Minister Visser door „Geen plannen om onderste steen hoven te laten komen'-""j
raadsman van dubbelhartigheid beschuldigd
Moordenaars
van kinderen
leven vrij in
Duitsland
Deels over Indië
deels
over
eigen
discriminatie
HAAR KIND KWAM TERVG
E0msn
Nu geen debat over
Nieuw - Guinea
Amerika is te laf
om zelf te vechten
Winter zet niet door
„Onderdelen
van tanks
ontbraken''
Waterklerk
- zonder geld -
weer terug
Ballen waren mijnen
MINISTER-PRESIDENT:
De Bilt: Bewolkt
MAISON VAN WESTEN
'f Interlockhuis Viola
SCHRIJVERS'
STOFFENHUIS
DE MUYNCK
BEVAHUIS resen"en
PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND
AMSTERDAM - De lieer F. H. van der
Putten heeft het memorandum dat hij aan
minister Visser moest uitbrengen, nu zelf
gepubliceerd. Gisteravond heeft hij de tekst
van dit memorandum bekend gemaakt, zij
het zonder de daarin voorkomende namen
bekend te mak'
Volledig rapport
Onderste steen
Malversaties
De Gordijnen Specialist
LAATSTE NIEUWS
Amerikaan herbenoemd
als voorzitter van het
hoofdbestuur
Voortaan direct
uitslag van
rijexamen
Bijzondere waardering
nu voor hele landmacht
TSJOMBE IN ELISABETHSTAD:
Directeur: JACQ. DE SMIT: Chefred.: G. J.
Breaker. Kantoren te: Middelburg, Plein 1940 nrs.
6—8, Postbus 26. Giro 116666, telefoon 01180—2009
en 4469. Goes, Lange Vorststraat 84, Postbus 4.
telefoon 011006901. Vlissingen, Nieuwendijk 33.
Postbus 24, telefoon 011843224. Terneuzen,
Nieuwstraat 40, Postbus 53. tefefoon 011503189,
Zierikzee. Havenpark 24, telefoon 011102991.
Zeeuwscli Dagblad
Locm nummert 13 cent
Abonnementsprijs 0,66 per week, f 7,per kwartaal1
Advertentietarieven op aanvrage. - Rubriek Kabouter*
7 cent per woord met een minimum van 1,—j
16e JAARGANG No. 5030
Zaterdag 9 december 1961
V.D. PUTTEN GEEFT RAPPORT VRIJ
Van onze correspondent
BONN. In West-Duitsland loopt
een met name bekende, voormalige
S.S-er vrij rond, die bij de ont
ruiming van het ghetto in Krakau
(Polen) tegen Joodse vrouwen zei:
„Leg het kind op de vuilnisbak".
Daarop schoot hij het voor de ogen
van de moeder dood.
Een andere SS-er, wiens naam
eveneens bekend is en die ook nog
vrij is, placht bij de ontruiming van
dit ghetto kinderen met het hoofd
tegen de muur dood te slaan waar
bij hij de opmerking maakte: „Je
kunt het of je kunt het niet".
Deze verschrikkelijke mededelingen
zijn afkomstig van mevrouw Barbara
Just-Dahlmann, officier van justitie bij
de kinderrechtbank in Mannheim; zij
sprak dezer dagen in het conferentie
oord Loccum over het onderwerp „Po
litieke processen thans", en deed
daarbij afschuwelijke onthullingen
over nog niet bestrafte Duitse misda
den tegenover de bevolking van de be
zette gebieden, vooral in het Oosten
van Europa. Mevrouw Just, zo blijkt
uit een verslag in de Frankfurter
Rundschau, is ook werkzaam bij het
Westduitse centrale bureau te Lud-
wigsburg dat belast is met de ophel
dering van nazi-misdaden.
Zie verder pag". 2
Eigen nieuwsdienst
ROTTERDAM. Met 47.500 gul
den van zijn baas op zak vertrok
ruim drie maanden geleden de 31-
jarige waterklerk J. S. K. uit Poor-
tugaal per helikopter naar Brussel.
Donderdag meldde hij zich met
in zijn portefeuille nog honderd
vijftig gulden bij de Rotterdam
se politie. De rest van het geld
had hij opgemaakt met het ver
kennen van het nachtleven in en
kele Spaanse plaatsen en in Parijs.
De waterklerk werd op 4 septem
ber door zijn werkgeefster een
Rotterdams cargadoorsbedrijf met
de 47.500 gulden op pad gestuurd
naar de kapitein van een Braziliaans
schip, dat in de Waalhaven lag. In
plaats van het geld aan de Brazili
aan te overhandigen toog K. ermee
naar de heliport, waar hij een kaart
je nam voor Brussel. Vandaar vloog
hij naar Madrid.
Nachtleven
In de Spaanse hoofdstad heeft hij
zich twee maanden lang geamuseerd,
voornamelijk door onder te duiken in
het nachtleven. Zijn gulheid met het
geld bezorgde hem in korte tijd tal
van vrienden, die er voor zorgden dat
de duizendjes verdwenen als sneeuw
voor de zon. Via enkele andere
Spaanse plaatsen trok K. tenslotte
naar Parijs, waar hij het restant van
het geld stuksloeg.
Het einde van zijn tocht was toen
nabij. Op Sinterklaasavond kwam K.
naar Rotterdam om zich bij de poli
tie te melden.
Van onze correspondent
VENLO Bij het afbreken van een
huis in Venlo zijn op de zolder vijf
landmijnen gevonden. De mijnoprui-
mingsdienst heeft ze onschadelijk ge
maakt. Het explosieve materiaal had
al vijftien jaar op zolder gelegen; zelfs
de koppelingen zaten er nog aan.
De bewoners van het huis dachten dat
het ijzeren ballen waren. Omdat ze niet
in de weg lagen, waren ze blijven lig
gen.
Van onze speciale verslaggever
Mr. N. J. Geleijnse, de raadsman van de lieer Van der Putten,
lieeft bovendien de brieven voor publikatie vrijgegeven die hij deze
week beeft verzonden aan de leden van de Eerste en Tweede
Kamer. In deze brieven met bijlagen verzoekt mr. Geleijnse de
Kamerleden, het door minister Visser aan de heer Van der Putten
verleende ontslag ongedaan te maken. Hij dringt verder aan op het
instellen van een parlementaire enquêtecommissie.
Minister Visser had gisteravond geen commentaar op de
publicatie.
Het memorandum dat de heer
Van der Putten voor de minister
opstelde, leidde tot het ontslag van
de hoofdambtenaar. De minister
meende dat de heer Van der Putten
in dit memorandum niet kon aanto
nen dat van collaboratie en malver
saties in Indonesië beschuldigde of
ficieren nog op vitale posten in
ons leger zijn geplaatst.
Ter informatie van de lezer publi
ceren wij het memorandum van de
heer Van der Putten in zijn geheel.
Wat de eveneens gepubliceerde brie
ven met bijlagen van mr. Geleijnse
betreft: de advocaat geeft daarin te
kennen dat het zijns inziens thans
duidelijk is „dat de minister geen
ogenblik werkelijk van plan is ge
weest om in deze zaak de onderste
steen te laten bovenkomen". Mr. Ge
leijnse betoogt dat blijkens de for
mulering van de opdracht de minis
ter bedoeld heeft zich een op het
eerste gezicht gegrond argument te
verschaffen om de heer Van der Put
ten te kunnen ontslaan.
De heer Geleijnse protesteert tegen
de door minister Visser gevolgde weg
,.met grote klem, omdat hier de nor
men van behoorlijkheid, redelijkheid
en menselijkheid met voeten zijn ge
treden".
Het memorandum dat de heer Van
der Putten zelf aan de minister uit
bracht is in twee delen gesplitst.
In het eerste gedeelte geeft hij een
opsomming van gebeurtenissen in het
voormalige Nederlands Indië, die naar
zijn mening zijn beweringen over colla
boratie en malversaties door officieren
van het leger bevestigen
In het tweede gedeelte behandelt de
heer Van der Putten „al hetgeen onder
getekende sinds zijn terugkeer in Ne
derland aan tegenwerking en discrimi
natie heeft ondervonden".
LTIT DE Indische periode noemt
j de heer Van der Putten aller
eerst de naam van een toen
malige kapitein, die deel uitmaakte
(Advertentie)
U bent altijd ivelkom bij
„UW SPECIAALZAAK" voor zeer
moderne vitrages en dekoratiestoffen.
Hoek Lange Vorststraat-Ganzepoortstr.
Goes Telefoon 7814
Uw speciaal adres voor
HEREN- en KINDERKLEDING
Lange Vorststraat Goes
SPECIAALZAKEN
10-tallen soorten merk Nylons met en
zonder naad maar 1.98 in MODEHUIS
VIOLA. Lange Vorststraat 47, Goes
NOVEMBER
AANBIEDING
met
10%
KORTING
GOES
Lange Vorststraat tegenover „Berco"
OPTIEK - FOTOHAMDEL
Ganzepoortstraat 3 - Goes - Tel. 5214.
Rijke keuze
winterjassen
L. Vorststraat 64 voor jong en oud
GOES Bij ons lage prijzen
van een commissie van aankoop, die
in de Verenigde Staten van Amerika
onderdelen voor het tankcorps heeft
aangekocht.
Bij het uitbreken van de oorlog met
Japan Waren volgens de heer Van der
Putten alle onderdelen voor tanks aan
wezig, „uitgezonderd de zo vitale ver-
bindingspennen voor de rupsbanden".
Dezelfde kapitein en een ander lid
van de staf van de LTD 81 in Bandoeng,
waar Van der Putten voor de wereld
oorlog als chef van de algemene werk
plaats dienst deed, worden in een ander
geval genoemd. De heer Van der Put
ten deelt daarover in zijn memorandum
mee, dat hij de documentatie en tabel
larische gegevens voor een speciale
machinebatterij voor de seriefabricage
van pignon- en kroonwielen (het enige
exemplaar in Zuidoost-Azië) uit de han
den van de Japanners heeft weten te
redden. Beide officieren zouden hem
onder bedreiging van aangifte bij de
Kempeitai hebben bewogen tot afgifte
van de gegevens, zonder welke de ma
chine onbruikbaar was.
Voorts geeft de heer Van der Put
ten een uitvoerige opsomnjing van
de activiteiten van het hoofdbestuur
van de bond van burgerpersoneel in
militaire inrichtingen in Nederlands-
Indië (B.B.M.), waarvan hij deel uit
maakte. Deze bond, die ontstond n.a.v.
ontevredenheid onder de debetreffende
ambtenaren, diende een aantal klach
ten in bij de dienstleiding. Onder meer
werd gesignaleerd dat kasgelden van
de LTD voor particuliere doeleinden
werden gebruikt en dat grote hoe
veelheden suiker, bestemd voor dis
tributie onder de werknemers, op de
zwarte markt werden verkocht. Boven
dien noemde de bond de namen van
een aantal personen „met een politiek
besmette reputatie" die bij de LTD
zouden zijn aangesteld.
Zie verder pag. 2
DIKKE tranen rolden mevrouw
Van Dijk over de wangen toen
zij gistermorgen op Schiphol
haar zoon Harrie omhelsde. Hij was
weer thuis, een van de zes die de
ramp met de Nederlandse kustvaarder
Stientje Mensinga voor de Ier Se
hebben overleefd. „Vier dagen lang
heb ik een steen aan mijn hart gehad,
maar nu heb ik mijn kind terug", zei
de moeder en haar ogen straalden van
geluk.
Negen zeelieden vier Nederlan
ders en vijf Duitsers verloren bij
de ramp het leven. Van de Stientje
Mensinga werden zes opvarenden ge
red. Vijf van hen kwamen gisteren op
Schiphol aan: de 24-jarige matroos
Harrie van Dijk (links op de onderste
foto), de 28-jarige kok Gerrit Groen
(tweede van rechts) en de drie Span
jaarden Jose Salvado, Francisco Rodri-
quez en Elis Cliento.
De vijf mannen zijn na hun redding
enige tijd verzorgd in een pension in
Bellmullet. Woensdagmorgen gingen
zij per bus naar Dublin, waar zij nieu
we kleren kregen. Donderdagav
kwamen zij per vliegtuig in Londen
aan, juist iets te laat voor de aanslui
ting naar Schiphol.
De drie Spanjaarden zullen in bet
zeemanshuis in Amsterdam blijven, tot
voor hen een plaats op een ander schip
is gevonden.
De zesde geredde, de 36-jarige eer
ste machinist Louis van Eijlc uit Vleu
ten, is in Ierland achtergebleven. Hij
zal in Dublin de lijken van de vier
verdronken opvarenden van de Stientje
Mensinga moeten identificeren.
Ik bak tegenwoordig mijn brood zelf
AMSTERDAM (A.N.P.)
Mr. N. J. Geleijnse heeft gister
avond verklaard dat hij het ten
zeerste betreurt dat zijn cliënt
de heer Van der Putten het
door hem aan minister Visser
verstrekte memorandum heeft
vrijgegeven voor publikatie.
Volgens mij is daarmee geen
enkel reëel belang gediend,
aldus mr. Geleijnse. Met name
ook omdat het zonder overleg
met mij is geschied.
Wereldraad van kerken
IC
NEW DELHI. De eerwaarde
heer dr. Franklin Clark Fry, een
vooraanstaande Amerikaanse protes
tant, is voor een termijn van vier
jaar herbenoemd als voorzitter van f
het hoofdbestuur van de Wereldraad
van kerken.
Het hoofdbestuur van 100 personen"
geeft leiding aan het heleid en het pre»
gramma van de Wereldraad in de peri«<
de van zes jaren, die tussen twee alge
mene vergaderingen.
Dr. Fry heeft een groot gedeelte van
het 18-daagse kerkkoriklaaf te New Del
hi gepresideerd. Hij is president van de
United Lutheran Church in Amerika en
van de Lutherse Wereldbond. Bovendien
is hij voorzitter van de commissie voor
beleid en strategie van de Nationale
Raad van Kerken in de Verenigde Sta
ten.
(Advertentie)
^CCÜS.
BRILLEN
BANDAGES
EL. KOUSEN
sinds 1893
GOES EN
MIDDELBURG
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG De regering acht
een openbaar debat met de Staten-
Generaal over de te voeren politiek
inzake Nieuw-Guinea op het ogen
blik niet gewenst. Zij is daarbij van
oordeel, dat eventuele verdere be
sluiten over haar beleid kunnen af
hangen van thans nog niet bekende
ontwikkelingen, met name in de
Verenigde Naties.
Dat schrijft de minister-president,
prof. dr. J. E. de Quay, aan de voor
zitter van de Tweede Kamer in ant
woord op het verzoek van de Kamer
om inzake Nieuw-Guinea te worden
ingelicht over het in de Uno gevoerde
beleid en over de politiek voor de toe
komst.
In deze brief schrijft de minister
president dat hoewel het resultaat
teleurstellend is geweest de be
sprekingen over Nieuw-Guinea in de
Uno voor Nederland toch niet ongun
stig zijn geweest.
Tijdens de behandeling van de ver
schillende resoluties is er van ver
scheidene zijden bij Indonesië op aan
gedrongen het zelfbeschikkingsrecht
van de Papoea's te aanvaarden. Dat
zou de oplossing van de kwestie aan
zienlijk vereenvoudigen.
Het kabinet, aldus de minister-pre
sident, blijft te allen tijde bereid het
vraagstuk met Indonesië te bespreken
en zou zulk een gesprek zelfs op prijs
stellen, zodra Indonesië aan de Pa
poea's een vrije keuze wil laten.
De Nederlandse regering houdt vast
aan haar politiek: internationalisatie
van Nieuw-Guinea, zo mogelijk via de
Uno en op basis van een bonafide uit
oefening van het zelfbeschikkingsrecht.
Het is beslist onjuist, aldus de minister
president, om te stellen dat, nu de zg.
Brazzaville-resolutie geen twee derde
meerderheid heeft gehaald, de weg voor
de gevolgde politiek is afgesloten.
De regering heeft juist, omdat zij aan
deze politiek wenst vast te houden, het
Nederlandse ontwerp-resolutie niet in
stemming gebracht.
Voor de verwezenlijking van de in
ternationalisatie-gedachte bestaan in
het kader van de Uno nog andere mo
gelijkheden. De regering denkt hier aan
de Afrikaans-Aziatische resolutie van
38 mogendheden (met grote meerder
heid aangenomen) waarbij werd beslo
ten tot de instelling van een speciale
commissie van zeventien landen.
De regering heeft de Nederlandse
permanente vertegenwoordiger bij de
Uno opgedragen, nauwkeurig en actief
te volgen hoe de resolutie wordt uitge
voerd. Zij kan nog niet aangeven welke
concrete mogelijkheden voor het Ne
derlandse beleid in Nieuw-Guinea zich
onder de uitwerking van deze resolutie
zullen voordoen.
Zie verder pag. 2
Eigen nieuwsdienst
DEN HAAG Van 2 januari af
mogen de adviseurs van het Cen
traal bureau voor de afgifte van rij
vaardigheidsbewijzen de uitslag van
het rij-examen meteen aan de kan
didaat bekend maken. Het Centraal
bureau stuurt later het rijbewijs op,
De uitslag wordt gegeven door af-
- gifte van een rapport, ondertekend door
de adviseur die het examen heeft af
genomen.
Als de kandidaat is gezakt, wordt
op het rapport vermeld aan welke eisen
niet is voldaan. Komt de kandidaat
in aanmerking voor een herexamen,
dan krijgt hij bovendien een coupon
die hem daarop recht geeft.
De kandidaat krijgt thans de uitslag
pas na een dag of tien van het Cen
traal bureau. Deze methode zal wor
den gehandhaafd voor het examen
van invaliden, omdat bij het vaststel
len van de uitslag daarvan de medi
sche en technische diensten van het
C.B.R. moeten worden geraadpleegd.
DEN HAAG Het systeem van
bijzondere waardering voor militai
ren, dat ruim een jaar proef heeft
gedraaid eerst hij de vierde divi
sie en later bij het Eerste Leger
korps wordt 1 januari voor de he
le landmacht ingevoerd.
De achtergrond van de maatregel is,
dat de militair niet alleen wordt be
straft als hij iets fout doet, maar ook
wordt aangemoedigd als hij een bijzon
dere prestatie levert. De commandan
ten kunnen een tevredenheidsbetuiging
geven, eretekenen verlenen, of een ge
schenk, extra verlof of een gratificatie
binnen de grenzen van 25 tot tweehon
derd gulden toekennen.
Bij de vrij langdurige proef met dit
systeem dat oorspronkelijk iets af
week van de thans gegeven richtlij
nen is gebleken dat het bij de solda
ten in het algemeen goed is aangesla
gen.
ELISABETHSTAD (Reuter) De
leiding van de Verenigde Naties
in Katanga heeft laten weten dat de
internationale politiemacht de strijd
tegen het leger van Katanga niet
zal staken eer de Katangaanse troe
pen de wapenen hebben neergelegd.
De vertegenwoordiging van de Uno
vindt dat er niet langer sprake is
van een conflict tussen de regering
van Congo en die van Katanga, maar
van een conflict tussen de Verenig
de Naties en de regering van Ka-
tanga.
Dit is het antwoord van de Uno op
de herhaalde oproepen van de Katan
gaanse radio om de internationale
politiemacht uit het land te verdrijven.
„Laat iedere Katangaan zijn Goerka,
zijn Zweed, zijn Ier of zijn Noor kie
zen. Er zijn er genoeg voor ons alle
maal", heette het in de- uitzendingen.
Vergiftigt uw pijlpunten. De strijd zal
pas ten einde zijn wanneer de laatste
soldaat verdreven is."
Heimelijk
Moïse Tsjombe. de premier van de
afgescheiden staat, is gisteren heime
lijk per auto uit Noord-Rhodesia in
zijn eigen hoofdstad aangekomen. In
een smetteloos grijs pak deed hij de
ronde door Elisabethstad om de schade
in ogenschouw te nemen.
Het eerst bracht hij een bezoek aan
het Amerikaanse hospitaal, waar hij
de leden van de staf liet vertellen van.
de verschrikkingen van het bombarde
ment dat zij hadden doorstaan toen
25 mortiergranaten, afgevuurd door de
internationale politiemacht, het ge
bouw verwoestten.
Volgens de legerleiding van de Uno
is deze beschieting per ongeluk uit
gevoerd. De mortiergranaten waren
bestemd voor een militair doel, dat
vlak naast het Amerikaanse hospitaal
was gelegen.
Zeshonderd patiënten, onder wie
vrouwen die een baby verwachtten,
vluchtten in paniek toen de beschie
ting begon. Nog geen honderd bleven
achter omdat hun toestand vluchten
onmogelijk maakte. Een vrouw die op
het punt stond te bevallen rende uit
de operatiekamer weg en is sindsdien
niet meer gezien.
Schuld
Tsjombe's gezicht stond strak toen
hij zijn hoofdstad inspecteerde. Het
uitbreken van de bloedige strijd, ge
richt op onderwerping van Katanga,
weet hij geheel en al aan de Ver
enigde Staten, „die geld, vliegtuigen
en diplomaten naar Congo zenden voor
de strijd tegen Katanga alles, be
halve soldaten". Hij zei: „De Ameri
kanen zijn te laf om zelf te vechten.
Zij sturen liever Indiërs."
De dag begon rustig in Elisabethstad,
maar tegen de middag nam de strijd;in
hevigheid toe. De winkels, die een pgar
uur geopend waren geweest zodat Mie
bevolking voedsel kon kopen, sloffen
weer snel toen de granaten van de
beide partijen begonnen in te slapn.
Uit alles bleek dat er nog geen sprake
van is dat de Katangaanse troepen
zullen wijken voor de internationale
troepenmacht.
Succes
In het noorden van Katanga haddetl
de troepen van de Uno 's ochtends een
succes geboekt toen zij Katangaanse
troepen in Manono op de vlucht had
den gejaagd. Enkele uren later echter
vielen de verjaagde troepen plotseling
weer aan en de internationale politie
macht moest het gewonnen terrein
weer prijsgeven.
De Ierse generaal McKeown, die de
internationale politiemacht commam
deert, is naar Elisabethstad vertrokken
om zich een beeld te kunnen vormen
van de gang van zaken. Wellicht is zijn
vertrek bespoedigd door de mede
deling van de centrale Congolese rege
ring te Leopoldstad dat Congo een be
roep zal doen op buitenlandse hülii
wanneer de strijdkrachten van de Uno
er niet in slagen Katanga weer onder
het wettige Congolese gezag te brengen.
Zoals men weet heeft Congo juist weer
diplomatieke betrekkingen aangeknoopt
met de Sowjetunie.
Weersverwachting van het
K.N.M.I. in De Bilt, geldig tot
hedenavond:
Zwaar bewolkt
imet tijdelijk regen,
'mogelijk voorafge
gaan door sneeuw.
Tatige, langs de
kust tijdelijk
krachtige wind,
ruimend van zuid
oost naar zuidwest.
Aanvankelijk tem
peraturen om het
vriespunt.
MIESJE:
Zo; weer een
week voorbij.
Van onze weerkundige medewerker
DE WINTER zet niet door; dat
was gisteren duidelijk uit de
weerkaarten op te maken. In
het zuidwesten van Engeland en
aan de kust van Frankrijk liep de
temperatuur gisteren op tot dertien
graden. De warmere lucht zal van
daag ons land bereiken.
Dat zal naar verwachting veel be
wolking met zich meebrengen, waaruit
enige tijd regen en in de noordelijke
provincies mogelijk eerst ook wat
sneeuw zal vallen. Veel vorst zit er
niet meer in de lucht.
Gisteren had Nederland een koude
dag. 's Morgens vroeg vroor het hier
en daar vijf graden en overdag liep de
temperatuur niet verder dan tot één a
vier graden boven het vriespunt op.
De koude nacht was het gevolg van
een rug van hoge druk die over ons
land is getrokken. Daardoor verdwe
nen de buiigheid, de bewolking en de
wind. Dat had weer tot gevolg, dat het
aardoppervlak met de sneeuwlaag
die nog op vele plaatsen ligt sterk
kon afkoelen en de lucht kon meedoen.
Doordat in Duitsland en Frankrijk
de nacht ook koud was, kon de zuid.
oosten wind geen stijging van de ten»
neratuur brengen.
A