eeuwóe J^erkbocle
Plechtige aanbieding van Zeeuwse babbelaars
KINDERLIJK GELOOF
Uit de vragen bij
Openbare Belijdenis
2le JAARGANG No. 34
2 MAART 1967
Z
,.Ik worstel
en ontkom"
OFFICIEEL ORGAAN TEN DIENSTE VAN DE GEREFORMEERDE KERKEN IN ZEELAND
Redactie Ds. W. H. Gispen, Terneuzen Ds. B. Wentsel, Brouwershaven Ds. G. van Wilgenburg, Middelburg.
Correspondentie-adres Littooij Olthoff, Spanjaardstraat 47, Middelburg.
Medewerkers J. A. van Bennekom, Middelburg Dr. A. J. Boom, Vlissingen Ds. J. Bosman, Vrouwenpolder
Ds. M. V. J. de Craene, St. Laurens Ds. H. Eikelboom, Heinkenszand Drs. A. Elshout, Koudekerke
Ds. W. Kats, Apeldoorn Ds. A. G. Kornet, Vlissingen Dr. P. C. Kraan, Vlissingen
Ds. G. S. Oegema, Arnemuiden Ds. D. Ringnalda, Middelburg Drs. J. Vlaardingerbroek, Ermelo.
Abonnementsprijs
4,per halfjaar
bij vooruitbetaling
Advertenties
15 cent per mm.
Bij abonnement lager
Losse nummers 15 cent
Drukkers-Uitgevers
Littooij Olthoff
Spanjaardstraat 47
Middelburg, tel. 24 38
Giro no. 4 22 80
(DE VERKOOP VAN KERKELIJKE GOEDEREN)
Avond aan avond zitten vaders en moeders kompleet met nakroost te ge
nieten van de Sterreclames voor hun duurbetaalde televisietoestellen. Pipo de
clown is niet langer alleen. Hij krijgt concurrenten. Zijn sapper-de-flap ver
halen raken bedolven onder een regen van Venz hagelslag.
Schone dames discreet opgelost in verrukkelijke schuimbaden proberen nu
reeds de aandacht van de steeds jeugdiger wordende consumenten te boeien.
Dat de wonderen de wereld nog niet uit zijn (voor elk orthodox hart een
heerlijke slagzin) wordt ons nu niet langer verteld door Mattheüs, Marcus,
Lukas en Johannes, maar door Spie en Span, zo op het gehoor een nog al
dubieuze tweeling, die de schoonmaakwoede van moeder de vrouw tot fari
zeïsche proporties aanwakkert. Als de Ster gedoofd is, laat hij een meditatieve
stilte achter. Er volgt nog alleen iets, dat op het vroegere orgelspel na de preek
lijkt. Het ogenblik voor de toepassing is gekomen. De wereld veranderd voor
de liefhebber in een grote kluwen scheepjeswol of is vergeefs op zoek naar
haar Wella-form. U zit wat ongemakkelijk in uw nieuwe stoel. Is hij wel bij
Van der Meer gekocht
Ook de kerk zal meer aan reclame moeten doen. Zeker voor Zeeland liggen
er unieke kansen. In de Sterreclames loopt het zeewater je al om de tanden tot
je er klotsgek van wordt. En wie denkt er bij water niet aan Zeeland. Nu, wat
is er eenvoudiger dan hier een paar slagzinnen bij te bedenken, die de aan
dacht van elke candidaat of predikant voorgoed op Zeeland vestigen. Regel
matig klinken uit het Noorden van Nederland klagende stemmen. Sinds de
Lauwerszee dicht gaat wordt het in Friesland steeds moeilijker om aan predi
kanten te komen. Ook Groningen is hevig verontrust. Al jaren geleden signa
leerde ds. Boersma uit Zuidhorn een tekort aan roepingsbesef voor zijn provin
cie. Was het er te koud, groeiden de peren er niet snel genoeg
De predikanten uit het Zuiden en het Westen weigerden op hun schreden
terug te keren naar de bakermat van de afscheiding. Voorgoed gearriveerd in
het Jeruzalem van het Westen zagen zij het IJsselmeer voor de Schelfzee en
het Noorden voor het diensthuis aan, waaruit je alleen maar met een sterke
hand kon worden uitgeleid. Alleen de Zeeuwen zwegen bescheiden en ge
sloten als ze zijn. Tot dusver drongen er geen noodkreten uit het verre Zuiden
in het barre Noorden door.
Fatalistisch van aard legden de Zeeuwen zich bij het onvermijdelijke noodlot
van het predikantentekort neer. De dagen van vroeger zouden wel weer aan
breken met leesdiensten en oefenaren. De horretjes waarachter de Zeeuwse
ouderlingen zich vroeger listig plachten op te stellen voor de leesdienst, halver
wege de kansel en de gemeente, tussen de wal en het schip, zouden weer moeten
worden gerestaureerd.
Het is voor Zeeland blijkbaar moeilijk om predikanten te krijgen. Zwaar
bevooroordeeld reizen de kandidaten af naar het donkere Zuiden om daar een
dienst te vervullen. Over een beroep wordt niet eens gedacht. Hun verloofdes
blijven thuis, elk ogenblik berekend op een nieuwe watersnood. De dienaar in
spe heeft de zeeziekte al in de benen voor hij nog in Kruiningen arriveert.
Angstig zoeken zijn ogen naar het water. Waar ligt het uitdagend kalm te klot
sen, zoals in de Sterreclames, waar zijn verloofde elke avond die nieuwste
ideeën voor het verlanglijstje voor de toekomstige gemeente uitplukt
Uit zijn binnenzak vist hij zijn preek op. Is hij wel lang en zwaar genoeg
voor de Zeeuwse gelovigen Want Zeeuwen zijn zwaar, dat staat vast. Ouder
lingen met verweerde gezichten zullen hem straks een melancholieke hand
drukken, terwijl ze hem en diep en veelbetekenend in de ogen zien. Grijze
moedertjes zullen hun bezorgde hoofd schudden zodra hij het eerste gezang
opgeeft. Hij zal tot maandagmorgen in een versleten pluche huiskamer moeten
blijven, om daar de bedompte lucht van Smytegelt in te ademen. De nachten
zijn lang in Zeeland. Want om acht uur duikt zo'n boerenbevolking al in de
voorvaderlijke bedstee, die elk jaar vergeefs op een schoonmaakbeurt wacht.
Natuurlijk, dit is overdreven. Niet elke predikant arriveert in deze stemming
in een klein Zeeuws dorp, waar met spanning op hem wordt gewacht.
Die er vaker komen weten wel beter. Maar over Zeeland wordt veel kwaad
gesproken. Zijn de Friese ouderlingen beroemd om hun kennis van Kuyper,
de Zeeuwse zijn berucht om hun voorliefde voor Smytegeldt. Volkomen ten
onrechte.
Toen ik nog maar pas in Zeeland stond, informeerde deze en gene quasi
vriendelijk of het daar niet erg zwaar was Droeg mijn vrouw al een diep
zwarte hoed met een vooroorlogse voile rand Had ik al een zwarte jas En
was al dat water niet eng Kon ik wel slapen van het geklots Elke gerefor
meerde werd voor een slecht vermomde oud-gereformeerde aangezien, die
's avonds op zijn legerstee in de tale Kanaans lag te mopperen over de nieuwe
jonge dominee. Belachelijk natuurlijk.
Sinds ik consulent van een genabuurde kerk ben, ontdek ik, hoeveel kandi
daten al bij voorbaat van een beroep naar het zonnige Zuiden afzien. Ze
schrijven in een beleefd koel briefje of op een slordige briefkaart, dat ze geen
interesse voor deze provincie hebben. Volkomen bedorven door een natuurlijke
theologie belijden ze vervolgens hun naïeve geloof in de windstreken. Ze willen
naar het Noorden, het Oosten of het Westen. Ze weten niet wat ze missen
de stumpers.
Wij zullen daar wat aan moeten doen (ook al schreef ds. Oegema opge
togen dat Walcheren vol zit). De classis Goes tobt met een enorm aantal
vakatures. Een aardige slagzin voor de Ster ,,Twee gemeentes voor één prijs".
Wie van Eysink-Alkmaar geen kaas gegeten heeft, kan bij ons terecht. Onze
aanbiedingen zijn bovendien helaas niet tijdelijk. Zeeland is het aanprijzen
waard. Er zijn geen kringen van verontrusten, die boze brieven vol oude ta
rieven naar alle windstreken zenden. De oude schrijvers dienen alleen nog als
wandversiering of liggen op grote zolders geduldig op het knagen van de
boekenwurm te wachten. De fraaie hoerendracht wordt vervangen door de
nieuwste mode. Want in Heinkenszand zit je tenslotte altijd nog dichter bij
Parijs dan in Amsterdam.
Zeeland is een provincie in ontwikkeling. De structuurplannen liegen er niet
om. Het is op weg om het grootste havengebied van West-Europa te worden.
Het heeft een eigen Rivièra, een groot aantal mooie oude steden en een mee
levende bevolking. Elke predikant of kandidaat, die voor een beroep in Zeeland
in aanmerking komt, zou allerlei materiaal moeten ontvangen, dat hem de schel
len van zijn verblinde ogen doet vallen.
Wat denkt U bijvoorbeeld van het rapport ,,Kerk en Delta" Welke provin
cie beschikt over een dergelijk stuk werk, modern, fris, open (om in V.V.V.-
termen te spreken). Welke kandidaat zou er met zijn verloofde niet van smul
len Wat een provincie om te beginnen. Afijn, laat ik ophouden. U zou denken,
dat ik te vaak naar de Ster en naar Pipo kijk.
Dat is waar. Welke predikant voelt zich in zijn zwarte pandjesjas niet af en
toe een vermomde Pipo Maar in Zeeland zult U daar de minste last van heb
ben. Dus kom naar Zeeland. Het kan nog. Binnenkort zullen wij Duitse predi
kanten met een badgastencomplex uit het Roergebied moeten importeren. Dan
wordt er in marken betaald, volgens de richtlijnen van de laatste synode.
Maar zolang het Amen nog niet klinkt als ,,Auf Wiedersehen" kunt U er
nog bij. De classis Goes heeft nog enkele plaatsen vrij. Voor de meest biedende.
H. E.
Moeders brengen kinderen tot Jezus.
.Kleine" kinderen nog (Lukas 18 15).
Kleuters.
De discipelen treden tussenbeide.
Wat moeten deze kleintjes tussen de
luisterende volgelingen van Jezus Het
gesprek kunnen ze niet volgen. Hun
tegenwoordigheid heeft hier geen zin.
Integendeel, hun beweeglijkheid en ge
babbel zullen de samenkomst verstoren.
Begrijpen deze moeders dat niet Daar
om worden de kleuters door de discipe
len tegengehouden verhinderd") om
tot Jezus te gaan. En de moeders krij
gen een flinke berisping.
Wat dreef deze moeders om met haar
kleintjes hier te komen Opdat Hij
hun (de kinderen) de handen zou op
leggen en (voor hen) zou bidden."
Ogenblikkelijk grijpt Jezus in ,,Laat
de kinderkens tot Mij komen en ver
hindert ze niet". De wens der moeders
wordt vervuld
,,Ja, Jezus Zelf roept de kleuters tot
Zich en ontvangt ze met tere liefde.
Als ze rond Hem staan, die kleuters,
zegt Hij tot de Zijnen ,,Van zodanigen
is het Koninkrijk Gods".
Daarom is deze ontmoeting met de
kleintjes geen stoornis in Zijn predi
king, maar wordt ze een element in Zijn
onderwijzing aangaande het Koninkrijk
Gods. Een levend, aanschouwelijk voor
beeld zijn deze kleuters voor hen, die
Zijn Koningschap zullen erkennen en
Hem willen volgen. ,,Wie het Koninkrijk
niet ontvangt als een kindeke zal daarin,
niet ingaan" (Lukas 18 17).
Typisch is de gezindheid, die in het
jonge kind aanwezig is.
Sterk is de mystieke band met de
ouders, met name met de moeder.
„Moeder is voor het kind het eerste
adres. Moeder is de veilige schutse.
Moeder is de wijsheid, die overal raad
voor weet. Moeder is de liefde, die alles
begrijpt. Moeder is de vreugde, die tel
kens weer de tranen kan verdrijven.
Moeder is het lied, dat altijd weer ge
zongen wordt, dwars door bange klach
ten heenAls het donker is, dan is
er maar één troost, en dat is moeders
stem als het kind ziek is, dan is er
maar één die helpen kanzonder dat het
pijn doet, en dat is moeder. Als het blij
is, dan is er maar één, die in die blijd
schap ten volle delen kan, en dat is
moeder. Als het wat vertelt, dan is er
maar één die altijd luistert, en dat is
moeder. Als het iets weten wil, dan is
er maar één, die alles weet, en dat is
moeder."
Aldus typeert de bekwame kinder
kenner Prof. Waterink de kleuter
gezindheid. (Aan moeders hand tot Je
zus.)
„Worden als een kindeke."
Zó, zoals de gezindheid van de kleu
ter in de relatie van moeder en kind, zó
moet onze gezindheid zijn in de relatie
tot onze Vader in de hemel.
Onze Vader.
In de hemel.
Die Vader strekt Zijn armen tot ons,
verdorven zondaren, uit. Jezus predikt
het Zijn discipelen. Hij maakt het ver
lossingsplan van Zijn Vader bekend.
Hij ontvouwt de wondere geheimen van
het Koninkrijk der hemelen. Hij komt
met een boodschap des heils, waarin
zich openbaart de onbegrijpelijke liefde
van Gods Vaderhart voor Zijn kinde
ren. Jezus Zelf zal naar dat verlos
singsplan de dood ingaan, borgtoch-
telijk, om het leven te verwerven voor
de Zijnen en de schatten van het Ko
ninkrijk der hemelen. Gods Geest zal
indalen in mensenharten en de verwor
ven schatten uitdelen.
Wondere geheimen die liefde Gods;
die zelfopoffering van de Zoon, uit
Wiens dood het leven opbloeit die in
werking van Gods Geest.
Onbegrijpelijk
Ondoorgrondelijk
Welk een beloften
Nu niet redeneren, discipelen, met
mensenverstand. Nog minder bedenkin
gen uiten.
Gods gaven gelovend ontvangen,
aannemen. Met de gezindheid van de
kleuterin onvoorwaardelijk vertrou
wen; met kinderlijke overgave, met aan
vaarding van wat Vader geeft, zegt,
belooft. Zó zijn Koninkrijk ingaan
En genieten In de nabijheid van
God, onze Vader.
Vader is onze veilige Schutse, onze
Wijsheid, onze Raadgever, onze Vreug
de,
„Wat geen oog heeft gezien en geen
oor heeft gehoord en in geen mensen
hart is opgekomen, God heeft het al
bereid voor die Hem liefhebben" (1
Cor. 2:9).
„Door het geloof dringt (de Chris
ten) steeds dieper door in de geheimen
des heils. Het Woord Gods isaltijd
de vaste grond, waarop hij staat, de
rots, waaraan hij zich vastklemt, het
uitgangspunt van zijn denken, de bron
Zijner kennis, de regel zijns levens, het
licht op zijn pad en de lamp voor zijn
voet." (H. Bavinck, De zekerheid des
geloofs, bladz. 91.)
Vaders Woord. Openbaring uit de
hemel.
Volkomen betrouwbaar. Woord Gods.
Goes M. DE BORST.
Hij voegt er aan toe: „En moeder,
nu zijt gij geroepen om voor dit kind, dat
zo geheel op u is aangewezen en dat ge
heel leeft naar u toe en dat nog zo met
alle vezelen aan u vastzit, de leiding te
geven, de leiding ook tot Jezus" (blz. 11).
Zo komen nóg moeders met haar kin
deren tot Jezus
(XI)
4. En belooft gij
b. U te onderwerpen aan opzicht en
tucht
Hier komt nu mede de echtheid van
het geloof openbaar
Willen we ons onderwerpen
Aan God natuurlijk allereerst en bo
venal.
Aan Christus uiteraard, als leerjon
geren aan de Meester.
Maar óók aan het opzicht en de tucht
van de kerk. Want het behaagt God
ook door middel van deze beide ons te
onderwijzen, te leiden, en te vermanen.
Ik vond het altijd zo treffend, in de
Zaanstreek, dat de Doopsgezinde kerk
