NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
No. 211. 1906. Maandag 11 Juni 20e Jaargang.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
Boiteniandsch Overzicht.
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE jON£E-VERWEST, te Goes
F. P. D HUIJ. te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Gemengde Berichten.
1EDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1,25.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE DER FIRMA
EN VAN
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Zij, die zieh met IJ li a. s.
op ons blad abonneerc-, ont
vangen het tot dien datum
gratis.
9 Juni 1906.
Provinciale Stoombootdienst op de Wes-
terschelde.
Staat van vertraging in den treinenloop
te Vlissingen van Vrijdag 1 Juni tot en
met Donderdag 7 Juni 1906.
1 Juni Trein 11,44 aangekomen 12,10
3,16 3,29
2 3,16 3,45
6,09 6,30(.)
3 3,16 3,43
5 3,16 3,40
Alleen deze trein had aansluiting niet
Breskens en Neuzende andere niet.
Vanwege de afdeeling Amsterdam van
de Vereenig. van Chr. Onderwijzers in
Nederland en de O verzeesche bezittingen
is verleden jaar een circulaire verzonden
aan alle afdeelingen van genoemde ver-
eeniging in zake „vacantio-buiten". De
bedoeling is namelijk, eene vereeniging
op te richten om aan ouders, die kinderen
hebben op Ghr. Scholen, finantiëele onder
steuning te geven voor zwakke kinderen,
welke noodig naar buiten gezonden moeten
worden ter genezing.
Wordt dit denkbeeld voldoende ge
steund, dan bestaat er kans, dat de voor
genomen plannen weldra werkelijkheid
worden en de goede bedoeling in een daad
wordt omgezet.
Op het eind van 1905 telde Chr. Volks
onderwijs 120 scholen die bij haar aan
gesloten waren. Meerdere nieuwe scholen
staan nog te volgen.
In beginsel heeft het Hoofdbestuur, met
het oog op het eigenaardig, kerkelijk ka
rakter der Vereeniging besloten tot het
stichten van een eigen kweekschool tot
opleiding van onderwijzers voor de scholen
die tot hare Vereeniging behooren. Ook
spreekt men van provinciale inspecties,
ongetwijfeld in den zin van de Districts
raden bij Chr. Nationaal onderwijs. Onder
leiding inzonderheid van het lid van het
Hoofdbestuur dhr. J. H. Blum te Vlissingen,
den welbekenden oud-distrietsschoolopz.,
zal het hoofdbestuur trachten in elke pro
vincie een inspecteur te verkrijgen, die
de aangesloten scholen zullen bezoeken,
zooals dit ook bij de Vereeniging van Chr.
Nationaal Onderwijs geschiedt.
De ziekteverzekering maakt nog een punt
van overweging bij het hoofdbestuur uit.
De Boode Lijst.
Onderstaande lijst is niet volledig; zij
omvat echter de treffendste vorstenmoor
den, sinds ongeveer een halve eeuw. Mi
litaire en paleisopstanden en moorden als
die, gepleegd op den Sultan van Turkije
Abdul-Aziz in 1861, den President van
Uruguay in 1868, den President van Peru
"J. 1372, den President van Ecuador in
1875, den Koning en de Koningin van
Servië in 1903, zijn niet in de lijst opge
nomen.
1854. Karei HI van Parma, vermoord
door Antonio Carra.
18b0. Prins Daniël van Montenegro, door
6eiQcKeroann.e,n Montenegrijn, Kaditsch.
1865. President der Vereenigde Staten
Lincoln, door Booth.
1868. Mïchiel van Servië, door partij-
gangers van de dynastie Karageorgewitsj.
I?,®1; Alexander II van Rusland, door
Nihilisten.
1881. President der Vereenigde Staten
Garfield, door Guiteau.
1894. President der Fransche Republiek
Carnot, door Caserio.
1896. Sjah Nasr-ed-Din, door een Babi
dweper.
1897. President van Uruguay Idiarto
Borda, door Arendondo.
1898. Keizerin Elisabeth van Oosten,
jHjjb, door Lucc.heni.
1899. President der Dominicaansche
Republiek Heureaux, door Cacerès.
1900. Koning Humbert van Italië, door
Bresci.
1901. President der Vereenigde Staten
Mc. Kinley, door Czolgosz.
Rusland.
//Allerlei" mag hier wel boven staan.
In de Doema heeft de werklieden-groep
voorgesteld een commissie te kiezen, welke
plaatselijke comité's zou moeten oprichten
in het geheele land, om op den grondslag
van algemeen kiesrecht tot een snellere
oplossing van de agrarische quaestie te
komen. De kadetten-partij bestreed dit
voorstel en de vergadering' verwees het
vervolgens naar de commissie voor het
landvraagstuk.
In de laatste weken zijn in bijna alle
gouvernementen boerenonlusten uitgebro
ken, die vooral in de gouvernementen
Saratof, Woronesj en Grodno een dreigend
karakter aannemen. Er moet dan ook in
niet minder dan 212 distrieten hongers
nood heersehen. Ook in Transbaikalie,
Irkoetsk en Jakoetsk moet hongersnood
zijn. Intusschen kan de regeering het nog
maar niet eens worden hoe daartegen
maatregelen te nemen, terwijl bovendien
het korenvervoer naar de centrale gou
vernementen geheel in de war is.
Treurige berichten komen ook uit Zuid-
Rusland. Te Sebastopol is de toestand zeer
ernstig door de staking van matrozen en
havenarbeiders. De Woronesj van de vrij
willige vloot, die op verzoek van Kaulbars
uit Odessa naar Sebastopol zou vertrekken,
kon niet weg, omdat de opvarenden wei
gerden.
In Kerson, Elisabethgrad, Krementsjoeg
Karkof en Kiëf zijn reeds partieele stakin
gen uitgebroken, die tot een algemeene
werkstaking dreigen over te slaan.
Ook in Moskau, Tiflis en heel Polen zijn
werkstakingen begonnen,die snel toenemen.
Ook wordt men verontrust door een
nieuwe gisting onder de matrozen te Kroon
stad. Acht matrozen werden reeds gear
resteerd, omdat zij een vergadering hadden
bijgewoond, waarop besloten was te eischen,
dat de soldaten van het landleger uit de
vesting zouden worden verwijderd.
Te Petersburg heeft de bereden politie
vier salvo's op een troep arbeiders gelost,
die de Internationale zongen, waardoor een
groot aantal hunner werd gewond.
Spanje.
Koning Alphonsus is een moedig man.
Hij laat zich door geen bommengedreig
weerhouden van zich te midden van zijn
volk te bewegen. Dit toonde hij op den
dag zijner bruiloftook daarna toen hij
bij de inwijding eener arbeiderswijk te
Madrid tegenwoordig was. Hij toont het
ook doordat hij aan zijn eersten minister
die hem 't ontslag van het heele ministerie
kwam aanbieden, opdroeg een nieuw mi
nisterie saam te stellen, en wel een libe
raal, dat gezind is al de hervormingen
van het liberale program in wetsontwer
pen te belichamen.
Hij moet daarbij gezegd hebben voor
een bom meer of minder niet te zullen
terugdeinzen.
Het is wel een vuleanische bodem waarop
hij woont. En wel is het kwaad door
gedrongen ter plaatse waar men het niet
verwachtte.
De nasporingeii van den rechter, speciaal
aangesleld om een onderzoek in te stellen
naar den oorsprong en de ontwikkeling
van den anarchislischen aanslag te Madrid,
nemen een geheel onvoorziene richting,
die te Madrid en te Barcelona een zekere
ontroering heeft verwekt.
Om te beginnen schijnt het aan niet den
minsten twijfel onderhevig, dat, toen Matteo
Morales Barcelona verliet, zijn plan reeds
langen tijd was beraamd, en dat een tame
lijk groot aantal personen op de hoogte
was van zijn voornemens,
De rechter meent, dat Morales, gedu
rende verscheidene dagen voor den datum
van den moordaanslag, in betrekking heeft
gestaan met onbekende individuen, die hij
in de café's of op straat ontmoette, zooals
een rijtuigkoetsier, die Morales gereden
heeft, verklaarde.
Andere getuigen hebben medegedeeld,
dat na den aanslag een man, gelijkende
op het signalement en de photographie
van Morales, de gang van een huis bij
het tooneel van den moord binnenging,
en daar op een ander persoon wachtte,
waarmede hij verdweeD, na gevraagd te
hebben naar den afloop van den aanslag.
Hoe het zij, ook in deze treurige zaak
schijnt het laatste woord nog niet gesproken.
Andere landen.
Brisson is door de Fransche Kamer tot
president gekozen met 383 van de 429
stemmen. Een zeldzame meerderheid die
doet zien hoe de Kaïner in de laatste paar
jaar radicaal socialistisch geworden is,
want het is nog niet zoo lang geleden dat
Brisson tegenover een meer gematigd man
het in diezelfde Kamer bij den kamp om
den voorzitlerszetel moest afleggen.
Churchill, de Engelsche minister van
koloniën, heeft goede plannen inzake Zuid-
Afrika. Hij heeft in het Lagerhuis ver
klaard dat de regeering binnenkort het
vraagstuk van de constituties voor Trans
vaal en de Oranjerivier-kolonie hoopte
op te lossen.
Wanneer de regeering er in slaagde, een
overeenstemming tusschen Boeren en Brit
ten tot stand te brengen, die van duur zou
zijn, en den Boeren een werkdadig mede
zeggenschap in het rijk zou verschaffen,
zonder te kort te doen aan de opperheer
schappij van de Kroon;dan zou zij een werk
hebben tot stand gebracht, dat het Zuid-
Af rikaansche volk in gedachte zou blijven,
lang nadat de herinnering aan de afschu
welijke monsterachtigheid van den Chi-
neeschen koelie-arbeid zou zijn verdwenen.
Het is maar goed dat Engeland gaat
probeeren de Boeren te behagen want
in Natal spookt heten honderden kaffers
uit Transvaal en Transoranje komen zich
bij hun opstandige broeders aansluiten. In
zake de Chineesche koelies wordt de
liberale politiek met kloek verstand voort
gezet. Die menschen met een zoet lijntje
er uit, en geen nieuwe er meer in, dat
is wijze taktiek.
De Oostenrijksehe eerste-minister Von
Beek heeft in het Heerenhuis een geluk
kige redevoering uitgesproken, waarin hij
de handelingen van de Hongaarsehe re
geering betreffende de douane-tarieven
misprees, niet beantwoordende aan de
wederkeeriglieids-beginselen van de over
eenkomst van 1899.
Het aannemen van een speciaal douane
tarief voor Hongarije zou een wetsver
krachting zijn.
Intusschen zal het bezoek van Keizer
Wilhelm aan de verzoening veel hebben
bijgedragen. In de Hongaarsehe pers komt
dit al uit.
Goes. In de gemeenteraadsvergadering
van Vrijdag onder voorzitterschap van den
burgemeester was de heer Duvekot met
kennisgeving afwezig. De notulen worden
gearresteerd. Ingekomen zijn o.a.Dank
betuiging van den Bond van Gemeente
ambtenaren voor verleend subsidievan
Gedep. Staten goedkeuring der verorde
ning op de mestvaalten 3e. kohier H. O.
salarisregeling onderwijzers. Voorstel van
de heer Holltnann in zake het rijden in de
kom met automobielen.
De heer Hollmann zegt dat hij zijn voor
stel intrekt, nu gebleken is dat B. en W.
voornemens zijn een verordening in ver
band met de rijwiel- en motorwet voor
te dragen. Spr. spreekt den wenseh uit
dat B. en W. daarbij met het in zijn voor
stel bedoelde zullen rekening houden. Nog
wordt in handen van B. en W. gesteld het
verzoek van W. den Boer tot vaststelling
eener rooilijn alsmede een verzoek van
P. de Jonge om een lokaal in een dei-
openbare scholen ten gebruike voor een
zangvereeniging. Benoemd wordt bij 2e vrije
stemming tot onderwijzer aan school B de
heer A. M. Polderman te Terneuzen met
7 tegen 5 stemmen op den heer Wanningen
te Smilde. Bij de eerste stemming stond
het 6 tegen 6. Op de meest eervolle wijze
onder dankbetuiging wordt mej. C. F. J.
barones v. Hoe veil eervol ontslag verleend
als onderwijzeres aan school E. Achter
eenvolgens worden hierop goedgekeurd
eenige af- en overschrijvingen, aanvragen
inzake hondenbelasting, en een inzake af
schrijving van schoolgeld voor school A,
alsmede een wijziging in de Gasthuis-
begrooting over 1905. Op een reclame van
mevrouw Muloek Houwer tegen den aan
slag voor het vergunningsrecht wordt na
kennisneming van een breedvoerige toe
lichting van den heer deurwaarder Teljer,
op voorstel van B. en W., waarmede de
tinancieële commissie zich vereenigt,zonder
hoofdelijke stemming besloten afwijzend
te beschikken.
Lang wordt gediscussieerd over het ver
zoek van W. F. van Riet Jr., verzoek oin
aanwijzing der rooilijn voor eventueel te
bouwen 6 woningen aan het Nissepadje.
De heer Kakebeeke vindt dat de afstand
(1 Mwel wat nauw genomen wordt,
tusschen haag en sloot dient minstens 2 M.
te zijn met 't oog op 't verkeer.
De voorzitter zegt dat het slechts een
voetpad is en nooit een verkeersweg kan
worden.
De heer Kakebeeke kan dit niet con-
stateeren maar een feit blijft, dat over 't
geheel de rooilijnen in deze gemeente niet
practisch genomen zijn, ze zijn soms zoo,
dat de verkeerswegen worden belemmerd.
De heer Dekker vraagt of hier afgeweken
is van de rooilijn. Gebruik is dat in de
zelfde richting gebouwd wordt.
De heer v. d. Bout. In vergelijking van
deze gebouwen die nu komen is dit zoo.
Maar als v. Riet achteruit moet heeft hij
geen ruimte genoeg in verband met de
woningwet. B. en W. meenden, nu het
slechts een voetpad geldt, dat 't verzoek
voor inwilliging alleszins vatbaar is.
De heer Kakebeeke zegt, dat als hij dan
geen ruimte genoeg heeft, v. Riet maar niet
bouwen moet. Hel is geen algemeen be
lang om te hooi en te gras huisjes te gaan
zetten. De brandspuit kan er nu nog bij,
maar dat wordt in de toekomst bezwaarlijk.
De heer Dekker heeft geen gelegenheid
gehad de zaak au fond op te nemen. Hij
voelt wel voor de bezwaren, ofschoon hij
het bouwen niet wil belemmeren, en voor
't voorstel van B. en W. zal stemmen. Hij
vraagt uitstel van behandeling.
De heer Fransen v. d. Putte acht het
Nissepaadje genoeg bekend om zich den
toestand voor te stellen. De bezwaren van
dhr. Kakebeeke zijn wel wal overdreven.
Spr. vindt geen bezwaar om nu een be
slissing te nemen.
De heer Dekker geeft dit toe. Maar er
zijn twee stroomingenbouwen en niet
bouwen. Spr. weet niet of misschien op
een andere wijze kan gebouwd worden,
bijv, meer in de diepte en dat zou nader
onderzocht kunnen worden.
De heer De Witt Hamer merkt op dat aan
de overzij van dit pad al huizen staan.
Komt er later weer een aanvraag om de
rooilijn vast te stellen, dan blyft de Raad
nog vrij. Men bedenke overigens wel dat,
al mag men er niet bouwen, het daarom
nog geen rijpad is. De Raad kan wel zeg
gen dat die huizen achteruit moeten, doch
als de menschen er een hekje voorzetten
dan wordt de toestand toch niet beter. Spr.
acht 't verkeerd v. Riet voorwaarden op te
leggen die 't hem bezwaarlijk maken er te
bouwen.
De heer Kakebeeke stelt voor de rooilijn
3 M. buiten de haag te plaatsen.
De heer v. d. Leeuw, die eerst bezwaar
had, ook met 't oog op de spuit, kan nu met
B. en W. medegaan.
De heer Hollmann meent dat, nu enkele
leden er niet geweest zijn, wij moeten uit
stellen.
De heer Pilaar acht dat 'tniet in den
Raad hoort om te zeggen dat er leden zyn,
die niet ter plaatse zijn geweest. Ver
ondersteld moet worden dat alle leden er
wel zijn geweest.
De heer Hollmann refereert zich aan het
feit, dat de heer Dekker er niet geweest is.
De heer Riscli acht 't gevaarlijk voor
stellen te doen in den geest als de heer
Dekker bedoelt.
De heer Dekker legt uit dat het hem, die
deze week voor zaken op reis was en niet
wist dat er Raadsvergadering zou zijn,
niet mogelijk was om terug te keeren ten
einde den toestand in het Nissepadje op te
nemen. B. en W. behoorden vroeger den
Raad te hebben opgeroepen. Nu maar 2
dagen te voren gewaarschuwd werd, is het
hem althans onmogelijk geweest de ver-
eischte aandacht aan dit voorstel te wijden.
De schuld ligt niet aan hem maar eigenlijk
by B. en W. zelf.
De heer de Witt Hamer herinnert den
heer Dekker aan de Gemeentewet, die al
sedert 1852 in gevallen als dit voorziet.
Conform die wet hebben B. en W. ge
handeld. Zij schrijft voor oproeping binnen
2 dagen, en nu namen B. en W. er nog
een dag bij. Aan den wettelijken eisch
is door hen voldaan. En nu mag de heer
Dekker apostelen tegen de handelingen
van B. en W., hij doe dat niet maar
apostele tegen de wet. Gingen B. en W.
op klachten van Raadsleden die zaken-
menschen zijn in, dan zouden zij weken
te voren moeten oproepen. Zy maken het
den leden niet moeilijkhet menu wordt
daardoor wat lang, doch wie nu geen tijd
had, late 't staan.
De heer Dekker betwist dat de wetgever
van 52 bedoeld heeft dat de oproepings
termijn voor de leden van den Raad 2 X 24
uren als maximum zou zijnmaar houdt
vol dat de wetgever bedoeld heeft een
uitersten termijn te stellenen als B. en
W. tijdig dit voorstel hadden overgelegd
(dat 18 Mei reeds is behandeld door B. en
W.), zulks beter ware geweest.
De voorzitter legt uit dat de Pinksterweek
en 't niet verschijnen van een courant op
j.l. Maandag oorzaak zijn van de kortheid
van den termyn.
Des heeren Kakebeeke's voorstel 3
M. afstand sloot en haag komt niet in
behandeling als zijnde niet gesteund. Het
voorstel Hollmann tot verdaging wordt
met 10 tegen 2 stemmen (Hollmann en
Kakebeeke) verworpen en het voorstel
van B. en W. om verlof aan v. Riet te
verleenen, zonder hoofdelijke stemming
aangenomen.
Achtereenvolgens worden goedgekeurd
inwilliging van het verzoek van J. A. van
der Mark, betreffende het verkrijgen van
gemeentegrond in erfpachteen voorstel
tot onbewoonbaarverklaring van perceel
B no. 221 aan den Molendijken een
wijziging van het tarief voor de Sas- en
Havengelden.
B. en W. worden gemachtigd om een
oproeping te doen voor een onderwijzeres
vacature v. Hoëvell.
Nog wordt gunstig beschikt op een
adres van J. A. v. d. Mark, betreffende
het verkrijgen van erfpacht op gemeente
grond. Perceel B 221 Molendijk wordt
z. h. s. onbewoonbaar verklaard. Het tarief
voor de sas- en havengelden wordt ge
wijzigd.
Het 'laatste punt der agenda lokte de
volgende breede discussie uit.
B. en W. stellen voor een belastingver
ordening op het gebruik van publieken
gemeentegrond. De meerderheid der finan
cieel e commissie steunt het voorstel, de
minderheid is er tegen. Met deze retri-
butieheffing bedoelen B. en W. het mis
bruik te beperken, waarheen het gebruikma
ken van gemeentegrond voor het uitvoeren
van werken of het opslaan van bouwma
terialen leidt, en men dus niet langer dan
noodig is gebruik make van den gemeen
tegrond,
