Verslag van de Zeeuwsche Predikanten-
Conferentie gehouden te Middelburg
11 Juni 1918.
Verantwoording ran Liefdegaven.
INGEZONDEN STUKKEN.
BOEKAANKONDIGING.
Ad v«rt*vitlëii.
Lourens Louwerse Lz„
MARIA DAMME,
ds. K. Veen naar aanleiding van Handelingen
2028, verbond zich onze Herder en Leeraar
de WelEerw. Heer ds. O. de Jager overge
komen van Wolfaartsdijk aan de gemeente
met een predicatie uit 2 Corinthe 4 5
Verschillende toespraken werden gehouden
tot den kerkeraad en de gemeente en de vereeni-
gingen die onder toezicht des kerkeraads staan,
de Burgemeester en 't Hoofd der Chr. school
en die hem ter zijde staan en de afgevaardigden
der zusterkerken, waarna door een der onder-
lingen br. A. Geschiere een welkomst en aan-
bevelings-woord den Leeraar werd toegesproken
en door den Consulent namens de classis.
J. H. Gb£chiebe, scriba.
Ooslkapélle. Alhier is tot Herder en Leeraar
beroepen de Eerw. heer D. H. Th. Vollen
hoven, Theologisch Candidaat. Moge de
Heere hem in 't hart geven deze roeping op
te volgen.
Namens den kerkeraad
J. dk Voogd Wz., Scriba.
Aan de Kerkeraden in de Classis Middelburg.
VERGADERING op Woensdag 10 Juli
a.s. des voormiddags te half tien ure
in de Gasthuiskerk.
Agendum:
Praeses i ds. J. D. Wielenga
Assessor: ds. K. Veen.
Ie Scribads. G. H. Toebes
2e Scribads. A. A. van Schelven.
1. Opening door de roepende kerk.
2. Onderzoek der credentiebrieveD.
3. Constitueering der vergadering.
4. Omvraag naar art. 41 K.O.
5. Ingekomen stukkeD.
6. Rapporten (van Dep. naar de Partic. Sy
node enz
7. Beslissing emeriteering van ds. van
Schelven.
8. Inning zendingsbijdragen.
9. Inning bijdragen voor den em. pred. ds.
Ploos van Amstel.
10. Rondvraag.
11. Lezing der Korte Notulen.
12. Censuur naar Art. 43 K.O.
13. Sluiting der vergadering.
Namens de roepende kerk van
Meliskerke,
K. Vebn, Praeses.
Chr. Polderman, Scriba.
N.B. Volgens besluit der vorige Classisver-
gadering worden geen aparte gedrukte agenda
aan de kerkeraden toegezonden.
(Vervolg).
De pauze duurde ditmaal ongewoon lang,
daar moest worden gemiddagmaald, terwijl in
vorige jaren een boterham werd gebruikt en
omdat de vergadering om half vijf moest
worden gesloten wegens de laatste gelegenheid
van vertrek met spoor of boot, kon de tweede
spreker ds. A. H. Nieboer zijn breed referaat
over „De herdenking van de Nationale Synode
van Dordrecht 1618/19 bij haar aanstaand
derde eeuwgetijde" niet volledig uitspreken. Toch
deed dit aan de helderheid van zijn betoog
geen schade, en hij was te eer gemakkelijk te
volgeD, daar door zijn goede zorgen zijn „stel
lingen" gedrukt voor ons ter tafel lagen. Met
bezieling en enthousiasme sprak hjj zijn rede
uit, soms daverde de stem door de hooge
kerkgewelven
Hij motiveerde de keuze van dit onderwerp
allereerst met het besluit van de Generale
Synode van Rotterdam en het voordeel ter
Partic. Synode van Friesland N. G. van de
classis Hallum.
Daardoor wordt de traditie geëerdde lijn
van een Ley dekker in 1718 en van een Nie.
Schotsman in 1818 voortgezet.
Daardoor worden we tot bronnentstudie ge
noopt. Dat zal vruchtbaar zijn tegen velerlei,
euvel, maar ook positief ten zegen voor het
ambt en voor de kerken.
Achtereenvolgens wordt aangetoond
uit welke worstelingen de Nat. Syn. geboren werd.
door wélke handelingen zij zich kenmerkte.
van wélke beteekenis zij is voor de Geref. Kerken.
A. De voorgeschiedenis der Nat. Synode
wordt beheerscht door de worsteling tusschen
Calvinisme en Libertijen. Het kenmerkend
versehil tusschen die twee wordt aangetoond.
Wordt aangewezen wie in die worsteling de
wegbereiders en voorloopers der Remonstranten
waren. De zaken waarover die worsteling liep
waren van «onfessioneelen, Staatkundigen en
leerstelligen aard. Vooral op dat leerstellig
karakter van den strijd wordt nadruk ge'egd,
waaraan een beschouwing over den persoon
en het werk van Arminius wordt vastgeknoopt.
Hoe Utenbogaert zijn opvolger werd „Der
Remonstranten Aaren". Hun Stallingen, een
5-tal, neergelegd in hun „Remonstrantie."
B.v. verkieziDg uit een voorgezien geloof (I),
Algemeene verzoening (II), Mogelijke afval
der heiligen (V). Dat vertoog voortaan hunne
banier. Beantwoord door de contra-remonstran
tie der Calvinisten, bevattende het leerstuk
der goddelijke voorbeschikking, de hoeksteen
der Geref. Kerk. Twee partijen elk met een
eigen banier. Het geschiedkundig verloop heeft
in drie tijdperken plaats gehad. Eerst werden
de Gereformeerden aangevallen, zonder weder
stand te bieden. Daarna tegenwerking en strijd.
En eindelijk herstel door de Dordtsche Synode.
De beteekenis van de Stadhouders Willem
Lodewijk en van Maurits. Het komen tot be
slistheid van den laatsten. Van groote be
teekenis voor het saamroepen der Nat. Synode
De scherpe resolutie. Door samenwerking der
Gen. en der Prov. Staten, op Holland na, van
genoemde Stadhouders en Partic. Synodes gaat
eindelijk de uitnoodiging uit naar tal van
personen en kerken in allerlei landen om drie
of vier theologen, vredelievend en vroom, te
zenden, om de kerken in hare Synodale han
delingen door hun wijsheid bijtestaon en de
gerezen moeilijkheden en bezwaren op te
heffen of te stillen. Zoo kwam de Nat. Synode
samen in Dordrecht, de eerste van Hollands
steden, den 13en Nov. 1618, tot handhaving
der leer die uitgaat van Gods Souvereiniteit
en haar hoogtepunt vindt in het Centraal-
dogma der uitverkiezing.
B Door velerlei handelingen heeft de Nat.
Synode zich gekenmerkt. Naar tijdsorde worden
ze onderscheiden in voor-handelingen. Eigen
lijke handelingen. En na-handelingen. En alle
drie staan in het kenmerk dsr gebedsver-
hooring. Uit welke leden, tot een totaal van
105 Plechtige opening. Verkiezing van het
moderamen. Beschouwing over den praeses
Johannes Bogerman. Om welke eigenschappen
aanbevelenswaardig Zijn steun tegenover zijn
reuzen-taak Zijn onwankelbaar vertrouwen op
zijnen God. Een gezalfd bidder, wat met
treffende citaten wordt aangetoond. Algemeen
genomen mag gezegdDe arbeid dier Nat.
Synode stond in het teeken van verhooring
van het gebed van den praeses, om een over
vloedige oogst.
De vóórhandelingenvoordat de geciteerde
Remonstranten verschenen, warenhet besluit
tot bijbelvertaling, do Catechismus-prediking,
de wijze van catechiseeren, de zending, op
leiding van a.s. dienaren des Woords, boeken
censuur.
De eigenlijke Acta: verwijdering der Remon
stranten (14 Jan. 1619), het vaststellen en af
kondigen der „Handelingen". Aangetoond wordt
dat die leerregels veel te weinig worden ge
kend. Een gereformeerde moet zijn belijdenis
kennen. Zij zijn meer geprezen dan gelezen.
Het gaat om de Souvereiue genade Gods, die
verheerlijkt wordt in de verlossing des zondaars,
die dood geworden is door de misdaden.
De na-handelingenna het vertrek der buiten-
landsche afgevaardigden, zijn formulieren van
onderteekening, revisie der K.O., der Confessie
en van den Catechismus, sluiting op 29 Mei
1619, onder plechtige dankzegging tot God,
doer den praeses.
C. Bij het vaststellen van de beteekenis der
Nat. Synode moet rekenschap gegeven welk
standpunt men inneemt, wat met tegenover
gestelde voorbeelden van voor en tegenstanders
wordt aangetoond.
Hare beteekenis is velerlei en haar zegen is
rijk geweest in het verleden. Zij heeft de een
heid behouden van de Gereformeerde religie
in het nationale leven onzer repub'iek. Wat
het woord „Nationale" vóór Synode beteekent.
Zelfs internationaal van beteekenis. De Synode
van de Fransche Geref. Kerken heeft de leer
regels van Dordt coüform Gods Woord be
vonden, en ze met eede bezworen. Het kerkelijk
leven hier te lande in zijn eenheid en vrijheid
gehandhaafd. Ook in het heden. Het verband
tusschen de uitgeleide Kerkenen de Dordtsche
Synode. De Gereformeerde Kerken van thans
de wettige voortzetting der op de Nat. Synode
vertegenwoordige Kerken. Drn band aan het
verleden in het heden eeren voor het gedenken
van des Heeren daden. Maar dan zullen wij
ook niet smalen op de belijdenis. Welk officier
solt met de vaderlandsehe vlag of werpt slijk
daarop? Verreikend zal de beteekenis en rijk
de zegen dier Nat. Syaode ook ia de toekomst
zijn. Erfgenamen van zulk een rijke nalaten
schap kunnen geen donkere toekomst hebben.
Mits de lijn van 1618/19 doorgetrokken worde
uit Gods souvereiniteit, ingebondenheid van
Sohrift en Belijdenis, tot Gods eere.
Dat is beloofd door onze vaderen in de 146e
zitting der Dordtsche Synode. In 't midden
dier aan bezieling zoo rijke vergadering is het
op hunne bede aan de uitheemsche godgeleer
den beloofd, dat zij in die rechtzinnige god
zalige en eenvoudige belijdenis des geloofs
standvastig wilden volharden en den nakome
lingen onvervalscht nalateD, door de genade
Gods. Ziedaar de verbinding tusschen dat rijke
verleden en onze toekomst. De referent eindigt
met het besluit der Dordtsehe leerregels, waar zoo
schoon tweeërlei onderscheiden wordt, waarvan
de mededienaars in het Evangelie zich hebben
te onthouden, en wat hun wordt toegebeden
tot stichting der toehoorderen en ter eere Gods.
Aan de discussie konden nog deelnemen de.
D. D. Wielenga, Baay en de voorzitter, die
nog opmerkte, dat het zeer gewenscht was,
dat de Zeeuwsche Kerken in November a.s.
den driehonderdsten verjaardag der Synode
herdachten en h\j hoopte, dat een der afge
vaardigden van de Partic. Synode verzoeken
z u, een behoorlijke herdenking voor te be
reiden.
Eenig8zios gehaast werd het laatste deel van
het agendum afgehandeld. Het had algemeene
instemming, om aan de Partic Syaode te ver
zoeken op dezelfde voorwaarde D.V. het volgend
jaar weder Conferentie te mogen houden. Ds.
Veen van Meliskerke en ds. de Walle van
Zaamslag worden aangewezen als primi-refe-
rentenhet moderamen ontvangt het recht
secundi zoo noodig, uit te noodigen. Ds. J.
J. Koopmans van Raamschdonk, die de Con
ferentie met z\jn tegenwoordigheid vereerd had,
sprak een enkel woord van daok voor het
aandenken, dat de vorige Conferentie hem ge
schonken had in een vulpenhouder uit dank
voor de diensten vele jaren lang als secretaris
bewezen.
De voorzitter spreekt een kort slotwoord,
waarin hij met name de beide referenten har
telijk bedankt, en, als ds. Baay is voorgegaan
in dankzegging en gebed, sluit hij de uit
nemend geslaagde vergadering.
J. D. Wiilenga, Secretaris.
Ontvangen Collecten van de. Gereformeerde
Kerken in de Classe Middelburg.
a. Voor de Hulpbehoevende Kerken ia de
Provincie nagekomen St. Laurens f 4 20
Vlissingen f24 93.
b. Voor de Hulpbehoevende Studenten
Arnemuiden f881; Grijpskerke f 13 51Koude-
kerke f1650; Middelburg f64 68l/s; Veere
f 11.73.
Voor het ontvaDgen der nog niet gestorte
collecten voor de Hulpbehoevende StudenteD,
hoop ik D. V. op den gewonen tijd en plaats,
as. Donderdag 4 Juli zitting te houden.
De Correspondent van de
Classicale Collecten
A. Pont.
Middelburg, 27 Juni 1918.
Vlissingen. Met hartelijken dank vermeld ik,
als in mijn brievenbus gevonden op 27 Juni
11. f5.voor den arbeid in Noord-Brabant
en Limburg.
A. A van Schelven.
Middelburg. Met vriendelijken dank ontvangen
van een onbekende f 2,50 voor de Vrouwen
vereniging Pböbe.
S. Tazelaar, Penningmeesteresse.
Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.
Ons werd verzocht de aandacht op de
zaak, welke in onderstaande circulaire
duidelijk aangegeven is, te vestigen en we
meenden niet beter te kunnen doen dan
op te nemen, wat de voorloopige com
missie er van zegt.
L. S.
Zooals U bekend zal zijn, heeft Dr.
Dekker, Secretaris van de „Nederlandsche
Centrale Vereeniging tot bestrijding der
Tuberculose", het plan opgevat, ongeveer
25.000 ondervoede kinderen uit onze groote
steden en industrie-centra tijdelijk naar
het platteland te doen verhuizen. Zij
zouden daar, naar zijne meening, in betere
conditie komen door het verblijf in de
vrije, frissche lucht en door de wellicht
betere voeding.
Dit plan is bijne algemeen metsympa
thie begroet. Ieder is er van overtuigd,
dat de kinderen in de steden tegenwoordig
over 't algemeen in de allertreurigste
omstandigheden leven, dat zij dikwijls ge
brek hebben aan 'het allernoodigste. En
nu weten we wel, dat de toestanden op
het platteland geheel andere zijn dan die
vóór een half jaar. Er zijn ongetwijfeld
streken, waar evenzeer als in de steden,
groot gebrek is aan alles. Maar we weten
ook, dat Zeeland dan toch nog, tot op
zekere hoogte, bevoorrecht is. En we weten
eveneens, dat voor een stadskind, gewend
te leven te midden van en in groote, hooge
huizen, met weinig licht en lucht, een
zelfs kortdurend verblijf op het land van
zeer gunstigen invloed kan zijn.
Wij moeten trachten dit plan te doen
slagen. Daarvoor heeft zich, na de ver
gadering van Vrijdag 7 Juni, een voor
loopige commissie geconstitueerd, bestaan
de uit de onderteekenaars dezer circulaire,
welke commissie zal trachten zooveel
mogelijk personen in alle plaatsen van de
Provincie te bewegen, adressen te zoeken,
waar kinderen voor 8 a 12 weken kunnen
worden opgenomen.
Waar onze Provincie bij vroegere gelegen
heid zwakke kinderen uit de oorlogvoeren
de landen heeft gehuisvest en geholpen,
daar hopen wij, dat, ondanks de slechtere
tijdsomstandigheden velen zich zullen
aanbieden om kinderen te huisvesten en
te voeden.
Door de Regeering is bereids f50 000
toegezegd om de groote kosten te ver
minderen. Hare Majesteit de Koningin-
Moeder steunde dit goede plan door een
milde bijdrage.
De kinderen, die uitgezonden worden,
zijn gezond, zijn rein en zindelijk en uit
een fatsoenlijk gezin. Er wordt geen ver
goeding gegeven. Een zoodanig werk
behoort uit liefde te geschieden. Mocht
een extra toeslag voor melk of eieren
noodig zijn, dan kan daarin worden voor
zien Voor kleeding, schoeisel, groote
reparaties enz. wordt eveneens gezorgd.
Wij doen nu een zéér ernstig beroep
op uwe medewerking. U kunt door uw
invloed, door huisbezoek of anderszins zeer
meewerken tot het slagen van het plan.
Een groot volksbelang is er mee gemoeid,
een gelegenheid gegeven tot betoon van
menschlievendheid.
Voorloopig kan aan Mejuffrouw Deetman,
Secretaresse van het comité, Middelburg
Dam 96, opgegeven worden het aantal
kinderen, dat meent te kunnen plaatsen.
Aan U zullen dan dadelijk kaarten ter
invulling worden toegezonden.
Direct zouden wij gaarne die opgave
ontvangen.
De voorloopige Commissie:
J. H. Blum.
A. J. Hoorweg.
Ds. P. J. Steinz.
Mr. J. H. M. Stieger.
Mej. C. Deetman, Secretaresse.
Dam 96, Middelburg.
8 Juni 1918.
De Macedoniër. Afl. 6 Juni 1918.
Ds. Dijkstra van Diever verhaalt in een
lezenswaardig artikel het lief en leed van de
Zendingsactie der Christ Geref Kerk tusschen
de jaren 18731892. Den Zendingsdirector ds.
Donner van Leiden wordt een woord van
eervolle nagedachtenis gewijd. In het 2de
stuk wordt Soemba's geschiedenis vervolgd.
Het eerste beeld van de „Camera" van H. D.
is dr. Scheurer als zilveren jubilaris het tweede
beelddezelfde man opkomende voor de Broe
dergemeente in Suriname. Voorts worden
genoemd enkele geschikte boeken voor zendinga-
studie. Een nieuw „Maandblad" verscheen. We
zien een zendingshospitaal te Tjisaroea opge-r*
richt, waarvan ds. Tiemersma vertelt, en waar
nu Amerikaansche Methodisten arbeiden. Het
beeld van de politieke partijen in Indië doet u
zieD, dat ge evenals Indicus u zou moeten
aansluiten bij de Christ. Ethische partij. „Een
goed advies" is de raad, om de rechtsregeling
der inlandsche Christenen niet meer door onze
tegenwoordige Kamer te laten behandelen.
Daarvoor is de kwestie te belangrijk. Het laatste
beeld wekt onze belangstelling voor Chr. onder
wijs ta geven aan de kinderen van de Javaansehe
Priaji's. Natuurlijk is dat voor het Zeeuwsche
zendingsterrein van net zooveel belang Ü's voor
het Amsterdamsche. Krbkhov.
Zondagiruit.
Voor a s. Zondag is de volgende
apotheek opengesteld
Te MIDDELBURGdie van den heer
M. J. van Pienbroek.
Te VLISSINGENdie van den heer
A. J v. Ockenburg.
Heden overleed, zaeht en kalm,
na een langdurige ongesteldheid,
nog onverwachts, tot onze diepe
droefheid onze zeer geliefde Echt
genoot en der kinderen zorgdragende
Vader, Behuwd- en Grootvader, de
Heer
in den ouderdom van 56 jaar en
6 maandan.
Allen, die den overledene van
nabij gekend hebben, zullen besef
fen wat wij in hem verliezen-
Sterke de Heere ons in dezen zoo
zwaren weg van beproeving.
Uit aller naam,
W*d. L. LOUWERSE-
de Visser
Domburg, 't Groentje, 24 Juni 1918.
Heden overleed onverwachts, zacht
en kalm, na een korte ongesteldheid
van enkele dagen, tot onze diepe
droefheid in de volle verzekerdheid
des geloofs mijn geliefde Vrouw,
Moeder, Behuwd- en Grootmoeder,
in den ouderdom van ruim 70jaar.
Dat zij ingegaan is in de rust, die
er over blijft voor het volk Gods,
lenigt eenigszins onze diepe smart.
Kloetinge A. GLERUM.
Den Haag,
MARINUS GLERUM.
LINA GLERUM—Dal>bodt
en Kinderen.
Vlis>mgen.
ADRIANA HARPE—Glkrum.
AN DRIES HARPE
en Kinderen.
Middelburg.
HENDRIKA BOSSCHAART-
Glbrum
JACOBUS BOSSCHAART.
Kloetinge.
HUIGJE GLERUM.
Middelburg.
HELENA GLERUM
Rotterdam,
GERARD GLERUM.
KATHARINA GLERUM-Wouters
en Kinderen.
Kloetinge, 26 Juni 1918.
