PREDIKBEURTEN.
OFFICIEELE BERICHTEN
legden we al het werk neer en gaven het over in
Javaansche handen. Ontroerend waren de woorden van
een Javaanschen broeder, die ons verzekerde dat wij
in hen niet beschaamd zouden worden. En voorzoover
we weten, hebben de kerken hun werk goed gedaan,
in elk opzicht.
De derde les was deze dat onze zwakke punten
ook aan het licht kwamen.
Het gouvernement gaf immers altijd subsidie aan de
zending, aan de scholen en hospitalen (behalve het
Magelangsche, dat geen cent kreeg en waarom de
Jappen er spoedig geen raad mee wisten).
Waarom was het krijgen van subsidie nu gevaarlijk
Daardoor kon de Jap het voorstellen alsof het zendings
werk een voorpost was in politieken zin van een Wester-
sche macht.
Bovendien deed die subsidie ook geestelijke schade.
De ontwikkeling van scholen en hospitalen was machtig
door de subsidie. Maar de geestelijke vorming kon daar
mede geen gelijken tred houden. We hadden voort
durend te kampen met gebrek aan personeel.
Een volgend verwijt dat ons gemaakt werd, was dat
we de goeroes niet genoeg politiek geschoold hadden
tegen het communisme en fascisme. Dat is ons inder
daad kwalijk genomen. En tenslotte hebben we duidelijk
gevoeld,'dat we veel te veel administratieve krachten
waren. We moesten veel te veel controlewerk ver
richten en wat goedkoopere krachten konden doen,
moest door ons verricht worden. Zoo is er veel dure tijd
gestolen van arbeid, die direct onze arbeid was.
Nu komen we te staan voor de vraag van den op
bouw. Het zwaartepunt ligt bij Javaansche kerken. Er
moeten echter vormen van coöperatie gezocht worden,
die passen in de ontwikkeling van het nieuwe Javaan
sche leven. En daarbij moeten we allen schijn ver
mijden, dat we zouden willen heerschen.
Nu staan bij voorbaat 2 dingen vastonze kerken
houden een groote zendingsplaats. Want het is onmoge
lijk, dat een kerk van'plm. 50.000 zielen op een be
volking van 35.000.000 alles kan doen wat ze moet doen.
Er kan dus nog geen sprake zijn van overdracht, maar
wel moet de leiding van het werk in handen zijn van
de Javaansche kerk. Zoo verstaat men ook dat de positie
van den missionnairen predikant totaal wijzigt. Vroeger
had hij een min of meer dubbele positie. Hij moest
naar Nederland en naar Indië zien. Zijn positie was
die van een Episcopus, een man die te financieren had.
Dat is nu geheel uit. De Javaansche kerken alleen
hebben de leiding.
Ten tweede staat vast dat de z.g. „hulpdiensten" ook
zullen wijzigen ze krijgen geen subsidie meer. Er zal
een schoolbeheer moeten komen, een soort centrale
instantie. Een Hollandsche specialist met Javaansche
instructeurs zullen samen moeten werken en samen
leiding moeten geven.
Hetzelfde geldt van de ziekenhuizen. Die groeiden
ons den laatslen tijd boven het hoofd., Ze moeten los
van den hoofddienst konten te staan. Het moeten niet
bedrijven zijn, apparaten die niet passen in het geheel,
maar middelen van Evangeliebediening.
Er moet samenwerking zijn tusschen Hollandsch'e en
Javaansche kerken. De ziekenhuizen moeten een dienst
vormen, die medewerken aan de Evangelieverkondiging.
Enkele oogenblikken daarna sprak Prof. Bavinck over
hetgeen nu gebeuren moet. Voorop staat, dat we allen
meer moeten gaan werken in oecumenischen geest, d.w.z.
in den geest van samenwerking der kerken.
Daarbij moet het volle accent liggen op de leiding
der Javaansche kerken. Nu hebben de Javaansche
kerken evenals vele andere den blik geslagen naar wat
buiten onze kerken gebeurt. We moeten het machtige
ontzaggelijke wereldgebeuren van dezen tijd verstaan.
We moeten open oogen hebben voor Gods geweldige
werken in deze dagen op heel de wereld. Zoo hebben
verschillende kerken op Java contact met elkaar gezocht
en gevonden. Dat is een eenheid geworden, die niet
van boven is opgelegd, maar uit de kerken zelf is
opgekomen. Want de Javaansche kerken willen een
eenheid van heel het Javaansch, kerkelijk leven. En
die instituaire eenheid is aan het groeien, speciaal op
Java. Dat heeft natuurlijk consequenties voor het zen-
dingsterrei'n.
Welke gevolgtrekking kunnen we nu hieruit maken
Ie. Dat we er ernstig rekening mee moeten maken,
dat we geen wig moeten zijn op Java. De
Javaansche christenen moeten niet door ons ge
deeld worden, maar tot eenheid gebracht. Ze
hebben het noodig in de geweldige spannig,
waarin ze leven. Denk eens aan hun kleine
minderheid tegenover den machtigen Islam. Denk
eens van welk een belang het is, als men weet
hoe het communisme werkt en woelt in het ge-
heele Oosten.
2e. Dat we ons ernstig' moeten beraden over de
opleiding van Javaansche predikanten.
Vroeger waren er verschillende opleidingsscholen.
Het is nu ten zeerste gewenscht deze scholen te doen
samensmelten tot een school. Er moet in de toekomst
een eenheid van opleiding komen. En niet alleen dit,
maar ook zullen de goeroes, die vooral den laatsten tijd
een gebrekkige opleiding kregen, moeten herschoold
worden en zullen ouderlingen moeten gevormd worden
en vrouwen voor de uitermate belangrijke taak van
vrouwenarbeid
Zulk een school zal een centrum moeten zijn van
theologische bezinning en activeering van het geheele
Javaansche leven. En nu willen Generale deputaten
weten wat er leeft in de kerken. We verstaan heel
goed dat er tal van bezwaren zijn, maar we moeten een
poging doen. Oegstgees.t, de Her-vormde Zending en de
Salatiga Zending en de Doopsgezinde Zending werken
mee. En het mooie is dat de grondslag van de belijdenis
der Javaansche kerken is de Heidelberger catechismus.
Zoo is er dus een basis. Er zal een curatorium moeten
komen, maar op den duur zal de leiding geheel moeten
komen in handen van de Javaansche kerken. Dus Hol
landsche en Javaansche coöperatie. Soemba heeft der
gelijke plannen met een school in Makassar.
Naast deze theologische school voor de goeroes, zal
er een volwaardige theologische opleiding moeten komen
net als in Holland voor geheel Indië. Kunnen wij aan
zulk een opleiding voor alle Protestantsche kerken in
Indië medewerken Het is heel moeilijk. En tochhet
moet. En die school komt er. Dus komen we voor de
vraag moeten wij er buiten staan Dan wordt er
•ernstige schade gedaan aan Indië. Bovendien heeft het
Gereformeerde beginsel groote mogelijkheden. Want de
ethische gedachte heeft geen wortel geschoten. Wel de
Gereformeerde gedachte.
Een Javaan, die christen is, leeft bij de geheele
Schrift. God de Heer© zal door de leiding van Zijn
Geest de waarheid doen zegevieren.
Nu zal er natuurlijk een theologisch gesprek moeten
gevoerd worden, opdat Indië zegen genieten moge van
al deze dingen. Dat zal ons wel weer plaatsen voor
moeilijkheden, maar het moet.
Ook zullen we stimuleerend moeten inwerken op de
rechtshoogeschool in Batavia en daar colleges geven.
En de oecumenische samenhang van alle Indische
christenen zal duidelijk naar voren moeten komen. Daar
om zullen we samen moeten werken met the Council
of Churches en één geluid doen hooren tegenover den
Islam. Het is opmerkelijk, welk een drang er is bij al
de kerken en welke een groote behoefte zij gevoelen
om een groote gemeenschap te vormen in Zuid-Oost
Azië. Gezien de machtige propaganda van den Islam
en het communisme moeten we die eenheid zoo spoedig
mogelijk zoeken.
Tenslotte heeft dit alles gevolgen voor Holland. Wij
moeten in ernstig overleg treden met Oegstgeest. Er
moet coöperatie komen inzake het groote zendings-
gebied in Indië. Voorts zullen we een actieve plaats in
den Zendingsraad, welke heel belangrijk is, moeten in
nemen en actief moeten deelnemen aan het interkerke
lijk gesprek. Er zal moeten komen een nieuwe mobili
seering. Men onderschatte de machten niet die tegen
over ons staan. Een ontzaggelijke taak staat voor ons.
Zeg toch niet van tevoren er zijn te veel theologische
verschilpunten en we kunnen toch niet dat hooge doel
bereiken. Laten we liever onzen tijd verstaan en zien,
dat het roeping is om Gods wil en om Indië. En laten
we bidden, dat deze eenheid die Christus ons gebiedt
spoedig moge komen.
Br. A. Pauwe deelt mede, dat Zonnemaire na het
onderzoek der betrokken Part. Synode, evangelist Aal-
bersberg als pred. wil ontvangen. Wordt advies gegeven.
Ds. Dorst en Ds. Voorneveld nemen afscheid van de
classis. Pr. beantwoordt hen. Hun wordt toegezongen
Ps. 121 4.
Br. Lemson van S. deelt mede, dat cand. Thijs be
roepen is. Vraagt eenig advies in moeilijkheden, het
welk gegeven wordt.
Ds. Greving wordt consulent van Haamstede e.a.
Wissekerke vraagt afvaardiging bij intrede van cand.
Visser. Ds. Scholing aangewezen.
Art. 13. Vaststelling persverslag.
Art. 14. Dankgebed van den Pr. Sluiting.
Op last der classis,
L. DORST,
h.t. ass.
Zondag 9 Juni 1946.
CLASSE MIDDELBURG.
MIDDELBURG
Pi nkster colle cte
Hofpleinkerk 9.30 uur
5.30 uur
Noorderkerk 9.30 uur
2.30 uur
Arnemuiden 10 en 2.30 uur
Donderdag 2.30 uur
KORT VERSLAG
voortgezette classisvergadering der classis Zierikzee op
Vrijdag 24 Mei.
Art. 1. Opening door Ds. Scholing. Gezongen Ps.
123 1. Gelezen Ps. 121. Gebed. Pr. spreekt een ope
ningswoord, waarin cand. Visser en de Deptt. ad art.
49, Ds. Scheele en Ds. Vreugdenhil, worden welkom
geheeten.
Art. 2. Presentielijst wordt nagegaan. Enkele secundi
zijn niet aanwezig.
Art. 3. Begrooting dezer voortgezette classis f 75.
Art. 4. Nadat de benoodigde stukken van cand.
Visser zijn nagezien en in orde bevonden en cand.
Visser instemming betuigd heeft met de laatste Synode
uitspraken, wordt het examen als volgt afgenomen
Preekvoorstel over Filipp. 4 6-7.
Exegese O.T. Hosea 1, Ds. VeenstraExegese N.T.
Gal. 5, Ds. VoorneveldDogmatiek, Ds. Scholing Sym
boliek, Ds. DorstEthiek, Ds. ScholingKerkgesch.
Ds. Greving Kerkrecht, Ds. Veenstra Kennis der H.S.,
Ds. DorstAmbtel. Vakken, Ds. Voorneveld.
Cand. Visser wordt hierna toegelaten tot den Dienst
des Woords en der H. Sacramenten. Hij teekent het
onderteekeningsformulier voor Dienaren des Woords.
Art. 5.. Ds. Scheele spreekt de classis hartelijk toe.
Art. 6. Ingekomen stukken
a. van Goes over verzetten van datum voor de Part.
Synode van 19 op 26 Juni.
b. van Ds. Bouwmeester betreffende de scheuring te
Brouwershaven.
c. van Ds. J. Coumou aangaande br. V.
Art. 7. Ds. Scholing doet mededeelingen over art. 13.
Art. 8. Voor de verdeeling van een op N.-Beveland
destijds gehouden collecte worden aangewezen de
kerkeraden van Colijnsplaat en Geerédijk.
Art. 9. Deptt. V.U. Ds. Greving. Hulpbeh. kerken in
de classis Ds. Greving. Art. 19 Ds. Veenstra, sec. Ds.
Greving. Geestel. Verz. Zeevarenden, Ds. Visser. Comm.
O.W.W., Ds. Visser.
Art. 10. Antwoord aan Ds. J. Meester wordt vast
gesteld.
Art 11. Stukken voor Ds. Voorneveld nagezien en
in orde bevonden.
Art. 12. Rondvraag. Ds. Veenstra vermeldt het ver
blijdend bericht, dat de classis Middelburg over 14
dagen een classisbeurt heeft toegezegd. Worden als
volgt verdeeld
Brouwershaven Ds. Hindriks, 2 JuniDr. Hommes,
16 JuniDs. Koning, 30 Juni.
Oosterland Dr. Oussoren, 14 Juli.
Zonnemaire Ds. Streefkerk, 28 Juli.
Nieuwerkerk Ds. Veldhuizen, 11 Aug.
Geersdijk Ds. Vreugdenhil, 25 Aug.
Dr N. J. Hommes
Openbare Belijdenis
Dr A. H. Oussoren
Dr A. II. Oussoren
Openbare Belijdenis
Dr N. J. Hommes
Ds P. M. Veldhuizen
Ds P. M. Veldhuizen
Huwelijksbevestiging
Domburg (R.K. Kerk) v.m. 11 uur Ds J. E. Visser?
uur Ds J. E. Visser
Gapinge 9.30 en 4 uur Ds J. M. Bloemkolk
Grijpskerke 10 uur Ds J. Dijkstra
Bevestiging
2.30 uur Ds L. Dorst
Intrede
Koudelcerke 10 en 2.30 uur Ds A. 0. Heij
Sint Laurens 10 en 2.30 uur Ds A. Koning
Meliskerke 10 uur (Ned. Herv. Kerk)
Ds M. Vreugdenhil
315 uur (Noodkerk Zoutelande) Ds M. Vreugdenhil
Oostkapelle 10 en 2.30 uur Ds J. W. Deenik
Serooskerke 10 en 2.30 uur Ds G. de Jager
Em. Pred. te Putten
Souburg 10 uur Leesdienst
2,30 uur Dr A. H. Oussoren
Voorber. H. Av.
Vlissingen (Nieuwe Kerk Wilhelminastraat)
9.30 en 5 uur Ds J. Hindriks
Veere 9.30 en 3 uur Ds J. C. Streefkerk
Vrouwenpolder 9.30 uur Leesdienst
2 uur Ds J. M. Bloemkolk
Westkapelle 9.30 en 2.30 uur Ds J. E. Visser
Bed. H. Av, en Dankz.
CLASSE AXEL.
Aardenburg 10 en 3 uur Ds J. A. Tiemens
Nam. Openb. Belijdenis
Maandag 10 uur Ds A. A. Oostenbrink
Axel 10 en 2.30 uur Ds J. Plomp
tijdelijk te Rijswijk
Hoek 10 en 2.30 uur Ds F. M. Verveen
Oostburg (in „Pro Rege") 10 en 2.30 uur
Ds A. A. Oostenbrink
Schoondijke 9 en 3 uur Ds D. de Vries
Terneuzen 10 en 3 uur Ds G. W. van Iloute
Collecte voor de Zending
Zaamslag 10 en 3 uur Ds A. B. W. M. Kok
Zoutespui
CLASSE GOES.
Baarland 10.30 en 3 uur
Borssele 10 en 2.30 uur
Driewegen 9.30 uur
6 uur
Goes 9.30 en 5.30 uur
Ds W. J. de Ruiter
Leesdienst
Leesdienst
Ds W. J. de Ruiter
Ds C. Stam
Collecte voor de Zending
Heinkenszand 10 en 2 30 uur Ds Joh. Booij
Kapelle-Biezelinge 10 en 6 uur
Kattendijke 9.30 uur
Kruiningen 10 en 2.30 uur Ds J. Koolstra
Lewedorp 10 en 2 uur Leesd'enst
Nieuwdorp 10 en 2.30 uur Ds E. Beukema
M. 10 uur Ds E. Beukema
Wemeldinge 10 en 2 30 uur Ds M. P. van Dijk
Wolfaartsdijk 10 en 2.30 uur Ds G. van Heiningen
Yerseke 9.30 uur Leesdienst
6 uur Ds J. Koolstra
CLASSE THOLEN.
Krabbendijke 9.30 en 2.30 uur
Rilland-Bath 10 en 2.30 uur
Ds P. de Bruijn
Ds D. Kuiper
CLASSE ZIERIKZEE.
Brouwershaven (in de Chr. School) 10 uur
3 uur
Colijnsplaat 10 en 6 uur Ds H. Veenstra
Geersdijk 10 en 2.30 uur
Haamstede 10 en 6.30 uur Ds H. Voorneveld
Kamperland l)s h. Scholing
Nieuwerkerk 10 en 6 uur Ds H. Lanning
Scharendijke 10 en 2.30 uur Ds v. d. Berg
te Soest
Wissenkerke 10 uur Leesdienst
6 uur Ds II. Scholing
Zierikzee 10 en 5 uur Ds S. Greving
Zonnemaire 10 en 2.30 uur Ds J. F. v. d. Ende
