Het Curatorenverslag.
DADERS DES WOORDS.
De a.s. Synode-zitting.
De circulaire van de Partic. Synode van
Noord Brabant en Limburg.
Uitbreiding der V. U.
UIT DE PERS.
Naar den hemel waarom
Merkwaardig is de vergelijking. De voor
zitter dr. John Mott, beweert, „dat zich in
de hedendaagsche wereld zeldzame gelegen
heden gaan voordoen om het Christendom,
met name bij de jeugd, ingang te doen vin
den. Er wordt geroepen om steun, vast
heid en leiding. De deuren staan open.
Dat men dus Christus doe binnentreden daar
waar Hij thans meer dan ooit met ontsloten!
harten zal ontvangen worden".
Twee dagen later spreekt de aartsbisschop
van Upsala, prof. Söderblom, de bekende
voorzitter van de Wereld-Conferentie der
Kerken over „de gewetens-conflicten bij de
hedendaagsche jeugd", en dan bij het dogma
aangekomen zegt hij Men schijnt het een
verdienste te vinden godsdienstige zinnen en
formulen aan te nemen, waartegen ons ge
weten opstaat. Men doet misschien beterden
raad van Luther te volgen, zelfs als het car-
dinale punten in ons geloof betreft, door tegen
zichzelven te zeggen „Ik ga met een be
leefde buiging daarom voorbij. Want waar
heidszin is het heiligste, wat God in den
mensch gelegd heeft".
Dr. John Mott constateert den dorst naar
vastheid, steun en leiding.
Dr. Söderblom verklaart dien dorst zelf al
voor het heiligste.
Want dorst naar vastheid is dorst naar
waarheid.
En wie de goddelijke waarheid van de Hei
lige Schrift in den vorm van een door Gods
kerk onder leiding des Heiligen Geestes ge
geven Confessie aanbiedt als de vastheid,
waar we ons op verlaten den steun, waarop
we bouwen de leiding waardoor we koers
houden kunnen wie dat waagt wordt met
een beleefd „pardon" gepasseerd. Als 't u
belieft geen dogma.
Alsof het dogma niet juist het antwoord
is, dat de kerk onder de leiding des Heiligen
Geestes op het worstelend zoeken naar vast
heid en steun allengs heeft gegeven en nog
voortgaat te geven.
Wij achten dat de oorzaak van de toene
mende gewetens-conflicten voornamelijk daar
in is gelegen dat men aan de jeugd het dogma
onthoudt.
Voor het streven der Y. M. C. A. naar het
doen waardeeren van het Christendom over
heel d'e wereld hebben wij respect.
Maar het spijt ons, dat wij voor zulk een
Christendom zonder dogma niet die hooge
verwachtingen kunnen koesteren, die tot ui
ting kwamen in de woorden van het verslag,
dat van nog ongekende mogelijkheden van
zulk een Christendom sprak.
Ware inplaats van het zacht-in vele-talen-
geprevelde-Onze-Vader de Apostolische ge
loofsbelijdenis door allen aan het slot uit
gesproken, ons dunkt dat de opmerkzame
belijder in die reeks van twaalf dogma's en
formules de tegenspraak der Oude kerk nog
duidelijker vernomen had tegen de verklaring
van dezen gewichtigsten spreker op de Con
ferentie.
Of zijn dit alle twaalf dogma's waartegen
het „geweten" niet opstaat
Verschenen zijn de Handelingen der 86ste
Vergadering van de Curatoren der Theol.
School.
Het is opgewekte lectuur dit Verslag onzer
Curatoren. Het stemt onze Kerken tot dank
baarheid wanneer zij zien dat „de Theol.
School van de Geref. Kerken in Nederland"
in zoovele opzichten bloeit.
Uit de vergadering der Curatoren stippen
we aan, dat een schrijven van de buitenge
wone Generale Synode van Assen inkwam,
Waarbij verzocht wordt dat zij er bij de
Hoogleeraren op aan zullen dringen dat bij
de examina nauwkeurig worde gelet op de
beschouwingen omtrent de autoriteit der H.
Schrift. De Curatoren spreken hun volle ver
trouwen uit, dat zulks door de Hoogleeraren
geschiedt.
Dit is ongetwijfeld een geruststellende
mededeeling voor de Kerken. Want de bedoe
ling van dit nauwkeurig letten is uit den
aard der zaak geen andere dan dat öf een
daarin afwijkend student niet tot het candi-
daatsex^men wordt toegelaten, of dat na
volbracht examen de afwijking voldoende mo
tief is voor niet uitreiking van de canda-
daatsbul.
Het aantal studenten bedroeg bij het be
gin van den Cursus 127. Binnen afzienbaren
tijd schijnt derhalve de begeerte der Kerken
naar predikanten te zullen omslaan in be
geerte van predikanten naar Kerken. Het
dozijn beroepen op een enkelen candidaat
is trouwens geen ideaal, of het moest zijn
voor dien „zeer gewenschten man" zelf. Met
genoegen vernamen we op blz. 8 Aangaande
de belijdenis en den wandel der studenten
kwam geenerlei klacht tot ons verblijdend
was, dat de te Assen genomen beslissing
zoover wij konden nagaan, ook bij onze
studenten algemeene instemming vond. Deze
mededeeling is van waarde, omdat zoo licht
wat wel eens onderstellender wijze geopperd
werd, alsof er onder de theologische studen
ten hier en daar een Assen-vijandige geest
heerschte als een vaststaand feit wordt aan
genomen. Men wordt nu beter ingelichtde
hoogleeraren hebben blijkbaar voor zoover
het hun mogelijk was een onderzoek inge
steld.
De Vrijdagavond-krans is opgeheven, 'tls
jammer genoeg. De studenten leverden er
in tegenwoordigheid van de professoren en
de hoogleeraars-mevrouwen hun eerste proe
ven van bekwaamheid.
Critiek is heilzaam. En ze was niet malsch;
van de studenten zelf het allerminst. In den
overtreffenden trap werd meestal hunnerzijds
stijl, houding, voordracht en vooral thema
en verdeeling beoordeeld. Het „wel met ge
noegen geluisterd" was meer aan den kant
van de professoren die meer van preeken
wisten en daarom bezadigder waren in hun
oordeel.
Och arme, die Vrijdagavond-krans De
koffie in de pauze, door de dames der pro
fessoren geschonken vermocht maar bij wei
nigen de zenuwen tot bedaren te brengen
van den eersten spreker, die nog en van den
tweeden redenaar die rèèds in de nesten zat.
En wat er voor zulk een opstel of preek
gewerkt werd Enfin, tempora mutatur, de
tijden veranderen, maar het zal de vraag zijn
of in de toekomst de krans weer niet nood
zakelijk zal blijken.
Wat de vergoeding is voor dit gemis aan
„der Mutterliebe zarte Sorgen" die den gold-
nen Morgen van ons eerste optreden in de
praktijk bewachten, wordt niet meegedeeld.
Want de dorre theorie van het schetscoilege
kan nooit vervangen het jonge groene hoewel
schuchtere leven van een eerste opstel, een
eerste preek voorgedragen voor het groot
auditorium van alle studenten, professoren
en dames, en nog een enkelen in Kampen
toevenden dominé. De afwezigen hadden on
gelijk. Maar zij zijn de oorzaak.
De belangstelling ontbrak niet bij de hoog
leeraren maar bij de studenten. Laten wij
hopen, dat de krans nog eens uit haar ver
achting in eere zal worden hersteld.
De Bibliothecaris, Dr. Nawijn, ziet met
leede oogen aan, dat de Studiezaal slechts
zeer matig wordt bezocht. Dat er overigens
vlijtig gestudeerd wordt, bewijst het groot
aantal examens met de weinige afgewezenen.
Er zal een supplement-catalogus gedrukt
worden van de Bibliotheek, die vooral op
Zendingsgebied uitnemend voorzien is.
Kon men ingeval men voor het toelatings
examen in Kampen afgewezen was, meteeni-
ge hoop op succes het zelfde jaar nog eens
een kans wagen in Amsterdam, of omge
keerd gelukkig is daar thans door een ge
meenschappelijk besluit van Kampen en Am
sterdam een eind aan gekomen.
Op het breedvoerig request van het Stud.
Corps waarbij de wenschelijkheid wordt uit
gesproken om aan de Theol. School te kun
nen doctoreerert wordt laconisch geantwoord
lo. dat de Curatoren met belangstelling van
deze wenschen hebben kennis genomen,
(waar geen student ook maar één oogen-
blik aan twijfelde). 2o. dat zij van oordeel
zijn, dat het thans niet op hun wieg ligt zich
over deze zaak uit te spreken, (waarmede heel
het Corps, gezien de argumentatie aanstonds
ten volle bevredigd zal zijn).
Wij deelen ten slotte nog mede, dat het
verwachte tekort van f 4500, beperkt bleef
tot f 1750. Dat de contributiën stegen met
f 750, de Giften met f 1000. En de collecten
ongeveer gelijk bleven n.l. f 47500.
In alle Zeeuwsche Kerken is tweemaal
voor de School gecollecteerd.
Het trok onze aandacht dat in de classis
Goes in alle plaatsen contribuanten waren
dat echter in de andere classes nog ver
scheidene Kerken genoemd stonden, waar
geen enkele contributie werd bijgedragen n.l.
in Schoondijke, Arnemuiden, Domburg, Se-
rooskerke, St. Laurens, Vrouwepolder en
Westkapelle, Anna Jacoba Polder, Bergen
op Zoom, Poortvliet, Rilland, Geersdijk, Nieu-
werkerk, Oosterland en Wissekerke.
Moge de Heere dezen bloei van de School
onzer Kerken bij den voortduur bestendigen.
v. D.
In de Geldersche Kerkbode van 21 Aug.
j.l. schreef Dr. J. G. Scheurer een artikel
met het oog op de komende zitting der Ge
nerale Synode.
Gelijk men weet wordt bij deze Synode
ingediend een adres van enkele geleerde broe
ders onder ons, waaronder medici en natuur
kundigen. Omdat nu Dr. Scheurer ook me
dicus is, en geen onbekende op het gebied
der natuurkunde, lijkt ons zijn artikel van
temeer belang, en willen we het daarom
hier opnemen.
Zoo de Heere wil, komen op dien
datum onze Gereformeerde Kerken te
Assen in Synode samen om opnieuw be
langrijke zaken te behandelen.
Het is te verwachten, dat meer dan
een bezwaarschrift tegen de beslissing
dezer Hooge Vergadering zal worden be
sproken en men eene uitspraak verlangt
over hier en daar z.g.n. onkerkelijk ge
pleegde handelingen. 1
Indien wij goed zien, zal men trach
ten het ontstane conflict te vertroebelen
door onze kerken van de hoofdzaak af
te leiden.
Men bedenke echter, dat het in dezen
strijd niet gaat om personen, noch om
een of andere kerkrechterlijke spitsvon
digheid maar enkel en alleen, om uit
de Gereformeerde Kerken de verderfe
lijke ketterij van leervrijheid te weren.
Door de weigering van Dr. Geelkerken
en zijn Kerkeraad en nu weer van Ds.
van den Brink en zijn Kerkeraad om de
schriftuurlijke beslissing der Synode te
aanvaarden, heeft men de deur voor bo
vengenoemde ketterij op een kier willen
zetten. Zoo is de zaak en niet anders.
En dit geldt ook van hen, die zelfs
een hooge en beteekenisvolle plaats in
ons Gereformeerde leven innemen en
door woord en daad zich achter deze
mannen scharen.
Naar mijne overtuiging is de ontstane
breuke niet zoo onschuldig als sommigen
meenen. De toekomst der Gereformeerde
Kerken is er mede gemoeid, zoodat ook
op 31 Augustus a.s. de Synode voor
eene belangrijke beslissing komt te staan.
In dezen strijd kunnen wij het krach
tig wapen des gebeds niet missen. Bij
den eersten aanval werd er vurig ge
smeekt om sterkte en steun en onwan
kelbare trouw aan Gods Woord. Niet
minder mag ons thans dit gebed ont
breken. Er moet zijn eene volharding
in het aanloopen van 's Heeren troon
dat straks de Synode, zonder aanzien
des persoons onwankelbaar vast moge
houden aan het gezag van Gods getui
genis.
Broeders en Zusters! De Heere schenke
ons alle de volharding des gebeds. En
Hij geve ons de genade om de strijdende
Broeders te Assen voortdurend, zonder
ophouden, neer te leggen voor den troon
der genade, opdat zij niet wankelen mo
gen noch bezwijken. Ook het gebed in
de openbare samenkomsten der gemeen
ten mag niet worden vergeten.
Indien wij zoo bidden, dan zal, in
diepen ootmoed des harten, ook ons ge
bed zijn voor de dwalende broeders en
zusters, dan leeft er in onze ziel geen
bitterheid, maar droefheid en smart."
J. G. SCHEURER.
Dezer dagen verzond de bovengenoemde
Partic. Synode haar vraag om steun voor
haar Evangelisatie-arbeid aan de Zeeuwsche
Kerken.
We willen op die aanvrage hier de aandacht
vestigen en die met ernst aanbevelen.
Als Zeeuwsche Kerken mogen we niet ver
geten dat de Kerken in N. Brabant en Lim
burg ons krachtig helpen bij onzen Zendings-
arbeid in Magelang. Zij dragen daarvoor bij
ongeveer f 4500. Bovendien besloot onze laat
ste Part. Synode die Kerken te vragen haar
bijdragen op te voeren tot f 5000. Wanneer
we daarbij dan bedenken hoeveel die Kerken
jaarlijks saambrengen voor den Evangelisatie-
arbeid, dan mag dit wel door ons worden
gewaardeerd. En die waardeering moet zich
dan daarin toonen, dat wij die Kerken ook
krachtige hulp bieden voor haar Evangeli
satie-arbeid. Tot nu toe ontbrak daaraan even
wel nog al heel veel. We hebben op'toogen-
blik de cijfers daarvan niet tot onze beschik
king, maar dat herinneren w|e ons wel, dat
de bijdragen van de Zeeuwsche Kerken ver
zonden naar Brabant bedroevend klein waren.
Laat dat anders mogen worden. Zoo
eenigszins mogelijk besluite elke kerkeraad
te voldoen aan het verzoek om een collecte
te houden. We zijn dat, dunkt ons, zedelijk
verplicht.
Ware het voldoende voor een Universiteit
al maar te repeteeren wat de voorgeslachten)
aan wetenschap vergaderden, dan zou men
genoeg hebben aan een bibliotheek, waarin
de voorvaderlijke wijsheid besloten was en
aan een paar bibliothecarissen, die daarin
den weg wisten, konden uitleggen wat duister
was en een examinandus onderzoeken of hij
voor zijn vak zich voldoende had op de
hoogte gesteld van wat daarin gepraesteerd
was. Van elkander bestrijdende nieuwe mee
ningen zou dan ook geen sprake zijn.
Dat zou dan wel goedkoop zijn. Boeken,
wanneer ze voorzichtig behandeld worden,
gaan een tijd mee. Dat zou dan ook wel
rustig zijn.
Alleen had men dan van te voren de vraag
moeten oplossen op welk tijdstip de weten
schap voltooid was de vraag, van welk tijd
stip af men kon zeggen, dat men nu alles
wistwas dat in het jaar 1803 of 1500
of 300 of zou men met de Schriftgeleerden
moeten teruggaan vóór Christus
Wie gelooft dat op die vraag wel ooit
een éénstemmig antwoord zou gegeven wor
den Maar daarmee is dan dat standpunt
ook wel in zijn absolute onhoudbaarheid ge-
teekend.
Bovendien, wat zou het getuigen van groote
zelfgenoegzaamheid, wanneer men meende,
dat we nu alles al weten en er geen nieuwe
dingen meer te ontdekken waren. Wat een
klein idee zou men dan moeten hebben van
Gods schepping van die schepping, die wel
niet oneindig maar toch wel onmetelijk is.
Hoe zou het ooit mogelijk zijn dat onmete
lijke in allen deele te kennen.
Het moet dan toch wel duidelijk zijn, dat
de wetenschap, die ons brengen wil tot het
weten aangaande de kennis van de dingen,
telkens nieuwe wetenschap moet toevoegen
aan wat dus al gevonden werd. De weten
schap is, in deze bedeeling, nooit pp. Ze
moet altijd nog groeien. Er is altijd nog meer
te weten dan men al weet.
En omdat de mensch feilbaar is, zich ver
gissen kan, moet ook altijd rekening gehou
den worden met de mogelijkheid, dat de
mensch voor waarheid uitgaf, wat toch geen
waarheid was. Daarom moet ook telkens
weer onderzocht of wat men voor weten
schap uitgaf ook waarlijk wetenschap is,
en zal het ook wel eens voorkomen dat een
bepaalde meening moet worden losgelaten
en vervangen door een andere, omdat die
beter is.
Een heel andere is dus de taak van een
Universiteit (en dus ook van de Vrije Uni
versiteit) dan om gelijk men dat met een
bekenden term op kerkelijk terrein wel eens
uitdrukt te herkauwen.
Een Universiteit dus ook de V. U.
moet zijn een intellectueel centrum, waar
gestudeerd wordt, waar men zich er op toe
legt de dingen waar te nemen om ze telee-
ren kennen, waar men over het waargenomene
nadenkt om het in verband te zetten met het
geheel der dingen.
Dan kan de wetenschap ons verder leiden
en een zegen worden. Stel u eens voor
om een enkel voorbeeld te noemen dat
men op het terrein van die medisch weten
schap de laatste honderd jaren eens niets
nieuws had ontdekt, dan zouden we niet heb
ben, de prachtige operaties, waardoor nu zoo
menig leven werd gered.
Verder studeeren blijft dus ook de taak
van de V. U. op de terreinen van godge
leerdheid, rechten en letteren, die aan haar
reeds wetenschappelijke beoefening vinden.
Dat blijft haar roeping. En de vervulling
daarvan moet leiden, dat zij op die terreinen
de kennis vermeerdert, dus nieuwe dingen
brengt. Dat kan ook daartoe leiden, dat we
een bepaalde meening moeten prijsgeven, om
dat zij op den duur niet houdbaar bleek, en
we het oude voor het nieuwe moeten ver
wisselen.
Hieruit vloeit ook voor de V. U. de eisch,
dat zij uitgebreid worde.
Die uitbreiding wordt ook al gevorderd
door de wettelijke bepalingen. Zal de V. U.
den cffectus civilis behouden, d.w.z. zullen
de door haar verleende graden ook wette
lijk erkend blijven, dan moet zij in 1930 een
vierde faculteit hebben met minstens drie
hoogleeraren.
't Scheen voor korten tijd dat we daarheen
al mooi op weg waren. We hadden immers
een begin van een qjedische faculteit, met
de twee professoren Bouman en Buijtendijk.
Dat begin is echter zoo goed als vernietigd.
Eerst verdween Prof. Buijtendijk naar Gro
ningen daarna Prof. Bouman naar Utrecht.
En nu is wel Prof. Bouman benoemd tot
buitengewoon hoogleeraar, maar wat zoo
overbleef van de medische faculteit is toch
maar heel weinig.
Reeds de wettelijke eisch vordert dus dat
we een vierde faculteit oprichten.
Maar ook zonder de wettelijke eisch, zou
de roeping daartoe voortvloeien uit de pre
tentie van de V. U. wanneer we ons opma
ken tot het beoefenen van de Gereformeerde
wetenschap, dan moeten we alles willen
weten, alles willen naspeuren en onder
zoeken dan mogen we daarvan niet uitslui
ten de beide belangrijke terreinen, die be
streken worden door de medische en de
natuurkundige faculteit.
Hierbij nu doen zich echter zeer groote
moeilijkheden voor.
Finantieele moeilijkheden. Het inrichten en
instandhouden van deze twee faculteiten zou
groote schatten vorderen. Het is zeer de vraag
of ons Gereformeerde volk in staat zou zijn
de daarvoor noodige bedragen bij elkander
te brengen. Dat zou misschien wel gaan wan
neer wij ook niet, door onze belastingen,
mede de Openbare Universiteiten moesten
in stand houden. Maar daarvan wordt ons
geen vrijstelling verleend. De finantieele be
zwaren zijn door minister Colijln op den Uni
versiteitsdag te Leeuwarden heel duidelijk in
't licht gesteld. En we hebben die bezwaren
nog niet weerlegd' gezien.
Naast het finantieele bezwaar komt een
dat nog meer weegt, nl. hoe we aan de ge
schikte mannen zullen komen om' die facul
teiten te bezetten. Dat moeten mannen zijn
van wetenschappelijken aanleg. En nu zijn
er die doorgaans niet zooveel. Maar voor
de V. U. komt daar nog de eisch' bijl, dat
die mannen van Gereformeerde levensopvat
ting moeten zijn, en zich in al hun studies
door de Gereformeerde beginselen moeten
gebonden weten.
Nog een derde vraag komt hier op, n.l.
welke faculteit moet voorgaan, de medische
of de natuurkundige
Het verwondert ons dan ook niet dat direc
teuren nog niet een bepaald voorstel konden1
doen. Maar het verheugde ons zeer te mo
gen vernemen, dat in het begin van het
volgend jaar een voorstel mag worden ver
wacht.
Moge het dan blijken dan het een uitvoer
baar plan is en we kunnen voortschrijden
tot de uitbreiding van onze V. U.
Aan het einde van onze artikelen over de
V. U. willen we nog meedeelen dat D. V.
Woensdag 29 September a.s. te Goes een
Provinciale Universiteitsdag zal gehouden
worden. Als sprekers hopen daar op te treden
den Prof. Aalders en Mr. J. A. de Wilde.
Het Provinciaal Comité achtte zulk een
samenkomst gewenscht omdat telkens blijkt
dat er nog velerlei misverstand is in het
verstaan van onze roeping t.a.z. van dé V. U.
Het hoopt nu, dat de broeders en zusters nu
reeds met dien datum 29 September
zullen rekening houden om dien voor die
vergadering vrij te houden. Prof. Aalders
werd, ook als spreker, hier nader bekend
door zijn referaat op de OuderlingemCon-
ferentie en Mr. de Wilde is sinds jaar en
dag in Zeeland een bekende.
HEIJ.
Als men de menschen hoort, zou men
werkelijk meenen, dat er velen, zeer velen
zelfs zijn, die naar den hemel willen. Deze
begeerte wordt niet onduidelijk uitgesproken.
Nu is het zeer natuurlijk, dat wie naar den
hemel wil, ook naar den hemel gaat.
Dit echter mankeert bij de meesten, en
vandaar, dat ze niet in den hemel zullen ko
men, als het met hen blijft, zooals het thans is.
Zij openbaren in hun leven, dat hun dé
rechte wil ontbreekt.
Als iemand naar den hemel wil, moet dit
immers niet alleen van hem gehoord, maar
ook en vóór alles van hem gezien worden.
Het moet getoond in het leven.
Zijn d'e paden ter helle vele, er is één
weg slechts, die ten hemel leidt.
En door op dien weg te wandelen, wordt
openbaar, dat men naar den hemel wil.
Al wie op dien weg de voeten niet zet,
hoe luide hij ook spreke van eene begeerte
naar den hemel, is in zijn woord onwaar.
Hij bedriegt zichzelven.
De zonde kennen in haren schandelijken
aard, en in hare doodende werking, de zonde
belijden, jn oprechtheid, voor God is de eisch,
te vervullen door allen, die naar den hemel
willen.
Er is innige behoefte aan genade, terwijl
afkeer van het kwaad, en lust tot heiligheid
des harten en des levens zich krachtig doen
gelden.
De weg naar den hemel is de weg van
zelfveroordeeling, zoodat het betrouwen, in
ootmoed, gevestigd is, alleen op God, in
