De dood loert
in straten van
Elisabettistad
Kroesjtsjefs wraak treft kleinste satelliet
na conflict over destalinisatie
TSJOMBE
IN HET
NAUW
KLM vraagt hulp
van regering
HOUDING VAN CHINA
NOG NIET ZEKER
KUSTVAARDER BIJ
WALES GEZONKEN
Indië zou spoedig in
Goa willen optreden
PRETTIGE WASDAG
"SUNIL
Bemanning van|
vijf man gered
De Bilt: Zacht
Zeventig miljoen
verlies dwingt
tot inkrimpen
van personeel
PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND
GRAANELEVATOR ZONK
NA AANVARING
Groepsgewijze emigratie
van
boer
ren
Standbeeld van prinses
Wilhelmina geschonden
Engelse winter hard
voor vluchtelingen
Tristan da Cunha
Dodelijke vergissing
JUWELIER
NEDERLANDS MEEST GEBRUIKTE WASMIDDEL
Eigen weg
Geen woord
[DAGBLAD C0B0UW
HUWELIJK IN ATHENE
Ongeluk na feestje
ZENUWOORLOG
DUURT VOORT
Directeur: JACQ. DE SMll; Chefred,: G. J.
Breuker. Kantoren te: Middelburg, Plein 1940 nrs.
6—8, Postbus 26. Giro 116666, telefoon 01180—2009
en 4469. Goes, Lange Vorststraat 84, Postbus 4,
telefoon 011006901. Vlissingen, Nieuwendijk 33,
Postbus 24, telefoon 01184—3224. Terneuzen,
Nieuwstraal 40, Postbus 53. tefefoon 011503189,
Zierikzee, Havenpark 24, telefoon 011102991.
Zeeuwscli Dagblad
Losse nummers 13 cent
Abonnementsprijs 0,56 per week, 7,per kwartaal'
Advertentietarieven op aanvrage. - Rubriek Kabouters
7 cent per woord met een minimum van 1,—»
16e JAARGANG No. 5030 Maandag 11 december 1961
BREUK ALBANIË-MOSKOU
ïy s -
ELISABETHSTAD (Reuter). Bloe
dige gevechten en bombardementen
hebben elkaar het afgelopen week
einde afgewisseld en nog altijd is de
toestand in de Katangaanse hoofd
stad zeer onoverzichtelijk. Van
weerszijden zijn beschuldigingen ge
uit over grote wreedheid en mis
bruik van het rode kruis. De blanke
burgerbevolking probeert Elisabeth-
stad te verlaten en uit te wijken naar
Noord-Rhodesia.
Een zeer groot deel van de stad bevindt
zich in handen van het Katangaanse
leger dat verbitterde tegenstand biedt
tegen de pogingen van de internatio
nale politiemacht om Tsjombe's hoofd
stad geheel in handen te krijgen.
GEEN KANS
De legerlieding van de Uno heeft echter
de indruk gekregen dat president
Tsjombe eigenlijk liever zou onderhan
delen dan doorvechten. Zijn blanke ad
viseurs en de blanke officieren van
zijn leger zouden hem echter de kans
niet geven. Zowel de leiding van de
internationale politiemacht als de cen
trale Congolese regering hebben een
verklaring uitgegeven waarin wordt ge
zegd dat het doel van de strijd niet is
Katanga weer in te lijven bij Congo,
maar om, overeenkomstig de resoluties
van de Veiligheidsraad, de blanke huur
lingen uit Katanga te verdrijven.
De opperbevelhebber van de internatio
nale politiemacht, de Ierse generaal
McKeown, meent dat zijn troepen bin
nen enkele dagen de overwinning zul
len behalen. Zodra men de blanke
huurlingen in handen heeft zal de
strijd worden gestaakt. Het zal volgens
hem niet nodig zijn het leger van
Tsjombe geheel te verslaan of te ont
wapenen.
BOMMEN OP ZIEKEN
De luchtmacht van de Uno is de afgelo
pen twee dagen voortdurend in actie
geweest. Haar bommen en mitrailleur
kogels hebben grote schade aangericht
en volgens berichten van Katangaanse
zijde hebben vooral ziekenhuizen het
moeten ontgelden. Ook schijnen er
luchtaanvallen te zijn uitgevoerd op fa
brieken en installaties van de Union
Minière, de grote mijnbouwmaatschap-
pij. die zoveel heeft bijgedragen tot de
welvaart van Katanga. Ook een zieken
huis van deze maatschappij zou getrof
fen zijn.
Blank personeel van de Union Minière
wordt voor zover dat ten minste moge
lijk is. geëvacueerd naar Noord-Rho
desia. In Elisabetstad stond zondag
een trein klaar met 450 vrouwen en
kinderen, maar hij kon als gevolg van
de strijd niet vertrekken.
BETOGINGEN
In Elisabethstad zijn zondag betogingen
gehouden voor het Amerikaanse consu
laat omdat de mening heerst dat juist
de Verenigde Staten de schuld hebben
aan de bloedige strijd. Het gebouw werd
met stenen bekogeld. In Brussel zijn
eveneens betogingen gehouden tegen
de Amerikaanse houding. Een politie
agent werd gewond.
Spaak, de Belgische minister van bui
tenlandse zaken, heeft zich tot Oe
Thant, de secretaris-generaal van de
Uno, gewend met de beschuldiging dat
de internationale politiemacht alle re-
gels van de oorlogvoering schendt door
ziekenhuizen onder vuur te nemen en
de evacuatie van burgers uit de geva
renzone te beletten.
Beter dan woorden geeft deze foto
de ellende weer die de stryd tussen
Tsjombe's troepen en de internationale
politiemacht in Elisabethstad te weeg
brengt. Een ziekenauto, die te hulp was
gekomen toen een auto met vluchte
lingen was getroffen door een artillerie
granaat, werd op zijn beurt door gra
naatscherven getroffen. De vluchtelin
gen probeerden zich zo goed mogelyk
te dekken achter hun bagage, maar er
vielen niettemin doden en gewonden
onder hen toen de beschieting voort
duurde.
Eigen nieuwsdienst
ROTTERDAM Na een aanvaring op
de Nieuwe Maas is zaterdagavond in de
Rotterdamse St. Jobshaven de graan
elevator G.E.M. 9 gezonken. De elevator
had aan de linkerkant een groot gat on
der de waterlijn opgelopen.
Het ongeluk gebeurde toen de G.E.M. 9
van de Maashaven naar de Waalhaven
werd verhaald. Midden op de rivier
boorde de kustvaarder David zich in de
bakboordzijde van de elevator.
De sleepboten Volharding 4 en Vol
harding 5, die de G.E.M. 9 naar de Waal
haven moesten brengen, stuurden onmid
dellijk op de kant aan. De elevator kon
nog net de St. Jobshaven Worden bin
nengebracht. Daar zonk hij.
De kustvaarder had bij de aanvaring
een scheur van anderhalve meter boven
de waterlijn opgelopen. De David is
eigendom van de rederij Beukels in Bres-
kens. De elevator is van de Graan Ele
vator Maatschappij N.V.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG. Een 25 boerengezinnen
uit Nederland zullen zich, vermoedelijk
volgend jaar, in groepsverband in Zuid-
Ontario (Canada) vestigen. Het zal de
eerste maal zijn dat een kolonie Neder
landers als geheel emigreert. De Chris
telijke Emigratie Centrale bestudeert
thans d'e samenstelling van de groep.
Zuid-Ontario is gekozen, omdat in die
streek voldoende niet te ver van elkaar
gelegen boerderijen tegen een redelijke
prijs te koop zijn.
Het succes van de Nederlandse kolo
nies in Brazilië, waarvan de bewoners
overigens niet gezamenlijk zijn geëmi
greerd', is de aanleiding tot dit plan ge
weest.
MARACAIBO (AP). Het stand
beeld van prinses Wilhelmina in de
Venezolaanse stad Maracaibo is za
terdag met inkt beklad. Bovendien
zijn er, vermoedelijk met een ha
mer, stukken uit-geslagen,
In de buurt van het beeld lagen
pamfletten met een protest tegen de
uitlevering van de Venezolaanse
studenten die onlangs de beman
ning van een Venezolaans vliegtuig
dwongen op Curasao te landen.
Van onze Amsterdamse redactie
SCHIPHOL. Het is te ver
wachten, dat de K.L.M. binnen
kort aan de regering een
officieel verzoek zal doen om
financiële steun. Er zijn reeds
officieuze besprekingen ge
voerd, waarbij vooral het
accent is gelegd op de voor
waarden, die de regering aan
de eventueel te verlenen bij
drage zal verbinden.
De aanvraag van de K.L.M. moet wor
den gezien tegen de achtergrond van
de deplorabele bedrijfsresultaten van
de laatste tijd. De K.L.M. verwacht dit
jaar een verlies van zeventig miljoen
gulden. Het volgend jaar belooft even
slechte resultaten. Pas in 1964 meent
men op een zekere opgang te kunnen
rekenen.
De vorm waarin de volgens de K.L.M.
onmisbare overheidssteun moet worden
gegoten, staat nog niet vast. Er is een
aantal mogelijkheden waarvan er drie
met name zijn genoemd:
1) Een buitenlandse lening, die gega
randeerd wordt door de regering.
2) Een binnenlandse lening, eveneens
gegarandeerd door de regering.
3) Regelrechte subsidie.
LIEVER NIET
Als de laatste vorm wordt gekozen,
wordt de band tussen regering en
K.L.M. zeer sterk. De K.L.M, ziet dat
niet graag, omdat juist enkele jaren
geleden de status van onafhankelijk
heid is bereikt.
Een subsidie van de regering is niet
voldoende om tot financieel herstel te
komen. Daarom zal de K.L.M. minder
frequenties gaan vliegen dan aanvanke
lijk het plan was. De groei van de
produktie wordt dus stopgezet. Hiermee
hangt ten nauwste een drastische be
zuiniging op personeelsgebied samen.
Iedere afdelingschef is op het ogenblik
bezig te zoeken naar mogelijkheden om
zijn personeel in te krimpen. Er zijn
dus ontslagen te verwachten, maar
daarbij doet zich voor de K.L.M. de
moeilijkheid voor dat zij voor het door
voeren van de maatregelen eerst tot
overeenstemming moet komen met de
vakorganisaties, waarbij het personeel
is aangesloten.
INGREPEN
Om grotere economisermg te berei
ken wordt eveneens gedacht aan samen
werking met de zg. Air-Union, waarin
zijn verenigd de Sabena, de Air France,
de Lufthansa en Al-Italia, Enkele ja
ren geleden heeft de K.L.M. van een
samenwerking met deze groep afgezien
omdat die zou moeten geschieden onder
het beding dat de groei-quota van de
maatschappijen tevoren zouden worden
vastgelegd.
De K.L.M. meent dat bij de Air-
Union op het ogenblik wel degelijk be
langstelling bestaat voor haar toetre
den. Voor de Air-Union zou de erva
ring die de K.L.M. in de 43 jaar van
haar bestaan heeft opgedaan, alleen al
die belangstelling rechtvaardigen. Aan
sluiting bij de groep zal, evenals dat het
geval is met het stopzetten van pro-
duktie-groei, ingrepen in de personeels
bezetting noodzakelijk maken.
De K.L.M. staat min of meer met de
rug tegen de muur. Zij kan niet, zoals
andere grote maatschappijen, terugval
len op het achterland, op de lokale
markt Zij is geheel aangewezen op de
buitenlandse markt en daar komen
steeds meer concurrenten. Zich tijdelijk
terugtrekken' uit een bepaald gebied
kan betekenen dat men er nooit meer
een voet aan de grond krijgt.
De K.L.M. heeft, zo is ons gebleken,
ondanks de ernstige situatie, nog steeds
belangstelling voor het onderhouden
van lijndiensten op Los Angeles. Zij
zal wel moeilijkheden ondervinden bij
de exploitatie ervan (men zit krap in
de vliegtuigen die voor deze lijn ge
schikt zijn), maar het verkrijgen van
de landingsrechten wordt beschouwd
als een versterking van de positie bij
onderhandelingen over samenwerking
met anderen.
Van onze correspondent
LONDEN Longontsteking heeft
de laatste dagen aan drie vroegere be
woners van het eilandje Trista da
Cunha het leven gekost. Gisteren
overleed een vrouw van 66 jaar, de
dag tevoren was het een patiënte
van 84.
De vochtige Engelse winter blijkt
voor deze mensen bij alle andere moei
lijkheden die zij moeten overwinnen
zeer hard. Hun eiland in het Zuiden
van de Atlantische Oceaan was vrij
van allerlei bacteriën waar zij zich in
Engeland tegen moeten harden.
Zeven Tristanners die bronchitis
hebben, worden op het ogenblik in een
ziekenhuis verpleegd. Zeer veel an
dere voormalige eilandbewoners zijn
verkouden of hebben last van borst-
klachten.
Nog altijd woont de bevolking van
het geëvacueerde eiland in een vroe
ger legerkamp bij Merstham in het
graafschap Surrey.
Eigen nieuwsdienst
RHENEN. Bij een botsing op de
Cuneraweg in Rhenen is zaterdag
avond de 32-jarige G. van Schaik uit
Veenendaal om het leven gekomen.
De heer Van Schaik botste met zijn
scooter tegen een personenauto die
bij het inhalen op het linker wegge
deelte was gaan rijden. De chauffeur
van de wagen had gemeend dat het
licht voor hem van een bromfietser
was. die op het naast de autoweg lig
gende rijwielpad reed.
MOSKOU (Reuter, AP) Albanië en de Sowjetunie hebben
de diplomatieke betrekkingen verbroken en het personeel van
bun ambassades teruggetrokken. Over deze volledige breuk tussen
bet grootste communistische land in Europa en bet kleinste be
waart de Russische regering een volledig stilzwijgen. Al het nieuws
erover is afkomstig van Albanië. De Chinese volksrepubliek, die
Albanië steeds in bescherming heeft genomen, heeft nog niet ge
reageerd.
De Albaanse ambassade in Moskou was gisteren gesloten.
Een lid van de staf heeft meegedeeld dat het verbreken van de
betrekkingen reeds enkele dagen geleden had plaatsgehad. De
Sowjetunie had toen het initiatief genomen door te eisen dat de
gehele vertegenwoordiging van Albanië in Moskou naar haar
land zou terugkeren terwijl de Russische ambassade in Tirana,
de hoofdstad van Albanië, eveneens ontruimd zou worden.
Was dat nou niet veel nuttiger dan
zo'n gekke voetbalwedstrijd?
(Advertentie)
Hoewel de Russische regering tot
gisteravond toe met geen woord van de
breuk had gerept, is het duidelijk dat
de houding van de Albaanse leiders
er de oorzaak van is. Tussen 25 novem
ber en 9 december zijn er nota's ge
wisseld tussen het Kremlin en de
Albaanse regering. Daarin beschuldigt
Moskou Albanië ervan dat het de
Russische ambassade het werken een
voudig onmogelijk heeft gemaakt. De
ambassade van de Sowjetunie werd
geheel geïsoleerd gehouden. Albanië
eiste zelfs dat de omvang van de staf
van de ambassade tot een derde zou
worden teruggebracht. Albaanse bur
gers in de Sowjetunie werden gebruikt
voor vijandige acties. Daarom kon de
Sowjetunie de Albaanse vertegenwoor
digers niet langer in Moskou hand
haven.
Het was gisteravond volstrekt niet
duidelijk in hoeverre deze breuk tus
sen Aibanië en Moskou van invloed
zal zijn op de betrekkingen tussen Rood
China en de Sowjetunie, Dp het jong
ste partijcongres in Moskou bleek dat
er diepgaand verschil van mening be
stond tussen Peking en Moskou, juist
over de hardnekkige houding van Al
banië, dat weigert het stalinisme op te
§even. Toen werd ook bekend dat Al-
anië zich geheel aan de Russische in
vloed had weten te onttrekken door
de bezetting van de Russische marine
basis op het Albaanse eilandje Sas-
seno naar huis te sturen. Albanië zou
zich toen zelfs hebben meester gemaakt
van enkele Russische onderzeeboten.
De Albaanse regering heeft een ver
klaring laten verspreiden waarin wordt
gezegd dat het sluiten van de Russische
ambassade in Tirana ook de han
delsdelegatie is vertrokken een lo
gisch gevolg is van het feit dat de Rus
sische premier Kroesjtsjef enige tijd
geleden de weg van het anti-marxisme
is ingeslagen. Het verbreken van de be
trekkingen, zegt de Albaanse regering,
is een nieuwe vijandige daad.
Zij wijt het Russische optreden aan d%
wraakzucht van Kroesjtsjef. Albanië
heeft namelijk in 1960 kritiek op de
Russische leider geoefend. „Sinsdien
probeert Kroesjtsjef de Albaanse com
munistische partij te muilkorven. Toen
een kunstmatig isolement van Albanië
geen resultaten op bleek te leveren
moest Kroesjtsef wel zijn toevlucht
nemen tot verbreking van de betrek
kingen."
Het viel op dat ook de Albaanse
regering met geen woord repte van de
steun die zij in dit conflict ongetwij
feld mag verwachten van de zijde van
de Chinese volksrepubliek.
De verbreking van de betrekkingen
tussen Moskou en Tirana is de meest
opzienbarende breuk in het communis
tische front sinds 1948. Toen werd Zuid-
slavië uit de Kominform gestoten om
dat het zich een eigen weg zocht. De
betrekkingen tussen Zuidslavië en Mos
kou zijn echter nooit geheel verbroken
geweest; er was steeds contact via an
dere communistische landen.
Advertentie
DAGELIJKS
al het bouwnieuws in
het vakdagblad voor
de bouwwereld
ABONNEMENTEN CDB0UW, POSTBUS 1067, OEN HAAG
ROME (Reuter). Don Juan Car
los van Spanje en prinses Sophia
van Griekenland zullen in mei van
het volgende jaar in Athene in het
huwelijk treden. Dit werd gisteren in
de Spaanse hoofdstad bekend ge
maakt. Ook het kerkelijk huwelijk
zal in Athene worden gesloten.
Van onze correspondent
LONDEN Kapitein T. A. Bel-
stra uit Schiedam heeft gisteravond
machteloos moeten toezien hoe zijn
schip, de 265 ton metende kustvaar
der Wiema, in de golven voor de
kust van Wales ten onder ging.. „Ik
laat haar niet in de steek", had hij
kort tevoren radio telefonisch zijn
vrouw gezegd. Hij zat toen op
korte afstand van zijn schip aan
boord van het Engelse betonnings-
vaartuig Argus. Enkele uren later
sloten zich de golven boven het ge
kapseisde scheepje.
De moeilijkheden met de Wiema
begonnen gistermorgen, toen de kust
vaarder van de Ierse haven Drog-
heda op weg naar Rotterdam voor
de kust van het graafschap Pembroke
shire in Wales slagzij begon te maken.
In het zware weer was de lading erts
gaan werken. Toen de vijfkoppige
bemanning door de reddingboot van
St. Davids van boord werd gehaald,
sloeg het water over het dek van het
zinkende schip.
„In één klap lag-ie over", vertelde
gisteravond de 64-jarige machinist
Johannes Belstra, een familielid van
de kapitein-eigenaar, nadat de red
dingboot hem en twee andere opva
renden veilig en wel aan land had
gebracht. „Om halfzes 's morgens
merkten we, dat er iets aan de hand
LEEUWARDEN. Een ongeluk op
de rijksweg Sneek-Lemmer heeft za
terdagnacht de 26-jarige G. Hylkema
uit Balk het leven gekost. Er was
een zwaargewonde.
De heer Hylkema kwam met vier
vrienden terug van een feestje. Op de
rijksweg raakte hun (gehuurde) auto
van de weg en botste tegen drie bo
men.
NEW DELHI (Reuter). Er is nu
een week verlopen sedert de In
dische regering voor het eerst dreig
de met een gewapende actie tegen
het Portugese bewind in Goa. Tot
nu toe is het bij dreigementen ge
bleven, maar de zenuwoorlog gaat
onverminderd voort.
Indische troepen en tanks rukten
gisteren op in de richting van de grens
met Goa na „voortgaande uitdagende
acties van de Portugezen". De Indiërs
beschuldigden de Portugezen ervan het
Indische dorp Talawade te hebben
overvallen. Zij zouden met een machi
negeweer driehonderd schoten hebben
afgevuurd, waarna zij door de Indische
politie werden verdreven.
Legerkamp
Volgens dezelfde bron hebben de
Portugezen de 150 bewoners van het
dorpje Terekhol in Goa uit hun huizen
gejaagd. Het dorp zou nu als Portu
gees legerkamp worden gebruikt.
Er zijn overigens sterke aanwijzin
gen dat de Indische regering van plan
is haar dreigement om een einde te
maken aan de ..Portugese provoca
ties", spoedig uit te voeren. Bij een
eventuele politiële actie tegen het be
wind van de Portugezen in Goa zal de
Indische regering voor grote moeilijk
heden komen te staan. Haar troepen
zullen moeten opereren in een van de
moeilijkst begaanbare gebieden. Uitge
strekte bossen, oerwoud en heuvels
vormen een natuurlijk obstakel.
Volgens de Portugese regering heeft
Indië dertigduizend man troepen in
het gebied rond Goa samengetrokken.
Andere bronnen nemen aan dat er
twee divisies Indische troepen gele
gerd zijn. De Portugezen zouden de
beschikking hebben over achtduizend
a tienduizend man.
Het Portugese kabinet heeft zich gis
teren langdurig beraden over de toe
stand in Goa. Volgens het Portugese
persbureau zouden de Indiërs van plan
zijn infiltranten naar Goa te zenden
om daar een actie tegen de Portugese
troepen te beginnen, waarna de Indi
sche regering een voorwendsel zal
hebben om in te grijpen.
De 39-jarige mevrouw G. de Haan,
een zuster van de graaf van Plymouth,
is gisteren om het leven gekomen, toen
de auto van haar man een vroegere
Nederlandse marine-officier in Dray
ton bij Oxford (Engeland) tegen een
tuinmuur botste.
De Wiema uit Schiedam.
was. Misschien was de lading ijzererts
nat geworden en daardoor gaan wer
ken. Binnen korte tijd maakten wij
in de storm het was zeker wind
kracht negen zware slagzij.
De kapitein liet de boten klaarma
ken en noodseinen uitzenden. Omdat
er wat mist stond schoten wij ook
nog vuurpijlen af. Tegen zeven uur
kwam het Engelse vrachtschip Pacific
Coast langszij en dat belde naar de
wal om een reddingboot." Om tien
uur gistermorgen bereikte de redding
boot uit St. Davids het zinkende schip.
ONBESTUURBAAR
Aan boord van de Wiema was het
toen al een verschrikking. De dekkle
den over de luiken waren gescheurd,
de luiken zelf ingeslagen of wegge
spoeld. „Er was geen redden meer
aan", aldus Johannes Belstra. „Aan
eten of drinken hoefden we niet te
denken. Het water stond halfweg de
luiken en op de brug konden we niet
meer lopen. Het schip was zo goed
als onbestuurbaar".
Kapitein Belstra gaf drie van zijn
bemanningsleden opdracht op de red
dingboot over te springen. Dat gebeur
de zonder ongelukken. De kapitein
en de stuurman Klein Krap uit IJmui-
den wilden aan boord van de Wiema
blijven. Dat was echter maar voor
korte duur. De reddingboot bracht
ben over naar het betonningsvaartuig
Argus en zette vervolgens met de drie
andere geredden koers naar de wal.
„Tegen halfzes gisteravond", aldus
het relaas van machinist Belstra, „be
reikten wij St. Davids. Ik neem mijn
petje af voor de mensen, die ons van
boord haalden. Ook de ontvangst en
verzorging in St. Davids waren gewel
dig. Wij kregen direct thee, er waren
schone kleren voor ons en wij konden
ons heerlijk wassen. Er stond ook met
een een auto voor ons klaar om ons
naar het kantoor van de agent van
onze reder te brengen".
Op het moment dat hij dit vertelde,
zaten kapitein Belstra en stuurman
Krap nog altijd op de Argus. In het
felle licht van de schijnwerpers van
het betonningsvaartuig hadden zij zo
juist de Wiema in zee zien verdwijnen.
Het schip werd in 1933 gebouwd.
Tot 1955 heeft het onder de naam
Quo Vadis gevaren.
Weersverwachting van het K.N.
M.I. In De Bilt, geldig tot heden
avond:
Zwaar bewolkt
met nu en dan re
gen of motregen.
Matige tot krach
tige, langs de
kust harde, zuid
westelijke wind.
Opnieuw zachter.
1M1ESJE:
Daar ga&n
weer
we
12 december: zon op 8.39, zon onder
16.28; maan op 12.04, maan onder 21.51.
