Conformeeren.
DADERS DES WOORDS.
Zendingsdag Classis Middelburg.
3de Pinksterdag.
7e Zeeuwsche Ouderlingen-Conferentie.
Brandpunten.
KERKNIEUWS.
Officiëele Berichten.
meerd wil zijn, heeft het niet gemakkelijk,
want zijn belijdenis sffclt hem eischen, waar
aan hij niet zoo licht beantwoorden kan en
het komt mij voor, dat er niet weinigen zijn,
die heelemaal niet op de hoogte zijn met
wat de Qereformeerde Kerken belijden en be
doelen. Ik weet wel, dat men allerlei veront
schuldigingen kan aanvoeren, welke niet hee
lemaal van grond ontbloot zijn, doch zoodra
het ook maar even begint te spannen, dan
komt het wel uit, welk een gebrek aan in
zicht er heerscht. Doch hoe dit ook zij, daar
van mogen de Gereformeerde Kerken de dupe
niet worden.
Naar ik hoop, kom ik hier nog eens bree
der op terug. BOUMA.
Een zeer verhelderend woord, heeft Prof.
Rutgers hierover geschreven. Bij zooveel be
gripsverwarring is het misschien niet on
dienstig, dat wij het hier overnemen. We
troffen het aan in de „Verklaring van de
Kerkenordening" college voordrachten van
Prof. R. bewerkt door Dr. J. de Jong. 179.
De Schrijver beweert eerst dat bij de Ker
kenordening, die aangenomen is met ge
meen accoord, over het stellen der ar
tikelen tusschen de onderscheiden kerken heel
wat verschil van gevoelen was. Lang niet
bij ieder artikel was van den aanvang af
ieder het eens met een daartoe gedaan voor
stel. Er is over gediscussieerd en bij de stem
ming is er een meerderheid en minderheid
geweest.
Toch staat er van 1571 af dat die artikelen
gesteld en aangenomen zijn met gemeen ac
coord.
Dat was natuurlijk noodigomdat geen
kerk de andere dwingen kan, en dus zulk
een gemeen accoord alleen in staat was een
Kerkenordening voor al die kerken te laten
gelden.
Hoe kon dat nu, zegt Prof. R. Gemeen
accoord en toch van te voren verschil van
gevoelen Is dat geen tegenstrijdigheid
„Dit wordt opgelost door de opmer
king, dat de kerken ter Synode "samenge
komen, zich verbonden zich te onder
werpen aan het gevoelen der meerder
heid."
Dat werd zelfs tot regel gemaakt, en daar
aan is Art. 31 te danken.
„Iedere plaatselijke kerk, die tot de
Synode deputeerde (afvaardigde), deed
dan tot op zekere hoogte zelf vrijwillig
afstand van haar recht, in zooverre zij
zich onderwierp aan de besluiten der
meerderheid, als deze niet tegen Gods
Woord streden.
Dit was zoo oprec?it gemeend, dat,
als de beslissing gevallen was, de min
derheid zich aan de meerderheid con
formeerde."
Wat dit nu is, blijkt uit wat er met het
dan ook in het betoog van Prof. R. volgt
„In de 16de eeutv was dan ook een
tweede stemming gebruikelijk.
De -eerste diende om uit te maken,
voor welk gevoelen de meerderheid zich
verklaarde bij de tweede stemming
stemde de geheele minderheid
ook vóór om het tot besluit te ma
ken, niet omdat zij het er mede eens
was, maar omdat zij het noodig oor
deelde voor de goede orde, dat niet de
minderheid ma ar de meerder
heid haren zin kreeg.
Zij behield haar eigen meening, maar
legde zich neer bij het gevoelen der
meerderheid.
Zulke tweede stemming is later wel
niet in gebruik gebleven, maar feitelijk
was toch de beschouwing der zaak, dat
het zoo geschiedde.
Dit kon natuurlijk niet gebeuren met
dingen, die met uods Woord streden,
en voor de orde der kerken gevaarlijk
waren.
Omtrent de andere punten kon men
zich behoudens zijne consciëntie confor
meeren."
Dat dus in commissie vergaderingen tegen
en in een publieke vergadering bij zulk een
tweede stemming, waarbij van te voren reeds
de meening van de meerderheid bekend was,
voor gestemd was, is niet in strijd, maar in
overeenstemming met de practijk onzer va
deren.
Het geval is b.v. denkbaar dat alle vier
Zeeuwsche afgevaardigden in comité zouden
zijn afgeweken van het gevoelen der meer
derheid.
De publieke vóór-stemming ware dan de
uitspraak geweest, dat de Zeeuwsche ker
ken het gevoelen van die meerderheid der
kerken aanvaardden, het volgden, handhaaf
den en aan de realiseering er van zouden
meewerken.
In geval zulk een voorstemmen uitgebleven
ware, zou, volgens het betoog van Prof. R.
o.i. de vraag bij de Generale Synode hebben
kunnen rijzen Hoe zit dit met de Zeeuwsche
kerken, breken zij wegens dit met meerder
heid van stemmen aangenomen gevoelen het
accoord van gemeenschap En zou er bij
zulke verre perspectieven mogelijkheid ge
weest zijn, de Zeeuwsche kerken één voor
één te vragen, of zij in dezen achter haar
afgevaardigden stonden.
En de practijk dier vaderen zegt ook, dat,
waar 't hoogst gewichtige besluiten geldt,
vooral bij de vraag naar de conformeering
een afgevaardigde, dien geen mandaat bindt,
zichzelf zal af vragen: kunnen, mogen, moéten
de kerken, die mij gedeputeerd hebben, zich
neerleggen bij dit besluit of niet.
Op risico zéïfs dat de kerken hem dis-
kwalificeeren, kan hij alleen dan bij de bon-
dig-verklaring tegenstemmen als hij zulk een
besluit meent verderfelijk te zijn öf voor
de kerken in het algemeen öf voor de kerken,
die hij vertegenwoordigt in 't bijzonder.
v. D.
Al sinds eenige jaren is het gewoonte ge
worden ook in de Classis Middelburg een
Zendingsdag te organiseeren. Ook voor dit
jaar oordeelde de Classis een dergelijke sa
menkomst gewenscht en is de Commis'sie
van voorbereiding aan het werk getogen.
Van het resultaat daarvan kunnen we nu
reeds meedeelen, dat de Zendingssamenkomst
dit jaar D.V. zal gehouden worden op Dins
dag 25 Mei, den z.g.n. derden Pinksterdag
en wel op het landgoed Der Boede aan den
straatweg tusschen Koudekerke en Vlissingen,
op een afstand van circa 10 minuten van
het dorp Koudekerke.
De lijst van sprekers is, op het oogenblik
dat we dit schrijven, nog niet volledig. We
kunnen nu wel alvast meedeelen, dat dan ho
pen te spreken Ds. C. J. Wielenga van Zie-
rikzee en Ds. R. Hamming van Middelburg.
Een derde spreker van buiten de provincie
wordt nog gezocht.
Met bezwaren, die een vorig jaar, onzes
inziens terecht, werden ingebracht tegen de
wat hooge entreegelden is rekening gehou
den. Het entreegeld werd nu bepaald op
f 0.25 en ft).10 respecfieveliik voor bezoe
kers boven en beneden de 12 jaar. En heeft
een vader of moeder meer dan twee kinderen
bij zich, dan behoeft men maar voor twee
te betalen.
De derde Pinksterdag is vooral op Walche
ren een algemeen vrije dag, waarop vooral
onze jonge menschen uitzwermen. We hopen
dat ze dan zich zullen concentreeren op Der
Bocde.
Bij onverhoopt ongunstig weer kunnen we
gebruik maken van het kerkgebouw te Kou
dekerke. HEIJ.
Woensdag 5 Mei 1.1. vergaderde onze
Ouderlingen-Conferentie in de Gasthuiskerk
te Middelburg onder leiding van haar voor
zitter dhr. D. Mulder.
*Na opening op gebruikelijke wijze riep deze
den aanwezigen het welkom toe, zijn blijd
schap uitsprekende over de talrijke opkomst,
daarbij echter zijn leedwezen uitsprekende
over het verzuim van uitnoodiging der Hee-
ren predikanten, die gewoon zijn de confe
rentie te dienen van raad. Hij verzocht daar
om Ds. Telkamp ais predikant ter plaatse
deze taak op zich te nemen, die hieraan vol
deed.
't Is goed, aldus spr., dat we als ouderlin
gen weer eens bij elkaar zijn, om elkaar te
ontmoeten en te sterken tot den arbeid in
het ambt, waartoe we geroepen zijn. De in
drukken in dezen tijd zijn zoovele, dat ze
schier niet meer te verwerken zijn, daarom is
het zoo goed, dat we hier weer eens rustig
met elkaar belangrijke zaken kunnen bespre
ken. In verband daarmee voelt hij zich ge
drongen met een enkel woord te wijzen op
het gebeuren van thans in onze kerken en
het groote voorrecht haar geschonken door
den Konnig Zijner Kerk, dat Hij haar Gene
rale Synode te Assen verwaardigd had, om
voor de Majesteit van Gods Woord pal te
staan en geen enkele afwijking van het ge
zag der H. Schrift te dulden, ook niet om
zoogenaamd de wetenschap in het gevlei
te komen. Want zeker, we zijn wel geen we
tenschappelijke mannen, maar Gereformeerde
menschen waardeeren toch de wetenschap
wel. Als bewijs daarvan wijst spr. op wat
Dr. Kuyper in zijn stonolezingen zegt van het
bekende beleg van Leiden, welks burgers
zoo vreeselijk bange worsteling hadden door
te maken, zie pag. 104, dat zij als hulde
voor zoo heldhcftig gedrag „niet aangebo
den vrijdom van belastingen, niet een hand
vol ridderorders, noch goud, noch eere, maar
een School der Wetenschappen begeerde, de
heel de wereld door vermaarde Leidscho
Universiteit."
Volgde lezing der notulen door den secre
taris, br. Wessels, en het verslag van den
penningmeester, br. Quakkelaar, die beiden
den lof voor hun arbeid ontvingen bij monde
van den voorzitter, die ook dank bracht aan
de kerkeraden voor hun bijdragen in dc kos
ten der ouderlingen-conferenties.
De verkiezing van het Comité, die in de
pauze plaats had, wees uit dat gekozen wa
ren met zoo goed als algemeene stemmen
de brs. J. W. Bakker, N. J. Bastmeijer,
S. den Hartigh, J. J. Boon en D. Mulder, die
allen de benoeming" aannamen, waaronder
ook de voorzitter, die verzocht had niet meer
in aanmerking te komen, doch waarvoor br.
Brandsma een stokje schoof.
In de morgenvergadering hield Dr. K. Huy-
singa van Middelburg zijn degelijk en zeer
leerrijk referaat over „Dwalende jeugd,"
waarbij de geachte referent wees op 1. het
karakter van de levensperiode, waarin de
jeugddwalingen vooral optreden. 2. verschijn
sel van dwalingn.I. die der „zoekende"
dwaling en die der dwaling uit onverschillig
heid. 3. Oorzaak der dwalingde zonde,
die op positieve en negatieve wijze tot dwa
ling kan brengen. 4. Bestrijding der dwaling.
Alleen Gods genade vermag hier iets. Maar
God werkt vooral middellijk, ter verkoming
en ter genezing.
In de namiddagvergadering bepaalde Ds. J.
G. Kunst in een boeiende rede zijn aandach
tig gehoor bij de „Inrichting van het Huis
bezoek."
Op beide referaten volgde een zeer ge
animeerde discussie.
Bij monde van den voorzitter ontvingen
beide heeren referenten den welverdienden
dank der vergadering voor hun arbeid in
dezen, benevens allen, die tot het welslagen
van deze weer zoo schoone en aangename
Zeeuwsche Ouderlingen-Conferentie hadden
j bijgedragen.
Ds. Kunst sloot het samenzijn met dank
zegging.
De presentielijst wees uit dat 91 ouderlin
gen en 8 predikanten de vergadering hadden
bijgewoond.
In den geestelijken strijd om den invloed
op den volksgeest is er te onderscheiden. Er
zijn plekken waar het geschermutsel geeft,
waar het een guerilla-krijg is (uit den boeren
oorlog zoo bekend) maar er zijn ook deelen
van het strijdperk, waar het al actie is. Pun
ten, waar in geestelijken zin zoowel de „dikke
Bertha" en het veldgeschut als de machine
geweren en de bajonetten in voortdurend
gebruik zijn. Van die plekken van het oor
logsveld is waar, wat Salomo in ander ver
band zegt„Hare gedooden zijn machtig
vele." Daar gebeurt het meermalen, dat de
vooraanstaanden in den klamp verbijsterd en
versuft worden van het gecompliceerde en
veel-eischende oorlogshandwerk. Een kerke-
raad van een kerk op zulk een punt van den
geestelijken strijd moet wel eens een heel
moeilijk werk hebben bij de keus van een
nieuwen predikant, stel ik me zoo voor. Want,
daar de strijd niet is tegen vleesch en bloed,
is groote geestkracht noodig, doch het
gaat niet buiten het hart om. Men zegt wel
eens, dat vele geestelijke leiders lijders aan
hartkwalen zijn.
De stad, de groote stad, de wordende we
reldstad, daar is veel noodig. Vooral samen
werking. In dien strijd daar kan o.m. Patri-
mlonium van veel beteekenis zijn. Wanneer
zij daar door hare vergaderingen en cursus
sen onze menschen onderricht in de goede
beginselen van het sociale leven en het
Woord laat schijnen over de vragen in het
volksleven. Als zij daar door woningbouw de
zedelijkheid en de gezondheid bevordert. In
dien zij door christelijk vakteeken- of am-
bachtschoolonderwijs en comm. van beroeps
keuze en sociale voorlichting onze jeugd
tracht te bewaren voor de geweldige zuiging
van communisme en socialisme. Zoo zij door
een volksbibliotheek de verkeerde boeken
weert en de goede brengt in de gezinnen van
eigen volk, in die van onze geestelijke grens
bewoners, en in de huizen van buitenlanders
in geestelijken zin en door goede tendenz-
boeken de opinie bewerkt. En bovendien door
verspreiding van eenvoudige christelijke-so-
ciale lectuur in krant, strooibiljet of pak
kende vraag de massa bearbeiden wil
Dan heeft Patrimonium recht op den
steun van hen, die ons volk om Christus
liefhebben en dan zal men niet aarzelen ook
eens in den beurs te tasten als men vraagt
Geeft uw gave naar uw kracht voor
het jubileum-fonds want dat is om de actie
te verdubbelen.
Veronderstel eens, dat in 1918 de agitatie
van uit het buitenland ware overgeslagen en
had gezegevierd in onze groote ste
den
Dan had het te laat geweest voor het re-
cruteeren van de plattelandstroepen, hóór
In de steden moet Patrimonium sterk zijn
door vele steun. Ook in dc kleinere ste
den. De steden zijn brandpunten in den gees
telijken oorlog.
U is zeker al lid of begunstiger
W. HEIJNS.
TWEETAL TE
Bedum S. W. Bos te Dokkum.
M. Elzenga te Grootegast.
MeppelS. W. Bos te Dokkum.
C. v. d. Woude te Gorredijk.
Utrecht: (vac.-Dr. J. C. de Moor): Dr. C. Bouma
te Zwolle.
Dr. K. Dijk te 's Gravenhage.
Hilversum (vac.-A. van Andel)H. A. Munnik Jr.
te Zwolle.
C. van der Woude te Gorredijk.
te Emmen J. Tonkens te Bergum.
A. Wijngaarden te Baarland.
Den HelderD. Ringdalda Jr. te Leimuiden.
H. Steen te Zoutkamp.
BEROEPEN TE
Zeist (vac.-J. W. Siertsema)J. L. v. d. Wolf
te Kralingen.
Den HelderH. Steen te Zoutkamp.
BEDANKT VOOR
Koog-Zaandijk H. Steen te Zoutkamp.
BarendrecktJ. Wijmenga te Ckarlois.
Rozenburg, Oud-VossemeerA. Wijngaarden
te Baarland.
Rkoon J. A. Schep te Dronrijp.
Bunschoten-Spakenburg A. W. Seinen fe Opperdoes.
De classis Alkmaar heeft peremptoir geëxa
mineerd en toegelaten tot, den dienst des Woords en
der Sacramenten, cand. B. Bouma, beroepen predi
kant te Dirkshorn.
De classis Axel heeft peremptoir geëxamineerd
en toegelaten tot den Dienst des Woords en dei-
Sacramenten den heer M. van Wijk, beroepen predi
kant te Oostburg.
Door de classis Bolsward werd de heer S. J.
Koster, beroepen predikant bij de Kerk van Wons,
peremptoir geëxamineerd en met. algemeene stemmen
toegelaten tot de bediening des Woords en der Sacra
menten.
De classis Breukelen heeft peremptoir geëxamineerd
en toegelaten tot den dienst des Woords en dei-
Sacramenten, cand. N. Willemse, beroepen predikant
te Abcoude (Proostdij).
Afscheid en Intrede. Na een verblijf van ruim
21/2 jaar nam ds. H. v. d. Elskamp Zondagavond af
scheid van zijn gemeente te Koog-Zaandijk. De schei
dende leeraar bepaalde zijn gehoor bij Hand. 20 32,
bij de hoede Gods, waarin Paulus de gemeente van
Efeze aanbeveelt. Achtereenvolgens werd gewezen op
de vrijmoedigheid, waarmee dit geschiedtden weg,
waarlangs Gods genade wordt verkregen, en den
zegen, die er op rust. Bijzondere toespraken werden
gericht tot den Kerkeraad, de catechisanten, de af
gevaardigden van de naburige Kerken en de Christe"
lijke Schoolvereeniging
Na afgelegd examen voor de classis Warffum
is beroepbaar verklaard als predikant in de Geref.
Kerken cle heer H. Wiersema, te Zandeweer.
De classis Grootegast heeft, na afgelegd prae-
peratoir examen, beroepbaar verklaard de heer J. H.
Antuma, cand. te Enumatil, die gaarne een even
tueel beroep in overweging zal nemen.
Door de classis Gorinckem, bijgestaan door de
Deputaten ad art. 49, werd dr. C. Veltenaar beroep
baar gesteld. Het adres van dr. Veltenaar is Iris
straat 15, 's Gravenhage.
De classis 's Gravenhage heeft peremptoir ge
ëxamineerd en toegelaten tot den dienst des Woords
cand H. J. Kouwenhoven, beroepen predikant te
Leidscliendam.
VERSLAG van de gehouden Classicale Dia
conale Conferentie op Dinsdag 4 Mei 1926
in de Geref. Kerk van Terneuzen.
1. Opening roepende Diaconie van Hoek. Zingen
Ps. 121 1. Lezen Lucas 6 2038. Br. Dieleman
gaat voor in gebed.
2. De voorzitter roept allen een hartelijk welkom
toe op deze vergadering en hoopt dat deze Conferen
tie onder den zegen des Heeren een leerschool mag
zijn voor den arbeid der Diaconie in de Geref. Ker
ken van de classis Axel.
3. Aanwezig 17 diakenen benevens als adviseurs de
D.D. Post en Vanhaelen.
4. Verkiezing van een Comité. Gekozen worden als
voorzitter br. J. de Ruijter van Axelals scriba br.
A. Dees van Zaamslag en als assessor br. M. van dei-
Gouwe te Terneuzen.
5. De notulen der vorige vergadering worden ge
lezen en onveranderd goedgekeurd en geteekend.
6. De Diaconie van Terneuzen vraagt:
a. „Wanneer een Diaconie eener Geref. Kerk geroepen
wordt in een geval van T. B. C.-ziekte steun te ver-
leencn en dit uit den aard der zaak kostbaar is, zou
het dan niet wenschelijk zijn door samenwerking van
Diaconiën in de classis elkanders lasten te dragen
b „Is aanvaarding van overkeidsubsidie, of van
het „Groene Kruis", ter bestrijding van de T. B. C.-
ziekte in dergelijke gevallen toelaatbaar?"
Na breedvoerige bespreking werden de volgende
conclusies genomen
a. „In geval een diaconie onmogelijk kan voorzien
in de nood van eigen behoeftigen, de mogelijkheid
open is, hulp te verkrijgen van de zusterkerken in
de classis, met dien verstande, dat deze weg alleen
ingeslagen mag worden, als alle middelen in zijn ge
meente zijn uitgeput en dat de kerkelijke weg wordt
behandeld.
Gemeenschappelijke kasvorming is niet naar Geref.
beginsel, tenzij noodtoestanden tot uitzonderingsmaat
regelen mochten nopen".
b. „dat de bestrijding van T. B. C. als volksziekte
niet ligt op den weg van de Diaconie, maar op dien
van particulier initiatief, desnoods gesteund door de
overheid.
Dreigt een gezin onzer kerken tengevolge van een
of meer T. B. C. gevallen te verarmen, dan vervulle
de diaconie haar taak van zuivere armenzorg".
7. Op een vraag van de diaconie van Zaamslag,
indien er geen voldoende werkzaamheden zijn om een
Conferentie te houden, alsdan toch een spreker te
laten optreden met een diaconaal onderwerp, werd
geadviseerd een referaat te laten houden door een
der Predikanten of een der Diakenen.
8. Na de pauze treedt ds. Post van Axel op met
zijn referaat over„Het Diakenambt overeenkomstig
den Geest van Christus".
De referent sprak over het moeilijk maar toch
heerlijk werk van den Diaken in Christus' Kerk. Dat
het ambt met liefde en in den Geest van Christus
moet geschieden, anders zal er geen zegen op dien
arbeid te wachten zijn.
9. Roepende Diaconie voor volgende Conferentie is
Oostburg.
10. De voorzitter sluit de vergadering en ds. Van
haelen gaat voor in dankzegging.
Namens de Classicale Diaconale Conferentie,
H. van der Gouwe, Assessor.
VERSLAG van de Classicale vergadering Classis
Axel te Terneuzen 6 Mei 1926.
1. Opening door ds. Sietsma op gebruikelijke wijze.
2. Alle kerken zijn wettig vertegenwoordigd.
3. Moderamen ds. Groeneveld, praeses ds. Van
haelen, scribads. Post, assessor.
4. Peremptoir examen van den Eerw. Heer M.
v. Wijk, beroepen predikant te Oostburg.
a. de candidaat betuigt vooraf onvoorwaardelijk
instemming met de uitspraak van de Synode van
Assen.
b. de Classis besluit daarna met gunstig advies
van depp. art. 49, met algemeene stemmen den heer
van Wijk toe te laten tot den dienst des Woords en
der Sacramenten.
5. De notulen worden gelezen en goedgekeurd.
6. a. naar aanleiding van een schrijven van zuster
B. wordt een kwestie van grenswijziging tusschen de
kerken van T. en Z. nogmaals in onderzoek genomen.
b) een bezwaar van br. D. te A. tegen een hap-
deling van den kerkeraad aldaar, wordt onontvan
kelijk verklaard.
7. De Classis spreekt haar hartelijke blijdschap
en dankbaarheid uit met de besluiten van de Gen.
Syn. van Assen, en besluit dit te brengen ter kennis
van de Synode.
8. Oostburg vraagt hulp in den dienst voor Aar
denburg. De classis bewilligt hierin.
9. Oostburg vraagt vertegenwoordiging bij de in
trede van Cand. van Wijk op Zondag 6 Juni a.s.
De consulent wordt aangewezen.
10. Een voorstel van Axel, hetwelk aan de classis
de gedachte in overweging geeft, om iemand te be
noemen bijzonder belast met het Evangelisatiewerk
in Zeeuwsch-Vlaanderen wordt besproken.
Resultaat is, dat een commissie wordt benoemd
om deze zaak te onderzoeken.
11. Als afgevaardigden naar de Part. Synode
worden benoemd
Ds. S. Groeneveld, primusds. P. v. Dijk, secundus.
Ds. J. S. Post, ds. K. Sietsma,
Ouderl. D. Scheele, primusouderl. S. de Putter,
secundus.
Ouderl. A. de Koeijer, primus Ouderl. J. Boidin,
secundus.
12. Rondvraag.
13. Volgende verg. 15 Juli. Roepende kerk Zaamslag
14. Lezing korte notulen.
15. Sluiting door den Praeses na dankgebed.
J. S. Post, assessor.
De Classis Axel heeft in haar vergadering van 6
Mei 1:1. besloten aan de Buitengewone Gen. Syn.
onzer kerken te Assen het volgende schrijven te
zenden
De Geref. kerken in de classes Axel, vergaderd te
Neuzen den 6en Mei, gevoelen zich gedrongen U haar
hartelijke dankbaarheid en blijdschap te betuigen
over de door U in de zaak-Dr. Geelkerken genomen
besluiten, waardoor het gezag van Gods Woord en
de kracht onzer Belijdenisgeschriften onverzwakt
werden gehandhaafd.