Rusland niet tevreden met vervroeging van verkiezingen Moskon schermt met nieuws over invasieplannen Stappershoef dient motie in: „Staken" KROLL MAG NAAR MOSKOU TERUG Ravage in Moskou bij anti-Franse betoging Minister ging in prij zenbeschikking bouwbedrijf te ver BEDE mi Papea pleit in open brief voor gesprek DOLLARHULP VLOEIT TERUG OVER OCEAAN Incident in Oostzee Al 327 doden geteld na de orkaan Tara STUDENTEN VRIEND SCHAPSUNIVERSITEIT VONDEN WEINIG POLITIE OP HUN WEG De Bilt: Nat VIERDE TURK NIET WELKOM PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND Niet duidelijk Machtsstrijd Generaals Geen militaire geheimen aan Egypte verklapt „Geen indiscreties begaan" Gerechtshof in Amsterdam: swan.de prima ballerina onder de zakdoeken NA EIS VAN INDONESIË: Ruiten sprongen door felle autobrand Directeur: JACQ. DE SMIT; Chetred.: G. J. Breaker. Kantoren te: Middelburg, Plein 1940 nrs. 6—8, Postbus 26. Giro 116666, telefoon 01180—2009 en 4469 Goes, Lange Vorststraat 84, Postbus 4, telefoon 01100—6901 Vlissingen, Nieuwendijk 33, Postbus 24, telefoon 01184—3224 Terneuzen, Nieuwstraai 40, Postbus 53. tefefoon 011503189, Zierikzee, Havenpark 24, telefoon 011102991. Zeeuwsch Dagblad Losse nummers 13 cent. Abonnementsprijs 0,56 per week, 7,— per kwartaal' Advertentietarieven op aanvrage. - Rubriek Kabouter! t cent per woord met een minimum van 1,— 16e JAARGANG No. 5013 Vrijdag 17 november 1961 ZWAARDERE DRUK OP FINLAND Van onze Scandinavische correspondent HELSINKI De Sowjetunie is niet tevreden met de van de Finse president Kekkonen ontvangen verzekering dat Finland zijn neutraliteit zal bewaren. De Finnen vrezen dat de Sowjetunie een nieuwe poging zal doen om meer invloed te verkrijgen op de gang van zaken in Finland en met name op de defensie van dat land. Opnieuw dreigt het gevaar dat de Sowjetunie om militaire bases zal vragen, daar zij zich nog steeds bedreigd gevoelt door een aanval van West-Duitsland en zijn bondgenoten. Gisteren heeft de Russische onder minister van buitenlandse zaken Koesnetsof de Finse ambassadeur bij zich ontboden en hem meegedeeld dat de Sowjetunie redenen heeft om, meer nog dan enkele weken geleden, beducht te zijn voor invasieplannen van het Westen. Hij deelde de am bassadeur mee dat hij „zeer veront rustend nieuws" had ontvangen dat zou kunnen wijzen op verder door dringen van de Westelijken in de Oostzee. Dat nieuws bleek te zijn: 1 Het bezoek van de Westduitse mi- -*■ nister van defensie aan Noorwegen. O Binnenkort houdt de Navo ma- noeuvres in de Oostzee. o Berichten in Deense kranten over de mogelijkheid van een gemeen schappelijk Deens-Duits commando. Hoe de Sowjetunie uit deze berich ten de conclusie heeft kunnen trekken dat er een aanval dreigt van de zijde van West-Duitsland en zijn bondgeno ten is niet duidelijk. Daarover deed de Russische onderminister geen en kele mededeling. Evenmin schreef hij de Finse regering een bepaalde han delwijze voor. Daar echter de „West duitse dreiging" opnieuw het thema was van de Russische waarschuwing neemt men in de Finse hoofdstad aan dat de Russen een tweede poging voorbereiden om weer vaste voet op Finse bodem te krijgen. Bij verdrag hebben zij namelijk het recht om van Finland gezamenlijke militaire maat regelen te eisen tegen een eventuele inval van Duitsland. Onder de Finse politici bestaat een stroming die meent dat de verscherp- VERGADERING IN HILVERSUM Van een onzer verslaggevers HILVERSUM. Het georganiseer de radio- en televisiepersoneel heeft zich gisteravond in een vrij rumoe rige vergadering opnieuw beraden over de salariskwestie. Sommige sprekers eisten een onmiddellijke 24 uursstaking; anderen drongen aan op afwijzen van de „fooi" van drie per cent ineens. Nog anderen pleitten voor wachten met actie tot dinsdag de kwestie in de Kamer is bespro- ken. Ook de besturen van de drie vak bonden stelden voor nog tot dinsdag te wachten. Bij het ter perse gaan van deze editie had de regisseur Gijs Stap pershoef, onder grote bijval van de vergadering, juist een motie inge diend die aandrong op een onmid dellijke 24 uurstaking. Bij het af sluiten van deze editie had de ver gadering nog geen besluit genomen. De omroepmensen hadden de plaats van samenkomst opgesierd met grote borden waarop o.m. te lezen stond: N.T.S. - NoodToeStand. K.R.O. - Kijkers Redt Ons, en N.R.U. - Nu Resoluut Uitslag. o Gering Gistermiddag had een anoniem „comité der prominenten" al aange drongen op een onmiddellijke staking van 24 uur. De kans op een algemene staking acht men in de omroepwereld echter gering: de meningen zijn te zeer verdeeld, en voor de laagst gesalarieer- den is zelfs de „fooi" van drie percent een belangrijk bedrag. In omroepkringen heerst de mening d'at de felle houding van het personeel van de Vara mede wordt geïnspireerd door de wens om staatssecretaris Schol ten, die immers de kampioen is van commerciële televisie, een échec te be zorgen. Journaal absent Van al deze gebeurtenissen in de om roepwereld is niets opgenomen door het televisiejournaal. De journaaldienst had opdracht gekregen dit nieuws ter gijde te laten. De bijeenkomst die de personeelraad voor middernacht had uitgeschreven met het voltallig personeel van radio en televisie is afgelast. Gistermiddag deelde de raad het personeel mee dat deze bijeenkomst was uitgesteld. te Russische politiek jegens het kleine buurland een gevolg is van de strijd om de macht in het Kremlin. Met Kroesjtsjef aan het hoofd zouden de Russische politieke leiders een gema tigde politiek niet" alleen jegens Finland willen voeren, terwijl de generaals voor een zeer fors optreden in internationale zaken zouden zijn. Het is inderdaad opmerkelijk dat in de Rode ster, het blad van het Russi sche leger, op scherpe toon wordt ge schreven over „de Finse crisis" ter wijl de officiële organen van partij en regering een veel gematigder toon aanslaan. Gromiko, de Russische minister van buitenlandse zaken, zou in zijn ge sprekken met Karjalainen, de Finse minister van buitenlandse zaken, in het vorige weekeinde openlijk hebben verklaard dat het noodzakelijk was de Russische generaals door een tege moetkomende houding van Finland te vreden te stellen. De ontwikkeling van de Finse crisis kan dus interessante onthullingen opleveren over de machts verhoudingen in Moskou, hetgeen ook op de ontwikkeling van de wereld politiek van grote invloed kan zijn. Van onze correspondent BONN Eind september heeft zich in de Oostzee een ernstig inci dent voorgedaan tussen motor torpedoboten van de Oostduitse marine en een mijnenveger van de Westduitse marine, zo heeft het Westduitse ministerie van defensie meegedeeld. Dertien Oostduitse torpedoboten hebben toen onder bedreiging te zuilen schieten de Westduitse mij nenveger Uranus -ehinderd. De torpedoboten voeren herhaaldelijk op de Uranus af en scheerden vlak voor of achter langs het schip, waarbij de Uranns enige malen vaart moest minderen om een aan varing te voorkomen. De Oostduitse schepen waren van Russisch maaksel. Van onze correspondent BONN. Professor Eugen Sanger, de onlangs ontslagen leider van het In stituut voor Straalaandrijving te Stutt gart, heeft in een vraaggesprek met een Egyptisch weekblad verklaard dat hij tijdens zijn verblijf in Egypte wel tech nisch advies heeft gegeven op het ge. bied van het raketonderzoek, maar geen militaire* geheimen heeft verklapt. De bekende Duitse raketspecialist zei verder dat hij zijn medewerking aan het Egyptische raketonderzoek onmiddel lijk had gestaakt nadat het curatorium van het instituut te Stuttgart daartegen bezwaar had gemaakt. Niettemin was hij tot zijn verrassing ontslagen. Het bericht dat het ontslag na overleg van beide partijen was verleend was volgens Sanger niet juist. MEXICO (A.F.P.). Volgens de jongste gegevens hebben 327 Mexi canen het leven verloren door de orkaan „Tara", die de aan de Grote Oceaan gelegen kust van Mexico heeft geteiserd. Het plaatsje Nuxco is het ergst ge troffen. Men heeft onder de puin hopen ruim driehonderd lijken aan getroffen. Tweehonderd huizen wer den meegesleurd door het water van gezwollen rivieren. De plaatselijke autoriteiten menen dat er mogelijk vijfhonderd slachtoffers zullen zijn. Zij achten het waarschijnlijk dat de gevolgen van „Tara" nog erger zul len zijn dan die van de orkaan „Hat- tie", die kortgeleden Belize, de hoofdstad van Brits Honduras, teis terde. Hoog laaide de woede van de studenten van de Vriendschapsuniversi teit in Moskou op voor de Franse ambassade. Geüniformeerde gezags dragers (rechts op de voorgrond) zagen er op toe dat de studenten niet te veel brokken maakten. Van onze correspondent BONN Kroll, de Westduitse ambassadeur in Moskou, gaat toch naar zijn standplaats terug. Bonds kanselier Adenauer heeft gisteravond verklaard dat Kroll geen indiscre ties begaan heeft en over enkele dagen naar Moskou zal kunnen terugkeren. Adenauers onverwachte mededeling over KroHs toekomst kwam toen hij de ambassadeur in bescherming nam te genover een groep Amerikaanse jour nalisten. Dezen stelden de bondskanse lier vragen over het optreden van Kroll in Moskou, waar Kroesjtsjef voorstel len zou hebben gedaan die indruisten tegen de Westduitse politiek. Verwacht was dat pas over Krolls toekomst zou worden beslist wanneer Adenauer van zijn reis naar Amerika terug zou zijn. Het ongewone aan het geval Kroll was volgens Adenauer dat de Russische premier Kroll heeft gevraagd, welke persoonlijke opvattingen hij had over de mogelijkheden tot oplossing van de kwestie-Berlijn. KroE heeft zich daarbij in de moeUijke positie bevon den onmiddellijk te moeten antwoorden, zonder gelegenheid te hebben Bonn te vragen. KroE heeft het onderhoud met Kroesjtsjef niet kunnen vermijden, om dat de Russische minister-president niet steeds elke ambassadeur ter be schikking kan staan. „Hij Echtte daarna de ambassadeurs van Amerika, Engeland en Frankrijk in, en toen begonnen er onduidelijke be richten in de pers te verschijnen". Als gevolg daarvan had Adenauer KroE naar Bonn ontboden om verslag uit te brengen over zijn gesprek met Kroesjtsjef. „Wat besproken werd was niet belangwekkend", aldus de kanse- MOSKOU (Reuter, A.P.) Verscheidene honderden studenten van de Vriendschapsuniversiteit hebben gisteren weer een buiten landse ambassade aangevallen en weer kans gezien grote schade aan te richten voordat de politie van Moskou ingreep. Het was deze keer de Franse ambassade die het moest ont gelden. De vensters op de begane grond werden met stenen en sneeuwballen verbrijzeld. De demonstranten smeten vervolgens joelend en schreeuwend enkele meegevoerde spandoeken met stokken en al het ambassadegebouw binnen. De demonstranten, wier aantal werd geschat op tweeduizend, trokken in een lange optocht met anti-Franse spandoeken door de straten van Moskou. Op sommige spandoeken stond „De Gaulle aan de galg" Er waren leuzen in het Arabisch en het Frans, maar ook in het Russisch. Hoewel het duidelijk was dat het eindpunt van de optocht van de stu denten van de Vriendschapsuniversi teit de Franse ambassade moest zijn waren ter bescherming van dat ge bouw maar enkele politieagenten aan wezig toen de stoet betogers daar aan kwam. Zoals gebruikelijk is bij betogingen van studenten van de Moskouse Vriendschapsuniversiteit voor buiten landse ambassadegebouwen was er aanvankelijk geen vuiltje aan de lucht, zodat de politieagenten niet be hoefden in te grijpen. Plotseling De woede onder de studenten van de Vriendschapsuniversiteit, die steeds luider de vrijlating van Ben Bella en andere leidende Algerijnse nationalisten begonnen te eisen, steeg echter weer zo snel dat, eer de po- Utieagenten er erg in hadden de Al gerijnse vlag was gehesen aan de vlaggestok boven de ingang van het ambassadegebouw en de ruiten waren ingegooid. De studenten van de Vriendschaps universiteit, uit ervaring wetend dat zij niet bang voor de politie behoefden te zijn, hielden de agenten tegen toen zij een poging in het werk stelden de Algerijnse vlag te verwijderen. Half uur Toen duurde het nog een half uur voordat de Moskouse pohtie verster kingen stuurde. Er was geen ruit meer heel in de voorgevel van het ambassadegebouw toen de Moskouse politie, voor deze speciale gelegenheid versterkt met soldaten van het hoofd stedelijke garnizoen, begon een einde aan de baldadige demonstratie te ma ken. PoUtieagenten en soldaten hadden het zo druk met het vakkundig leg gen van een cordon en het terugdrin gen van de betogende studenten van de Vriendschapsuniversiteit dat aan het verrichten van enige arrestatie® niet werd gedacht. Na een uur Een uur na het begin van de de monstratie waren alle betogers ver dreven. Toen begon het opruimen van de ravage die de studenten van de Vriendschapsuniversiteit hadden ach tergelaten. Toen stonden opeens hon derd politieagenten op wacht voor het gehavende ambassadegebouw. De Franse ambassadeur, die niet aanwezig was toen het gebouw werd bekogeld, overhandigde later op de dag een protestnota van de Franse regering op het Russische ministerie van buitenlandse zaken. Naar ver luidde zou hij er op hebben gewezen dat de Moskouse politie niets had on dernomen om het ambassadegebouw te beschermen. Ook zou de ambassa deur vergoeding van de schade door de Russische regering hebben geëist. De weersverwach ting van het K.N. M.I. in De Bilt, gel dig tot vanavond: Veel bewolking en plaatselijk wat lich te regen of motre gen. Ongeveer de zelfde middagtempe- raturen als gisteren. MIESJE: miezerig. 18 november: zon op 8.04, zon onder 16.46; maan op 15.25, maan onder 2.38. Van onze Amsterdamse redactie AMSTERDAM. Het Gerechtshof te Amsterdam heeft bepaald dat de Prijzenbeschikking bouwbedrijf 1960 geen uitwerking kan hebben op de risicoclausule in bouwcon'racten, die zijn gesloten voordat de beschikking werd uitgevaardigd. Deze uitspraak werd gisteren gedaan in het civiele proces dat een aannemingsfirma uit Medemblik had aangespannen tegen de gemeente Den Helder. De gemeen,te had geweigerd bij de eindafrekening van een bouwproject het volgens de risicoclausule opgevoer de bedrag van 2300 gulden te betalen. De weigering werd gemotiveerd met een beroep op de beschikking bouwbe drijf 1960. Dit ministeriële stuk werd vervaardigd om doorberekening van loonsverhogingen in de bouwprijzen onmogelijk te maken. Het gerechtshof in Amsterdam is het met het Helderse standpunt niet eens. Het is van oordeel dat de minister van economische zaken niet bevoegd was de prijzenbeschikking van toepassing te doen zijn op reeds afgesloten aannemingsover eenkomsten. Staartje De aannemingswereld zal over deze rechterlijke beslissing wel te spreken zijn. Zij betekent dat ook andere op drachtgevers, die het risicogeld met een beroep op de beschikking van minister De Pous niet wiUen betalen (over het hele land is hier een bedrag van vijftig a zestig miljoen gulden mee gemoeid), nu hun verplichtingen moeten nakomen. Het arrest van het hof is bij voorraad uitvoerbaar verklaard, hetgeen beduidt dat de gemeente Den Helder onmiddeEijk moet betalen en niet kan wachten tot een eventuele principiële uitspraak van de Hoge Raad. Ander doel De minister had zijn bestreden be schikking gebaseerd op de Prijsopdrij- vings- en hamsterwet van 1939. Het Am sterdamse hof zegt nu hierover dat, zelfs al was de bewindsman bevoegd geweest door middel van een voorschrift in te grijpen in reeds afgesloten overeenkom' sten, hij dat in dit geval heeft gedaan yoor een ander doel dan prijsbeheer- sing: hij wilde zeer bewust een regel ling omtrent risico schrappen. Daar door werd voor hem een loonsverhoging in de bouwbedrijven aanvaardbaar. Namens het bouwbedrijf uit Medem blik heeft de advocaat mr. P. Zonderland tijdens de pleidooien in deze zaak de term „misbruik van macht" laten val len. lier, die zei dat Kroesjtsjef KroE op glad ijs had wiEen brengen. „Ik heb niet de indruk dat KroE iets heeft gezegd dat niet in overeenstem ming was met de positie van het Wes ten. Ik ben er zeker van dat KroE naar beste weten en geweten handelde", al dus Adenauer, die verder meedeelde dat Kroesjtsjef Kroll ook heeft uitge nodigd om hem aan de Zwarte Zee te bezoeken: „Dus zal Kroll over enige dagen naar Moskou terugkeren". (Advertentie) ZAKDOEKEN VOOR DAMES EN HEREN ROTTERDAM. Vijf jaar geleden werd in de Karei Doormanstraat de eafé- taria De Turk geopend. Het succes leid de anderhalf jaar later tot de opening van een tweede Turk op de Kruiskade en sinds vandaag is er op de Scihiedamse Vest een derde Turk bij. Die derde Turk met wandschilderingen van Edwin Engels werd gisteravond al feestehjk geopend en daarbij deed zich een inci dent voor met een vierde Turk, een on der drankinvloed verkerende Turkse zeeman, die als ongenode gast binnen kwam en op de schoot van een dame wEde gaan zitten omdat het zo vol was. Dat veroorzaakte enig tumult waaraan de politie een eind maakte door de on gewenste vierde Turk een (kosteloze) autorit naar het hoofdbureau aan te bie den. HOLLANDIA (ANP) Een lid van de Nieuw-Guinearaad heeft deze week een open brief aan prof. De Quay gestuurd, waarin hij de hoop uitspreekt dat de Nederlandse regering besprekingen zal openen met Indonesië om over het lot van de Papoea's te beslissen. De briefschrijver was de heer Ach- mad, die in de raad het district Kai- mana vertegenwoordigt. De brief was in het Indonesisch geschreven. Overdracht Aan de besprekingen zouden de Nieuw-Guinearaad en enkele leiden de Papoea's, daartoe door het volk gekozen, moeten deelnemen. De heer Achmad wijst in zijn brief op de In donesische verklaring dat Indonesië westelijk Nieuw-Guinea zal blijven opeisen, ongeacht de beslissing van de Uno. Hij wijst er ook op dat een deel van het Nederlandse volk voor overdracht blijkt te zijn. Voorts, zo voert de heer Achmad aan, biedt de situatie zowel binnen als buiten de Nieuw-Guinearaad en in Nieuw-Guinea in het algemeen niet voldoende waarborg voor het volk om zelf over zijn lot te beslis sen. Ontslag De heer Bonay, die eerder in een open brief aan de Nederlandse rege ring zijn recht op het leggen van contact met Indonesische leiders ver dedigde, is intussen woensdag geko zen tot voorzitter van de progres sieve Partei National voor de tijd dat de huidige voorzitter, Wajoi, in Nederland zal zijn. De heer Wajoi vertrekt begin volgende week voor studie naar Nederland. De heer Bonay heeft meegedeeld dat hij zijn ontslag als lid van de Nieuw-Guinearaad nog niet heeft in gediend. Hij wist ook nog niet of hij dat alsnog zal doen. Zo men weet is hij uit de laatste vergadering van de raad weggelopen, nadat z(jn Neder landse mede-raadslid mr. De Rijke hem onheus had bejekend. ROTTERDAM. Drie jaar geleden meldden wij dat de Philips- fabrieken gereed waren om deel te nemen aan een groot Euro pees projekt: de bouw van de Amerikaanse luchtdoelraket Hawk, Het grote voordeel dat deelneming van de Nederlandse industrie aan dat produktie-projekt zou opleveren, zo werd ons in Eindhoven verteld, was dat de deelnemende industrieën aEe technische gegevens cadeau kregen. Die kans moest benut worden, om dat die gegevens (know-how, zeggen de Amerikanen) ook nuttig zouden büjken te zijn bij de fabricage van aEerlei niet-müitaire industrie pro- dukten. Deze maand heeft het Amerikaanse weekblad Missiles and Rockets de schijnwerper op de Hawk gezet in een overzicht van grote Amerikaanse plannen om een steeds groter deel van hun wapenproduktie naar Euro pa over te brengen. OMWENTELING Bij een opsomming van de Ameri kaanse wapens die thans in Europa gemaakt worden de luchtdoelraket Hawk, de vliegtuigraket Sidewinder en de straaljager Starfighter te kent Missiles and Rockets aan: „Al deze activiteit is het gevolg van een stiEe omwenteling die zich in Europa snel voltrekt, maar vrijwel onopge merkt is gebleven door de aandacht die de Russische megaton-explosies hebben gekregen. Die omwenteling is een samenspel van vele factoren. De voornaamste daarvan is de economische. De Euro pese landen hebben weer een harde valuta en zijn bereid contant te be talen voor de Know-how van de Ame rikaanse ondernemingen om aan de gezamenlijke wapenproduktie mee te kunnen doen". Achteraf is dus gebleken dat die Know-how helemaal niet gratis, hele maal geen MarshaE-hulp in het klein was Juist andersom, meent Missües and Rockets, een Amerikaanse visie aldus weergevend: „Er is veel ver anderd sedert de tijd van groot scheepse schenkingen na de tweede wereldoorlog. Het geld vloeit nu te rug naar de Amerikaanse kant van de Atlantische Oceaan en tegelij kertijd scheppen we een veel sterke re defensiemacht in Europa". Missiles and Rockets illustreert dit met een paar cijfers. Van de kosten van de produktie van de Starfighter in Europa anderhalf miljard dol lar vloeien volgens aan het Ameri kaanse Congres uitgebrachte rappor ten tussen 800 en 900 miljoen doHar terug naar de Amerikaanse industrie. Hoe zit het nu met die gratis Know how? Daarover laat Missües and Rockets een expert van het Pentagon aan het woord: „Het lijkt alsof wij met onszelf concurreren wanneer wij onze fabrieksgeheimen aan een Euro pese onderneming geven en haar in staat steEen onze raketten te gaan produceren. De kneep zit hem hier. Men is in Europa afhankelijk van de Know-how van onze industrie. We verkopen hun dus in werkelijkheid maar de helft van de koek. Wanneer wij maar genoeg halve koeken ver kopen, zuEen wij goede zaken doen in deze koekenbakkerij". Van een onzer verslaggevers ROTTERDAM. Een grote op schudding ontstond gisteravond in de Grieksestraat te Rotterdam, waar om streeks half elf plotseling een met pakken stro geladen vrachtauto in lichterlaaie stond. De auto stond aan de onbebouwde zijde van de straat maar het vuur was zo fel dat aan de overzijde de ruiten van een tiental woningen aan scherven sprongen en zelfs de verf van de daklijst begon te bladderen. i Kinderen die aan de voorkant slie pen werden door de verontruste ouders ijlings in veiligheid gebracht, terwijl de brandweer de hoog op laaiende vlammen probeerde te doven. De benzinetank van de auto werd met een extra straal water koel ge houden om erger te voorkomen. Het vuur had zich zo diep in het stro gevreten dat de hele lading uit elkaar moest worden getrokken om het blussingswerk te kunnen vol tooien. De Grieksestraat dreigde een Griek- segracht te worden toen het op het bluswater afdrijvende stro de riool- putten verstopte. Bij elke put werd een met een vork gewapende brand weerman geplaatst om dit euvel te verhelpen. i

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1961 | | pagina 1