eeuwóe
3£erkbocle
ooi werkaló
Niet goed, geld terug
V
ar
Lijden aan de Kerk
de gemeenite I
22e JAARGANG No. 6
17 AUGUSTUS 1967
,.Ik worstel
en ontkom"
OFFICIEEL ORGAAN TEN DIENSTE VAN DE GEREFORMEERDE KERK IN ZEELAND.
Hoofd-Redacteur Dr. A. DONDORP, Gapinge, Telefoon (0 1189) 4 70.
Redactie en medewerkers Ds. B. Wentsel, Brouwershaven J. A. v. Bennekom, Middelburg Dr. A. J. Boom, Vlissingen;
Ds. J. Bosman, Vrouwenpolder Ds. M. V. J. de Craene, St. Laurens Ds. H.. Eikelboom, Heinkenszand
Drs. A. Elshout, Koudekerke Ds. W. H. Gispen, Terneuzen Ds. W. Kats, Apeldoorn'; Ds. A. G. Kornet, Vlissingen
Dr. P. C. Kraan, Vlissingen Ds. G. S. Oegema, Arnemuiden Drs. J. Vlaardingerbroek, Ermelo.
Dr. J. H. Becker, Nieuwerkerk.
Adres voor opgave advertenties en predikbeurten Littooij Olthoff, Spanjaardstraat 47, Middelburg.
r
Abonnementsprijs
4,per halfjaar
bij vooruitbetaling.
Advertenties
15 cent per mm.
Bij abonnement lager.
Losse nummers 15 cent.
Drukkers-Uitgevers
Littooij Olthoff
Spanjaardstraat 47
Middelburg, tel. 24 38
Giro no. 4 22 80
vj
Zij waken over uw zielen.
Hebreeën 13 17.
Dit woord uit de brief aan de Hebreeën moogt U heus ook wel eens heel
letterlijk nemen. In het Grieks staat een woord voor waken, dat „slapeloos zijn
van zorg" betekent.
Wanneer een dominee of ouderling van huisbezoek terug komt en ze hebben
moeten vermanen of ze hebben iets gezien van de strijd of de smart in een
mensenleven, dan zijn ze daar nog niet van afMaar dan is hun gebed er vol
van en dan is het geen zeldzaamheid, wanneer de slaap maar niet komen wil,
omdat de geest zo helder blijft, steeds nog bezig met het gebrachte bezoek.
„Ik had het zó moeten zeggen. Want dat zat er eigenlijk achter. Ik had beter
hier op moeten wijzen of daarop."
Ook als er geen gehoor gegeven 'wordtzelfs als er geen waardering is voor
het werk van ambtsdragers, zullen zij hun werk toch wel doen, want niet door
mensen, maar door de Here worden ze gestuurd. Maar hoe prachtig is hun
werk en wat een vreugde is het het te mogen doen, als hun ambt wordt
erkend
En wat nuttig is dat voor de gemeente, als ze hun werk niet al zuchtende
hoeven te doen, maar in opgewektheid.
Het werkt zo verlammend, de onuitgesproken critiek te voelen.
Calvijn tekent bij deze tekst de niet malse woorden aan „Weinige leraars
houden de mond open, als de oren der hoorders verstopt zijn. Daarom moeten
wij het als een straf voor onze weerspannigheid aanmerken, als de ambtsijver
van onze herders verkoelt". A. D.
KAPERNAÜM
Hier is hij van wal gestoken,
hier heeft hij zijn brood gestrooid
op het water
om het te vinden na vele dagen,
na de storm op het pinksterfeest.
Het water heeft zijn voetstap
uitgewist,
zijn handschrift staat niet meer
geschreven in het zand
en ook de vreemde vloedlijn
is verdwenen,
de schare die niemand tellen kon.
Wij staan er nu,
vogels van vreemde pluimage,
luistervinken die niet deugen,
en nemen het brood ter hand.
Neem en eet
zegt hij over een zee van jaren,
dit is mijn lichaam
dat voor u gebroken is.
Jaap Zijlstra.
Eind augustus beginnen de zittingen
van onze Generale Synode. Belangrijke
stukken liggen ter tafel Assen, We
reldraad etc. Vragen wij om een duide
lijk inzicht in de mening van de Heilige
Geest en om overgave aan Zijn leiding.
Mogen onze kerken door de synode
beslissingen geregeerd worden.
(vervolg en slot)
Op 1 juli bent U rijker geworden.
U kreeg geld terug.
De eerste tranche van de belasting
verlaging ging in. De partijen hebben
er eindeloos voor U over gedacht en
gepraat.
Tenslotte is duidelijk geworden, dat
U er recht op had. De nacht van
Schmelzer werd een letterlijk goede
vrijdag voor alle belastingverlagers.
Een heerlijk gevoel dat geld terug
te krijgen. Dat gebeurt bijna nooit. In
de kerk zeker niet. Nog nooit heeft een
dominee van de kansel afgelezen ,,Er
is de vorige week te veel gegeven. Na
afloop van de dienst kunt U Uw geld
terug halen in de consistoriekamer".
Maar deze maand is het geschied.
Dit wonder boven alle wonderen. De
belastingen werden verlaagd. Neder
land wordt rijker. Wanhopig boog Wit-
teveen zich over zijn schatkist. Er zat
te veel in. Het deksel kon niet meer
dicht.
Om hem heen stonden de onderne
mers en werknemers, de dominees en
de pastoors begerig te lonken. Is het al
goud, dat er klinkt
Intussen is er wel iets vreemds over
deze belastingverlaging.
Met heel veel moeite schudt Roolvink
100 miljoen uit zijn rechtermouw ter
bestrijding van de werkeloosheid. Hij
glimlacht er goed Calvinistisch
tegelijk zegevierend en dankbaar bij.
Het snelverkeer gaat in Nederland over
lijken bij gebrek aan betere wegen. Op
de voorpagina's van de kranten wed
ijveren de temperaturen en de doden
cijfers met elkaar. Ze stijgen beide om
het hardst. De lange hete zomer van
1967 is een bloeddorstig diér, dat zich
schuil houdt in slecht gemaaide bermen
langs smalle wegen. De woningnood is
alleen in het veelbelovend proza van
onze programma's opgelost. 1970 wordt
een magisch jaartal. Je moet wel een
eschatologie van de oude stempel heb
ben om er in te geloven.
Maar vooral in het jaar 1967, toen
miljoenen Nederlanders met vacantie
gingen naar Zeeland of naar Italië
toen de plaatselijke V.V.V.'s klaagden
over de dalende inkomsten in het toe-
ristenbedrijf, toen de prijzen van de
vacantiehuisjes stegen door de zon aan
de hemel, toen het Roergebied Neder
land uitkoos als het laatste goedkoopte-
eiland, toen de fabrikanten van fris
dranken ondanks Mommersteeg de
vraag naar hun producten niet meer
aankonden, omdat de nationale dorst
recht evenredig steeg met de tempera
tuur, toen de bouwvakkers voor het
eerst sinds jaren weer geluimd huis
waarts keerden in een karavaan van
zelf opgeknapte auto's en toen miljoe
nen Nederlanders haastig en na veel
moeite hun tientje onder de grijpende
handen van de fiscus weggrabbelden
in dat veelbewogen en veelbelovend
jaar 1967 zeg ik crepeerden in India
kinderen van de honger onder dezelfde
zon, gaven wij nog steeds minder dan
1 van ons nationaal inkomen voor
de ontwikkelingslanden, stond er een
mijnheer bij het ministerie van finan
ciën met een bord ,,Voor de ontwikke
lingslanden geen man en geen cent",
collecteerden de kerken vlijtig voor al
gemeen christelijke doeleinden, mopper
den de commissies van beheer over de
verhoogde bijdragen voor het Faka,
werden prachtige nieuwe zonnige ker
ken met mahoniehouten banken en mo
zaïeken vloeren in gebruik genomen en
begonnen de magen van de onderont
wikkelde gebieden te rommelen als de
ingewanden der aarde.
Maar in dat jaar startten ook 200
Nederlanders bij het Vredespaleis in
Den Haag met hun actie „Niet goed,
geld terug". Ze begaven zich over het
broeiende asfalt van wat zich nog steeds
trots de residentie blijft noemen, op weg
naar het Ministerie van Financiën, mee-
warrig nagekeken door tal van Hage
naars, op zonnige terrassen hun vingers
aflikkend aan de restanten van over
vloedige, heerlijke koele sorbets, eerlijk
gekregen van onze Witteveen. De eer
ste koele vrucht van wat straks wel
weer zal doorgaan voor christelijk so
ciale politiek, Sjaloom met een rietje.
Andere Nederlanders repten zich
naar hun postkantoor. Ze boden de
plaatselijke kantoorhouder voor het
eerst van hun leven een postwissel van
10 gulden aan voor de Minister van
Financiën himself. Een voorschot op
wat ze terug zouden krijgen aan het
einde van de maand. O, onverdiende
zaligheid, onmiddellijk om te rekenen
en om te zetten in ijsjes, pilsjes en stich
telijke werken.
Op het departement zat de heer
Grapperhaus wat zuur te wachten op
de komst van de demonstranten. Hij
vond het niet goed, wat ze deden. Mag
dat eigenlijk wel Geld teruggeven aan
de belasting, een aanslag weigeren. Hij
zou er de belastingwetgeving straks
eens op na kijken. Zat hier niet een
verborgen lacune in het Nederlandse
recht
Duizenden Nederlanders haalden
hun brede pas gebruinde schouders op.
De kerken zwegen. Het diakonaat was
met vakantie.
„Niet goed, geld terug." Goede bij
belse woorden. Woorden uit het Schep
pingsverhaal „En God zeide Zie Ik
geef U al het zaaddragend gewas op
de gehele aarde en al het geboomte,
waaraan zaaddragende vruchten zijn en
het zal U tot spijze zijn. En God zag
alles, wat Hij gemaakt had en zie, het
was zeer goed.
En alles waardoor het gewas niet
aan de hele aarde tot spijze wordt ge
geven is niet goed.
Daarom geld terug. Voor dit Schep
pingsverhaal moet betaald worden. Het
komt ons duur te staan. In 1967 is ook
de prijs van de goede schepping weer
gestegen. En terecht. Gaf God er niet
zijn eigen Zoon voor als een losprijs
voor velen En wie durft tegen Hem
te zeggen „Niet goed, geld terug"
De nieuwe aarde is geen spotkoopje,
dat wij tegen de opruimingsprijzen van
een belastingverlaging kunnen beko
men. Overal waar de prijzen van de
Sjaloom gaan dalen, dienen wij te roe
pen „Niet goed, geld terug". Zo al
leen blijft het Scheppingsverhaal reso
neren van goed tot zeer goed, net zo
lang tot iedereen zal kunnen komen en
kopen zonder geld.
De kruidenier keek mij aandachtig
aan. Een dominee is tenslotte een con
sument, die vrij laag wordt aangeslagen
door de plaatselijke middenstand. Van
zijn koopkracht verwacht niemand won
deren.
Gelukkig dat hij nog wel mag doen
aan de huisgenoten van het geloof. Ik
dachtMisschien moet dit juist in de
kerk worden gezegd. „Niet goed, geld
terug." Misschien laten wij op weg naar
het nieuwe Jeruzalem het Vredespaleis
te veel links liggen. En het Mi
nisterie van Financiën. Misschien zijn
wij daar te fatsoenlijk voor, te demo
cratisch, te bang voor het tegelijk wel
willende en boze oog van de heer Grap
perhaus.
Misschien zouden de diakenen inder
daad elke zondag bij de uitgang van de
kerk moeten staan met in de ene hand
een bord „Niet goed, geld terug" en in
de andere een postwissel voor de Mi
nister van Financiën „Terugbetaling
belastingverlaging".
Want zo gaat het niet goed. Zo stu
ren wij misschien het geld dat God zelf
Op regelmatige tijden worden de
volgende rubrieken opgenomen in
ons blad
Meditatie Kroniek algemeen
kerkelijk actueel) Samenspraak
(gesprekken met de lezers)
In en om de wandelgangen van
het parlement Interviews met
bekende en onbekende mensen
Onderwerpen van sociale aard
Jeugd (over en voor de Jeugd)
Kerkmuziek en zang T.V.-
rubriek Uit de Pers -
Zeeuwse Historische figuren
Wat gebeurt er in de R.K.~, Ned.
Herv.- en andere Kerken
Kerkelijke Nieuwsdienst
Feuilleton Officiële kerkelijke
berichten Boeken-recensies
Berichten van het Zendingsfront
voor zijn aarde heeft uitgetrokken op
de dag, dat Hij Zijn Zoon zond, weer
terug.
Misschien is dit een oplossing voor
het moderne diakonaat. En misschien
komen wij na dit ene offer weer in de
buurt van het Ene Offer.
li weet wel, welk offer ik bedoel. De
kerk heeft er nooit een geheim van ge
maakt. Ik bedoel het enige offer, dat
ooit echt gebracht is Jezus.
Heinkenszand H. EIKELBOOM.
UIT DE PERS
II.
Prof. Thielicke.
Zoals uit de titel al blijkt is in het boek
van professor Thielicke geen buitenstaan
der aan het woord, die in gramstorigheid
kogels door ce kerk schiet, omdat hij geen
liefde voor haar kent maar juist een chris
ten die lijdt aan wat hij noemtde misère
der prediking.
En uit zijn analyse waarom zoveel pre
ken het vandaag niet meer „doen" leg ik
u drie thesen voor die de moeite van het
overwegen waard zijn
a. onze ongeloofwaardigheid.
Door de voortdurende beïnvloeding van
een uitgekookte reclame is de mens van
onze generatie wantrouwig geworden.
Vraagt hij naar echtheid. Wat daar zo met
vuur en verve aangeprezen wordt leeft
de spreker daar zelf in Of doet hij dit
omdat zijn beroep hem deze propaganda
nu eenmaal oplegt
Het gaat er dus om of de prediker zelf
in het gebouw van zijn leer en verkondi
ging wóónt
Maar waarom is hij dan vaak op de
kansel zo anders dan in de dagelijkse om
gang Waarom is het laatste een en al
vlotheid en bij het eerste een en al plech
tigheid Waarom in het gewone leven
echt méns en in de verkondiging niet met
de beide benen op de grond, zwevend,
vréémd
Dat de voorganger met ernst de bijbel
bestudeert en theologische problemen door
denkt 't is allemaal prachtig maar dit
kan zuiver professioneel, beroepsmatig ge
beuren de vraag is of hij met de bijbel
zijn eigen dorst lestof hij persoonlijk
daarin voor eigen hart en leven zoekt en
vindt wat hij anderen aanprijstof de
spijze die hij anderen voorschotelt echt zijn
eigen dagelijks brood is zonder hetwelk
hij niet kan
En natuurlijk om geloofwaardig te blij
ven zal hij zelf een conflict in zijn huwe
lijk, een vertrouwenscrisis bij zijn kinderen
en de problematische verhouding met een
collega in het reine moeten brengen.
Terwijl die geloofwaardigheid hem ook
weerhouden moet tevéél te zeggen.
Duidelijk hij heeft het evangelie te ver
kondigen. En dit Woord is de Waarheid.
Maar daarin kunnen stukken voorkomen
waar hij persoonlijk nog niet aan toe is.
Zou het dan niet juist zijn zoiets te laten
merken Opdat het getuigen van de waar
heid waar mag zijn
Denkt u maar aan de eeuwige verdoe
menis die van tijd tot tijd „aan de orde
