De Kanselboodschap.
OFFICIEELE BERICHTEN
KERKNIEUWS.
ze geven moet, haar gaven wèl vloeien. De collectes
voor de getroffen Kerken, bewijzen in haar eerste
opbrengst overduidelijk, dat de noodzakelijkheid van
deze collecte wordt ingezien. Maar ook is nog iets
anders duidelijk geworden, n.l. dat in vergelijking met
de sommen, die de verschillende Kerken zullen moe
ten uitgeven voor het herstel van Kerk en pastorie,
het noodig is, dat deze collecte periodiek gemaakt
wordt. Op de conferentie te Breda is aan dit punt
reeds aandacht besteed. Deze conferentie van alle
Gereformeerde Kerken in- het bevrijde gedeelte van
Zuid-Nederland werd te Breda gehouden van 19 t.m.
23 Maart 1945. Het verslag verscheen enkele maan
den gelegen onder den titel „Het getuigenis der Kerk
na de bevrijding". (Het kost 50 ct. en is te ver
krijgen bijde uitgevers Drukkerij Joh. Luyk, Am.
v. Anhaltstraat 40—42, Eindhoven. Giro-rekening
No. 168.661). Op blz. 32 komt ter sprake de schade
aan Kerken en Scholen. We lezen daar: „Aan een
groot aantal Gereformeerde Kerken en pastorieën is
door oorlogsgeweld ernstige schade toegebracht. O.a.
zijn zwaar getroffen de Kerken van Aardeijburg,
Baailland, Dinteloord, Domburg, Heinkeriszand,
Moerdijk, Nijmegen, Raamsdonksveer, Roermond,
Oostburg, Schóondijke, Vlissingen, Westkapelle,
Willemstad, Zetten. Niet al deze Kerken waren in
een molestverzekering. Zonder eventueelen over
heidssteun .in dezen principieel af te wijzen, meende
de conferentie toch, dat de Kerken zelf gezamenlijk
nu reeds beginnen moeten, in dezen nood voorzienin-
geh te treffen, te meer, daar het welvaartspeil in de
toekomst eerder een daling dan een stijging te zien
zal geven. Spoedige hulp is zeer gewenscht.
Met dankbaarheid ontving de conferentie de mede-
deeling, dat in Amerika reeds groote sommen gelds
bijeen gebracht zijn, om den herbouw van Kerken
mogelijk te maken.
In de conclusie dié de conferentie nam,, werd nog
iets belangrijks uitgesproken omtrent de wijze waarop
de inzameling h:i. diende te geschieden.
„Iedere plaatselijke 'Kerk doe in eigen gemeente,
wat gedaan kan worden tot leniging van dezen nood;
evenwel wordt afgezien van iedere actie door de
Kerken individueel geopend, om voor eigen schade
cpllecten en giften te verkrijgen van zusterkerken".
Geheel in de lijn van deze adviezen, heeft de Part.
Synode naar een uniforme regeling gezocht en die
gevonden in het één-keer per maand collecteeren door
alle kerken. Onder de namen, die in de boven
staande lijst worden opgesomd, vallen ook Zeeuw-
sche Kerken. In Zeeuwsch-Vllaapderen: de Kerken
van Aardenburg, Breskens, Oostburg en Schoondijke.
De beide laatste zijn wel zwaar getroffen. Uit een
officieel verslag, dat dit voorjaar op de clasis Axel
werd uitgebracht,' stippen wij aan:
Oostburg. Kerk en pastorie zijn geheel ver
woest. Van de pastorie is niets meer over. Deze ge
meente toonde zich dapper. Want het rapport ver
volgt: Directe financieele moeilijkheden zijn er niet.
Men heeft reéds gecollecteerd voor nieuwbouw en
het bouwfonds bevat reeds een aardig bedrag.
Schoondijke. Kerk en pastorie zijn wel niet
heelemaal verwoest, doch zoodanig beschadigd, dat
herstel onmogelijk is.
En dan is de Kerk van Vlissingen wel het zwaarst
getroffen. In „Kerk en Gemeente", het Maandblad
'van de Geref. Kerk van Vlissingen, treft ons een
artikeltje: „Ons Kerkgebouw niet verloren, doch her
stelbaar!" Door experts is de totaal-geschatte schade
plm. 100.000,—. De gemeente zelf doet alles wat zij
kan, zij heeft reeds een behoorlijk rèstauratiefonds.
Maar, zoo vervolgt het artikel, „Vergrooting van
het restauratiefonds is dus in de eerste plaats noodig,
terwijl ook op andere wijze aanvulling van onze
geldmiddeilen noodzakelijk zal zijn. Gedacht wordt
o.a. aan de hulp, wele de Generale "Synode op de
een of andere wijze zou kunnen verstrekken".
De .Kerk van Kra'bbendijke raamt - de schade,
die door een V-l aan haar Kerkgebouw is. toege
bracht, op 24.000,—. Verschillende andere Kerken:
Baarland, Aardenburg, Heinkenszand, hebben schade.
Terwijl van de clasis Zierikzee de gegevens nog niet
binnen zijn.
Maar dit is aller nog maar Zeeland. De hulpver
leening moet zich verder uitstrekken. Over geheel
ons land. Daarom heeft de Part. Synode van Zeeland
aan de Generale Synode gevraagd een landelijke
regeling te willlen bewerken.
Al met al zijn hier factoren genoeg aanwezig, die
'de voortgaande collecte voor de getroffen Kerken
rechtvaardigen. Wat onze provincie betreft is de
voorloopige zorg toevertrouwd aan dezelfde dep.,
die naar art. ril (K.O.) de verzorging der hulpbe
hoevende Kerken op zich nemen.
Het adres van den secretaris-penningmeester is bij
Ds. A. Koning, tijdelijk Westwal 5, Goes. (Giro
nummer 220659). BOOIJ.
Om het belang der zaak jjemen wij de Kanselbood
schap van vorigen Zondag in o^ blad op. We heb
ben dan nog eens gelegenheid om ons te bezinnen
over wat ons daarin wordt gezegd. Er is stellig reden
toe, want ons volk heeft (in breede lagen nog niet
de rechte verhouding gevonden tegenover de politieke
gevangenen. Veel ernstiger dan wij ons bewust zijn
is de besmetting van den nationaal-socialistischen
geest. Om dien geest radicaal uit te roeien dat
blijkt iederen dag is meer noodig dan razen en
tieren op de nu overwonnen machtsorganisaties. Als
wij niet waakzaam zijn, dan dreigt het gevaar, dat we
geestelijk blijven zitten met de duistere erfenis van
verruwing en verloedering der grondprincipesvan
de menschelijke samenleving. Het blijkt steeds meer,
hoe het rechtsbesef, dat vroeger zoo uiterst gevoelig
reageerde, door de ellendige methodes der Nazi's,
bij velen is afgestompt. Daarom is het goed ernst te
maken met wat het Interkerkelijk Overleg als bood
schap deed uitgaan. De gedachte, dat dit woord den
vorigen Zondag honderdduizenden heeft bereikt, is
verkwikkend en hoopvol. De Kanselboodschap luidde
als volgt:
Het Interkerkelijk Overleg van
de Nederlandsche Hervormde Kérk,
de Roomsch-Katholieke Kerk,
de Gereformeerde Kerken,
de Gereformeerde Kerken in H.V.,
de Christelijk-Gereformeerde Kerk,
de Oud-Katholieke Kerk,
de Evangelisch Luthersche Kerk,
de Remonstrantsche Broederschap,
de Algemeene Doopsgezinde Sociëteit
heeft besloten de vólgende Kanselboodschap te doen
uitgaan:
Het is U bekend, gemeente, hoe de Kerken in
Nederland zich in den bezettingstijd hebben verzet
tegen den Duitschen onderdrukker en telkens openlijk
hebben geprotesteerd tegen de door hem gepleegde
onmenschelijke handelingen.
Zij hebben Boodschappen doen uitgaan, welke met
vreugde en dankbaarheid door ons volk werden be
groet.
Toen God in Zijn groote barmhartigheid- ook ons
volk de vrijheid heeft geschonken, hebben de Kerken
opgeroepen tot een vernieuwden dienst aan God den
Heer, opdat Hem in woord en daad dank zou worden
gebracht voor de verlossing uit zoo gröoten nood.
Met klem drongen de Kerken erop aan, dat door
de Overheid de door God haar opgedragen taak:
gerechtigheid te beoefenen, zou worden yervuld en
het recht tegen allien die het schonden, zou worden
gehandhaafd. Maar tegelijk hebben zij het volk aan
gezegd zich niet te laten overheerschen door wraak-
en haatgevoelens.
De Kerken herhalen thans haar oproep tot het
Nederlandsche volk.
Zij doen een ernstig appèl op 'ambtsdragers en
gemeente om allen er van te doordringen, dat het
aanzien van ons volk staat of valt met de beant
woording van de vraacj-, of naar recht of naar wraak
en haat in Nederland wordt gehandeld. Dit geldt met
name de behandeling der politieke gevangenen. De
kerken achten het een smaad voor ons volk, wanneer
na vijf jaren strijd tegen rechtsverkrachting en vijf
jaren lijden onder de gruwelijkste methoden van het
Duitsche barbarisme, een dergelijke booze geest vat
op ons volk zou hebben gekregen.
Daarom stellen de Kerken zich' achter de Overheid,
wanneer deze, naar haar hooge heilige roeping het
recht handhavend, onrecht en willekeur in de behan
deling dezer gevangenen met kracht tegengaat.
In den naam van God ontzeggen de Kerken aan
een ieder het recht om na de beslissing door de aan
gewezen instantie nog recht naar eigen inzicht toe
te passen.
De Kerken doen een beroep op het Nederlandsche
volk, in zijn gedragingen ten' opzichte van de poli
tieke gevangenen en hun kinderen te toorien, door
den boozen Duitschen geest niet te zijn besmet, maar
blijk te, geven van het besef, dat ook bij strikte hand
having van het recht de barmhartigheid van Christus
moet worden betracht.
Tenslotte doen de Kerken een beroep op alle be
trokkenen, opdat met een sterken wil in samenwerking
van Regeering en volk een zoodanige oplossing voor
de berechting en de behandeling van de politieke
gevangenen worde verkregen, dat wij ons voor God
en menseden hierover niet hebben te schamen.
's-Gravenhage, 12 October 1945.
De classicale correspondent voor zeevarenden ver
zoekt alle kerken in de Classis Middelburg hem vóór
1 December de door de Generale Synode vastgestelde
contributie te zenden van vier cent per ziel. Liefst
ontvangt hij dit bedrag per postwissel aan zijn adres.
De classicale correspondent,
J. LIEUWEN,
Singelweg 73, Vlissingen.
AGENDUM van de vergadering van de Classis Tholen
op Donderdag 8 November 1945 D.V. te Bergen
op Zoom, aanvang 9',30 uur.
1. Opening.
2. Nazien der credentiebrieven en constitueering der
vergadering.
3. Notulen.
4. Bespreking zaken uit de notulen.
5. Mededeeling van ingekomen stukken en gevoerde
correspondentie.
6. ..Behandeling van eventueele instructies.
7. Rapporten, o.a. over het nazien van kasboeken.
8. Rondvraag naar art. 41 en 43 K.O.
9. Inning der collecten en quota.
10. Aanvrage en vaststelling van vacaturebeurten.
11. Algemeene rondvraag.
12. Vaststelling der volgende vergadering.
13. Persverslag. -
14. Sluiting.
Namens de Cl. voornoemd,
C. A. VREUGDENHIL, Scriba.
Mede te brengen, behalve de quota voor de Zen
ding, art. 13 K.O. en der Quaestor (die dubbele
classis-kosten vraagt), de volgende collecten en bij
dragen:
Theologische Hoogeschool, Dep. Ds. J. Spoelstra,
giró 159010!
Hulpbehoevende Kerken in Zeeland, Dep. Ds. H.
J. Swierts, giro 435483.
Bijdrage Zendingshospitaal, Dep. Ds. W. M. Ie
Cointre, giro 63783.
Bijdrage Arbeid v. d. Militairen, Dep. Br. A. van
Tienhoven te Bergen op Zoom.
Door de oorlogsschade getroffen kerken, Dep. Ds.
H. J. Swierts, giró 435483.
Drietal te Breukelen B. Bouma te Noordwijk
aan Zee, N. B. Knoppers te Lollum en W. A. Krij
ger te Oostwold (Old.).
Tweetallen te 's-Gravenhage-W. (7e pred.
plaats) W. C. van den Brink te Heemstede en G. R.
Visser te Oudewater; te Onderdendam H. R. Groe-
nevelt te Kollumer pomp en D. J. Scholten te Stiens;
te Vleuten-de Meern W. G. Bovendorp te Zeven
huizen en Th. H. Swen te Linschoten; te Glanerbrug
E. Baerends te Voorst en G. van 't Riet te Goor.
Beroepea te Apeldoorn (5e pred. plaats) dr. P.
G. Kunst te Amsterdam; te Dieren G. van Andel te
Ooster-Nijkerk; te Hasselt—Rouveen F. Colenbran
der te Tzum; te Nieuw-Vennep Y. van der Zee te
Amsterdam-West (v.h. te Nieuw-Vennep); te Mid-
wolda (Old.) W. H. J. de Boer te den Andel (Gr.);
te Aalten (vac. P. Kuijper) D. de Boer te Munneke-
zijl en (vac. 4e pred. pi.) G. van Wilgenburg te Mon
nikendam; te 's-Gravenhage-West (7e pred.pl.) G.
R. Visser te Oudewater; te Hardenberg (2e pred.pl.)
J. A. Bos te Enkhuizen; te Leeuwarden H. W. Wier-
da te Soest; te Scharnegoutum K. P. van der Wel
te Oosterzee.
Afscheid en intrede. Na te zijn „bevestigd door
zijn broer, ds. C Gilhuis van Eindhoven met Neh. 6:
9b, deed ds. J. C. Gilhuis, gekomen van Katwijk aan
Zee, intrede bij de kerk van Rotterdam-Zuid, spre
kende over Rom. 12 1. Na te zijn bevestigd door
prof. dr. J. H. Bavinck van Utrecht met 2 Cor. 5
20, deed cand. Raden Soedarmo, gekomen van Er-
melo, intrede bij de kerk van Rotterdam voor den
miss. dienst, sprekende over Rom. 3 23 en 24.
Ds. B. J. A. Streefkerk is voornemens 11 Nov. a.s.
afscheid te nemen van Glanerbrug, om 25 Nov. d.o.v.
intrede te doen te Berk'el-Rodenrijs, na te zijn be
vestigd door zijn oom, ds. N. Streefkerk van Wol-
vega. Na te zijn bevestigd door ds. G. M. van
Rennes aldaar met Mare. 16 15b, deed ds. A. G.
Honig, gekomen v. Siegenswoude, intrede bij de kerk
van Heeg als miss. predikant, I sprekende over Rom.
1 16b. Cand. G. Rienks van Weesp is voorne
mens 4 Nov. a.s! intrede- te doen te de Glind, na te
zijn bevestigd door dr. W. G. Harrenstein van Weesp.
Ds. A. M. v. d Berg te Vreeswijk herdacht jl.
Maandag zijn 40-jarige ambtsbediening. De jubilaris,
aan wien eervol emeritaat verleend werd, werd 26
Aug. 1877 geboren en in 1905 candidaat, om zijn
ambt te aanvaarden te Moordrecht. Hij diende de
kerken van Landsmeer, Opperdoes, Nieuwerkerk a.d.
IJ§sel en sedert 20 Sept. 1925 die van Vreeswijk.
Ds. B. Boelens Czn. te Beilen slaagfde aan de
V.U. voor het doctoraal examen theologie.
Ds. J. Bijleveld te Asperen deelt aan „D.e Re
formatie" (no. van 20 Oct. j.l.) mede, dat hij de
mededeeling van dat blad, dat de schorsing van ds.
G. Visé wel spoedig zal worden gevolgd door die
van ds. J. Dijk te Hardinxveld en hem, „een ten
dentieuze berichtgeving vindt". Hij stelt er prijs op te
verklaren, „dat de verwachting uitgesproken mijn
verwachting niet is".
Ds. F. Guillaume te Sneek heeft n.a.v. geruch
ten in de gemeente, betreffende het voorkomen van
zijn naam op een viertal te Amsterdam; in den kerke-
raad medegedeeld, dat hij niet in de gelegenheid ge
weest is, dat te verhinderen en voorts, dat hij meent
niet op den weg der Heeren vooruit te loopen door
in de gegeven omstandigheden overtuigd te zijn,
voorloopig een e.v. beroep, van welke zijde het ook
komen zou, zelfs niet in overweging te kunnen nemen.
De kerkeraad nam met blijdschap en- dankbaarheid
van deze verklaring kennis.
Ds. A. Lauwers, em. predikant te Brussel, vierde
j.l. Maandag zijn 75en verjaardag. De 75-jarige, die
voorheen R.K. priester was, werd in 1920 candidaat
in de Geref kerken en 22 April van dat jaar predikant
te Brussel. In 1940 ontving hij in verband met het
bereiken van den 70-jarigen leeftijd eervol emeritaat.
Dr. H. J. Jager te Voorthuizen heeft wel zijn
bezwaren bij den kerkeraad bekend gemaakt, maar
niet zich het recht voorbehouden de synode-besluiten
te bestrijden.
Ds. J. de Jager, em. predikant te Putten o. d.
Vel., heeft nu de pastor-loci, ds. P. de Ruig, al zijn
ambtelijken arbeid weer hervat heeft, zijn arbeid als
hulpprediker beëindigd. De kerkeraad dankte hem
voor zijn bereidwilligheid en medeleven.
Dr. N. J. Hommes heeft bedankt voor het be
roep naar Gouda.