Het is jammer, dat de verkeersmoeilijkheden
naar België voor ons in Zeeland nog te bezwaar
lijk zijn. Anders zouden wij onze rijpere jeugd
willen oproepen: Gaat in groepsverband dien dag
naar den Bijbeldag in Antwerpen!
Wellicht gaat het voor Zeeuwsch-Vlaanderen
gemakkelijker.
De muzikale omlijsting van den Bijbeldag wordt
ook uitstekend verzorgd. Verschillende koren uit
Antwerpen, Brussel, Gent, Mechelen, Maria Hoo-
rebeke, te zamen meer dan 200 geoefende zan
gers, zullen medewerking verleenen.
Het geheel belooft zoo een schoone dag te
worden.
Zeeland, dat in de historie zoo nauw met Vlaan
deren verbonden was, niet het minst in de wor
steling om de vrijmaking der „religie", zal ook nu
gaan meeleven met het nazaad der Reformatie
in Vlaanderen. Daarom drukken wij gaarne het
programma af. Mogen vele jongeren gelegen
heid vinden den toogdag te Antwerpen mede te
maken onder goede leiding!
M. N. J. H.
Bijbeldag programma
Maandag 22 April te Antwerpen
Het programma van den Bijbeldag begint vaste
vormen aan te nemen. Hierbij een overzicht van
de onderwerpen met de sprekers en de voorloopig
vastgestelde uurregeling:
Morgenbijeenkomst in de Christuskerk, Bex-
straat 9, Antwerpen. De dag wordt geopend door
den heer W. Molenaar, Ds. P. de Haan heeft van
deze vergadering de leiding.
Aanvang te 10 uur.
„De Bijbel in de Hervorming der Zuidelijke Ne
derlanden". Spreker Ds. A. G. B. ten Kale, Ncd.
Herv. Predikant te Brussel.
„De Bijbelverspreiding in België, Nederland en
de gansche wereld". Spreker Ds. D. E. Boeke,
Ned. Herv. Predikant, en secretaris Binnenland
van het Nederl. Bijbelgenootschap.
Medewerking van het Algemeen Antwerpsch
zangkoor, onder leiding van Georges Wagendorp,
dat Psalm 103 zal uitvoeren, en van de Evange
lische fanfare uit Kortrijk.
Aan het orgel: Mr. Jos. Watelet.
Gezamenlijk Middagmaal
Bezoek aan de Bijbeltentoonstelling, gehouden
in de Zendingskerk, Bexstraat 13, en geopend
door Ds. H. J. Winter, der Antwerpsche afdeeling
van het Bijbelgenootschap.
Namiddagbijeenkomst in de Christuskerk. De
vergadering staat onder leiding van den heer W.
Molenaar. Aanvang te 15 uur.
„De Bijbel en de geestelijke stroomingen van
dezen tijd". Spreker Ds. J. M. van Krimpen, Ge-
ref. Evangelisatiepredikant te Rotterdam.
„De Bijbel in ons persoonlijk leven". Spréker
de heer J. N. Voorhoeve, Chr. Uitgever.
Medewerking der samenwerkende zangkoren
van Brussel, onder leiding van F. Wageschiet, en
van de zangkoren van Gent en Hoorebeke.
Aan 't orgel: Mevr. E. Lütjeharms-Blommaert.
Evangelisatietocht van de jeugd, met versprei
ding van uitnoodigingen voor de avondbijeen
komst.
Avondvergadering onder leiding van Ds. K.
Blommaert, Meth. Predikant te Gent. Aanvang
te 19 uur 30.
Wat zegt de Bijbel
„over dezen tijd?" Spreker Ds. Carlo Vansteen-
berghe, Belg. E vang.. Predikant te Doornik;
„over Uw leven?" Spreker Weleerw. heer Ray
mond Couvreur, Predikant der Evangelische Kerk
(Silogemeente) te Dendermonde.
Medewerking van het Algemeen zangkoor, ge
vormd uit de koren van Antwerpen, Brussel,
Gent, Mechelen en Maria-Hoorebeke, en van de
Evangelische fanfare van Kortrijk, onder leiding
van Ds. H. S. Buunk.
De Reactie op de Leeruitspraak.
Met eenige spanning zullen niet alleen de
Synodeleden, maar ook alle meelevenden in
onze kerken, gewacht hebben op de eerste
reacties op de nieuwe leeruitspraak inzake
het genadeverbond.
Deze spanning gold natunrlijk vóór alles
de vraag hoe de pers der Geref. kerken on
derhoudende art. 31 K. O zou reageeren.
Uit de benoeming van een aantal Deputaten
voor samenspreking met de van ons heen
gegane broeders blijkt wel, dat onze kerken
alles doen willen om de geslagen breuk te
heelen. Geen wonder dus dat er onder ons
groote belangstelling is voor de reactie der
van ons gescheiden broeders.
De eerste reacties zijn er dan nu en alles
bijeengenomen zijn ze tamelijk scherp en
afwijzend De eenige milde reactie, die zelfs
een waardeerend element bevat, welke wij
onder de oogen kregen, is die van Ds H.
Veltman uit 's Hertogenbosch
Hij schrijft in „O ns Kerkblad" van
de Geref. Kerken, onderhoudende art 31 K.O.
in de prov. Noord-Brabant en Limburg van
16 Maart aldus
„Onze indruk is, dat thans aan veel be
zwaren is tegemoet gekomen. Maar hoe zit
het met den „zakelijken inhoud", die gelijk
gebleven is? Waarom zijn 19051942 weg
genomen, als ze in overeenstemming zijn
met Schrift en Belijdenis?
We wachten nog op een breeder persverslag.
Misschien kan dat opheldering brengen.
Overigens is, wat de toon van het stuk
betreft, hier veel meer een „belijdenistaal"
te waardeeren, dan in de uitspraken van
1095 en 1942; het was toen maar wat dor
en verstandelijk geredeneer".
Hoewel wij het waardeeringsoordeel van
Ds Veltman over 1905 en 1942 niet deelen,
zijn wij dankbaar voor zijn voorloopig oor
deel over de nieuwe Leeruitspraak, dat in
kalme bezonnenheid nog al afsteekt bij de
beslist felle reacties van andere bladen.
Eén blad veroorlooft zich zelfs te spreken
van doorzichtig diplomatenspel. Wel een
bewijs hoe de kruitdamp van den kerkelijken
strijd nog niet is opgeheven.
Zeer fel is ook Prof. Schilder in „De Re
formatie" van 16 Maart. Hij noemt de han
delingen der Buitengewone Synode een zede
lijken misslag. Hij spreekt van een openlijk
spelen met woorden. Wij lezen het volgende
S. O. S.
„Weest op Uwe hoede. Tot nu toe is
hier de bekeering van den boozen weg niet
te constateeren. Wel een zedelijken misslag.
Het conflict blijft zedelijk. En het kerkrech
telijke omspant alles".
In dezen geest is jammer genoeg heel de
reactie van Prof. Schilder. Hij spreekt voorts
nog van het openen van een vredesoffensief
op een onwaarachtige basis en voorspelt dat
onze kerken de vreesachtigen zullen behouden
en de menschen van karakter zullen verliezen.
Wij achten deze reactie de meest jammerlijke
zoowel naar inhoud als naar vorm.
Als men zoo openlijk en direct alles begint
te plaatsen in de spheer van de onwaarach
tigheid en kwade trouw, dan is dat wel een
zwak uitgangspunt. Mij dunkt, wat ons ook
scheidt en hoe ernstig men ook bezwaard
moge zijn over de handelingen onzer Synodes,
men moet toch beginnen met elkanders diepste
overtuiging te eerbiedigen.
Wie dat nalaat of erger daar tegen ingaat,
zal nooit waarlijk eenige kerkopbouwende
daad verrichten, rnaar wegzakken in steeds
verdere afbraakdriften.
Bovendien meen ik dat zulk een houding
zelve een zedelijke misslag is en ons als
christenen schuldig stelt.
Wanneer wij de arbeid eener Synode
afgezien van welke die in een critieke ure
voor Gods Aanschijn worstelt en daarbij het
Woord Gods als eenige regel en richtsnoer
begeert, niet hooger weten te taxeeren dan
door deze te ontmaskeren als onwaarachtig,
dan bezondigen wij ons ernstig en gaan wij
oordeelen over het hart van mede-christenen,
hetgeen God verbiedt.
Daaraan maakt Prof. Schilder zich schuldig.
Dit is jammer, het meest voor den Hoog
leeraar zelf, die zijn „Vrijgemaakte" Kerken
hiermede allerminst bouwt.
Deze felle critiek is een zwaard dat zich
tegen den auteur zelf richt en hem en allen,
die haar toejuichen, alleen maar wondt. Wij
hopen dat Prof. Schilder dat zelf moge ver
staan.
Zoo bouwt men de eenheid der Kerk midden
in haar verscheurdheid nimmer.
Dit is enkel het nihilisme van den atoombom.
Het einde is hier enkel verwoesting en
ondergang.
Persoonlijk zijn wij vol zorg vervuld over
wat in vele opzichten gaande is in de Her
vormde Kerk. Dit betreft voornamelijk de
o i heillooze poging om op een of andere
wijze Orthodoxie en Vrijzinnigheid te ver
binden en te verzoenen.
Maar wij zouden ons schamen en het ook
diep zondig achten als een onzer kerkelijke
bladen een artikel schreef tegen de Synode
der Ned. Herv. Kerk in den geest van Prof.
Schilder's kolommen tegen onze Synode.
Wij zijn diep overtuigd dat de huidige Sy
node der Ned. Herv. Kerk waarlijk ernstig
worstelt om door haar arbeid de Herv. Kerk
in ons land te bouwen
Niemand heeft recht daaraan te twijfelen.
Maar tegelijk kan men zeer bezorgd zijn of
de methode van opbouw de juiste is. Zoo is
onze positie Maar dit geeft niet het recht
om de intensieve arbeid en moeite der Herv.
Synode te disqualificeeren als „zedelijke mis
slag".
Mannen als Banning, Gravemeijer en Krae-
mer meenen het diep ernstig en zijn met een
groote liefde voor hun kerk vervuld.
Dit kan men erkennen en tegelijk hun bouw
methode gadeslaan met duizend zorgen in het
hart. Daarop kan men zakelijke, zeer ernstige
critiek hebben en leveren,
Maar deze mannen en hun Synode attaquee
ren op de wijze als Prof. Schilder onze jongste
Synode aanviel, dat zou ik ten zeerste be
treuren als een symptoon van bewustzijns
verenging, maar bovendien als een zondige
daad, waarover wij ons voor God en men
schen moesten schamen.
De critiek van Prof Schilder is ontstellend
fel en leeg. Geen enkel argument dan dat
van bitterheid en wrevel,
Hij schrijft: „En het kerkrechtelijke om
spant alles".
Dit eene zinnetje spreekt boekdeelen.
Het verraadt de innerlijke zwakte van
Prof. Schilder's critiek.
Zijn heele reactie tegen onze Synode
hij erkent het hier eigenlijk is geïn
spireerd door zijn geraaktheid over de kerk
rechtelijke Conclusies.
Prof. Schilder's reactie is de langste
en de leegste.
Zij is goed beschouwd een atoombom van
ressentiment, van innerlijke wrok.
M. N. J. H.
NEEM EN LEES
Boekbespreking. V. D. M.-Serie.
Bloedgetuigen.
Bij de Uitgeverij Kirchner te Amsterdam ver
schijnt de zoogenaamde V. D. M.-serie, een reeks
korte „in Memoriams" van Verbi Divini Ministri,
van Bedienaren des Goddelijken Woords, die in
de bange jaren achter ons, direct of indirect als
slachtoffer gevallen zijn van de Furor Teutonicus,
van de Duitsche razernij. Ons werden ter recen
sie toegezonden de nummers 2, 3, 4, 5, 6, 8. Als
nummer 1 in deze sobere, maar ontroerende serie
verscheen van de Hand van Dr B. Wielenga:
O sieraad Israëls, ter gedachtenis aan Ds T. Fer-
werda, die in Amsterdam koelbloedig doorde
Duitchers als een hond werd neergeschoten.
De ons toegezonden nummers uit de serie zijn:
II. Een waarlijk Vrije, Levensschets van Dr
Korrielis Sietsma, door Ds C. J. Sikkel.
III. Laat Uw Licht schijnen, in Memoriam 20
Nov.1944 Ds B. J. Ader, door J. A. Ader-Appels.
IV. De Krijg is des Heeren, Levensschets van Dr
Henk de Jong, door Ds N. Buff inga.
V. Dwing hen binnen te komen, Ds J. Eijkman,
door N. G. J. van Schouwenburg.
VI. Een eikeboom der Gerechtigheid, Levensbe
schrijving van Ds. R. H. Kuipers, door C. van de
Kouwe.
VII. Een getrouwe dienstknecht, leven en arbeid
van Ds. W. H. van der Vegt, door R. Zuidema.
Wij zullen ons bepalen tot de nummers II, III
en IV en de volgende week de andere bespreken.
Wij kunnen niet anders dan de uitgeverij
Kirchner dankbaar zijn voor de uitgave van de
V. D. M.-serie.
Het is een gelukkige en goede gedachte ge
weest om deze In memoriams te doen verschijnen.
Zij vormen inderdaad een blijvend geestelijk mo
nument ter gedachtenis aan de gezanten van
Christus, die hun trouw aan het Evangelie en
hun strijd tegen de tyrannie betaalden met het
offer van hun leven.
Men kan niet anders dan met ontroering deze
boekjes ter hand nemen en lezen. Onder het lezen
wordt men zich bewust van deze machtige vrucht
dragende werkelijkheid: De Kerk van Christus
heeft weer haar bloedgetuigen.'
Dat is midden in den jammer en weedom, waar
in deze boekjes den lezer voeren, de onaantast
bare rijkdom.
