Mobilisatie van
normbesef als
eerste doel
RUIMTE
NAALDEN
VERMIST
Lagaillarde
en Ortiz zijn
verbannen
Papoea's moeten zelf beslissen over hun toekomst
DE WANDELING VAN EEN GEDOEMD MAN
MINISTER
GRIJPT IN
Stuurman R.:
Opzienbarende
vinding van
Philips
levenslang
voor moord
Gursel president
van Turkije
De Bilt: Koeler
PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND
Vrijdag 27 oktober 1961
Zuivelhandel geeft
geen ballonnen meer
Procluktschap vis kan
heffing niet missen
Zie verder pag. 9
241 namen
Waardering
LIBERALEN EISEN
MEER IN BONN
Kamer stelt vragen
over bloesjesaffaire
Eigen wil
Particuliere hulp
Ether weer schoon
Vragen aan minister
over schroot frande
Zweeds schip vlotgetrokken
Bromfietser door trein
gegrepen
Onderzoek naar dood
van Hainmarskjoeld
Directeur: JACQ. DE SMIT; Chefred.: G. 3.
Breuker. Kantoren te: Middelburg, Plein 1940 nrs.
6—8, Postbus 26. Giro 116666, telefoon 01180—2009
en 4469. Goes, Lange Vorststraat 84, Postbus 4,
telefoon 01100—6901. Vlissingen, Nieuwendijk 33,
Postbus 24, telefoon 01184—3224. Terneuzen,
Nieuwstraat 40, Postbus 53, tefefoon 011503189,
Zierikzee, Havenparb 24, telefoon 011102991.
Zeeuwsch Dagblad
Losse nummers 13 cent.
Abonnementsprijs 0,56 per week, 17,— per kwartaïf
Advertentietarieven op aanvrage. - Rubriek Kabouter*
7 cent per woord met een minimum van 1,—»j
16e JAAiRiGANG No. 4995
NIEUWE ANTI-RIJ KENS GROEP:
GEEN GEHEUL MET INDONESIË
Wenen. Donderdagmiddag
vier uur. Wiatsjeslaf Molo-
tof, gewezen minister van
buitenlandse zaken van de
Sowjetunie, verlaat zijn wo
ning in de Wohlebengasse
ten einde om de hoek, in de
Prinz Eugenstrasse, enige
rookwaren te kopen. Na het
verrichten van deze aan
kopen haastte de heer Molo-
tof zich terug naar huis.
De woning van de heer en
mevrouw Molotof is te vinden
op nummer vier in de Wohle
bengasse, een flat die deel uit
maakt van een gebouw waar
nogal wat communistische func
tionarissen wonen.
Zoals men weet bekleedt de
vroegere minister in Wenen een
functie bij het internationale
orgaan voor de kernenergie. Hij
vertegenwoordigt er zijn land.
Voordat het congres van de
communistische partij in Mos
kou begon, zag men de Molotofs
dikwijls op straat in Wenen.
Sinds de stortvloed van onge
zouten kritiek aan Molotofs
adres begon, heeft hij zich niet
meer laten zien.
„Hij is uit", kregen de afge
lopen dagen al degenen te horen
die aan zijn huisdeur naar hem
informeerden. Ook op de Rus
sische ambassade wist men nooit
waar Molotof was.
De geplaagde man vond het
allesbehalve leuk dat hij gister
middag werd gefotografeerd. Hij
weigerde iets te zeggen.
ANKARA (Reuter, AP). Gene
raal Kemal Gursel, het hoofd van de
militaire junta die de regering Men-
deres omvergeworpen heeft, is giste
ren als president van Turkije geko
zen. Hij was de enige kandidaat.
Generaal Gursel werd bij eerste
stemming met 434 van de 607 stem
men gekozen. Er werden 173 blanco
stembiljetten ingeleverd. Niemand stem
de tegen. De volgens de Turkse grond
wet vereiste meerderheid om tot presi
dent te worden aangewezen bedraagt
405 stemmen.
Onmiddellijk na de uitslag van de
stemming werd Gursel als president be
ëdigd. Hij zal afstand doen van zijn
militaire rang om als burger voor het
parlement te kunnen verschijnen. De
overige 21 leden van de junta zullen
zich eveneens uit het leger terugtrek
ken. Zij nemen als niet-gekozen leden
zitting in de senaat.
Men verwacht dat Gursel vandaag
ten premier zal benoemen.
Prijsverlaging nodig van
importgoederen
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG De minister van eco
nomische zaken, drs. J. W. de Pous, zal
op grond van de nieuwe prijzenwet
maatregelen afkondigen voor de prijs
vorming van geïmporteerde gebruiks
goederen. Deze maatregelen worden
verwacht, nu na drie besprekingen tus
sen het ministerie van economische za
ken en de vertegenwoordigers van de
groothandel en importeurs geen over
eenstemming is bereikt over een even
tuele prijsverlaging van dergelijke goe
deren.
De minister is van oordeel dat in ver
scheidene gevallen de groothandel en
de importeurs hebben geprofiteerd van
de revaluatie van de gulden en de ver
laging van de invoerrechten in de lan
den van de E.E.G.
Deze prijsverlagingen zijn in het al
gemeen niet aan de gebruikers ten goe
de gekomen. Reeds bij het indienen van
zijn begroting waarschuwde de bewinds
man, dat hij niet zou aarzelen prijs
maatregelen te nemen, wanneer de
afnemers van de voordelen der prijs
verlaging verstoken zouden blijven.
ROTTERDAM. In Rotterdam is ge
bleken, dat kinderballonnetjes die bij
een reclame-actie door zuivelhandelaren
werd uitgegeven, van niet-kleurechte
mondstukken waren voorzien. De han
delaren, verenigd in de samenwerkende
Rotterdamse standaardisatiebedrijven,
hebben daarop besloten de ballonnetjes
niet meer uit te geven. Hun juridische
adviseur zal de leverancier ervan aan
spreken.
De ballonnetjes werden als attractie
uitgegeven bij een yoghurt-actie. De
mondstukken bleken geverfd, zij gaven
af en ook de keuringsdienst voor waren
maakte bezwaar. De verf heeft geen
schadelijke invloed.
DEN HAAG Het produktschap voor
vis heeft zijn begroting voor 1962 goed
gekeurd, ondanks de bezwaren van het
hoofdbedrijfschap voor detailhandel. Dit
schap meende dat in deze begroting ten
onrechte een heffing was opgenomen op
de detailhandel in vis, een heffing die
47.500 gulden moet opbrengen.
Op de openbare vergadering verhief
alleen de heer J. Cabboord, bestuurslid
van het produktschap en tevens voorzitter
van de subcommissie detailhandel in vis,
zijn stem tegen dit voornemen.
In meerderheid besliste het produkt
schap dat het deze inkomsten niet kan
missen. Het hoofdbedrijfschap detailhan
del heeft aangekondigd bezwaren tegen
deze begroting in te dienen. De weg hier
toe leidt over de sociaal economische raad.
CONTROLE OP PIJPLEIDING
Van onze correspondent
EINDHOVEN Voor de pijplei
ding van Pernis naar het Rijn- en
Ruhrgebied heeft Philips' Bedrijfs-
apparatuur Nederland een elektro
nische apparatuur ontwikkeld, die
o.m. lekkages in de leiding regis
treert.
De nieuwe elektronische installaties
zorgen er voor, dat de metingen van
hoeveelheid olie, soortelijk gewicht,
druk e.d., die in Pemis en bij drie
raffinaderijen worden verricht, wor
den doorgegeven aan de installatie in
Perms. Daar worden de gegevens in
cijfers zichtbaar en bovendien worden
ze afgedrukt op een elektrische
schrijfmachine.
OOK ONDERWEG
De overdracht geschiedt door mid
del van het Philips multiplex-systeem
en het transport gaat via internationa
le telegraafcircuits, beschikbaar ge
steld door de Deutsche Bundespost en
de P.T.T. Zo ontstaat er een telegra
fisch verslag van de gedragingen van
de pijpleiding.
Niet alleen de metingen aan begin
en eind van de leiding zijn van be
lang, de raffinaderijen willen ook we
ten wat er onderweg gebeurt. Lekka
ges in de leiding zouden vooral voor
Duitsland catastrofaal kunnen zijn.
De pijp loopt over een afstand van
147 kilometer door Duitsland, veelal
door waterwingebied. Als de dikke
oliebrij hier naar buiten zou stromen,
zou de narigheid niet zijn te overzien.
Grote gebieden zouden dan voor de
Duitse waterleidingmaatschappij
en volstrekt onbruikbaar worden.
Op Duits gebied zijn 25 afsluiters
geplaatst, die van Pernis uit kunnen
worden geopend en gesloten. Naast
deze afsluiters zijn elektronische ap
paraten opgesteld, die de druk in de
pijp meten en aan Pernis doorgeven.
Zelfs kleine temperatuurverschillen,
bijvoorbeeld tussen zand en klei, wor
den waargenomen en doorgegeven.
Als er lekkage is, valt dat meteen
op de nieuwe apparatuur in Pernis af
te lezen. De verkregen waarden wor
den omgezet in lijnen en op papier
geregistreerd. Is er lekkage, dan ver
schijnen de lijnen niet meer midden
op het papier, maar lopen zij uit het
midden weg.
IN JANUARI
Ook zónder lekkage zijn er wel
drukverschillen te constateren, maar
deze worden na verloop van tijd niet
meer geregistreerd. Vermoedelijk in
januari zal de elektronische appara
tuur officieel aan de pijpleidingmaat
schappij worden overgedragen.
Een ander controlemiddel: Van het
vliegveld Zestienhoven stijgt elke tien
dagen een vliegtuig op, dat laag over
de leiding vliegt om eventuele fouten
te constateren.
Van onze rechtbankverslaggever
CHESTER De 29-jarige
stuurman H. W. R. uit Amster
dam is gistermiddag tot levens
lange gevangenisstraf veroor
deeld voor de moord op het
dienstmeisje van de dorpsdokter
van Menai Bridge in Wales. De
jury van tien mannen en twee
vrouwen sprak na 37 minuten
het schuldig uit over de zeeman,
die steeds heeft ontkend het
meisje te hebben gedood.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG. In Den Haag is gistermiddag een comité in de
openbaarheid getreden, dat zich tot taak heeft gesteld het norm
besef van het Nederlandse volk in de kwestie Nieuw-Guinea te
mobiliseren.
Het initiatief daartoe is geboren uit morele verontwaardiging
over de activiteiten van de groep Rijkem en prof. Duynstee, het
manifest van honderd (hoogleraren en anderen), de verklaring
van de Nijmeegse hoogleraren en recente publikaties, waarin de
verkieslijkheid van aansluiting van Nederlands Nieuw-Guinea bij
Indonesië tot uiting kwam.
egdENtó»!
Blijf bellen, ik hoor teat. 1
Het comité heeft in al die uitingen
de bereidheid onderkend om het gebied
te gebruiken als object voor het tot
stand brengen van betere betrekkingen
met Indonesië. Het comité bestaande
uit prof. G. Gonggrijp, prof. mr. W. L.
G. Lemaire, prof. dr. J. Prins, ds. J.
H. Ritzema Bos en W. J. Leyds ver
zet zich daartegen. Het wenst dat „het
volk van Nieuw-Guinea in volle vrij
heid moet kunnen beslissen wanneer
en op welke wijze het het zelfbeschik
kingsrecht wenst te effectueren."
Zo staat het in een gistermiddag aan
minister Luns aangeboden verklaring,
die was ondertekend door 241 mensen
van uiteenlopende levensbeschouwing
en maatschappelijke positie. Zij me
nen dat die vrijheid op geen enkele
wijze mag worden beknot. Overdracht
van Nederlands Nieuw-Guinea aan In
donesië zonder toestemming van de be
volking, zoals de laatste tijd door per
sonen en groeperingen in Nederland
bij herhaling bepleit, wijzen zij zonder
meer af.
Daarna valt de verklaring in twee
delen uiteen. In het eerste deel wordt
ingegaan op de belofte van Nederland
om het volk van Nieuw-Guinea zo snel
mogelijk te voeren naar zelfbeschik
king. Nederland, aldus de verklaring,
dient als rechtsstaat het beginsel dat
individuen en volken de morele plicht
hebben beloften te houden, nadrukkelijk
voor te staan. Verloochening ervan zou
betekenen dat Nederland meewerkt aan
verzwakking van het volkenrecht.
Het beschikken over de status van
een volk door het uit te leveren aan
derden, zou in strijd zijn met het zelf
beschikkingsrecht, dat naar het huidige
volkenrecht een algemeen aanvaard
rechtsbeginsel is. „Geen (vermeende)
zakelijke of andere belangen mogen de
innerlijke kracht ondermijnen zowel
van gegeven belofte als van rechtsbe
ginsel." Om al deze redenen wordt in
de verklaring waardering uitgesproken
voor de pogingen van de regering om
het zelfbeschikkingsrecht van de Pa
poea's internationaal te garanderen.
In het tweede deel van de verklaring
wordt een beroep gedaan op het Neder
landse volk om „in een grootscheepse
nationale inspanning, moreel en ma
terieel, aan de bevolking van Nieuw-
Guinea de nodige bijstand te verlenen",
opdat zij in de naaste toekomst vrij
en eerlijk over haar politieke en vol
kenrechtelijke status kan beslissen.
Tenslotte wordt de regering gevraagd
de Papoea's zelf ruimschoots de ge
legenheid te bieden in den vreemde
hun zaak uit te dragen.
Nog geen kabinet
Van onze correspondent
BONN. Er zijn onverwachte nieuwe
moeilijkheden gerezen bij de onderhande
lingen tussen de christen-democraten en
de liberalen over de vorming van een
Westduits coalitiekabinet. Daardoor zal
maandag nog niet de verkiezing van de
bondskanselier kunnen plaats hebben,
zoals eerst in de bedoeling lag. Op het
ogenblik is het nog zeer twijfelachtig of
men de volgende week een kanselier zal
kunnen benoemen.
Oorzaak van de onverwachte moeilijk
heden is de ««enigheid, ontstaan bij de
vaststelling van de richtsnoeren van de
regeringspolitiek. De liberalen meenden
dat de afspraken al definitief waren,
maar van christen-democratische kant,
vooral door Adenauer en leden van de
linkervleugel van de partij, is de laatste
dagen op wijzigingen aangedrongen.
De liberalen eisen bovendien met meer
klem dan verwacht was een andere mi
nister van buitenlandse zaken dan Von
Brentano. Verder willen de liberalen dat
een van hun mensen de functie krijgt van
minister van staat in het departement
van buitenlandse zaken ter ontlasting van
de minister en ook om meer invloed te
krijgen op de buitenlandse politiek. De
christen-democraten hebben dit van de
hand gewezen.
DEN HAAG. In het voorlopig ver
slag op de begroting van justitie wordt
ook de zaak-Van der Putten ter sprake
gebracht. De Tweede Kamer vraagt
hierin minister Beerman of bij de be
handeling van de zaak-Van der Putten
ook de zogenaamde bloesjesaffaire ge
rechtelijk zal worden onderzocht.
In de toelichting op deze verklaring
wisten gistermiddag in Den Haag niet
alle leden van het comité zijn doel
stellingen even overtuigend voor te
dragen. Het werd echter wel duidelijk
dat het comité zich niet wil verzetten
tegen samenvoeging van Nederlands
Nieuw-Guinea en Indonesië, mits maar
eerst terdege vaststaat dat de Papoea's
dat zelf willen. Het comité, zo zei de
initiatiefnemer de heer Leyds, wil zich
echter verweren „tegen beïnvloeding
door bepaalde concerns en groepen".
Bij de leden van het comité bleek de
vrees te bestaan dat die beïnvloeding
niet zonder resultaat zal blijven en
mogelijk zelfs zoals prof. Gonggrijp
zei de Kamer zal doen „omgaan". Al
met al bleek de bedoeling voor te zitten
de indruk weg te nemen als zouden
zich in Nederland alleen nog maar per
sonen of groepen roeren, die het her
stel van de betrekkingen met Indonesië
stellen boven de toekomst van de
Papoea's.
Het comité hoopt dat uit zijn initiatief
een verder strekkende actie zal voort
vloeien. Gedacht wordt aan bijstand uit
particuliere bron, zoals het stichten van
een studiefonds voor jonge Papoea's.
„Dat zal ook afhangen van de bijval,
die wij zullen krijgen", zo werd gezegd.
Het comité wacht adhesiebetuigingen
in op het adres van de heer W. J. Leyds,
Nagtglaslaan 3, Naarden.
Tot de ondertekenaars behoren 39
hoogleraren, twaalf Kamerleden (onder
wie mr. Berkhouwer, mr. Van Rijcke-
vorsel, G. Ritmeester, J. H. Scheps), de
voorzitter van de jongerenkring van de
K.V.P. in Den Bosch B. W. Hekkert,
lt.-admiraal Helffrich, dr. J. W. Meyer
Ranneft, dr. P. H. Ritter jr., de oud
gouverneur van Nieuw-Guinea prof. dr.
J. van Baal en een wegwerker eerste
klas van de spoorwegen.
Van een onzer verslaggevers
IJMUIDEN. De ruimtenaalden
zijn zoek. De Amerikaanse lucht
macht kan de 350 miljoen koperen
staafjes, die zij met een kunst
maan in de ruimte heeft gebracht,
met geen mogelijkheid terugvinden.
Met radar is de nabije wereldruim
te afgezocht naar de kolossale ko
peren wolk, maar er is geen enkel
contact tot stand gebracht.
De veronderstelling van de mensen in
Willemstad, die gesprekken van Sche-
veningen radio in IJmuiden via Cura
sao radio opvingen, als zou deze won
derlijke afwijking van korte radiogol
ven aan weerkaatsing door het kope
ren scherm om de aarde te wijten
zijn, begint twijfelachtig te worden.
Scheveningen radio, die gisternacht op
ons verzoek een boodschap op de
137.5 meter band tot Curacao radio
richtte, kreeg geen antwoord. Toen
beide stations enige uren later langs
een meer gebruikelijke weg verbin
ding met elkaar kregen hoorden de
mensen in IJmuiden, dat hun roep
stem niet was gehoord.
Vreemde stemmen
Het komt wel meer voor, dat de mid
dengolf bijzonder lange afstanden
overbrugt. Een enkele keer hoort de
afdeling radio-telefonie van Scheve
ningen radiogesprekken van schepen
aan de oostkust van Amerika, die
voor de kuststations daar zijn be
stemd. Het is zelfs gebeurd, dat een
gesprek via een mobilofoon in Van
couver, dat eigenlijk maar twintig ki
lometer ver had horen te reiken, in
Honoloeloe terecht kwam.
Ionosfeer kaatst
Volgens de meteorologen in De Bilt kan
dit liggen aan de gunstige reflectie
van de ionosfeer. Het is allang be
kend, dat de middengolf en de korte
golven onder bepaalde omstandighe
den naar de aarde worden terugge
kaatst, zoals regendruppels radar te
rugkaatsen.
Zowel in De Bilt als bij Scheveningen
radio is men desondanks niet erg ge
lukkig met de Amerikaanse proeven
met ruimtenaalden, die ook de astro
nomen al in staat van alarm hebben
gebracht.
Meer last
De lengte van de naaldjes is bepalend
voor hun terugkaatsende werking: als
ze maar enkele centimeters lang zijn,
werken ze sterk reflecterend op radio
golven van ongeveer dezelfde lengte.
Worden de proeven herhaald met lan
gere naaldjes, dan zal het radiover
keer op de overeenkomstige golfgebie.
den er last van krijgen. De kuststa
tions zouden in dat geval niet alleen
hun eigen klantjes horen, maar ook
de hele aanloop van andere stations
kunnen beluisteren, die op dezelfde
golfgebieden werken. Hetgeen een on
ontwarbare kluwen in de scheeps
ether zou veroorzaken.
Van onze correspondent
PARIJS Lagaillarde, Ortiz, ex-
kolonel Lacheroy en ex-kolonel Ar-
goud, vier leden van de O.A.S., die
enkele weken geleden door de Spaan
se politie gearresteerd werden, zijn
door de Spaanse regering naar de
Canarische eilanden verbannen. Met
een militair vliegtuig zijn zij gister
middag om half vier uit Madrid ver
trokken, begeleid door een detache
ment van de Spaanse veiligheids
politie.
Drie andere leden van de O-A.S. zijn
door de Spaanse regering naar ver
schillende steden in de provincie overge
bracht, waar zij onder voortdurende be
waking zullen staan, zes zijn vrijgelaten,
maar moeten zich elke dag bij de politie
komen melden.
Intiiddels heeft de O-A.S. een nieuwe
brief aan de Franse parlementsleden ge
stuurd, waarin zij het volgende dreige
ment uit: Gij hebt geen keuze meer. De
O.A.S. zal binnenkort gedwongen wor
den om tot actie over te gaan. Generaal
de Gaulle wacht watertandend op een
nieuwe putsch. Hij hoopt op een bur
geroorlog die hij zal proberen te win-
en."
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG. In het voorlopig ver
slag op de begroting van justitie wordt
opgemerkt, dat de officier van justitie
in Den Haag in de beledigingszaak tegen
de heer L. Worms heeft gezegd, dat
deze na op juiste wijze zijn burgerplicht
te hebben vervuld tot het ontmaskeren
van de schrootfraudes, aan ondervindin
gen heeft blootgestaan, die beschamend
zijn voor onze rechtsorde.
Deze vlek op onze rechtsorde kan, zo
wordt verder opgemerkt, alleen worden
uitgewist door een voortvarende vervol
ging van de schuldigen aan de schroot-
fraudes.
De vraag wordt gesteld of de minister
bereid is, uitvoerige inlichtingen te ver
strekken over het onderzoek in deze
fraudes.
TERSCHELLING (ANP). Het
Zweedse schip Vibeke Christensen, dat
vorige week op de Rottumerplaat
strandde, is gisterochtend vlotgetrok
ken. De Zweed zal in Emden worden
gerepareerd.
De kapitein van de Vibeke Christen
sen had aanvankelijk weinig vertrouwen
in de bergingspoging. Het schip lag bij-
na honderdvijftig meter van de vloedlijn.
Daarachter lag nog een serie banken.
BEST De 22-jarige bromfietser
L. van der Biggelaar is gisteravond
in Best door een trein gegrepen. Hij
was op slag dood.
Het ongeluk gebeurde op een on
bewaakte overweg op de Nieuwe
Dijk.
NEW YORK. De algemene verga
dering van de Verenigde Naties heeft
gisteren besloten een commissie van
vijf man in het leven te roepen, die een
onderzoek zal instellen naar de omstan
digheden van Hammarskjoelds dood.
Hammarskjoeld kwam op 18 septem.
ber bij een vliegongeluk in Noord-Rho
desië om het leven.
Het besluit werd genomen met 97 te
gen nul stemmen. Vier leden waren af
wezig.
De 59-jarige tuinder A. Snel uit Ne-
derhorst den Berg, die woensdag met
zijn bromfiets tegen een paar wande
lende meisjes opreed, is gisteren over
leden in een ziekenhuis in "Utrecht.
De 59-jarige mevrouw A. de Boer-
Cattenburgh uit Den Dolder is gister
nacht in het Zeister-ziekenhuis aan
haar wonden bezweken. Met een leswa-
gen was zij maandag tegen een boom
gereden, toen een wielrijdster plotse
ling de weg overstak.
Weersverwachting van het
K.N.M.I. geldig tot hedenavond:
Enkele buien, af
gewisseld door op
klaringen. Matige
tot krachtige, aan
de kust mogelijk
harde wind tussen
zuid en zuidwest.
Iets lagere mid-
dagtemperaturen.
MIESJE:
Een truitje kan
nu geen kwaad.
28 oktober: zon op 7.27, zon onder
17.20: maan op 20.54; maan onder
12.10.
