FRANSE PERS
NAM PRINSES
ONDER VUUR
FINLAND MET BEZETTING
DOOR RUSSEN BEDREIGD
f
$0 rtsw;
Slagvaardige
Margriet in
Montpellier
SCANDINAVIË IS NIET
BANG VOOR GEVOLGEN
VAN RUSSISCHE PROEF
Straaljager
boort zich
in hangar
Ook Zweden
opgeschrikt
Protestbrief van
vader aan Haagse
rechtbank
Negerfamilie wil
weg uit Amerika
De Bilt: Bewolkt
SïS:maan —•maan
Uit
WITTE KRUIS
AANSLAGEN OP
AUTOBANDEN
Nederland
Rechtzaak sabelsteek
Ernstig
Gunstige wind
Openbare vertoning
Algerije in vlammen
verboden
Epidemie in Makassar
„Gevaar"
Basis
PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND
Plotselinge nota uit Moskou zaait schrik in Helsinki
Gewapende overval
op juwelier
Franse ondergrondse
kernproef op komst
Eén Jaar
Tweetalig
Neen
Toneel?
De Franse journalisten kregen
gisteren drie kwartier gelegenheid
prinses Margriet uit te horen. De
prinsesaanvankelijk ivat geschrok
ken ran het leger nieuwsgierigen,
sloeg er zich glimlachend doorheen.
EXCLUSIEVE TELEFOTO
Zittend op een bank waarop al in
de veertiende eeuw studenten rust
zochten, vertelt prinses Margriet over
haar plannen in Montpellier
Frans antwoord klaar. In haar hand
droeg zij een dictaatschrift en natuur
lijk moesten de Fransen weten, wat
daarin stond. Er kwam een vers te
voorschijn uit de gedichtenbundel Le
Regret (De spijt) van de zeventiende-
eeuwse Franse dichter Du Bellay.
„De spijt", zeiden de Fransen.
„Spijt, dat u zo ver van huis bent?"
De prinses glimlachte: „Neen, maar
ik houd erg van de romantici."
Dit was een nieuwe bron: „Houdt
u niet van de modernen?"
„Meer van de romantiek."
Na drie kwartier zei de prinses
plotseling tussen doorschietende
Franse vragen door in onvervalst
Nederlands: „Ik weet het allemaal
niet meer hoor, ik ben volkomen
daas."
De Franse journalisten stapten
eerbiedig achteruit. De koninklijke,
voor hen onverstaanbare woorden,
maakten een verpletterende indruk
op hen. Drie minuten later wipte de
prinses in haar autootje en verdween
in het Franse verkeer, dat in Mont
pellier al gven indrukwekkend rom
melig is als in het hartje van Parijs.
Van onze correspondent
T ONDEN. Nauwelijks was van-
ochtend bekend geworden dat de
Sowjetunie in weerwil van alle pro
testen toch was overgegaan tot een
proef met haar „superbom" of pre
mier Macmillan riep een aantal leden
van zijn kabinet bijeen. Na afloop van
die vergadering werd de volgende
scherpe verklaring van de Britse re
gering uitgegeven: „Harer majesteits
regering betreurt uit het diepst van
haar hart het nieuws van deze laatste
en grootste van de Russische kern
proeven.
„Acht-en-zeventig landen hebben een
beroep op de Russische leiders gedaan
om de wereld de ontploffing van een
bom van vijftig megaton te besparen
die de gezondheid van miljoenen men
sen in gevaar brengt Harer majesteits
regering deelt de verontwaardiging
die alom gevoeld zal worden over deze
onbeheerste verontaehtzaming van het
welzijn en van de veiligheid van de
mensheid".
Advertentie
■\x de echte,
PIJNSTILLER
tegen hoofdpijn, kiespijn,
griep, reumatische pijnen etc.
LYON (Reuter). De banden van
honderden auto's in de Oostfranse
plaats Thionville werden gisteren lek-
gestoten door dezelfde soort spijkers
die zondagavond in Parijs vele auto
mobilisten tot lopen dwong. Ook in
Metz hadden de automobilisten te
lijden van deze geheimzinnige aanslag
op hun autobanden.
Het is niet bekend wie voor dit
spijker-strooisel verantwoordelijk moet
worden gesteld.
Verklaringen van dit soort zijn door
de regeringen van vrijwel alle landen
uitgegeven terwijl ook ontelbare orga
nisaties uiting gaven aan hun veront
waardiging. Het Nederlandse ministerie
van buitenlandse zaken gaf de volgen
de verklaring uit: De regering is ge
schokt door het uitvoeren van de door
de heer Kroesjtsjef aangekondigde
proef met een superbom. Ondanks de
duidelijke verzoeken die van vele zij
den de Russische regering hebben be
reikt met name de resolutie van vrij
dag van de Algemene vergadering,
heeft de Russische regering het toch
nodig geoordeeld dit experiment uit te
voeren.
„De ontploffing kan", zo heet het
verder, „alleen maar gezien worden
als een politiek intimidatiemiddel en
wordt als zodanig door de Nederland
se regering afgekeurd. Alles wat ertoe
bijdraagt de reeds bestaande spannin-
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG. De vader van de 2
januari door een sabelsteek om het leven
gekomen Wim Scholte heelt naar aan
leiding van de rechtszaak tegen de poli
tieagent L. een brief geschreven aan de
president van de Haagse rechtbank.
In deze brief protesteert de heer Scholte
tegen de verdachtmakingen als zou zijn
zoon aan de relletjes tijdens de kerst
boomverbranding hebben deelgenomen,
„Na de zware slag die ons gezin trof
door de verschrikkelijke dood van onze
Wim", aldus de heer Schol-te, „smart het
ons nu temeer dat zijn nagedachtenis op
deze wijze wordt onteerd".
In zijn brief zegt hij dat de ernstige
beschuldigingen die tegen zijn zoon zijn
geuit slechts bedoeld kunnen zijn om er
de aandacht van af te leiden dat Wim, die
alleen in -de Segbroeklaan liep, zonder
enige noodzaak door een Haagse agent
met een sabel in -de rug werd gestoken.
(Tijdens de rechtszaak: is komen vast te
staan, dat op het tijdstip dat Wim Scholte
dioor twee agenten werd nagezeten, er
van relletjes geen sprake meer was
Red.).
In de Finse hoofdstad is de Russische
nota dan ook ingeslagen als een bom.
De regering kwam onmiddellijk in
spoedvergadering bijeen om zich over
de nieuwe toestand te beraden. De Fin
se president bevindt zich op het ogen
blik op Honoloeloe; hij is op terugreis
uit de Verenigde Staten.
In de nota aan Finland herinnert de
Russische regering o.m. aan de grote
verwoestingen die tijdens de tweede
wereldoorlog door het toedoen van de
Duitsers op Fins grondgebied zijn aan
gericht
gen tussen Oost en West te verhogen
wordt door de Nederlandse regering
betreurd. De Russische regering moet
bovendien de verantwoordelijkheid
dragen voor de vergiftiging van de at
mosfeer, die van deze nodeloze ont
ploffing het gevolg zal zijn".
Over de kracht van de gisterochtend
bij Nova Zembla beproefde Russische
bom is men het in het Westen niet
eens. De minste schatting is dat het een
bom was van vijftig megaton. In vele
observatoria had men de indruk dat de
explosieve kracht nog groter is ge
weest. Zolang echter niet alle gegevens
zijn verwerkt kan er geen definitief
oordeel over de kracht van het be-
pro.efde wapen worden gegeven.
Voorlopig is men in de Scandinavi
sche landen niet bang voor een ernstige
verhoging van de radio-activiteit in de
atmosfeer. De wind was ten tijde van
ontploffing gunstig voor deze landen
en onmiddellijk opgestegen vliegtui
gen hebben nauwelijks enige toeneming
van de radio-activiteit kunnen consta
teren.
Het enige Europese land waar met
■geen woord van de proef werd gerept
was, zoals gewoonlijk, de Sowjetunie.
De Russische ambassades in andere
landen weigerden elke inlichting en
Westelijke correspondenten die het mi
nisterie van buitenlandse zaken in Mos
kou om een verklaring vroegen kregen
ten antwoord: „Neen, daarover kun
nen wij niets zeggen". Wel vermeldden
Tass en het Chinese persbureau de
kleine ondergrondse proef die de Ame
rikanen in Nevada hebben gedaan.
Van onze Amsterdamse redactie
AMSTERDAM. De centrale
commissie voor de filmkeuring heeft
de openbare vertoning verboden van
een documentaire over de Algerijn
se kwestie, getiteld Algerije in vlam
men. Overwo-gen is dait de film zich
op propagandistische wijze richt
tegen Frankrijk en tegen de hou
ding die Frankrijk aanneemt tegen
over Algerije. Verder, zo zégt de
keuringscommissie, wordt Frankrijk
dat onze bondgenoot is, beschuldigt
van het schenden van de conventie
van Genève. Dit alles wordt in
strijd geacht met de openbare orde
en de goede zeden.
De film Algerije in vlammen zal
vanavond in Krasnapolsky in Am
sterdam worden gedraaid tijdens een
besloten bijeenkomst ter herdenking
van het feit, dat zeven jaar geleden
de oorlog in Algerije uitbrak. De ver
gadering zou eerst openbaar zijn,
maar nu de filmkeuringscommissie
een veto heeft laten horen, is men
gebonden aan het besloten karakter.
Op de vergadering zullen o.a. ds.
K. Strijd en pater S. Jelsma het
woord voeren.
MAKASSAR (API. Elke dag
sterven ongeveer zestig mensen aan een
pokkenepidemie, die al drie maanden
in de stad Makassar woedt. Ondanks
.massa-inentingen duurt de epidemie
onverminderd voort
In Stockholm kwam de Zweedse re
gering direct bijeen om de gevolgen van
de Russische nota te bestuderen. Pre
mier Tage Erlander zei gisteravond:
,,De toestand is zo ernstig dat ik geen
commentaar wil of kan geven. Ik moet
eerst de tekst bestuderen."
De leiders van de politieke partijen
in Zweden zijn voor vandaag in Stock
holm bijeen geroepen voor overleg met
de regering.
Uit elk woord van de Russische nota
aan Helsinki blijkt dat de Sowjetunie
niets liever zou doen dan in Finland
Russische troepen legeren. Elke -zin.
vormt daarvoor een argument: „De
Westduitse militaristen proberen in het
bijzonder hun greep op Noord-Europa
te verstevigen: zij hebben trouwens
reeds bases verkregen in Noorwegen en
Denemarken."
En verder: „West-Duitsland en zijn
bondgenoten hespreken reeds maatrege
len die zij in de Oostzee willen nemen.
Daarbij zal ook Noorwegen een functie
vervullen. Gezien zijn kracht zal West-
Duitsland er wel in slagen zijn wil aan
zijn bondgenoten" op te leggen".
Met een nauwelijks verborgen ver
wijzing naar het verleden, toen Finland
aan de zijde van Duitsland streed tegen
de Sowjetunie, heet het tenslotte: „De
penetratie van de Westduitse militaris
ten in het noorden en in de Oostzee en
hun plan om de kusten van de Oostzee
te gebruiken als bruggehoofd in een.
oorlog raken rechtstreeks de veiligheid
van de Sowjetunieten van Finland.
Noordeuropese landen die een mili
tair verbond met West-Duitsland heb
ben gesloten lopen het gevaar dat zij
medeplichtig worden gemaakt aan de
avonturen van de Westduitse generaals
die de misdadige opzet van de mili
taristen in Bonn moeten verwerkelij
ken".
Het Russische verzoek om bespre
kingen over de gezamenlijke verdedi
ging van de Fins-Russische grens is
gebaseerd op het vredesverdrag, dat
voorziet in wederzijdse bijstand in
geval van een gewapende aanval. Bij
dat verdrag werd ook de Finse stad
Porkkala aan de Sowjetunie afgestaan,
die er een garnizoen legerde. Russische
troepen ontruimden deze basis echter
in 1956 en de stad werd aan Finland
teruggegeven. Het is niet onmogelijk
dat de Sowjetunie nu het recht zal
opeisen om deze basis opnieuw te
bezetten teneinde daardoor de „ge
meenschappelijke verdediging van de
grens" te vergemakkelijken.
WASHINGTON (Reuter) Een
negerfamilie in Battle Creek in de
Amerikaanse staat Michigan wil
haar Amerikaans burgerschap op
geven en zich in Afrika vestigen
wegens het in de Verenigde Staten
heersende rassenvooroordeel.
De 36-jarige Herman McGee ver
klaarde gisteren met zijn vrouw en
zijn twee kinderen naar Ghana,
Liberië of Nigeria te willen vertrek
ken. „Wij zullen hier nooit in staat
gesteld worden als gelijkwaardige
burgers te leven", zo zei hij.
Een zakenman uit Texas heeft in
dertijd aangeboden de reiskosten te
betalen voor iedere communist of
socialist die zijn Amerikaans bur
gerschap zou willen opgeven en be
reid was zich elders te vestigen.
De reiskosten van de familie McGee
wil hij echter niet op zich nemen.
„Ik ben geen vervoersbedrijf voor
mensen die hier alleen maar weg
willen", verklaarde hij.
Weersverwachting van het K.N.M.I.,
geldig tot vanavond:
Toenemende be
wolking met plaat
selijk enige regen,
maar later ook
enikele opklaringen.
Matige tot krach
tige, langs de kust
van Holland en in
het Waddengebied
tijdelijk harde wind
tussen zuidwest en
west. Weinig ver
andering m temperatuur.
MIESJE: .Maar morgen ga
ik lopen!
1 November: zon op 7.34, zon
Directeur: JACQ. DE SMIT; Chefred.: G. 3.
Breuker. Kantoren te: Middelburg, Plein 1940 nrs.
68, Postbus 26. Giro 116666, telefoon 01180—2009
en 4469. Goes, Lange Vorststraat 84, Postbus 4,
telefoon 01100—6901. Vlissingen, Nieuwendijk 33,
Postbus 24, telefoon 01184—3224. Terneuzen,
Nieuwstraal 40, Postbus 53, tefefoon 011503189,
Zierikzee, Havenpark 24, telefoon 011102991.
Zeenwsch Dagblad
toss# ntinuwêM IS cent
Abonnementsprijs 0,56 per week, 17,— per kwarteSÏ
.Advertentietarieven op aanvrage.Rubriek Kabouters
T cent per woord met een minimum van l,—*j
16e JAARGANG No. 4998
Dinsdag 31 oktober 1961
Van onze correspondent
Als het leuk wordt moeten wij altijd
naar huis.
Piloot gedood:
Van een onzer verslaggevers
pILZE-RIJEN Een F 84 f Thun-
derstreak straaljager is gister
middag op de vliegbasis Gilze-Rijen
dwars door de zijwand van een
hangar geschoten. De piloot, de 28
jaar oude eerste-luitenant-vlieger
W. Chatelin uit het Limburgse
plaatsje Nieuwenhage kwam om het
leven.
Acht in de hangar staande lesvlieg-
tuigen Harvards en Piper Cups
werden vernield. Een brand die met
een na het ongeluk uitbrak, was in
korte tijd geblust.
Luitenant Chatelin was van zijn
basis Eindhoven opgestegen voor een
lokale oefenvlucht. In de lucht merkte
hij, dat er aan het besturingssysteem
iets niet in orde was. Hij vroeg zijn
leider hem te helpen bij een nood
landing op Gilze-Rijen.
Aan de grond
De leider kwam vlak naast hem
vliegen en begeleidde hem naar het
vliegveld. De Thunderstreak was na
genoeg onbestuurbaar geworden. Niet
temin kreeg luitenant Chatelin zijn
toestel aan de grond. Het leek alle
maal goed te zullen aflopen tot de
jager plotseling van de baan schoot
en in volle vaart op de hangar afstoof.
De Thunderstreak boorde zich dwars
door de zijwand van het gebouw heen
en vernielde alles wat er achter stond.
De piloot moet door de klap onmid
dellijk zijn gedood.
Het ongeluk gebeurde om kwart
over één. Dat was juist de tijd waarop
het personeel dat in de hangar werkt,
aan het eten was. Daaraan is het te
danken dat niet meer slachtoffers zijn
gevallen.
BRUSSEL (ANP) Drie met zwarte
zijden lapjes gemaskerde mannen heb
ben gistermiddag binnen een minuut
een juwelierszaak aan een van de gro
te boulevards van Brussel overvallen.
Een van de mannen loste drie schoten
in de winkel en hield daarbij de be
diende van de zaak met zijn pistool
in bedwang. De andere twee stopten
intussen de inhoud van een etalage in
een zak. In een oogwenk verdwenen
de drie daarna in een kleine bestel
wagen.
De eigenaar van de winkel kon de
waarde van de gestolen juwelen nog
niet opgeven. Ik ben echter bang dat
d-e dieven zich bedrogen zmllen voe
len, zo vertelde hij meesmuilend, want
de kostbaarste stukken liggen in mijn
filiaal aan de kust.
PARIJS (Reuter) Frankrijk zal
volgens de France Soir binnenkort
voor het eerst onder de grond een
kernexplosie teweeg brengen. Dat
zou gebeuren in het Hoggargebergte
ten zuiden van de Sahara.
Frankrijk heeft tot dusverre vier
kernwapens bovengronds beproefd.
Die proeven werden genomen bij
Reggane, in de Sahara.
Bij de nieuwe proef, de eerste
ondergrondse in de serie Franse
kernwapenexperimenten, zou het
volgens France Soir gaan om een
kernwapen met een kracht van en
kele kilotonnen.
LONDEN. De Sowjetunie
heeft de Finse regering gister
avond verzocht onderhande
lingen te beginnen over de
bescherming van de Fins-
Russische grens in geval van
een aanval van West-Duitsland
en zijn bondgenoten.
Een nota die hiermee nauw
verband houdt is gisteren over
handigd aan de Zweedse am
bassadeur in Moskou. Daarin
wordt Zweden verweten dat
het bijdraagt tot de militaire
kracht van West-Duitsland
door aan dat land wapens te
verkopen. De Russische bood
schap aan de Finse regering
zal, zo vreest men in Helsinki,
wellicht de voorbode zijn van
het vestigen van Russische
bases en garnizoenen op Fins
grondgebied in feite dus van
een militaire bezetting.
Van een onzer verslaggevers
MONTPELLIER In een donkerblauwe katoenen jurk wandelde
prinses Margriet gisteren door de Jardin des Plantes in de zon. In
Montpellier is het nog echt zomer. De Nederlandse prinses had op dat
uur eigenlijk een college Franse grammatica moeten volgen, maar het
collegejaar wordt pas vrijdag officieel geopend en de zon was heerlijk.
„Waarom ik Montpellier heb ge
kozen? Wel, daar zijn verscheidene
redenen voor. Ten eerste, het is hier
maar twee maanden per jaar win
ter en ten tweede, ik wil echt in
Frankrijk zijn. Je leert de Fransen
het best kennen in een niet te grote
stad, vind ik. Ik heb nog even ge
dacht aan Grenoble, maar dat is zo'n
echte vreemdeltngeiiuniversiteit.
Daarbij dat is een gevoelskwestie
vind ik Montpellier een bolwerk
van vrijheid".
,.Te vergelijken met Leiden?" pro
beerden wij.
De prinses voelde zich op glad ijs
komen en lachte vriendelijk maar
voorzichtig, zonder te antwoorden.
De volgende vraag bood geen
moeilijkheid: „Ja, ik blijf hier één
jaar en dan hoop ik aan een Neder
landse universiteit te gaan stude-
ren".
Weer kwam het voorzichtige glim
lachje: „U hoeft mij niet te vragen
naar welke Nederlandse universiteit
ik denk te gaan, of wat ik daar wil
studeren. De eerste vraag wil ik lie
ver niet beantwoorden, omdat dit
voortijdig rivaliteit wakker kan ma
ken en de tweede vraag kan ik nog
niet beantwoorden, omdat ik het zelf
nog niet "weet".
In een hoekje van Europa's eerste
botanische tuin waren enkele studen
ten in overals aan het graven; in de
tientallen perken met gemengde
planten en bloemen, enkele zonder
enig systeem onderbroken door ver
geelde ruïnes, die vertelden, dat
Montpellier en zijn universiteit al
heel oud zijn. Op een stenen bank,
waarop studenten uit de veertiende
eeuw al rust hebben gezocht, ging
prinses Margriet zitten.
„Ach", zei zij, „mijn liefde voor
Frankrijk, voor zijn geschiedenis,
zijn letterkunde en zijn grote cultuur
heb ik misschien overgehouden van
het tweetalige land waar ik ben ge
boren. Engels heb ik als baby leren
spreken, maar het Frans, Canada's
tweede taal, is voor mij op vele ge
bieden nog een grote boeiende onbe
kende".
Prinses Margriet stond op en wij
wandelden door de tuin, zoals er de
afgelopen eeuwen duizenden studen
ten door deze tuin hebben gedwaald,
verdiept in boeken of genietend van
«Ie zon'
Neen. ik ben hier niet helemaal
zonder Nederlands gezelschap", zei
prinses Margriet. „Mejuffrouw Ingen
Housz heeft mij de eerste dagen ge
holpen. Dinsdag gaat zij naar Neder-
land, maar mijn vriendin, baronesse
Bentinck uit Soest, is hier deze
maand ook komen studeren.
Met kerstmis ga ik met vakantie
naar Nederland. Niet alleen om
Kerstmis thuis te vieren, maar ook
om in Nederland te zijn op de zilve
ren bruiloft van mijn ouders".
Toen begonnen de colleges weer
en de Nederlandse prinses stapte
weg over de ruwe keien van öe plan
tentuin. De ongelijke stenen gaven
haar geen moeite, want zij balan
ceerde niet op naaldhakken. Zij droeg
stevige pumps.
's Middags kreeg de prinses een
vuurproef te doorstaan. Om haar in
Montpellier ongemoeid studente on
der de studenten te laten zijn, was
een ontmoeting met de Franse pers
georganiseerd waarbij de Fransen in
drie kwartier al hun nieuwsgierig
heid konden bevredigen.
Ruim vijftig beweeglijke mannen
en vrouwen met indrukwekkende
camera's waren opgekomen. Toen de
prinses in haar donkerblauwe Floride
kwam aanrijden, schrok zij wel even.
Zij glimlachte zenuwachtig, keek een
beetje hulpeloos naar mejuffrouw
Ingen Housz en begon onmiddellijk
daarop rap Frans te praten.
„Neen meneer, het spijt me ver
schrikkelijk", zei ze vastbesloten tot
een radiojournalist, die bedrijvig met
een microfoon kwam aanrennen. „Ik
heb mijn ouders beloofd niet voor de
Franse radio te zullen spreken en
dat doe ik dan ook niet."
„Waarom wilt u Frans gaan stu
deren?" vroeg een oude Franse jour
naliste verbaasd. ,.U spreekt de
Franse taal even goed als wij."
Prinses Margriet lachte meisjes
achtig. het compliment was aan haar
kennelijk goed besteed. Daarmee was
het ijs gebroken en barstte een ka-
nonnade van vragen los.
Hoe zij de Franse keuken vond?
„Heel goed."
Of zij al meer in Montpellier was
geweest?
„Ik ben nog nooit zuidelijker dan
Parijs geweest."
Of zij aan sport deed?
Ik zeil, ski en zwem. Zwemmen
doe ik heel graag,, maar ik heb er
geen behoefte aan in enige sport uit
te blinken.
Of zij ook in Montpellier toneel
zou gaan spelen, zoals in Utrecht in
het toneelstuk van Francois Villon?
„U vergist zich, meneer, mijn zus-,
ter Irene, die in Utrecht studeert,
heeft in dat stuk meegespeeld."
Of zij desondanks in Montpellier
toneel zou gaan spelen?
De prinses lachte: „Nee, dat denk
ik niet, als u mij tenminste de kans
geeft hier gewoon te leven."
Zo'n antwoord kunnen de Fransen
waarderen, en de vragenstroom
kwam enkele seconden tot stilstand
om de journalisten tijd te geven op
hun gemak uit te lachen.
Drie kwartier duurde het spervuur
van vragen en de prinses bleef glim
lachen. Op iedere radde Franse vraag
had zij onmiddellijk een even rad
