iü
Godsdienstoefeningen
Verantwoording van Liefdegaven.
INGEZONDEN STUKKEN.
BOEKAANKONDIGING.
VEREENIGINGSLEVEN.
in tie Gereformeerde Kerken in Zeeland
®p ZOBDAG 19 DECEMBER 1920.
Glass© Miaaeibury.
MIDDELBURG
Bediening van den H. Doop in de Noorderkerk.
Classe Zieriiczee.
-
Classe Tholen.
ClasseGoes.
CATHARINA BECKERS,
Hiermede namens de vereen iging hartelijk
dank aan allen die haar finantieel steun hebben
verleend om deze goederen te kunnen ver
vaardigen.
Mevr Bouma, Presidente.
Mf.t. Tazelaab, Penniogmeesteres.
Meliskerke12 December. Onder leiding van
den WelEerw. beer ds. A. C. Heg werd alhier
met groote meerderheid van stemmen tot Her
der en Leeraar beroepen de WelEerw. heer
ds. H. Brinkman van Westerlee.
De Koning der Kerk doe het Zijn dienst
knecht niet aan licht en wijsheid ontbreken
om eene keuze te doen tot eere Zgns Naams
kon het zijn tot blijdschap onzer gemeente
Namens den Kerkeraad,
C. Poldhbman, Scriba.
Extra-collecte Zending .Tekort.'
De volgende collecten zijn door mij ont
vangen: van Gapinge f25,14, van Koudekerks
f144, van Meliskerke f97.41, van Oostkapelle
f 69 73, van O. en W. Souburg f 54,06 plus.f 1.00
van het Zendingscomité, saam f 154.06.
Totaal f 551 84. Keerhof.;!
Gevonden in de collecte door tusschenkomst
van ds. Telkamp f 4,met bijschrift, voorts
f l,-*— met bijschrift uit dankbaarheid, tenslotte
voor de Zending f 1,— f 1,van N. N.
f 1,25 f 0,50 en fly*- totaal f4.75. Waarvoor
hartelijk dank zeggen
Diakenen der Gereformeerde Kerk
te Middelburg.
De Kerkeraden der Gereformeerde Kerken
in de Classe Middelburg worden beleefd ver
zocht, de bijdrage voor Km. Pred. enz over de
maanden Dec. 1920 en Jan. en Febr. 1921, at
te dragen op a.s. Donderdag 23 Dec., des voor-
middags tuspchen 11 en 12 uur in de Consistorie
kamer der Noorderkerk.
Arnemuiden f29,70; Domburg f 14,85; Ga
pinge f 14,85; Grüpskerke f 59,40 Koüd^kerke
f74,25 St. Laurers f29,70; Meliskerke f 54,45
Middelburg f282,15; Oostkapelle f 44,55;
Serooskerke f103 95; Souburg (O. en W.)
f74,25; Veere f44,55; VlissiDgen f 128,70;
Vrouwepolder f 24,75Westkapelle f 9,90.
Samen f 990,00.
Tegelijk kan daar over dezelfde maanden
ontvangen worden door de kerken van Dom
burg f 202,50; St. LaureDS f 337,50; Middel
burg f 202,50Serooskerke f 283,50.
De kerken van Vlissingen en Vronwepolder
worden beleefd verzocht aldaar dan ook de nog
niet ontvangen collecten voor de Theol. School
af te dragen.
De D*pp. voor Art. 13 K.O. enz.
A. Punt.
Middelburg, 15 Dec 1920.
Vlissingen. Ontvangen onder 't bijschrift
„voor de Evangelisatie te Brussel" f2,Den
gever of geefster hartelijk dank»
Ook maken we nog melding dat de collecte
voor bet tekort der ZendiDg op Zondag 28
November j.l. opbracht f 593,03Vj.
G. J. Fbos, Scriba.
Diaconaal Hulpbetoon
Ontvangen door tusschenkomst van Mej.
Stevense f 1,50 van br. H. J.
Met vriendelijken dank voor dezen gift be
veelt ondergeteekende zich gaarne aan tot het
in ontvaDgst nemen van meerdere giften voor
bovengenoemde vereeniging.
Namens het bestuur,
Mej. J. J. de RiddebLaebnoes
PenniDgmeesteresse.
ZENDING.
Met vriendelijken dank ontvangen van een
„oude zuster der gemeente" f 1,25.
Mkj. C. Littooij,
Middelburg, Molstraat F 90.
{Buiten veranticoordeltfkheid der Redactie
Onze eerste Schooldag.
Nieuwe tijden stellen nieuwe eiscben. Als
het getij verloopt verzet men de bakens.
Marie eigenlijk nog meer, want haar ijdelhaid
zou ten zeerste gestreeld zijn, wanneer hij nog
een paar maal pogingen had aangewend
Hij deed het echter niet, maar verdroeg z'n
smart mannelijk, sprekende met haar over ge
wone, dagelgksche zaken, alsof er niets was
gebeurd.
Toch schokte het 'n oogenblik in hem, toen
zij vertelde, dat zg het dorp verlaten ging en in
de stad ging dienen.
Hij voelde, dat bij het zeggen moest; neen,
zonder een waarschuwing zijnerzijds kon hij
haar niet laten gaan, hoepel zij hem smadelijk
had bejegend.
„Je moet het zelf weteD, Marie, maar ik
waarschuw je voor de gevaren van een groote
stad." En eenigszins verwijtend„ik begrijp
ook niét, dat je een arme weduwe, als je moeder,
kunt verlaten."
Maar zij had daarop terug geheftigd „ik be
grijp niet, wie jou het recht geeft, je met mijn
zaken, te bemoeien Laat mij maar kalm gaan,
hoor. Ik ben oud en wijs genoeg En wat mjjn
moeder betreft, omtrent haar ben ik je geen
verantwoording schuldig, maar ik wil je wel
neggen, dat ik met haar volkomen toestemming
ga, als je er tenminste opgesteld bent, dat te
weten."
Diep had Jan Folmer toen gezucht- Volkomen
toestemming van haar moeder 1 Hij begreep wel,
wat die toestemming beteekendeDie was na
tuurlijk afgedwongen. Marie was altijd haar
moeder de baas geweest.
Oprecht en hartelijk, ondanks haar groote ge
breken, bad hp, eenvoudige jongen van het land,
Nieuwe tijden zijn in 1920 voor de christe
lijke school aangebroken, het getij is verloo-
pen, laat ons de bakens verzetten.
Nauwelijks denkbaar was het voor korten
tijd dat een minderheid die wel eens gerekend
werd te behooren tot het „niet denkend" deel
der natie en die gewoon was dan ook als min
derheid behandeld te wordeu, om in volkomen
vrijheid en met gelijkstelling van hare gepri-
veligeerde concurrenten, haar eigen scholen zou
kunnen bouwen en bevolken, zonder daarbij
afhankelijk te zijn van sympathiën of anti-
eympathiën buiten haar.
Dat is voor ons het historische feit van 1920.
Dat dankbaar te gedenken wettigt alleen
reeds een samenkomst. Maar al staat de chris
telijke school nu niet meer, als voorheen, in
de vuurlinie van den politieken strijd, zij blijft
en zal blijven staan, zoolang God haar het
leven schenkt als kampioen in den heftigen
paedagogischen strijd, die onverminderd om
ons woedt.
Del school vraagt arbeicl, vraagt toewijding,
vraagt offers van allen. Eerst en vooral van
allen die haar dienen, hetzg als bestuur, hetzij
als onderwijzers.
Zouden we, op een Schooldag als die van
22 December voor elkander niet de taak kun
nen vervullen die eenmaal de Heere voor Aaron
verVhldé, d.i. elkander de handen sterken
- P. J. de KbüIJTEB.
De BQbelsche Geschiedenissen.
Van het prachtwerk (door W. G. van der
Hulst verteld, door Isings geteekend), uitge
geven door H. J. Spruöt te Rijswijk, verscheen
op ééa na de laatste aflevering, waarin behan
deld wordt van af Judas' verraad tot Ananias'
zonde, blz. 385432. De uitvoering is, gelijk
die van vorige afleveringen, in alle opzichten
lofwaardig. Het zal dus nu biet lang meer duren
of. 'dit prachtboek is compleet. Binnen 2 a 3
weken, belooft de uitgever. Dan zal 't geheele
werk slechts gebonden geleverd worden a f 12.
Nu is 't nog in afleveringen te krijgen.
Het Graf op den Soembing. Een Javaan-
sche roman, door Mr. C. W. Wormser.
Kampen. J. H. Kok. 1920. Prgs f3,75,
geb. f4,90.
In de aankondiging van dit boek door den
uitgever wordt het genoemd „een tweede Max
Havelaar", met de bijvoeging „.Alleen soberder
g-schreven, maar niet minder treffend. Het
teekent in heldere en scherpe kleuren, hoe de
inlander oy'eEgeleverd is aan de> afpersing van
den Chinees".
De patho^l^die den Max Havolaar deed in
slaan bfl het lezend publiek, wordt hier gemist.
De schrijver is een zoon van den welbekenden
heer Wormser, die over de mannen der Af
scheiding zijn boek „Een Schat in aarden Vaten"
schreef; en behoorde (naar ik meen) eertijds
in Hilversum ook tot onze Gereformeerde Kerk
maar heeft later met haar gebroken.
In Magelang was Mr. Wormser voorzitter
van den landraad terzelfder tgd, dat ds. Mer-
keljjn er arbeidde. Als zoodanig kw&m hp dns
gedurig met de Javaansche en Chineesche be
volking in aanraking en ook zal hg wel geheel
en al op de hoogte geweest zgn van onzen
Zendingsarbeid in Magelang. Deze schrijver nu
toont in dit boek „Het Graf ap den Soembing"
wel, dat hg een uitnemend kenner is van het
Javaansche volksleven, met al Kgn eigenaardige
gewoonten ep gebruiken dat hg met groote
voorliefde allerlei natuurt afereelen uit het
schoone Insuliode teekenttoont ook, dat hg
met medelgden voelt het lgjden van den armen
Javaan, die uitgeperst en tot wanhoop geiIreven
wordt, en hg weet met rgkdom van taal zgn
lezers en lezeressen dit alles te doen meeleven
en meegevoelen, maar hij zwijgt over het eenige
medicijn, dat èn Chinees èn Javaan moet ?ge-
boden worden. Als ge 't boek uit hebt, is nog
de vraag: „Mijnheer Wormser, wat wilt gg den
Javaan brengen: cultuur of 't Evangelie
Want dat laat de schrijver in het midden. We
nemen aan, dat de toestanden en gewoonten
bier door W., die een fijn opmerker en gvied
stylist is, juist zgn weergegeven. En dan roept
dit boek den Christenen in Nederland luidt
toe: „Zendt toch Evangeliepredikers naar zulk
een gedrukt volkBrengt in dat volksleven in,
den zuurdeesem van Christus' Evangelie en
van de ordinantiën Gods". Maar een ongeloovige
zal er uit opmaken„De toestanden moeten
daar verbeterd. De Regeering moet ingrijpen.
Cultuur moet er gebracht! In elk geval kan
dit 't resultaat zgn van aandachtige lezing, dat
de geest des ontfermens wordt wakkergeroepen,
dat ieder deernis voelt met het lot van de arme
Javanen (en die zgn er honderden en duizenden),
die door dergelijke onzedelijke practpken worden
misleid, bedrogen, uitgezoger en uitgemergeld.
Het is hoogst jammer, dat deze vaardige
schrijver zjjn talent niet gesteld heeft in dienst
haar lief. En hg had gehoopt, als zg zgn aan
zoek had aangenomen, haar te doen veranderen,
zoo God het wilde, ook in geestelijk opzicht.
Want voor z'n baas, boer Jorissen, was het
lang geen .geheim meer, dat z'n knecht, Jan
Folmer, ook de samenkomsten bezocht van het
groepje, dat zich van de kerk had afgescheiden.
De verandering in den geestelijken toestand
van Jan Folmer was oorzaak, dat hij dacht, ook
daaromtrent veranderde gevoelens bg Marie te
wekken, die naar hg maar al te goed op
merkte veel te luchthartig door het leven
ging.
Bitter werd hg echter teleurgesteld. Maar zgn
liefde bleef onveranderd, werd zelfs intenser.
Het voorwerp zgner liefde echter liep rond
met de gedachtewaar bemoeit zoo'n „boeren
kinkel" zich mee, om mg te kapittelen over mgn
vertrek naar de groote stad.
OVordt vervolgd).
van Gods Koninkrgk, dat hg in dit boek het
niet openlijk opnam voor de prediking van den
Christus Consolator en zichzelven deed kennen
als een Zendingsvriend, als een die ook buigt
voor den Christus Gods. Wat zou er in Iodië
van het Evangelie meer kracht kunnen uitgaan
als de hooggeplaatste Nederlanders openlijk
voor de belijdenis van den Christus uitkwamen.
3oe mooi we dit boek ook vinden, het spgt
ons te moeten constateeren, dat de schrijver met
opzet zich schuilhoudt als Christen mensch.
Doch ook al missen we dat Christelijk element
met smart, we bevelen onzen Zendingsvrienden
de lezing van dit boek gaarne aan, omdat zg
daardoor op uitstekende wgze kennis maken
met het volk, temidden waarvan ds. Merkelgn
arbeidt. Het verhaal speelt binnen de grenzen
van de Kedoe, ons Zeeuwsche Zendingsterrein,
in ParakaD, Temanggoeng en omgeving. Het
plaatsje, waar Rono, deze arme Javaan, woont,
de desa Katjepit, vindt een bezitter van onze
Zendingskaart onder A 4. De Soembiog, waarop
zich het heilige graf van Kiai Makoekoean be
vindt, is een nog niet geheel uitgedoofde krater
en ligt Westelijk van en omsloten door de lijn
Magelang, Temanggoeng, Parakan. Ieder be
grijpt nu, waarom dit boek voor ons inderdaad
interessant is. In den tekst worden veel Javaan
sche uitdrukkingen gebezigd, maar achterin is
aan 't verhaal een woordenlijst toegevoegd, om
die vreemde woorden te verklaren of over te
zetten.
De uitgever zorgde voor keurig nette uit
voering. Een mooie foto van Soembinga top siert
den omslag.
Dr. A. Koyper.
Wg vernemen dat er bg den Uitgever J. H.
Kok te Kampen ter perse is gegaan om zeer
spoedig het licht te zien, een bijzonder be
langrijke uitgave over de laatste levensjaren
van dezen zoo zeer betreurden doode.
Het boek is getiteld De levensavond van dr.
A. Kuyper, en werd geschreven door de dames
H. S. S. en J. H. Kuyper. De eerste begint
haar taak met den 80en verjaardag van haar
vader, als het oogenblik waarop feitelijk de
„straalbreking" begonnen was, terwijl de laatste,
die als verpleegster haar vader met buiten
gewone opoffering tot het laatste oogenblik
zoo trouw heeft verpleegd, meer in het bijzonder
het ziekbed der laatste maanden teekende.
Dit feeder geschreven boek zal ook enkele
illustraties bevatten, en zal zeker voor allen die
den grooten Leider hebben liefgehad en nog
betreuren een aandenken van groote beteekenis
zgn. De bedoeling van deD Uitgever is om den
prgs van het boek zoo laag mogelijk te stellen.
Een geestig gedichtje kwam voor in het
laatste nummer van de „Ster."
Het luidt
Aan een Deserteur.
Quo Vadls?
(d i. de vraag, die de Heere Jezus ge
richt zou hebben tot den apostel Petrus,
toen hg Rome ontvluchtte „Waarheen
gaat gg
Gij laat ons naar de reden gissen
Waarom gij plots uw post verliet,
Hoe moeten w' ons nu vergewissen
Van de gevaren, die gij ziet?
Als wg den goeden koers nog missen,
Waarom waart gij zoo wreed te gaan,
En liet gij ons in 't ongewisse?
Volgt gij nu veel secuurder baan?
Houdt gij den dampkring hier wat frisscher
Wg ventileeren heusch ook graag.
Nu vraagt ons elk„Zeg toch, wat is er
Wat zag hg Soms een hinderlaag
Wat is reformatorisch wisser
Te vluchten? Of te waken staag?"
Gait1) - buur zei mg eenvoudig „Wisse 2),
Dat deserteeren liekt mien misse."
Een stem uit de Geref. Kerken.
Gait: Gerrit (Twentsch dialect).
4 Wisse gewis, zeker.
Kerkhof.
De Geref. Jong. Verben. „Herman Faukeel"
vergadert eiken Zondagavond te kwart over
acht in de coDsiatorie .der Gasthuiskerk, Mid
delburg.
Rooster voor a.s. Zondag
Voor de pauze„Beroepskeuze", (Ring-
onderwerp,) door I. de Wolff.
Na de pauze: Bestuursverkiezing»
Chr. De Bbuijn, Votrtfzitter.
P. v. Dijk, Secretaris.
Noobdibkibk 9Mi uur
2 uur
ds. J. H. Telkamp
ds. J. H. Telkamp
VLISSINGEN.
RINGVERG ADERING op Vrijdag 24
Dec. in Mil. Teh. te Middelburg 7
uur.
Modelinleid. Gew. Geseh. door Koudekerke.
„Beroepskeuze" door Middelburg.
de Wolff, RiDgsecretaris
Beidelb. Catech. Zondag 12. Vraag 31
Gasthuiskerk Gesloten
HoFPLEiNKKBK 9Vs uur ds. L. Bouma
Bed. H. Av.
6 uur ds. L. Bouma
Dankzegging.
Woensdag 2lA uur Huwelijksbevestiging.
Middelbeek 9Vj en 6 uur ds. J. Brfrikhïén
Arnimuidbn 9% en 2 nnr da. J.- Runia
Dombubg 9 uur ds. F. J. v. d. Ende
2 uur Lezen eener Leerr.
Gaping* 9*A en 2 uur ds. I.K. Wflsspjs
Gbijpskbbkb 9 en 2 uur Lezen eener Leerr.
Koudbkbrkb 9 en 2 uur ds. A. C. Heg
St. Laubbns 9Mi en 2 uur da. P. J. Baajj
Em. pred. te Veere.
Mbliskbrkb 9 uur Lezen eener Leerr.
2 uur ds. J. Brinkman
Oostkapbllb 9 en 2 uur ds.D.H.Th.Vollenhoven
Sbbooskbbkb 9 en 2 uur ds. W. Faber
Bed. H. Av. en Dankz.
Soububg 9>/i en 2 uur Cand. A. J. Bouma
van Middelburg.
Vbbbb 9Mi en 2 uur Lezen eener Leerr.
Fbouwbnpoldbb 9l/t en 2 uur ds. F. W. J. Wolf
Wbstkapbllb 9Mi uur Lezen eener Leerr.
2 uur ds. F. J. v. d. Ende
M"-:
•l'
Bbouwbbsbavbn 10 en 3 uur ds. F. Tollenaar
Brdinissb 9Mi en 2 uur Lezen eener Leèrr.
Gi lijnsplaat 10 en 6 uur ds. F. Staal
2 uur Lezen eener Leerr.
Gbbbsdijk 9Vs, 2 en 5Vs uur Lez. eener Leerr.
Haamstidb 9lA en 2 uur| ds. W. Goedhugs
Kampbbland 9, 2 en 6 uur Lezen eener Leerr.
Nibuwbrhbbk 9%, 2 en 6 uur Lez. eener Leerr.
Oostbbland 9 Mi en 2 uur Lez. eener Leerr.
Schabbndijkb 9lA en 2 uur Lezen eener Leerr.»
Wissbkbbkb 9 Mi en 2 nnr Lezen eener Leerr.
Zibrikzbb 10 en 6 uur ds. C. J. Wielenga
Zonnbmairb 9Mi en 2 nur ds. Z. Hoek
t
AnnaJacobaPoldbb 9lA en 2-uur ds.T.D. Wielb&j^'-^
Bhrgbn op Zoom 9Mi en 5lA uur, ds. A.i-ffJllid
Kbabbbndijkb 9, 2 en 6 uur ds. A. ,H.,Niébper
Poorttlibt 9lA en 2 uur ds. C. Staal
Bad. H. Av. en Dank?..
Rilland-Bath 9 en 1% uur dhr. B. WÜ'Öe Graaf
Tholbn 9% en 2 our ds. A. Bolwgu V
Oüd—V03mbbb 9Mi en 2 nur Lezen eener Leerr*
6 uur ds. C. Staal
Baarland 9lA en 2 uur ds. R. Brouwer
Dbibwbgbh 9Vj en 2 nnr Lezen eenér Leerr.
Kapbllb-Bibzblingb 9Mi en 2 nnr ds. Sch^ele
Bobsblb 9V* en 2 uur dé. P. van DgK
Gobs 9lA uur Lezen eener Leerr.
6 uur ds. R. J. v. Veen'
'8 Gbavbnpoldbb 9Mi en 2 uur ds. B Meger
Verkiezing Kerkeraadsleden.
Hbinkbnszand 9Mi en 2 nnr Lezen eener Leerr.
1bb8bkb 9Mi en 2 nur Lezen eener Leerr.
Wbmbldingb 9lA en 2 uur ds. R. J. v. d. Veen
Kbujningbn 9 Mi en 2 nur Lezen eener Leerr.
Nibowdobp 9Vj en 2 nur ds. G. Doekes
Wolphaarthdijk 9lA en 2 uur da. G. de Jager
van Grgpskerkeiüi
6 uur ia de Herv. kerk ds. G. de J&gjeCi
Rede in het belang van „Vrederust".
Glass* Axel.
Axbl 9 en 2 uur ds. A. Thielen
Hobs 9 en 2 uur ds. H. v d. Wal
Oostborg 9Mi en 2 uur Lezen eener Leerr.
Oöstbubg (dienst Aabdbnbubg)
9Vs en 6lA uur Lezen eener Leetr.
SchcoHDijib 9Vs en 2 uur da. J. R. Goris
Tbrssotbn 9Mi en 2 nur ds. S. Groeneveid
Zaa» slag 9 en 2 uur ds. H. P. M. G. de Walle
'M
'!-±
mm.
ity.niü
i
M
Heden overleed tot onze groote
droefheid na een kortstondig lijden
onze lieve Vrouw, Moeder, Behuwd-
en Grootmoeder
in den ouderdom van 73 jaar.
A. VAN DIJK.
M, P. BORKET-van Dijk.
W. J. F. BORKET
en Kinderen.
A. P. VAN DIJ ff.
Den Bosch
A. J. VAN DIJK
en Verloofde.
J. P. VAN DIJK
en Verloofde.
Middelburg, 16 December 1920.
Eenige kennisgeving.
M'