit voor onze streken nieuwe gewas
als een ernstige concurrentie van de biet naar voren
gebracht.
Slechts een goede prijs kan teruggang
voorkomen.
De enige aanmoediging, die de overheid kan
geven, ligt in een aanzienlijk hogere prijs. Zij
regelt de prijs van de bieten indirect door aan de
fabrieken een bepaalde suikerprijs te garanderen.
Deze bedraagt voor de suiker, die gewonnen wordt
uit de oogst van dit jaar 44 cent per kg Wanneer
men bedenkt, dat de prijs, die de consument in de
winkel moet betalen 91 cent per kg bedraagt en
weet dat het verschil van 47 cent als volgt ver
deeld wordt:
11 cent winkeliers- en grossiersmarge.
29 cent Accijns (belasting).
4 cent Omzet enz. (belasting).
3 cent Egalisatiefonds (belasting)
dan menen wij, dat een flinke verhoging van de
prijs, die de fabrieken gaan ontvangen, gemakke
lijk te halen valt uit de belastingpenningen, die deze
suiker opbrengt. Als men het verlies voor de
schatkist dan eens haalde, door bezuiniging op de
uitvoering van' de sociale wetgeving (vereenvoudi
ging), dan sloegen wij twee vliegen in één klap!
Het is alleen jammer, dat de oren van onze regeer
ders voor dergelijke simpele (te simpele?) oplos
singen zelden openstaan.
Als men ons vraagt, welke bietenprijs een terug
gang van het Zeeuwse areaal zal kunnen voor
komen, dan zijn wij geneigd een prijs van 45,
te noemen. De enige jaren geleden door de Over
heid vastgestelde prijs, die inderdaad stimuleerde
tot de sprong van 15196 ha in 1948 tot 19537 ha in
1949, een prijs die wel wat verhoogd is sinds
dien heeft door de geweldige kostenstijgingen
haar stimulerende werking verloren. Een kosten
stijging, die zich zowel bij de boer als bij de fabrie
ken heeft geopenbaard.
Bij gelijke prijs een nationaal verlies.
Blijft de prijs gelijk of komt er slechts een ge
ringe verhoging, dan zien wij een teruggang van
het areaal. Een zienswijze, die wij delen met de
deskundigen op dit gebied. Behalve het verlies op
deviezengebied, op het gebied van onze veevoeder
voorziening en op het gebied van de werkgelegen
heid, dreigt er tevens een verlies te ontstaan, door
dat de fabrieken zich juist nu langzamerhand heb
ben ingesteld op het grote areaal. Hiervoor zijn
geweldige investeringen nodig geweest. Deze zul
len slechts dan hun rente kunnen opbrengen, in
dien zij volledig gedurende de komende jaren be
nut zullen kunnen worden. Hopenlijk gaat de
Minister van Landbouw dus niet af op de adviezen
van die ambtenaren, die naar ons bekend, verkon
digen, dat de huidige bietenprijs de boeren nog
altijd de kostprijs plus 20 ondernemersloon op
levert. Vergeleken bij de resultaten van sommige
andere gewassen valt dit zeker in het nadeel van
de bieten uit. Als afschrikwekkend voorbeeld gelde
het sterk verminderde tarwe-areaal.
Moge de Minister zijn woorden gestand doen, die
hij in de Memorie van Toelichting op de Begroting
van Landbouw met betrekking tot de suikerbieten
tot de Kamerleden richtte: ,,De prijs voor de sui
ker zal wederom zodanig worden vastgesteld, dat
de verbouw van suikerbieten voldoende aantrekke
lijk blijft."
En wij leggen dan vooral de nadruk op het
woordje „blijft".
Een tweede gebeurtenis, die wij mochten mee
maken was de
Volkshogeschoolcursus te Domburg.
Nadat reeds enige jaren geleden pogingen in het
werk zijn gesteld om ook in Zeeland te komen tot
het in andere delen des lands zo goed geslaagde
Volkshogeschool werk, werd gedurende het nu bij
na achter ons liggende jaar deze zaak opnieuw
krachtig aangepakt. In het begin van de zomer
werden in de verschillende delen van Zeeland pro-
paganda-bijeenkomsten gehouden, waarna op Don
derdag 22 Nov. j.1. de eerste cursus geopend kon
worden door de Voorzitter van de Commissie van
voorbereiding, die heer H. d'Olivat, die een 35 tal
deelnemers kon welkom heten. In de dagbladen
hebben reeds de verslagen van deze cursus een
plaats gevonden, zodat wij kunnen volstaan met
enige algemene opmerkingen. Wij merken dan
met vreugde op, dat de dagen, die te Domburg
zijn doorgebracht, volledig geslaagd zijn. Er
heerste een uitstekende stemming, mede dank zij
de uitstekende leiding van de heer Schouten.
De 35 deelnemers kwamen uit verschillende
delen van Zeeland en behoorden tot zeer uiteen
lopende beroepen. Naast een flink contingent uit
landbouwkringen, waren er een aantal werk
nemers van de Vitritefabrieken, van de P.Z.E.M.
en van de gemeenten, alsmede enige mensen, die
hun dagtaak in de administratieve richting vervul
len. Hierdoor werd de doelstelling van de Volks
hogeschool, een gesprek mogelijk te maken tussen
mensen uit verschillende bedrijfstakken en van
verschillende richting bereikt en ontspon zich na
de inleidingen ook steeds een op behoorlijk peil
staande discussie.
Tenslotte waren wij geestdriftig over de twee
inleidingen.
De heer Mr. v. d. Weel behandelde op de hem
eigen degelijke wijze de geschiedkundige vorming
van Zeeland en de huidige volksaard der Zeeuwen,
terwijl de heer Ir. Horstmann de sociale gevolgen
van de industrialisatie besprak, speciaal bezien in
verband met het agrarische karakter van Zeeland.
Des Zaterdagmiddags togen de deelnemers te
vreden huiswaarts, de meesten een ervaring rijker.
Het voorlopig bestuur van de Zeeuwse Volkshoge
school stelt zich voor op dit pad voort te gaan en
nog deze winter een of meer cursussen te organi
seren.
De derde gebeurtenis was de
Ontwikkelings- en ontspanningsavond
in Tholen.
De Z. L. M., de Bond van Plattelandsvrouwen,
de L. J. G. en de Z. P. M. van Tholen hadden op
Vrijdagavond 23 November hun jaarlijkse ontwik
kelingsavond georganiseerd. Het succes was over
weldigend. De belangstelling voor het op hoog peil
staande programma was zo groot, dat men te elf
der ure in twee zalen hetzelfde programma moest
geven.
te houden op Maandag 17 December 1951 a.s., des
namiddags te V/2 uur, in de zaal van de heer J. C.
Krijger, Beestenmarkt 12 te Goes.
Agenda:
1. Opening en openingsrede door de Voorzitter.
2. Notulen van de Algemene Vergadering van 20
Juni 1951.
3. Mededelingen en ingekomen stukken.
4. Begroting 1952 en contributievaststelling 1952.
De begroting werd aan de Afdelingen toege
zonden.
5. Rede door de Weledelgestrenge heer, Ir.
P. R. Bouman, Rijkslandbouwconsulent voor
Zeeuws-Vlaanderen.
OnderwerpLandbouwbedrijfsorganisatie en
Onderzoek.
6. Gedachtenwisseling
7. Rondvraag.
8. Sluiting.
M. A. GEUZE, Voorzitter.
J. F. G. SCHLINGEMANN, Secretaris.
Het Adviesbureau voor Oorlogsschade van de
Stichting voor de Landbouw maakt hiermede be
kend, dat de eerstvolgende zittingen in de provin
cie Zeeland als volgt zijn vastgesteld:
Op Woensdag 12 December 1951 van 13.3017.00
uur te Oostburg in Café „De Vuijst" (Marktplein).
Op Donderdag 13 December 1951 van 1116 uur
te Zierikzee in het „Huis van Nassau" en van 13.30
17.00 uur te Middelburg, Dam 43 (Bouwbureau
van de Landbouw in Zeeland).
Er wordt nogmaals op gewezen, dat het nood
zakelijk is, dat degenen, die van de diensten van
de adviseur gebruik willen maken, alle bescheiden,
die op de te bespreken onderwerpen betrekking
hebben, naar de zitting medenemen.
Het was tot op heden gebruikelijk om zowel de
lijst van goedgekeurde gewassen als het jaarver
slag van de Keuringsdienst Zeeland gratis aan de
deelnemers van de keuringen te verstrekken. De
sterk gestegen papierpijzen en de drukkosten nood.
zaken ons om hierin verandering te brengen.
Het Bestuur van de Keuringsdienst Zeeland
heeft dan ook besloten, dat voor oogst 1952 de
regeling zal gelden, dat hij, die gewassen voor de
keuring aangeeft bij de aangifte van de zomerge
wassen de wens te kennen kan geven of hij de
lijst van goedgekeurde gewassen en/of het jaar
verslag t.z.t. wenst te ontvangen.
En voor de volledige lijst van goedgekeurde ge.
wassen en voor het jaarverslag is een bedrag van
1 per exemplaar vastgesteld, dat tegelijk met de
aangifte van de zomergewassen dient te worden
betaald.
Zij, die alleen wintergewassen voor de keuring
aangeven, zullen hierover nader bericht onzerzijds
ontvangen.
Als overgangsmaatregel zal het jaarverslag over
het boekjaar 1950/1951 gratis worden toegezonden
aan die deelnemers aan de keuring, handelaren en
coöperaties in zaaizaden en pootgoed, die uiterlijk
15 December 1951 aan de keuringsdienst Zeeland,
Grote Markt 9, Goes, hebben medegedeeld dat zij
het jaarverslag wensen te ontvangen.
Wat ons het meest is opgevallen is, dat indien
een aantal enthousiaste lieden een dergelijke
avond organiseren en zich hier volledig voor inzet
ten, succes verzekerd is. Het is wonderlijk te con
stateren, hoeveel verborgen krachten er onder de
boerenbevolking schuilen. Alle hulde aan de orga
nisatoren. Wij zouden de besturen der andere
kringen der Z. L. M. willen toeroepen: Gaat vol
gend jaar eens kijken en pakt deze zaak dan in
eigen kring ook aan.
Loonronde.
Zoals men in de dagbladen heeft kunnen lezen
heeft de Regering toegestaan, dat, ter bestrijding
van het dure leven, door de werkgevers aan iedere
in hun dienst zijnde arbeider een bedragje wordt
uitgekeerd, dat 11 van het weekloon mag be
dragen met een maximum van ƒ8,50. Deze uit
kering, die dus slechts éénmaal mag geschieden,
bedraagt voor een landarbeider op uur- of week
loon ƒ5,
Deze uitkering wordt dus niet verplicht gesteld,
doch er wordt alleen vergunning verleend. De ge
organiseerde landbouw beraadt zich momenteel
over de vraag welke raad aan de leden moet wor
den gegeven. U kunt dus het beste voorlopig nog
niets doen, tot een nieuwe aankondiging in het
Landbouwblad.
S.
