Ds. J. J. WESTEBBEEK VAN EERTEN.
Schoollmlp voor Zeeland en N.-Brabant.
INGEZONDEN STUKKEN.
Het Kerkgebouw op .Vrederust',
Een gevaar bij het vervoer en lossen van
suikerbieten.
BOEKAANKONDIGING.
Menigerlei Genade. Wekelyksche Leerre
denen van Gereformeerde Predikanten,
onder redactie van prof. Sillevis Smitt
en dr. Wielenga van Amsterdam.
Kampen. J. H. Kok. 1915.
Afl. 11-20.
Uit Jan Springens Jongensjaren door
J. Berkhout, met illustraties van Jan
Rinke.
VEREENIGINGSLEVEN.
Nagekomen Adverlentiën.
DE HELDENSTRIJD
DER CAMISARDEN
Prof. F. BETTEX.
VAN DE BLOEDSTAD
NAAR GOLGOTHA.
aangewezen om de bedragen der kerken in
ontvangst te nemen,
10. Een schrijven van een zuster uit één
der kerken zal door den scriba beantwoord
worden.
11. De vraag van Heinkenszand „of het niet
gewenscht is te achten op Zondagen, wanneer
het H. Avondmaal wordt gevierd, den belij
denden leden ook des namiddags gelegenheid
te geven des Heeren dood te verkondigen
geeft de Classis de bespreking daarover ge
hoord aanleiding den Kerkeraden te herin
neren dat het hunne roeping is zorg te dragen,
dat zooveel mogelijk alle brs. en zusters ge
legenheid hebben aan het H. Avondmaal deel
te nemen.
12. Kerkvisitatoren brengen rapport uit over
hun bezoek aan de kerken Borssele, Baarland
en Wolphaartsdijk. Het rapport luidt bevredi
gend. Eenige gevallen van tractements-verhoo-
ging worden met blijdschap vernomen. Onder
dankzegging aan de visitatoren wordt hun
rapport gearresteerd.
13. De bespreking van de Handelingen der
Part. Synode levert niets bizonders op De
kerken die in gebreke bleven te collecteeren
voor de Prov. Diac. kas voor Idioten enz. ver
klaren de collecte reeds gehouden te hebben
of nog te zullen houden.
14. „Ligt het op den weg van den Kerkeraad
öf van het Schoolbestuur hulp te verleenen aan
zwakke scholen?" Op deze vraag van Hein
kenszand antwoordt de Classis, dat er geen
bezwaar tegen zijn kan, dat ook zwakke scholen
van kerkeraden hulp ontvangen.
15. De Kerkeraad van K. B. vraagt en ont
vangt advies op een instructie.
16. De verschillende Deputaten worden ge
continueerd.
17. De vacaturebeurten worden aldus geregeld:
's-GravenpolderD.D Pontier, Van der Veen,
Bramer, Dam
WemeldingeD.D. Dam, Doekes, de Jager,
Knoppers.
18. Bü art. 41 komt niets bizonders ter sprake.
Alleen ontvangt de kerk van K. B. een ant
woord op een vraag, en betuigt die van Ierseke
haar dank aan de Classis, in 't bizonder aan de
predikanten en den consulent, voor de hulpe
haar in den tijd der vacature geboden ook
vraagt Ierseke vertegenwoordiging der Classis
bij de bevestiging en intrede van ds. Meyer,
waarvoor de consulent wordt aangewezen.
19. Ds. Bramer doet het verzoek of de Clas
sis niet zou willen adviseeren aan de verschil
lende kerken om in ernstige overweging te
nemen een collecte te houden voor de Yrye
Universiteit, die grootelijks behoefte heeft aan
finantieelen steun. Na breede bespreking wordt
het volgende voorstel aangenomen De Classis
met waardeering gehoord het verzoek om in
verband met den finantieelen nood der V U.
een bizondere collecte te houden tot dekking
van het tekort, gaat over tot de orde van den
dag. Ds. Bramer wordt aangewezen om even-
tueele collecten in ontvangst te nemen.
20. D.D. Doekes en Van der Yeen deelen
mee dat zy tegenwoordig geweest zyn by de
intrede van ds. van Yoorst en ds. Dam, in de
kerken van Driewegen en Baarland.
21. De volgende vergadering zal gehouden
worden D.V. 13 Januari 1916roepende kerk
Driewegen.
22. De praeses sluit, nadat de assessor de
Korte Notulen gelezen heeft, de vergadeaing.
Op last der Classis,
R. J. van der Yeen.
Goes, Oct. 1915.
Verantwoording van LUfiUgargi.
Heden ontving ik een brief, volgens post
stempel afkomstig uit Ierseke, inhoudende f 10
voor Schoolhulp. Wy zeggen den onbekenden
gever hartelyk dank voor die milde gave.
Wie volgt zyn voorbeeld?
Het zal my zeer aangenaam zyn het spoe
dig te kunnen mededeelen. 't Behoeft niet al
tijd f10 te zyn, ook de kleinste gave is welkom.
Hartelyk aanbevelend
G. de Jager,
Penningmeester.
Wolfaartsdyk, 18 Oct. 1915.
Met liartelyken dank vermeldt ondergetee-
kende, dat by hem ingekomen zyn twee giften
voor de Zending. Uit het busje van A. Re-
mynse te Wolfertsdyk f 14,22Vs van „Trifosa",
de Zendingsvereen. te Ierseke, door S. Bol, voor
het op te richten hospitaal f25,
De Zendingsdep. in de Cl. Goes,
i-r DawTTüG
Nieuwdorp, 27 Oct. 1915.
Vlissingen. Met dank ontvangen op 17 Oct.
300 halve centen voor de Zending en op 24
Oct. f 0 50 voor de Zending.
Namens den Kerkeraad,
P. G. Laernoes, Scriba.
Buiten verantwoordelijkheid der Redactie)
Geachte Redactie 1
Om niet te veel van uwe gastvrijheid te
vergen, heb ik sinds maanden geen beroep op
uwe welwillendheid gedaan. Ik hoop dat nie
mand daaruit geconcludeerd heeft dat de arbeid
stop gezet werd. Helaas neenwant het kon
nog niet. Maar tot onze blijdschap mag ik er
aan toevoegen, dat ook de gaven bleven vloeien.
Het Comité heeft zyn eerste jaar achter den
rug. Een jubileum was het niet. De omstandig
heden, die het Comité in het aanzyn riep, zyn
immers de verschrikkelijkste, de treurigste die
men denken kan.
Maar hoe treurig die omstandigheden ook
zyn, de arbeid moet doorgezet. De arbeid zal
ook doorgezet.
Met moed doorgezet.
Want by al het treurige is er ook reden tot
verblijden, als men let op de offervaardigheid,
die het Comité mocht ondervinden. Inderdaad,
men liet ons niet in den steek, al kon de offer
vaardigheid ook algemeener geweest zyn, gelet
op het algemeen karakter der Tehuizen.
Het geld werd uitnemend besteed. Het Comité
mag er thans op wijzen dat te Kruiningen, te
Nieuw-Namen en te Rilland Tehuizen zyn ge
bouwd, terwijl te Hulst eveneens een verplaats
bare barak staat, die het Comité echter in huur
heeft. Vijf en twintig Tehuizen staan thans
dagelijks open om onze soldaten te ontvangen.
Vyf en veertig honderd gulden gaf het Comité
dit jaar uit. f1800.werden uit particuliere
bydragen verzameld, de rest kwam uit de kas
van het Centraal Nationaal Comité. Het grootste
deel kwam dus van buiten de provincie. Laat
Zeeland daarom zyn gaven voor de militairen
maar niet over de grenzen van ons gewest
zenden. Daar binnen is nog zooveel noodig.
Want al zullen wy dit jaar minder noodig
hebben dan verleden jaar, we hebben voor den
winter nog lang niet wat we hebben moeten.
Integendeel, onze kas is leeg.
Laat my daarom nog eens een beroep op de
beurs mogen doen, voornamelijk van diegenen
die nog verzuimden wat te geven. De Tehuizen
staan voor alle militairen opendaarom kan
ieder er ook gerust het zyne toe bydragen.
Onze militairen kijken zoo somber tegen den
winter aan.
Och, draagt gy er het uwe nu eens toe by,
om het vooruitzicht wat aangenamer te maken.
Hieronder volgt de lijst van ingekomen giften.
Totaal vorige opgaaf f 1490,63; Geref. kerk
Biezelinge f2,50 J. Y. op Ger. Gr. te Vlis
singen f 4,20idem te Ierseke f 1,idem te
Zierikzee f2,Geref. kerk Domburg f7,58;
J. V. op Ger. Gr. te Vlissingen f 8,95 Geref.
Knapenvereeniging Souburg f 1,15 J. V. op Ger
Gr. te Vlissingen f 9,30idem te Grypskerke
f 5,26Vs idem en Chr. J. Y. Kolynsplaat f 13,10
J. V. op Ger. Gr. te Biezelinge f 0,70Chr.
Nat. Werkmansbond te Middelburg f 5,J. V.
op Ger. Gr. te Serooskerke f 3,80 idem te Vlis
singen f7,60; idem te Souburg f 0,75 idem te
Zonnemaire f 12,idem te Vrouwepolder f3,75;
idem te Zierikzee f 2,idem te Kruiningen
f 120,80idem te Vlissingen f 2,97V2 idem te
Souburg f 0,75Jongel.Ver. Ierseke f 1,Chr.
Zangvereen Soli Deo Gloria" Groningen
f 4,01V2Collecte Ned. Herv. kerk Zaamslag
f 37,J. V. op Ger. Gr. te Vlissingen f 5,55
idem te Nieuwdorp f 7,idem te Nieuwer-
kerk f2,50; mej. J. v. d. S. Tholen f 0,75 J.
J. S. te 't Zand f 2,04V2 J. V. op Ger. Gr.
Herm. Faukeel Middelburg f 3,54idem te
Vlissingen f 4,37V2Chr. en J. Y op Ger. Gr.
te Colynsplaat f 12,20; J. V. op Ger. Gr. te
Serooskerke f 4,idem te Vlissingen f 4,82V2
idem te Vrouwepolder f4,idem te Zierikzee
f2,idem te Ierseke f 1,idem te Vlissin
gen f2,22Vs Bydragen militairen te Kruinin
gen f 8,28 J. V. op Ger. Gr. te Ierseke f 3,08V2
idem te Ylissingen f5,10; idem te Souburg
f 0,75 Bondsring W. Z.-Beveland f 1,34V2
J. V. op Ger. Gr. te Serooskerke f3,Chr.
J. V. en J. V. op Ger. Gr. te Colynsplaat f i3,10
J. V. op Ger. Gr. te Vlissingen f 5,10Ring
Middelburg f l,79VsJ* V. op Ger. Gr. te
Vlissingen f3,82V2. Totaal fl852,17Vs.
De Secretaris-Penningmeester,
J. P. Kögeler.
Het Bestuur van de Vereeniging tot Chris
telijke Verzorging van Krankzinnigen in Zee
land wendt zich met een krachtig en dringend
beroep op de liefde en offervaardigheid tot
allen, die in haren arbeid belangstellen.
Het bel reft den bouw der kerk op hare
stichting „Vrederust".
De financieele omstandigheden noopten by
den eersten opzet voorloopig en tydelyk voor
de plaats der gemeenschappelijke samenkomst
tot Woord en Gebed zich tot een klein en on
aanzienlijk houten gebouw te beperken. Reeds
op zichzelf was dit gebouw weinig doelmatig.
Laag van verdieping is het bovendien door zyn
houten samenstelling aan de wisselingen der
weersgesteldheid in bizondere mate onderhevig.
Maar, afgescheiden van deze ondoelmatigheid,
kreeg men by de voortdurende uitbreiding der
Stichting steeds meerder met ruimtegebrek te
worstelen. Reeds eenmaal werd het gebouw
uitgezet. Doch het bezwaar nypt opnieuw. En
dan bedenke men by dit alles, hoezeer voor
de krankzinnigen met hun gevoelige gemoeds
gesteldheid voor_ de vrucht der prediking de
aard der omgeving een van de belangrijkste
uitwendige middelen is
Verleden jaar had het Bestuur trouwens
overeenkomstig het tydelyk karakter, dat van
den aanvang af het houten gebouw droeg
by het naderen van de voltooiing van den
stichtingsbouw deze zaak reeds ter hand ge
nomen (men vergelijke de mededeelingen op de
laatste en voorlaatste Jaarvergaderingen, 10e
Jaarverslag blz. 29, 11e Jaarverslag blz. 30).
Maar de intredende oorlogstoestand dwong tot
afwachten. Thans kan niet langer worden ge
draald. Al zijn de normale verhoudingen niet
hersteld het kan niet twijfelachtig zyn, of
de immers ook voor de Zeeuwsche bevolking
veelzins gunstige economische toestand behoeft
van een beroep op de offervaardigheid niet
langer terug te houden. Eer juist integendeel
moet het onverdiende, het boven-anderen-ge
zegende, dat in Zeeland door de schrille tegen
stelling met de naby-zynde oorlogsellende
scherp spreekt, tot verhoogde offervaardigheid
voor de zaak des Heeren drijven.
En het Bestuur doet een beroep met des te
grooter vrijmoedigheid, omdat immers in het
Kerkgebouw, dat midden op het terrein der
Stichting boven het veelvormig gebouwencom
plex zich zal uitdragen, als in een uitwendig
teeken het eigenaardige, het kenmerkende van
het streven der Vereeniging zal spreken. Zal
spreken, wat tot den moeizamen arbeid van de
stichting dezer inrichtiag in de eerste plaats
bewoog Daar wordt onzen ellendigen het Evan
gelie der bevrijding uitgeroepen. Daar wordt
telkens weder opnieuw gemeenschappelijk ster
king in den Heere tot den zwaren en toch
heerlijken arbeid gezocht. Zoude dan, waar
straks op ons terrein de verschillende gebou
wen in keurigen vorm en sty'1 zullen zyn ver
rezen, alleen dit Huis Gods mogen worden
achtergesteld
Men overwege voorts, dat de finantiëele steun,
die door de verschillende openbare besturen
voor den bouw werd en wordt verleend, zich
uiteraard tot deze zyde der zaak hoezeer
voor ons immers juist de hoofdzaak niet kan
uitstrekken Maar het behoeft toch ook niet.
Is het niet juist een treffende gedachte, dat dit
gedeelte van den bouw door een bizonder be
toon van mededeelzaamheid van allen, een ieder
naar de mate van zyn krachten zal worden tot
stand gebracht? Blyke dan, dat het Christelijk
Zeeland, welks werkdadige sympathie voorliet
streven der Vereeniging reeds velerlei malen
uitkwam, op deze enkele opwekking, in een
korten tyd, het Bestuur tot den bouw der Kerk,
als de eindelyke bekroning van den veeljarigen
bouw der Stichting, in staat zal stellen
Namens het Bestuur voornoemd
J. H. Donner, Voorzitter.
N M. de Ligt, 2e Voorzitter.
P. J. Kruijter, Secretaris.
J. J. de Jager, 2e Secretaris.
H. J. E. Gerlacii van St. Joosland,
Penningmeester.
G. van de Putte, 2e Penningmeester.
Het Bestuur zal zich dezer dagen met alle
Afdeelingsbesturen in verbindig stellen, ten
einde aan iedere plaats in den loop der No-
vember-maand de inzameling der giften voor
het bovenomschreven doel, door bemiddeling
van die Besturen te doen plaats vinden.
Voor plaatsen, waar geen Af deeling der Ver
eeniging is, zal het Bestuur den Correspondent
verzoeken voor deze zaak zorg te willen dragen.
De suikerbietencampagne zal binnen kort
een aanvang nemen. Van het land, waar zy
geteeld zyn, worden de bieten naar het naast-
bygelegen station van spoor of tramweg ver
voerd. Daarby zyn veel handen noodig. By
het vervoer worden jongens, by het lossen
meisjes gebruikt, zooals men kan zien aan vele
losplaatsen op de emplacementen.
Nu bestaat de gewoonte, dat niet alleen aan
den voerman, jongens van veertien jaar en
ouder voor eiken wagen, dien hy brengt,
drank of bier wordt geschonken, maar even
eens aan hen, die helpen by lossen en laden,
dus ook aan meisjes, hetzij op het terrein, of
anders in de naastbygelegen herberg.
Tenzy, dat zy het weigeren, zyn deze jongens
en meisjes des avonds door het veelvuldig
gebruik van bier of sterkendrank niet meer
nuchter, waarvan men zich de gevolgen lich
telijk denken kan
Men bespare ons, deze nader aan te duiden.
Ook mag men het gevaar, dat ontstaat voor
de veiligheid op de spoorlijnen aan de stations,
wel in overweging nemen.
Heel dit ellendig systeem van schenken en
drinken berust op een oude traditie, die door
menigeen (naar we hopen willen met tegenzin,)
gehandhaafd wordt, omdat men bukt voor het
is altyd zoo geweest.
Wy doen een beroep op allen, die hierin
iets te zeggen hebben, om met vereende kracht
tegen te gaan een gewoonte, die de bietencam
pagne voor menigeen maakt tot een bron van
lichamelijk, geestelijk en zedelyk gevaar.
Werkgevers, ouders, vaders waakt voor uw
belangen en uw kinderen en geeft zelf het
voorbeeld, dat men werken kan en goed, zon
der bier of sterken drank.
Het Prov. Comité der Nat.
Geh. Onth. Ver. in Zeeland.
J. de Visser, Voorz.
J. A. van Selms, Secr.
Henry. Verklaring van het Onde Testa
ment. 2e gedeelte, afl. 1620 met
band IV.
Kampen. J. H. Kok. 1915.
Van deze algemeen bekende uitgave van den
heer Kok kwam weer een deel gereed. Dat is
nu van het 2e gedeelte van het O. T. de eerste
band Psalmen—Hooglied. Reeds is in alle
bladen deze nieuwe vertaling uit hetEngelsch
aanbevolen. Op geregelde tijden volgen de afle
veringen. De inteekenaars komen in bezit van
een schat, die meer waard is dan de enkele
rijksdaalders die men er voor betaalt. De uit
gever biedt metterdaad tegen uiterst lagen pry's
in deze bijbelverklaring in mooie banden een
kostbaar standaardwerk. Als het werk zoo
voortgaat, is na verloop van een goed jaar ook
heel het O. T. compleet. Nog twee kloeke
stevige deelen moeten volgen. En dan kan
ieder deze verklaring in taal van onzen tyd
bezitten in negen prachtbanden. Ze komen op
5 gulden per deel. We hopen, dat het aantal
inteekenaren en lezers steeds zal uitbreiden.
Het geheele werk is een mooi cadeau voor jon
gelui, die onderzoeklustig zyn. Het past niet
slechts in de bibliotheek van eiken predikant,
maar evenzeer in de boekenkast van een ont
wikkeld gemeentelid.
Van week tot week gaat deze uitgave onge
stoord voort. Er zyn vele gemeenteleden, die
dankbaar deze preeken lezen. De eene predi
cate wordt mooier gevonden dan de andere.
Smaken verschillen. Yan sommige dienaren des
Woords, die door hun levendige verschijning
op den kansel boeien, valt het lezen der ge
drukte predicate wel eens tegen. En omge
keerd Die als kanselredenaar niet boeit, neemt
zyn lezers en lezesessen gevangen door zyn
gedrukte predicate. Critiek oefenen op de hier
voor ons liggende nummers willen we niet.
Dan zouden we 't niet op ééu, maar op alle deze
leerredenen moeten doen. Hoofdzaak is, dat
uit dezen bundel veel te leeren valt, en het
lezen ervan onder Gods zegen menig hart tot
stichting en geloofssterking, tot vertroosting en
verootmoediging zal zyn. Zegene de Heere ook
deze in druk vastgelegde bediening Zyns Woords.
Kerkhof.
Johanna Breevoort. Vrouwenweelde en
vrouwensmart. Vierde druk.
Uitgave van D. A. Da amen, 's Gra-
venhage.
Of dit boek ook aftrek vindt. De uitgever
had den moed om het voor den vierden maal
te doen drukken. We begrijpen het. Het
blyft boeien van het begin tot het einde. We
blyven het dan ook aanbevelen, en behoeven
er thans weinig van te zeggen. In onze krin
gen is het bekend geworden en heeft het een
goeden naam verkregen. De schrijfster is by
machte geweest om ons vrouwenweelde en
vrouwensmart zoo te beschrijven dat we haar
verstaan. De roerselen van een vrouwenziel
worden ons hier blootgelegd en we zyn er
dankbaar voor.
Uitgave van D. A. Daamen, 's Gra-
venhage.
Een stevig boek. Het uiterlijk is niet onaar
dig. De illustraties zien er goed uit. De in
houd is boeiend. Onze jongens zullen het
graag lezen en zy kunnen er nut van hebben.
Zy zullen dikwijls onder 't lezen zeggendat
is echt, want zoo zyn nu eenmaal jongens.
De wenken, welke zy hier ongemerkt ontvan
gen, kunnen onder den zegen des Heeren uit
nemend werken. Wie derhalve zyn kinderen
eens een genot wil bereiden, geve hun dit boek
in handen. Ook in bibliotheken van onze
knapenvereenigingen behoort het een plaats
te hebben. Bouma.
BONDSRING MIDDELBURG.
Vergadering Donderdag 4 Nov., 's avonds
half acht, Militair Tehuis, Middelburg.
I. Onze Bondsidée door Arnemuiden.
II. De behandeling der Letterkunde door
Vlissingen.
Komt, Zeeuwen, op naar deze Ringvergade-
ring, ook dit deel van 't Bondsleven sta in
't Excelsior.
L. M. Helder, Secretaris.
CORRESPONDENTIE.
Br. Ie C. te Goes Zooals u uit het vorig
nummer der Kerkbode zal gebleken zyn, heb
ik geen Zendingsbladen meer noodigik zal
zorgen dat u de gezonden nummers, naar uw
wensch, terug ontvangt. Dank voor uw aanbod.
Ds. H. D. te Smilde Ook u vriendelijk dank
voor uw aanbiedingdoch het is niet meer
noodig; ik ben voorzien. J. D. Wielenga.
V. C. L.
By J. H. KOK te Kampen verscheen
heden als uitgave van de Vereeniging
tot bevordering van Christelijke Lectuur
Naar het Hoogduitsch van
PRIJS f 0,25.
21 MEDITATIËN door
PRIJS f 0,90.
IN STEMPELBAND f 1,25.
Aan de leden van V. C. L. worden
deze uitgaven gratis toegezonden.
