Koers houden.
Zaterdag 13 Februari 1941
No. 1724 32e Jaargang
WAARIN OMGEKOMEN HET NOORD-BRABANTSCH LANDBOUWBLAD
Offieiêe! Orgaan van de Zeeuwsehe Landbouw Maatschappij (Z.L.M.)
de Noord-Brabantsche Maatschappij van Landbouw en andere Vereenigingen
ZITDAGEN
WEEKOVERZICHT.
ZEEUWSCH LANDBOUWBLAD
Dit blad verschuilt eiken ZATERDAG. Overname
slechts geoorloofd met duidelijke vermelding van bron.
Leden van de Z, L. M. ontvangen het blad gratis.
ABONNEMENTSGELD: voor leden der Nd-Br. M. v. L.
1,75 per jaar. Voor niet-leden der Z. L. 1V« of Nd-Br.
M v. L. 5,per jaar.
Redactie
Secretariaat der Z. L. M.
Landbouwhuis, Goes - Telef. 2345.
1—b regel» 1,—elke
ADVERTENTIETARIEF
regel meer 20 cent.
Regelabonnementen tegen verminderd tarief.
Inzending van advertentiën aan de Uitgeefster, N.V.
v/h Firma P. J. VAN DE SANDE te Ter Neuzen, of
aan het Landbouwhuis te Goes.
LET OP U SAECKi
Boekhoudbureau
en
Accountantsdienst
Z. L. M.
TERNEUZENWoensdag 19 Februari a.s. in
„Hotel des Pays-Bas".
MIDDELBURG: Donderdag 20 Februari *a.s„ in
Café •„De Eendracht". Giststraat.
ZIERIKZEEDonderdags 20 Februari a.s„ in
Hotel „Huis van Nassau".
II.
Wat is het belangrijke van ons werk in dezen
tijd?
Nu ga ik voorbij aan al die bemoeiingen, die er
op gericht zijn den boer te helpen bij de uitoefe
ning van zijn arbeid op de boerderij zelf. Ik spreek
hier dus niet over de samenwerking met den land-
bouwvoorlichtingsdienst, niet over veevoeding,
melkcontröle, veeziektenbestrijding, werktuigen-
voorlichting, oprichting van grasdrogerijen en ik
denk niet aan het vergaderingswerk met zijn uit
wisseling van ervaring en inzicht, noch aan land
arbeiderscursussen of aan welken vorm van onder-
•VU~ alles zó belangrijk kul- het ver
hoogt de productiviteit van onzen bodem jaarlijks
met millioenen kg product, maar het gaat hier om
iets, dat nog belangrijker is.
Ik denk hier toch aan den arbeid, die wordt ver
richt om den boer en zijn bedrijf te helpen zich aan
te passen bij het stormenderhand voortschrijdende
ordeningsstreven en bij de zoo diep ingrijpende
eischen der oorlogseconomie. Heeft men er ook
Avel eens aan gedacht, aan welke geweldige span
ningen de boeren thans bloot staan? Voor eenige
jaren nog vrij en onberoerd op zijn bedrijf gezeten
en aan niemand, behalve aan eigen gezin en ge
weten, verantwoording schuldig voor zijn daden, is
hij nu het voorwerp van een welhaast beangstigen
de overheidsbemoeiing.
Al zijn producten zijn in papier gewikkeld en bij
hun transport langs 's Heeren wegen, moeten zij
van het begin tot het einde door formulieren ge
dekt zijn en van iedere hl graan of peulvruchten
moet hij administratief verantwoording afleggen.
Vee en veevoeder zijn rondom in de pen ge
nomen en de eieren en het kippevoer hangen samen
aan een administratieve balans: zóóveel eieren of
geen voer! Loonbelasting en omzetbelasting maken
vele boeren tot onbezoldigde rijksontvangers en bij
al deze administratie zal wel dikwijls' „de jas uit
getrokken moeten worden en de klok worden stil
gezet".
In iedere gemeente is een commissie van drie of
meer boeren met hun P. B. H. plaatselijke
Bureauhouder die onophoudelijk voor vragen ge
steld worden, bij welker oplossing Salomo's wijs
heid nauwelijks toereikend is. Zij moeten aanwijzen
hoeveel en welke paarden een boer naar de voor
vordering moet zenden, zij moeten op de stallen of
uit de administratie aanwijzen, hoeveel koeien hij
moet leveren, hoeveel hooi afleveren, etc. etc.
Onopgemerkt door het groote publiek en in een
voudige toewijzing, doen zij hun werk, maar dat er
in het midden van onzen boerenstand eenige dui
zenden boeren gevonden worden, die voor dit zware
en lastige werk der moderne ordening bekwaam
zijn, toont m.i. ten duidelijkste aan, wat onderwijs,
organisatorische scholing en goeden wil vermogen.
Ik breng deze groep van nijvere werkers in den
modernen bijenkorf der geleide economie, hier
gaarne een woord van hulde en dank.
Nu is het zeer gemakkelijk te zeggen, dat men
eenvoudiger en doeltreffender regeling dezer dingen
wil- Wie zou dat niet willen? Maar met willen zijn
wij er niet, wij moeten positief zeggen hoe het dan
wel beter kan en wat wel beter kan. Wie dit wel
weet en het niet zegt is een slecht vaderlander zon
der meer en wie het niet weet, maar doet alsof,
is een volksmisleider, wat al even erg is. Ik ge
loof daarom niets van al dat gescherm met grooter
eenvoud en meer doelmatigheid, zoolang het niet
duidelijk wordt aangegeven. En als men dan zegt:
dan moeten wij eerst de uitvoerende macht hebben,
dan antwoord ik „het is nu, met de 'honger naast
de deur, geen tijd voor experimenten"!
Maai' ik geloof ook daarom niet zoo maar aan de
mogelijkheid van een eenvoudiger regeling van dit
geheel van maatregelen. Want het huidige stelsel
is juist zoo uitgewerkt, omdat het niet ruw en
hard de Nederlandsche boeren hun bedrijven naar
zijn regels wil omvormen, maar omdat het zich
zooveel mogelijk aan de individueele omstandig
heden wil aanpassen. Het is heel eenvoudig in een
gemeente bij eenige boeren, du. aan den grooten
weg wonen, al het te leveren ho.;- weg te halen of
alle geschikte paarden en dan fcS't hen te zeggen:
nu red je maar! Maar het is hC doel allen naar
draagkracht en omstandigheddh van het bedrijf
mee te doen deelen in de lasten.
En wanneer in dezen oorlog e,<m zooveel grooter
deel van de agrarische prottuctewf in de geregelde
distributie komt en niet in den .fluikhandel, dan is
dat ook alweer mede een gevolg van onze voort
geschreden organisatorische sering en van het
functioneeren van in vele crisisj< 'en door de Over
heid in den georganiseerden landbouw opgebouwde
apparaat der landbouwcrisiswetg^ving. Een kijkje
over onze zuidergrenzen toont vrat het ontbreken
van dit apparaat in dezen tijd beteekent.
En dit alles loopt, zij het niet feilloos, zij het
soms met horten en stooten, mavr toch, de groote
massa onzer boeren voegt zich.' haar beste weten
in dit geheel.
Waarom? Uit vrees voor straf of uit hoop op
loon?
Neen, maar zeer ten deele! Zeker, straf en
dwang kunnen bij dit alles niet ontbeerd worden,
maar de groote kracht is de innerlijke gebonden
heid van onzen boerenstand aan dit geheel van
maatregelen, is zijn vertrouwen in de goede bedoe
ling dergenen, die het opbouwen en leiding geven,
is zijn steunen op de regelende kracht van zijn
eigen, vrije organisaties. En bij dit alles moet wel
bedacht worden, dat ons organisatie-apparaat dag
uit dag in onophoudelijk in de weer is om moei
lijkheden uit den weg te ruimen. Op een zeer groot
deel onzer boerderijen staat onze organisatie op
gesteld als een luisterpost, om op te vangen tot
welke gevolgen bet beleid voert, om de raadgeving
van den boer te vernemen, om zijn stemming te
peilen. En op duizenden boerderijen komt onze
organisatie als een moderne telex, als een verre-
schrijfapparaat, om via vergadering, circulaire en
blad zijn nieuws door te geven, dat als het eigene
nieuws wordt ontvangen en benut.
Maar er is meer!
Eén van de allerbelangrijkste onderdeelen der
moderne geleide economie, is de vaststelling van
prijzen en winstmarges. In den landbouw is dit wel
bijzonder moeilijk. Wie er van nabij mee bekend is,
weet, dat het tot nu toe haast ondoenlijk was, goed
gefundeerde kostprijsberekeningen op te zetten
voor de verschillende akkerbouw- en veeteeltproduc
ten. De economische wetenschap kan schema's op
zetten voor deze berekeningen, maar alleen de boer
kan in deze schema's de juiste cijfers helpen in
vullen, want hij alleen kan uit de praktijk de tal-
'looze gegevens verzamelen, die hiervoor noódig
zijn. En hij doet dat! De door zijn organisaties be
heerde landbouwboekhoudbureaux verwerken hun
materiaal regelmatig ook voor dit doel en in de
bedrijfsstudiegroepen geven tal van boeren zich ge
heel aan dit taai en zeer omvangrijk werk. Want
dit houdt o.a. in, eiken dag nauwkeurig aanteeke-
ning te houden, hoe lang ieder arbeider en ieder
trekdier werkte in de- tarwe, de suikerbieten of in
welk ander gewas of werk ook. Zeker, de boeren
hebben zich aangesloten bij de boekhoudbureaux
om een goede regeling van hun belastingzaken te
krijgen en zij doen mede aan de bedrijfsstudie
groepen om een beter inzicht te krijgen in eigen
bedrijf. Maar zij staan dit mater'aal af aan hun
eigen organisatie, om er mede te werken voor hun
belang en om het algemeen belang en den dag, dat
hun organisatie niet meer „hun" organisatie zou
zijn, maar het eigene zou hebben verloren en als
opgelegd zou worden aangevoeld, zou al dit we k
zijn toewijding en sportiviteit verliezer, en we'baast
onmogelijk worden en waardeloos tevens.
Ik geloof, dat het bovenstaande wel aantoont.
welk een fijnafgestemd apparaat onze landoouw-
organisaties vormen. In hun bestaan van bijna of
meer dan een eeuw, hebben zij stap voor stap hun
werkterrein uitgebreid en hun toerusting verbeterd,
zij hebben ontwikkeld wat levensvatbaar bleek en
laten afsterven v/at zijn tijd heeft gehad. En bij
dat alles hebben zij het vertrouwen van hun leden
in toenemende mate weten te winnen en nog steeds
groeit hun innerlijke kracht. De beste deskundigen
in den lande staan steeds bereid met hun kennis
en inzicht ons te dienen en voor te lichten en ook
deze bereidheid is naast het vertrouwen der leden
een van onze kostbaarste bezittingen.
Zoo rust de groote innerlijke kracht van onze
organisaties niet op reglementen en statuten, niet
op eenigen wettelijken drang tot aansluiting, maar
alleen op de stevige pijlers van nuttigheid, vertrou
wen, goeden wil en verantwoordelijkheidsbesef.
Met betrekking tot het
te telen aardappelras
heeft de Directeur-Generaal voor de Voedselvoor's
ziening vorige week in een vergadering verklaag
„dat wij in Nederland geen behoefte hebben ;v
kwaliteitsaardappelen, maar aan aardapp i
Daarop ru,st in de voornaamste plaats de v
voorziening. Enkele fijne kwaliteiten kunrJjD
rust verdwijnen. We moeten massaproduct
ben en spreker wil gaarne gaan in de richt-
een behoorlijken prijs voor Con géwoiiin auih?
Hiermede is dus officieel het oordeel geveld" ove
den verbouw van b.v. onze Zeeuwsehe Blauwe e"
-Bonte.
In voorgaande nummers van ons blad is d«,
overgang van de „kwaliteits"- naar de „gewone'^-
aardappel rassen reeds enkele malen besproken,
zonder dat evenwel van officieele zijde hierover iets
naders is bekend geworden.
De richting, waarin de teelt zich dient te bewegen
en waarbij dus met de prijsbepaling rekening zal
worden gehouden, is een verdwijnen van de kwali
teitsaardappel. Inzonderheid betreuren wij het,
dat deze bekendmaking veel te laat is geschied'
waardoor verschillende verbouwers zich gedupeerd
zullen voelen.
Daar de
verkoop van landbouwgronden
feitelijk niet mogelijk was, door het ontbreken van
een uitvoeringsbesluit op de desbetreffende ver
ordening van 27 Nov. 1940, is thans door het ver
schijnen van genoemd besluit bekend geworden,
hoe de verkoop in de toekomst geregeld is. Om
een verklaring te bemachtigen om landbouwgrond
te verkoopen, dient men bij een erkend Pachtbureau
een formulier aan te vragen, waarop de afgifte van
een verklaring kan worden aangevraagd. Bij de
beoordeeling dient door het Pachtbureau gelet te
worden op het feit of de toekomstige verkrijger
boer of tuinder is, of de prijs niet te hoog is of
geen algemeene of bijzondere landbouwbelangen
door de overdracht geschaad worden.
De prijs zal niet hooger mogen zijn dan de ge
middelde verkoopprijs van soortgelijke gronden in
1939, maai- zal ook niet belangrijk boven de
„opbrengstwaarde" van het object mogen liggen.
Door het Pachtbureau zal een maximumprijs wor
den vastgesteld.
De- overdracht moet ook geweigerd worden, als
hierdoor een bestaand bedrijf een ongewenschte
verbrokkeling zou ondergaan, terwijl met de belan
gen der landgebruikers ook rekening gehouden kan
worden.
De taak van het Pachtbureau is ten dezen wel
een zeer verantwoordlrjke, terwijl in de praktijk
zonder twijfel zich vele moeilijkheden zullen voor
doen.
Bij een aantal beschikkingen van het Belgische
Ministerie van Landbouw zijn de prijzen voor een
groot aantal landbouwproducten vastgesteld (in
100 kg).
De pootaardappeltelers zullen zich ongetwijfeld
interesseeren voor de vastgestelde
prijzen voor geselecteerde Nederlandsche
pootaardappelen.
Wij doen hier een greep uit de gepubliceerde lijst.